Lexicon Latinum : $b Universae phraseologiae corpus congestum etc.
INCRĔPO, as, ŭi, ĭtum, are, n. Faire du bruit, craquer; gronder, accuser. Syn. Redarguo, accuso. Usus: Alicujus ignorantiam increpare. Quidquid increpuerit, jam ille pertimescit. Cf. Reprehendo.
INCRESCO, is, crēvi, ere, n. S’accroître. Usus: Increscit audacia; increscente certamine. Cf. Cresco.
INCRŬENTUS, a, um, Non ensanglanté. Usus: Victoriam incruentam referre.
INCRUSTO, as, avi, atum, are, Couvrir d’un enduit. Syn. Crustam duco, crusta obduco, applico crustam.
INCŬBO, as, ŭi, ĭtum, are, n. Se coucher sur, couver. Syn. Transl. Inhio. Usus: Spe atque animis thesauro incubare. Litteris incubare.
INCULCO, as, avi, atum, are, Faire entrer de force, introduire, (famil. fourrer). Syn. Ingero, infercio. Usus: Animis aliquid, auribus inculcare. Versus leviores inculcat identidem.
INCULTĒ, D’une manière sauvage, sans élégance. Syn. Inornate. )( Concinne, nitide. Usus: Horride, inculte dicere.
INCULTŬS, a, um, Grossier, sauvage, qui n’a pas été cultivé. Syn. Horridus, incomptus, squalidus, inornatus. )( Cultus. Usus: Inhabitabilis terræ regio, et inculta, et derelicta; inculta et silvestris vita; homo durus, horridus, incultus.
INCUMBO, is, cŭbŭi, cŭbĭtum, ere, n., nonnunquam a. Se coucher sur; s’appliquer à. Syn. Innitor; operam do, applico animum ad rem; curam, studium, confero; studia, curas in re figo, loco, consumo; animum adjicio, adjungo ad aliquid; operam dico, navo; confero operam ad rem; operam in re pono, figo, consumo; mente et animo totus in rem insisto. Adv. Acrius, eo maxime, gravius. Usus: 1. Murus in lævam incumbit. 2. Transl. In perniciem alicujus; in salutem reipubl. incumbere. Toto pectore, omni studio, omni cogitatione curaque, toto animo ad litteras incumbere; voluntatum inclinatio in illum incubuit. Cf. Inclino, Impendo.
INCŪNĀBŬLA, ōrum, n. pl. Berceau; commencement. Syn. Cunabula, cunæ; rudimenta. Usus: Ab incunabulis nostræ veteris doctrinæ.
INCŪRĬA, æ, f. Négligence, incurie. Syn. Negligentia. Epith. Tanta. )( Cura. Cf. Negligentia.
INCURRO, is, curri, cursum, ere, n., nonnunquam a. Courir, se jeter sur; tomber. Syn. Incido. Adv. Necessario. Usus: In eadem vestigia incurris. In hastas incurrere, hastis se induere, s’enferrer, s’embarrasser dans des lances. Incurrere in apertam perniciem, in odia hominum, morbos, difficultates, varias reprehensiones. Quis est, qui nihil offendat, nusquam incurrat? In oculos aliorum et invidiam incurrere. Cf. Impingo.
INCURSĬO, ōnis, f. Incursion, invasion. Syn. Excursio, incursus. Epith. Sempiterna. Phras. Incursiones facere, faire des incursions. Incursare agros; vexare incursionibus, in agros hostiles impetum dare. Cf. Impetus. Usus: Incursio atque impetus armorum; incursio seditionis, vis multitudinis. In hostes incursionem facere; hostium incursionem sustinere.
INCURSO, as, avi, atum, are, n. et a. Courir, se jeter sur; faire une incursion. Syn. Incurro, excurro, infesto, invado. Usus: Incursare in fortunas omnium. Incursabit in te dolor meus. Agros incursare. Cf. Impetus.
INCURSŬS, ūs, m. Incursion. Syn. Incursio.
INCURVESCO, is, ere, Se courber, plier. Usus: Rami solent incurvescere.
INCURVO, as, avi, atum, are, a. Courber, plier. Usus: Bacillus de industria incurvatus.
INCURVUS, a, um, Courbé. Syn. Incurvatus.
INCUS, ūdis, f. Enclume. Usus: Eamdem incudem noctu diuque tundere. (Prov.).
INCŪSATĬO, ōnis, f. Accusation. Usus: Loci communes incusationem habent, aut querelam.
INCŪSO, as, avi, atum, are, a. Accuser. Syn. Accuso, reprehendo, crimini do aliquid; aliquem in crimen voco; crimen in aliquem confero, conjicio; crimine accenso; crimen alicui infero. Cf. Accuso.
INCŬTĬO, is, cussi, cussum, tere, a. Susciter, faire naître, causer. Syn. Defigo, injicio. Usus: Errorem, terrorem, metum, dolorem incutere alicui.
INDĀGĀTĬO, ōnis, f. Recherche soigneuse. Syn. Investigatio, inquisitio.
INDĀGĀTRIX, īcis, f. Celle qui cherche. Usus: Philosophia virtutis indagatrix, expultrix vitiorum.
1. INDĀGO, as, avi, atum are, a. Rechercher. Syn. Vestigo, investigo, inquiro. Adv. Acutissime. Phras. 1. Philosophia veritatem indagat, la philosophie recherche la vérité. Omnibus vestigiis, diligentissimis disquisitionibus verum perscrutatur; pertentat, vestigat omnia, ut verum perspiciat; omni contentione verum invenire, summa cura studioque veritatem exquirere, protrahere in lucem allaborat; rimatur omnia; velut odore verum, aut aliquo leviter presso vestigio persequitur; scrutatur omnia et excutit; odoratur omnia, et e tenebris eruere nititur. 2. Hostem indagare, examiner les positions de l’ennemi. E tuto hostem speculari; discurrere circa vias, et oculis perlustrare omnia; conquisitores emittere. Usus: Initia exitii indagavi. Agitata occultis conjurationibus consilia necdum vulgata indagavi, patefeci. Acutissime indagare, odorari omnia, e tenebris eruere. Cf. Inquiro, Quæro.
2. INDĀGO, ĭnis, f. Action d’entourer, de cerner le gibier. Syn. Investigatio, inquisitio. Usus: Saltum indagine cingere, entourer la forêt d’un cordon de chasseurs.
INDE, De là. Syn. Illinc. Usus: Jam inde a principio, ab ortu hujus imperii. Inde has litteras dedi.
INDĔCENTER, D’une manière inconvenante. Usus: Indecenter obstrepunt.
INDĔCŌRĒ, D’une manière inconvenante. Syn. Præter decorum. Usus: Cave, ne quid indecore, aut effeminate facias.
INDECŌRUS, a, um, Inconvenant, messéant, déplacé. Syn. Turpis, inhonestus, pravus, quod non decet. Usus: Indecorum de rebus parvis amplissime dicere. Cf. Turpis.
INDĒFENSUS, a, um, Qui est sans défense. Usus: Indefensi, inulti peribitis?
INDEMNĀTUS, a, um, Qui n’a pas été jugé (condamné juridiquement). Syn. Non damnatus, judicio elapsus. )( Condemnatus. Usus: Indemnatum, innocentem civem occidere.
INDEX, ĭcis, m. Qui montre, signe, indice. Syn. Qui aliquid indicat. Epith. Neque obscurus, neque incertus, falsus, verus. Usus: Vox index stultitiæ. Animi indices oculi. Indices detulerunt, rei confessi sunt.
INDĬCĬUM, ii, n. Indication; trace, signe, marque. Syn. Signum, argumentum, documentum, vestigium, nota, species, insigne. Usus: 1. Certissima indicia et argumenta sceleris ostendere, afferre, deferre, patefacere, prouver, faire voir. Indicium sceleris habere, accipere, avoir des indices. Phras. Cædis factæ indicia certa sunt, il y a des marques palpables du meurtre qui a été commis. Locus ipse, impressa loco cruenta vestigia cædem loquuntur; peractæ cædis indicio sunt vestigia cruenta sabulo impressa; cædem factam hæc testantur, ostendunt, coarguunt; cædis peractæ fidem faciunt, index cædis ipse locus est, et impressa solo cruenta vestigia. Cf. Signum, Indico.
1. INDĬCO, as, avi, atum, are, a. Faire connaître, découvrir. Syn. Indicium facio, do, affero, ostendo, defero; indicio sum, ostendo, monstro, coarguo, innuo, signa patefacio, loquor. Adv. Ridicule, aperte, aliquando, aliter. Phras. Puer omnia dominæ indicavit, l’esclave a tout révélé à sa maîtresse. Rem omnem ad dominam retulit, pertulit; heræ exposuit, proposuit; quid facere cogitares, demonstravit; rei indicium edidit; ad dominam rei indicium detulit; protulit omnia et detexit; enuntiavit, prodidit; dominam de re tota certiorem fecit; rem omnem dominæ aperuit, patefecit; indicium rei totius puer fecit; rem omnem ad dominam detulit, attulit. Cf. Prodo, Ostendo, Defero. Usus: Vultus indicat mores. Ut apertissimus est, indicavit, quæ alii celata volebant.
2. INDĪCO, is, dixi, dictum, ere, a. Faire savoir, annoncer, publier; déclarer. Syn. Denuntio, promulgo. Adv. Omnino. Usus: Bellum voluptatibus, justitiam foro, funus reipublicæ indicere. Cœnam, tributum, legem, mortem indicere.
INDICTUS, a, um, Non plaidé. Syn. Non indicatus. Usus: Indicta causa civem condemnare, condamner un citoyen sans l’entendre.
INDĬDEM, Du même lieu. Syn. Inde, ex eodem loco.
INDIFFĔRENS, entis, omn. gen. Indifférent. Phras. Plane indifferens sum, je suis dans la plus complète indifférence. Neutram in partem moveor, inclino; suspensam teneo sententiam; neutris me partibus addico; neutram in partem propendeo; nec in bonis, nec in malis rem pono; in utrumque paratus sum. Usus: Quod Græci ἀδιάφορον dicunt, id mihi occurrit, ut indifferens dicerem. Cf. Neuter.
INDĬGĔNA, æ, m. Indigène. Usus: Majores eorum non indigenæ, sed advenæ fuerunt.
INDĬGENTĬA, æ, f. Indigence, pauvreté. Syn. Egestas. Usus: Indigentia est libido inexplebilis. Cf. Paupertas.
INDĬGĔO, es, ŭi, ere, n. Manquer de; avoir besoin de. Syn. Egeo, indigus sum. )( Habeo, abundo. Adv. Separatim. Usus: Tu mei ad illud negotium non indiges. Consolatione mea indiget. Cf. Egeo, Opus est.
INDIGNĀBUNDUS, a, um, Rempli d’indignation. Syn. Indignans, obiratus.
INDIGNĀTĬO, ōnis, f. Indignation. Syn. Stomachus, ira. Epith. Mala. Phras. Indignationem ex ea re concepi, cette chose m’a indigné. Stomachum movit ea res; stomachum mihi fecit; majori, quam credi potest, res ista mihi stomacho fuit; bilem mihi ea res concivit, commovit. Cf. Ira. Usus: In aliquem gravem offensionem et indignationem concitare, concipere.
INDIGNĒ, Indignement. Syn. Miserabiliter, inique; moleste. Usus: 1. Indignissime necari. 2. Ægre, moleste, avec peine. Indigne pati, s’indigner de.
INDIGNĬTAS, ātis, f. Indignité. Syn. Turpitudo, atrocitas. Epith. Summa. Usus: Nequeo verbis consequi indignitatem rei. Non satis severe pro indignitate rei decretum est.
INDIGNOR, aris, atus sum, ari, d. S’indigner, supporter avec peine. Syn. Graviter fero, stomachor, mihi indignum videtur, pro indignissimo habeo. Usus: Eum periisse sane indignor. Cf. Irascor.
INDIGNUS, a, um, Indigne. Syn. Turpis, iniquus; non dignus, alienus. )( Dignus. Adv. Valde. Phras. 1. Res est plane indigna, c’est une indignité. Quæ, malum! ista est indignitas? Quod portentum? Quid hoc acerbius, quid iniquius proferri potest? Res enimvero ista indigna plane est et intolerabilis; res est ejusmodi, quæ indigna atque nefaria, quæ indigna atque intoleranda videatur omnibus; ut nihil indignius ferendum videatur; res est acerba, indigna, luctuosa; pro indignissimo haberi id potest; quis indignitates has diutius ferat? Facti atrocitate impensius rei indignitas crescit. 2. Indignus est amore ac benevolentia filius tuus, votre fils ne mérite ni amour ni bienveillance. Indignus est, qui ametur; non est, qui ametur; nulla re præditus est, qua amorem conciliet; nihil non eorum animi bonorum et ornamentorum in filio tuo desideratur, quæ ad colligendam, comparandam benevolentiam faciunt, valent, spectant, idonea sunt et apposita; nihil est in filio tuo, quod homines ad se amandum alliciat; quod aliorum benevolentiam invitet; nulla re commendatur filius tuus, quæ inire gratiam ab hominibus queat; non ita natus ita, educatus est filius tuus, ut adjungere sibi homines aliqua benevolentia possit. 3. Indignus es eo beneficio, vous n’êtes pas digne de ce bienfait. Non is es, in quem tanta gratia conferatur; non ita meritus, non ea merita sunt tua, ut hoc affici beneficio debeas; ut ferre tantum beneficium debeas. Non is est animus tuus; qui tantam gratiam capiat. Beneficii magnitudo tua merita vincit; impar est tanto beneficio. Usus: Hoc te indignum est. Indignum est a pari vinci, indignius ab inferiore.
INDĬGUS, a, um, Qui manque, qui a besoin. Usus: Opis indigus. Cf. Egeo, Pauper.
INDĪLĬGENS, entis, omn. gen. Négligent, paresseux. Usus: Homo nimium indiligens. Cf. Piger.
INDĪLĬGENTER, Avec négligence. Syn. Negligenter. Usus: Rem non indiligenter exposui.
INDĪLĬGENTĬA, æ, f. Négligence. Syn. Negligentia. )( Diligentia.
INDĬSERTĒ, Sans élégance. Syn. Inornate.
INDĬSERTUS, a, um, Peu éloquent. Syn. Inornatus, parum eloquens, infans. )( Disertus.
INDISSŎLŪBĬLIS, e, gen. com. Indissoluble. Syn. Qui dissolvi non potest. )( Dissolubilis.
INDISSŎLŪTUS, a, um, Non interrompu. Syn. Non dissolutus.
INDĪVĬDŬUS, a, um, Indivisible. Syn. Simplex. )( Dividuus. Usus: 1. Atomi, corpuscula scilicet individua. 2. Quod dirimi distrahique non potest, qui ne peut se séparer. Individua comes corporis umbra.
INDĪVĬDŬUM, i, n. Atome. Usus: Species ex individuis innumerabilibus exsistens.
INDO, is, dĭdi, dĭtum, ere, a. Mettre sur. Syn. Impono. Usus: Nomen, cognomen alicui indere, donner à qqn un nom, un prénom. Cf. Impono.
INDŎCĬLIS, e, gen. com. Qui ne peut être instruit; ignorant, grossier. Syn. Tardus, hebes; crassi, stolidi, plumbei ingenii.
INDOCTĒ, En ignorant. Syn. Imperite.
INDOCTUS, a, um, Ignorant. Syn. Rudis, ineruditus, imperitus. )( Doctus. Adv. Plane. Phras. Valde indoctus est, c’est un parfait ignorant. Expers eruditionis est; nullis bonis litteris excultus est; longe abest a doctrina; litteras vix attigit; vix primoribus labris degustavit; litteris aspersus potius, quam tinctus est; litteras vix a limine salutavit. Cf. Doctus, Imperitus, Rudis. Usus: Indoctus homo et agrestis; rudis et indocta oratio.
INDŎLENTĬA, æ, f. Absence de tout sentiment de douleur, insensibilité. Syn. Vacuitas doloris. Epith. Major, maxima. )( Dolor. Usus: Num voluptas idem est, quod indolentia?
INDŎLĔO, es, ŭi, ere, et INDŎLESCO, is, dŏlŭi, ere, n., nonnunquam a. Ressentir de la douleur, souffrir. Syn. Doleo. Usus: Quis non indoluit te tam sero cognitum? Cf. Doleo.
INDŎLES, is, f. Nature, caractère, talent. Syn. Indicium animi, specimen futuræ virtutis, spes summæ virtutis. Epith. Bona, egregia, magna, mirifica, præclara, summa. Phras. Præclaræ indolis puer, enfant d’un talent remarquable. Puer ad decus natus; alta mente præditus; puer præcipuo quodam munere naturæ ad summa quæque natus; ad laudem et decus a natura factus; optima indole præditus puer. Cf. Ingenium. Usus: Bona spes, magna indoles in adolescente. Summa ingenii indoles summaque virtus. Cf. Natura bona.
INDŎMĀBĬLIS, e, gen. com. Indomptable.
INDŎMĬTUS, a, um, Indompté. Syn. Qui imperium recusat, effrenatus, intractatus, novus, ferocitate exsultans, insociabilis. )( Domitus. Cf. Ferocia.
INDORMĬO, is, ĭi vel īvi, ītum, ire, a. Dormir sur. Usus: Malis suis, negotio, legationi, causæ indormire, rem segniter tractare, négliger. Cf. Negligo, Dormio.
INDŌTĀTUS, a, um, Non doté. Syn. Sine dote, sine ornatu. )( Dotatus.
INDŪCĬÆ, ārum, f. pl. Suspension d’armes, armistice. Syn. Belli ad tempus cessatio. Phras. Hostis inducias iniit, l’ennemi a fait une trève. Hostis inducias fecit, pepigit, pactus est; quies aliquantum ab armis fuit; aliquantum in induciis res erat; induciæ petitæ dierum aliquot, datæque hosti sunt; pari consilio in certas leges ad tempus ab armis discessum est; agitari dies aliquot induciæ sunt cœptæ; actæ per eos dies castrenses quædam feriæ, et a belli injuriis temperatum. Usus: Inducias petere, dare, facere, pacisci.
INDŪCO, is, duxi, ductum, ere, a. Pousser. Syn. Adigo, impello, adduco, introduco. Adv. Diligentius, paulisper animum, porro, recte, subtiliter. Usus: 1. Jacentem amicum in spem meliorem inducere. Aliquem promissis, spe dotis, hereditatis ad aliquid inducere. 2. Affero, introduco, introduire. Novum morem, consuetudinem, novas religiones, leges inducere. 3. Obduco, mettre sur, appliquer sur. Parietes marmore; scuta pellibus inducere. 4. Deleo, rayer, biffer, effacer. Inducere nomina, imaginem, scripturam. 5. Applico (Vulg. me resolvo), amener à. Animum inducere non potui. Induxi animum divitias contemnere. Nunquam in animum inducam. Cf. Persuadeo.
INDUCTĬO, ōnis, f. Action d’amener. Syn. Derivatio. Epith. Ficta. Usus: 1. Aquarum inductionibus terris fecunditatem damus, par les irrigations, nous donnons à la terre la fécondité. 2. Introductio. Personarum facta inductio, prosopopée. 3. Applicatio. Tantum firma animi inductio valet, tant a de force la conviction de l’âme.
INDUCTŬS, ūs, m. Instigation, conseil. Usus: Alieno inductu feci.
INDULGENTER, Avec bonté, bienveillance. Syn. Leniter, molliter, familiariter. Usus: Ne nimis indulgenter, sed potius cum gravitate aliqua loquar.
INDULGENTĬA, æ, f. Bonté, indulgence. Syn. Obsequium, patientia, lenitas (præsertim in filios). Epith. Maxima, naturalis, nimia, patria, similis. Usus: Homines naturali quadam inter se indulgentia et benevolentia continentur. Animo a corporis obsequio indulgentiaque discedendum est. Multi filii patrum indulgentia depravantur. (Indulgentia plenaria, Vulg.), indulgence plenière. Rectius appellatur: Plena noxarum pœnarumque condonatio; noxarum venia, expiatio.
INDULGĔO, es, dulsi, dultum, ere, n., nonnunquam a. Être indulgent pour. Syn. Obsequor, facilis sum in aliquem. Phras. 1. Nimium indulget filio, il est trop indulgent pour son fils. Peccatis indulgens præcipitem filium ferri sinit; nimia ejus in filium indulgentia ad perspicienda pericula eum minus sagacem fecit; male consulit filio, qui solute et negligenter eum habet; qui laxiore imperio habet; qui solum lenitate utitur; omnibus in rebus connivet; illius libidini omnia malefacta condonat; ejus amoribus obsequitur; delicti cujusvis gratiam facit; animum explere sinit; inepta lenitate, prava facilitate ad vitia invitat. 2. Indulget genio suo, il s’abandonne à ses passions. Obsequitur animo suo; animo suo morem gerit; voluptatibus obsequitur; quæcumque animo libitum est, facit; animum explet suum; genium suum curat; genio indulget; nulla in re defraudat genium suum; molliter se et indulgenter habet. Usus: Genio, animo, lusui, amori, dolori, iræ indulgere. Indulgere se alicui ejusque voluntati et gratiæ deditum esse. Indulgens in aliquem. Cf. Facilis, Lenis, Venia.
INDŪMENTUM, i, n. Vêtement. Syn. Vestimentum. Cf. Vestis.
INDŬO, is, ŭi, ūtum, ere, a. Revêtir. R. ab ἐνδὺω. Syn. Vestio, induco. )( Exuo. Phras. 1. Hispanorum more indutus erat, il était vêtu à l’espagnole. Speciem Hispani vestitus referebat, præferebat; Hispaniensi ornatu visendus erat; cultu corporis utebatur, ornabatur, quo Hispani solent; ut Hispaniæ mos fert et consuetudo. 2. Pallium induit, il met son manteau. Pallium humeris injicit; humerum pallio onerat; pallio se tegit, amicit. 3. Calceos induit, il se chausse. Calceos pedibus induit; calceat sese. Usus: 1. Talaria sibi induit. 2. Transl. Assumo, prendre. Exuere amici personam, judicis induere. Mores pudicos, novum ingenium, philosophi personam, hostiles spiritus induere. 3. Implico, s’embarrasser. Se in laqueos, magnas difficultates fraudes, negotia induere. Sua se confessione induit et jugulavit, il s’est perdu par ses propres aveux.
INDŪRO, as, avi, atum, are, a. Durcir. Usus: Indurata glacies.
INDUSTRĬA, æ, f. Activité, zèle. Syn. Solertia, diligentia, sedulitas, labor. Epith. Aliena, antelucana, aperta, forensis, illustris, incredibilis, major, multa, par, probabilis, singularis, summa, tanta. Phras. 1. De industria id fecit, il l’a fait exprès, de propos délibéré. Compacto rem gessit; consulto, composito, dedita opera. Usus: Ingenium alitur industria, industriam in re aliqua ponere. Illius industria late manat. Languescit ejus industria. De industria aliquid facere. Cf. Diligentia, Cura, Labor.
INDUSTRĬĒ, Avec activité, soin, zèle. Syn. Diligenter, artificiose.
INDUSTRĬUS, a, um, Actif, zélé, laborieux. Syn. Ingeniosus, laboriosus, solers, navus, vigilans; in rebus gerendis acer, diligentissimus, experientissimus. Cf. Practicus, Sedulus.
ĬNĒDĬA, æ, f. Abstinence, privation de nourriture, inanition. Syn. Fames, esuries. Usus: E vita per inediam discedere; inedia necari, consumi. Cf. Fames.
ĬNĒLĔGANS, tis, omn. gen. Qui est sans élégance, grossier. Syn. Impolitus, inconcinnus. )( Elegans.
ĬNĒLĔGANTER, Sans élégance; sans goût. Syn. Impolite, inconcinne. )( Eleganter.
ĬNĒNŌDĀBĬLIS, e, gen. com. Inextricable, inexplicable. Syn. Inexplicabilis.
ĬNĔO, is, ĭi vel īvi, ĭtum, ire, n. et a. Entrer dans; commencer. Syn. Adeo, ingredior. )( Exeo. Usus: 1. Convivia inire. 2. Incipio, engager. Prœlium, magistratum inire. 3. Invenio, trouver. Inire gratiam ab aliquo, trouver grâce devant qqn. 4. Suscipio, aggredior, adopter, exécuter, conclure. Societatem cum aliquo, connubium, rationem facinoris, vitæ societatem, consilia inire. Ineunda est ratio et via.
ĬNEPTĒ, Maladroitement, sottement. Syn. Insulse. )( Bene, apte. Usus: Inepte, odiose, putide dicere.
ĬNEPTĬÆ, ārum, f. p. Sottises, niaiseries. Syn. Nugæ. Epith. Aniles, innumerabiles. Phras. 1. Quæ istæ sunt ineptiæ? Que signifient toutes ces sottises? Ad quas ineptias abis? Quas tu hic nugas agis? Quam frigida, jejuna, levia, nugatoria sunt, quæ deblateras? Quæ ista deliramenta sunt, quam puerilia, quæ effutis? O licentiam jocularem! quam plena futilitatis sunt summæque levitatis, quæ a te dicuntur stultissime? 2. Quis ineptias hominis toleret? Qui pourra entendre toutes les sornettes de cet homme? Hominis intemperiem, fastidium, insulsitatem quis ferat? Quis aniles ineptias ferat hominis portenta et miracula non disserentis, sed somniantis? Quis otio ita abutatur, operam ut det homini, qui puerilibus fabulis sermonem implet? Cf. Nugor. Usus: Summa ineptia de quacumque re, quocumque in loco argutissime disputare.
ĬNEPTĬO, is, ire, n. Dire des sornettes, des sottises. Usus: Non desines ineptire? Cf. Nugor.
ĬNEPTUS, a, um, Sot. Syn. Stolidus, inconcinnus, insulsus; qui aut tempus quid postulet, non videt, aut plura loquitur, ut se ostendat, aut eorum, quibuscum est, vel dignitatis, vel commodi rationem non habet, aut denique in aliquo genere vel inconcinnus, vel multus est. Phras. 1. Quem tu hominem hoc ineptiorem vidisti? Avez-vous jamais vu un homme aussi insensé que celui-là? Quem futiliorem, intolerabiliorem, stultiorem vidisti unquam, qui ita pueriliter faciat; tantas turbas, cum tam nugax esset, commoverit? Dii, quam ineptus, quam sui amans est sine rivali! Quem mihi dabis fatuum, ridiculum, inconditum, insolentem, unum omnium loquacissimum, quem nugator iste stolidus, ac inscitus suis ineptiis non superet? 2. Oratio inepta, discours ennuyeux. Oratio nec caput, nec pedes habens; oratio diffluens, dissoluta, neque perfecta, neque conclusa; ab auribus vulgi abhorrens, et incondita; imperitissime elaborata. Cf. Oratio. Usus: Ineptus ad summam impudentiam. Interdum inepte stultus es. Cf. Inurbanus, Stolidus.
ĬNERMIS, e, gen. com. et ĬNERMUS, a, um, Qui est sans armes, désarmé. )( Armatus. Usus: Perterritos, inermes, saucios, nudos, armis exutos duces persecuti non sunt.
ĬNERS, ertis, omn. gen. Oisif, timide. Syn. Ignavus, piger, desidiosus, somniculosus, vecors, languidus. )( Operosus, semper agens aliquid et moliens. Usus: Artes, quibus qui carebant, inertes a majoribus dicebantur. Iners otium. Cf. Piger.
ĬNERTĬA, æ, f. Oisiveté, lâcheté. Syn. Ignavia, desidia, segnities, negligentia, pigritia, fuga laboris. Epith. Singularis, turpis. Usus: Condemnare aliquem inertiæ. Cf. Pigritia.
ĬNĒRŬDĪTUS, a, um, Ignorant, peu éclairé. Syn. Indoctus, rudis. )( Eruditus. Cf. Rudis, Imperitus.
ĬNESCO, as, avi, atum, are, a. * Amorcer, allécher. Syn. Illecebris quibusdam animos invito, irretio, traho; decipio. Usus: Eo successu inescata est consulis temeritas. Cf. Allicio.
ĬNEXERCĬTĀTUS, a, um, Non exercé, novice. Syn. Rudis, tiro, qui usum non habet. Usus: Miles promptus, nec inexercitatus.
ĬNEXHAUSTUS, a, um, * Non épuisé, inépuisable; insatiable. Usus: Aviditas immensa, inexhausta.
ĬNEXŌRĀBĬLIS, e, gen. com. Inexorable. Syn. Implacabilis, inexpugnabilis, inexplebilis. )( Exorabilis, Placabilis. Usus: Vehemens, inexorabilis in alios. Cf. Durus.
ĬNEXPERTUS, a, um, Inexpérimenté. Usus: Nihil inexpertum relinquere, non éprouvé. Miles inexpertus.
ĬNEXPĬĀBĬLIS, e, gen. com. Inexpiable. Syn. Quod expiari purgarique non potest. Usus: Fraus, scelus, bellum inexpiabile.
ĬNEXPLĒBĬLIS, e, gen. com. Insatiable. Syn. Insatiabilis, insaturabilis. Usus: Inexplebilis cupiditas.
ĬNEXPLĬCĀBĬLIS, e, gen. com. Inextricable. Syn. Inenodabilis, difficilis.
ĬNEXPUGNĀBĬLIS, e, gen. com. Inexpugnable. Syn. Tutus, munitus, invictus.
ĬNEXSPECTĀTUS, a, um, Inattendu. Syn. Insperatus, repentinus. Cf. Improviso.
ĬNEXSŬPĔRĀBĬLIS, e, gen. com. Infranchissable, invincible. Usus: Vis fati, Alpes inexsuperabiles.
INFĂCĒTUS, a, um, (inficetus), Grossier. Syn. Inurbanus, inconcinnus. Usus: Mendacium infacetum.
INFĀCUNDUS, a, um, Peu éloquent. Usus: Vir acer, nec infacundus.
INFĀMĬA, æ, f. Mauvaise renommée. Syn. Dedecus, nota, macula, probrum, labes, ignominia, nota turpitudinis. Epith. Communis, gravis, falsa, insignis, magna, sempiterna, summa, tanta, vera, vetus. Phras. 1. Infamiam alicui creare, diffamer qqn. Conflare infamiam alicui; infamia aliquem aspergere; notam infamiæ alicui inurere; labem inferre nomini; labem aspergere; maculam inurere; macula afficere; aspergere aliquem; turpitudine nomen alicujus fœdare; ignominiæ labem inurere; notam inurere ad ignominiam sempiternam; infamiæ nomen subjicere. Cf. Labes, Macula, Fama, Detraho, Infamo. 2. Infamiam purgare, se réhabiliter. Effugere, levare, sarcire infamiam; labem eluere; turpitudinem delere. 3. Infamiam habere, être déshonoré. Laborare, flagrare infamia; in infamia esse; infamiam subire; venire in sermonem et vituperationem hominum; notam subire ac turpitudinem; in turpitudinem venire; turpitudine notari; traduci per ora hominum; infamia aspergi. Cf. Infamis, Infamo, Dedecus. Usus: Infamiam conflare. Infamia aspergere, inurere. Infamiam magnam concipere.
INFĀMIS, e, gen. com. Malfamé, perdu d’honneur, déshonoré. Syn. Turpis; omnium scelerum libidinumque maculis notissimus; sceleribus notatus, omni dedecore coopertus, tristi nota insignis; ignominia notatus; insignis omnibus notis turpitudinis; oppressus dedecore et infamia; infamia flagrans; omni dedecore infamis. Usus: Turpis adolescentia, vita infamis, omni dedecore cooperta. Cf. Dedecus.
INFĀMO, as, avi, atum, are, a. Décrier, diffamer, calomnier. Syn. Noto; ignominiam, notam; maculam inuro; ignominia noto; existimationem offendo, deformo; famæ detraho; infamiam affero; maledictorum notis inuro. Phras. 1. Non leve crimen est alios infamare, c’est un grand crime que de diffamer les autres. Infamiam inferre; crimen in alicujus vitam moresque jacere, conjicere; sempiternam alicui ignominiam imponere; in alienam famam involare; existimationem offendere; alicujus honori labem inferre. Cf. Infamiam creare, Detraho. 2. Infamatus est graviter, il a été gravement déshonoré. Infamiam magnam subiit; inusta illi nota est ad ignominiam sempiternam; dedecore et infamia pressus, oppressus est; infamia, gravi ignominia notatus. Cf. Infamiam habere, Detraho, Labes, Macula. 3. Illi magis, quam tu, infamabuntur, ils seront plus déshonorés que vous. Plus illi subibunt dedecoris, quam tu; plus illis afferet ea res infamiæ, quam tibi; majori illi infamia, quam tu flagrabunt; gravior ad eos redundabit infamia, quam in te; hoc illis potius fraudi erit, quam tibi; plus illi ferent ignominiæ quam tu. Cf. Infamia. Usus: Tua moderatio aliorum infamat injuriam.
INFANDUS, a, um, Horrible, affreux. Syn. Nefandus, exsecrandus.
1. INFANS, antis, m. f. Enfant. Syn. Vagiens puer. Usus: Nutrices omnia mansa pueris infantibus in os inferunt. Infantum incunabula. Non infantibus pepercerunt.
2. INFANS, antis, omn. gen. Sans éloquence, muet. Syn. Indisertus. )( Eloquens, disertus. Usus: 1. Dialectici infantissimi. Nihil illo accusatore infantius. Oratio neque nimis infans, neque perfecte diserta.
INFANTĬA, æ, f. Défaut d’éloquence. Syn. Jejunitas orationis, orationis inopia. )( Eloquentia. Epith. Incredibilis, naturalis. Usus: 1. Infantia ejus et inscitia causam perdidit. 2. Enfance. Prima ab infantia.
INFĂTŬO, as, avi, atum, are, a. Rendre fou, infatuer. Syn. Fatuum, stultum reddo. Adv. Magis. Usus: Aliquem mercede infatuare.
INFECTOR, ōris, m. Teinturier. Usus: Infector me moratur.
INFECTUS, a, um, Inachevé, incomplet. Usus: 1. Habere aliquid factum pro infecto. Re infecta abire, irrita re abire, s’en aller sans terminer l’affaire. Irrita sunt infectaque, quæ augur nefasta dixerit et odiosa. 2. Tinctus, impregné, teint. Infectus purpura. 3. Vitiatus, souillé, corrompu. Animi hominum infecti partibus.
INFĔCUNDUS, a, um, Infécond, stérile. Syn. Sterilis.
INFĒLĪCĬTAS, ātis, f. Malheur. Syn. Adversa vel incommoda fortuna; res sinistræ, res incommoda, calamitas. Usus: Infelicitatem omnem in dolore ponunt. Sit hoc infelicitatis tuæ. Cf. Miseria, Adversus, Fortuna, Infortunium.
INFĒLIX, īcis, omn. gen. Malheureux. Syn. Miser, calamitosus, dejectus ad calamitatem, dura et crudeli fortuna usus, infortunatus, funestus, inauspicatus. Phras. Infelix sum, je suis malheureux. Omnes felicitates mihi adversæ sunt; homo sum duro fato, et in pœnam genitus; omnium, qui vivunt usquam gentium, sum miserrimus; quas in procellas fortuna me conjecit! Sempiterna nox meis fortunis offusa est; aliud ex alio vulnus a fortuna accipio; omnibus fortunæ telis sum expositus; quidquid usquam malorum est, in me incurrit; nihil ad voluntatem fluit; nihil ex sententia succedit; fortuna utor periniqua. Cf. Miser. Usus: Si quis reipublicæ est infelix, is felix esse non potest. Cf. Fortuna adversa.
INFENSĒ, En ennemi. Usus: Nemo mihi infensius est adversatus.
INFENSUS, a, um, Ennemi. Syn. Inimicus. Adv. Vehementer. Usus: In te concitati infensique sunt. Esse infensum fortunis alicujus. Civibus suspectus, graviterque infensus. Cf. Inimicus, Alienus.
INFERCĬO (infarcio), is, fersi, tum, ire, a. Remplir, accumuler. Syn. Infarcio, inculco. Usus: Ne inferciens verba, quasi rimas expleat.
INFĔRI, ōrum, m. pl. Enfers. Syn. Inferorum carcer; impiorum a morte sedes, locus pœnarum et cruciatuum æternorum, ubi impii seclusi a concilio cœlestium in perpetuis miseriis versabuntur; Dii manes. Phras. 1. Ad inferos detrusus est, il fut précipité dans les enfers. Eum inferi excepere æternis exurendum ignibus; ad cruciatus nullo ævo finiendos, ad sempiternos ignes deturbatus est; ad inferos migravit, descendit, expensurus supplicia sempiternis sæculorum ætatibus luenda; ad inferos præceps actus, sceleratorum sedem ac regionem. 2. Ad inferos pœnas luit scelerum, il expie ses crimes en enfer. Pœnas dat apud inferos; supplicia luit in omne ævum duratura; nullius ævi longinquitate finienda; æternis apud inferos suppliciis mactatur. Cf. Animæ damnatæ. Usus: Ab inferis revocare, excitare, elicere testem veritatis. Apud inferos impiorum supplicia perferre. Ad inferos pœnas parricidii luere.
INFĔRĬÆ, ārum, f. pl. Sacrifice offert aux mânes. Rad. Ab inferis, quo mortui apud gentiles descendere credebantur. Syn. Justa, feralia, mortuorum sacra. Usus: Inferias alicui dare, afferre.
INFĔRĬOR, ōris, omn. gen. Plus bas, inférieur. )( Superior. Usus: Prudentia et usu me non est inferior. Inferioris ordinis amici. In inferiores crudelis, in superiores contumax, in æquos et pares fastidiosus. Superior ordine, inferior fortuna.
INFERNUS, a, um, Infernal. Usus: Inferna sedes.
INFĔRO, fers, tŭli, illātum, ferre, a. Porter dans. Syn. Inveho, importo, induco, intrudo. )( Effero. Adv. Mature, posterius, ultro. Usus: Terrorem, metum, cladem, calamitatem alicui inferre, inspirer de l’effroi. Inferre sermonem de re aliqua, parler de quelque chose. Vim alicui, manus, periculum capitis inferre, faire violence à qqn, lui donner la mort. Pedem inferre; inferre se in senatum, entrer. Inferre facinus in famam et fortunas alterius, déshonorer qqn, lui enlever ses biens.
INFĔRUS, a, um, Qui est au-dessous, inférieur. Rad. Ab Infra. Syn. Infernus. )( Superus.
INFESTĒ, En ennemi. Syn. Inimice, hostiliter, hostilem in modum.
INFESTUS, a, um, Ennemi. Syn. Infensus, inimicus, adversus, molestus. )( Propitius. Adv. Maxime. Usus: 1. Fortuna mihi olim propitia, nunc infesta est. Omnia mihi summam per injuriam sunt infesta. Infestis omnium oculis conspicior. Fertur infestus in omnes. Iniquo infestoque animo intueri aliquem. 2. Plenus discriminis, attaqué, infesté, peu sûr. Viæ excursionibus infestæ. Saltus latrociniis infestus. Agrum Rom. hostes infestum reddidere. Cf. Alienus, Inimicus, Vexo.
INFĬCĬĀTĬO, ōnis, f. Dénégation. Syn. Negatio, depulsio. Usus: Crimina plerumque inficiatione defendimus.
INFĬCĬĀTOR, ōris, m. Fripon, qui nie une dette, un dépôt. Usus: Una eademque est fraudatoribus et inficiatoribus impudentia.
INFĬCĬO, is, fēci, factum, ere, a. Mélanger, imprégner. Syn. Imbuo. Adv. Plane. Usus: 1. Teneros et rudes inficere et flectere. 2. Corrumpo, vitio, gâter, corrompre, infecter, empoisonner. Opinionum pravitate, languore, otio, desidia infecimus et corrupimus. Cf. Corrumpo.
INFĬCĬOR (infitior), aris, atus sum, ari, d. Nier. Syn. Nego. )( Confiteor. Adv. Vere. Usus: Cum posset inficiari crimen, cum in alios derivare, confessus est. Cf. Nego.
INFĬDĒLIS, e, gen. com. Infidèle, inconstant. Syn. Infidus. )( Bonus, fidelis. Phras. Sunt infideles, ils sont infidèles. Improbi sunt et perfidiosi; est in iis perfidia plusquam Punica; omnia in iis insidiosa sunt et fallacia; nihil in iis veri, nihil sancti, nullus deum metus, nullum jusjurandum, nulla religio; fidem non præstant; in fide non manent; fluxa iis est fides. Usus: Non do, non dedi cuiquam infideli fidem. Cf. Perfidus, Perjurus, Infidelis (Vulg.), les infidèles, ceux qui adorent les idoles, rectius dicitur: Religionum nostrarum mysteriis non initiatus. Idololatra.
INFĬDĒLĬTAS, ātis, f. Infidélité. Syn. Perfidia. Phras. Suspectus eris de infidelitate, vous serez suspect de trahison. Erit cur de fide tua non bene homines existiment; venies in suspicionem infidelitatis, parum bonæ, parum rectæ fidei; fides tua in suspicionem adducetur, in dubium veniet, in dubium vocabitur; causam afferes de tua fide secus existimandi. Usus: Quantæ infidelitates in amicis!
INFĬDĒLĬTER, D’une manière peu loyale. Syn. Perfidiose.
INFĪDUS, a, um, Peu sûr, infidèle, changeant. Syn. Infidelis. )( Fidus. Usus: Nihil enim stabile, quod infidum est. Cf. Infidelis.
INFĪGO, is, fixi, fixum, ere, a. Ficher dans, enfoncer; imprimer. Syn. Impingo. )( Evello. Adv. Fidenter. Usus: Hæc cura semper mihi erit animoque meo infixa. Infixus animo hæret dolor. Infixum in patriæ caritate animum gerit. Cf. Imprimo.
INFĬMUS, a, um, Le plus bas, le dernier, infime. )( Summus. Usus: Ex infimo genere et fortunæ gradu. Infima fæx populi. Infimo cuique gratissima animadversio. Infima conditio servorum.
INFĪNĬTAS, ātis, f. Immensité. Syn. Immensitas, infinitio, innumerabilitas. Usus: Infinitas locorum, rerum atque naturæ. Infinitatem omnem mente peragrare.
INFĬNĪTĒ, A l’infini. Syn. Sine modo et fine. Usus: Divitias infinite concupiscit Materia infinite dividi et secari potest.
INFĪNĪTĬO, ōnis, f. Immensité. Syn. Infinitas.
INFĪNĪTUS, a, um, Infini. Syn. Immensus, innumerabilis, inexhaustus, indeterminatus, cujus nulla est ora, nulla extremitas. )( Definitus. Usus: Immensa, infinita, immoderata cupiditas. Infinitam potestatem alicui permittere. Infinita posteritas.
INFIRMĀTĬO, ōnis, f. Réfutation. Syn. Debilitatio, confutatio, refutatio. Epith. Conjecturalis, comparativa. Usus: Infirmatio rerum judicatarum.
INFIRMĒ, Faiblement. Syn. Parum. Usus: Videbam infirme animatos.
INFIRMĬTAS, ātis, f. Faiblesse. Syn. Imbecillitas, debilitas. Usus: Me conficit sollicitudo, ex qua etiam infirmitas corporis. Infirmitatem corporis animi virtute superare. Infirmitas laterum, virium, animi, ætatis, valetudinis. Cf. Debilitas.
INFIRMO, as, avi, atum, are, a. Affaiblir. Syn. Infirmum facio, debilito, frango. )( Confirmo. Usus: Infirmare fidem alicujus et convellere. Pacta infirmare. Legem, senatum, veritatem infirmare. Infirmare objecta et diluere. Cf. Debilito, Frango.
INFIRMUS, a, um, Faible, malade (d’esprit et de corps). Syn. Imbecillis, debilis, enervatus, fractus, carens viribus. )( Firmus. Adv. Omnino. Phras. 1. Corpore est admodum infirmo, il est d’une très faible complexion. Corpore est effeto, fracto et debilitato; parum firmamenti, parum in eo virium est; qua imbecillitate, qua macie? Summa gracilitate atque infirmitate corporis. Cf. Debilis, Valetudo. 2. Animo adhuc est infirmo, il n’a pas encore assez de prudence. Animo est nondum consilio ac ratione firmato; pectoris eius angustiæ nondum capiunt tantam consilii firmitatem; non recipit levitas ista, non egestas animi; non infirmitas ingenii sustinet personam tam gravem, tam severam. Cf. Animus. Usus: Homo ætate affecta, infirmis viribus, afflictus, caducus.
INFLAMMĀTĬO, ōnis, f. Inflammation; enthousiasme. Syn. Ardor. Usus: Inflammatio animi et quidam quasi afflatus furoris.
INFLAMMO, as, avi, atum, are, a. Mettre le feu à, allumer, brûler. Syn. Incendo, ignem infero, faces admoveo. )( Restinguo, exstinguo. Adv. Necessario. Usus: 1. Templa inflammare. 2. Hortor, incito, impello, exciter, échauffer. Animos inflammare. Inflammare populum; inflammare motus animorum, vel exstinguere. Inflammatus ira. Cf. Impello, Excito. Inflammatur et exardescit in dicendo. Cf. Hortor, Excito, Impello; item: Ignis, Incendo, Accendo, Flamma.
INFLĀTĬO, ōnis, f. Enflure. Syn. Tumor. Epith. Magna. Usus: Fabæ magnam inflationem habent.
1. INFLĀTUS, a, um, Enflé. Syn. Tumidus. Adv. Vehementius, gravius. Usus: 1. Serpens inflato collo. 2. Superbus, elatus, enflé, enorgueilli. Hostes spe animisque inflati. Lætitia inflatus et insolens. Errore, opinionibus inflati. Cf. Superbus, Arrogans.
2. INFLĀTŬS, ūs, m. Insufflation, souffle. Syn. Afflatus. Epith. Divinus, primus. Usus: Primo tibicinis inflatu, au premier son de la flûte. Instinctu inflatuque divino.
INFLECTO, is, flexi, flexum, ere, a. Courber; fléchir, désarmer. Adv. Leviter, oblique. Usus: Jus civile non gratia inflectitur, non potentia perfringitur. Ne injuria animi tui magnitudinem inflectat. Inflexa, mollis et tenera oratio.
INFLEXĬO, ōnis, f. Action de plier, courbure. Syn. Flexio. Epith. Fortis ac virilis. Usus: Inflexio laterum.
INFLĪGO, is, flixi, flictum, ere, a. Causer, infliger. Syn. Infero. Usus: Mortiferam plagam reipublicæ infligere. Id tibi dedecus, turpitudinem sempiternam infliget. Cf. Impingo.
INFLO, as, avi, atum, are, a. Enfler, enorgueillir. Syn. Efferor, intumesco. Phras. 1. Ex re tantilla inflaris? Quoi! vous vous enorgueillissez pour si peu de chose? Res tantilla tibi dat animos? Res tam exigua tibi animos facit? Res tantilla tibi eos affert spiritus? Ex re tantilla tollis animos? Res tantilla adeo effert animum? Ex re tantilla adeo te extollis? Cf. Superbus. Usus: Insolentia, timore, spe, lætitia inflari.
INFLŬO, is, fluxi, fluxum, ere, a. et n. Couler dans. Syn. Illabor. )( Effluo. Phras. 1. Savus in Danubium influit, la Save se jette dans le Danube. Savus Danubio flumini miscetur; in Danubium præcipitat, se evolvit; in Danubium devolvitur; Istro flumine excipitur; leni aquarum tractu Istro se insinuat; Danubium auget. Cf. Flumen. Usus: In animos, in aures concionis blanditiis orationis influere. Ex illa lenitate ad hanc vim influat aliquid, oportet. Influunt in urbem hostes.
INFŎDĬO, is, fōdi, fossum, ere, a. Enfouir, enterrer. Usus: Corpus terræ infodere.
INFORMĀTĬO, ōnis, f. Formation, forme. Syn. Notio. Epith. Antecepta, insita in animo. Usus: Antecepta quædam animo rei informatio. Habemus in animo insitam informationem quamdam DEI, nous avons dans l’âme une notion innée de la Divinité. In unius verbi imagine sæpe totius sententiæ informatio est.
INFORMIS, e, gen. com. Informe. Usus: Cum res muta et informis fit eloquens et formata.
INFORMO, as, avi, atum, are, a. Façonner. Syn. Adumbro, formo, instituo. Usus: 1. Consilium quoddam, cogitationem, judicium informare, rudi modo adumbrare. 2. Imbuo, instruire. Juventutem artibus informare. Cf. Doceo.
INFORTŪNĀTUS, a, um, Malheureux. Syn. Calamitosus, ærumnosus. Cf. Miser, Infelix.
INFORTŪNĬUM, ii, n. Malheur, infortune. Syn. Calamitas, ærumna, adversi casus. Phras. 1. Invidia in hoc infortunium me conjecit, c’est l’envie qui m’a causé ce malheur. In eum me casum demisit; hoc me malo, hoc infortunio mactavit; aliena me invidia, non culpa mea me perculit, afflixit; in eam me calamitatem traxit, hoc mihi vulnus inflixit; hanc mihi plagam imposuit; hac me ruina involvit; tantum mihi malorum importavit; me in ruinam impulit. 2. Duo infortunia mihi accidere, deux accidents me sont arrivés. Duo fulmina per hos dies me perculere; calamitatem unam, quam casus infestus tulit, altera crudelius aggravavit fortuna; cum vix primus turbo immani fragore detonuisset, secunda mox procella in me desæviit; vix ex ea fortunæ sævitia emersi, in novam calamitatem incidi; dedecoris acerbitatem casus haud paulo infestior cumulavit. Cf. Calamitas, Miseria, Adversa res. Usus: Magnum sibi infortunium invenit.
INFRA, Au-dessous. Syn. Sub. )( Supra. Usus: Non modo ex numero vivorum, sed infra mortuos amandandus. Humanas res infra se ducere.
INFRACTĬO, ōnis, f. Abattement. Syn. Abjectio. Usus: Infractio quædam animi et demissio.
INFRACTUS, a, um, Abbatu. Syn. Fractus, demissus. Usus: Non modo non infracto, sed etiam confirmato erat animo. Cf. Animus, Abjectus.
INFRĒNO, as, are, a. * Brider, mettre un frein. Syn. Equis frenum impono.
INFRĔQUENS, entis, omn. gen. Peu assidu; peu nombreux. Syn. Parum frequens. Usus: Senatus infrequens, le sénat qui n’est pas en nombre. Et Romæ, et in prædiis sum infrequens. Cf. Rarus.
INFRĔQUENTĬA, æ, f. Petit nombre, rareté. Syn. Paucitas, solitudo.
INFRINGO, is, frēgi, fractum, ere, a. Briser, anéantir, ruiner. Syn. Frango, concido, debilito. Usus: Animos alicujus, spem, audaciam, vires, dignitatem, auctoritatem infringere. Elanguescit, debilitatur, infringitur tua industria. Manus infringere, faire claquer ses doigts. Cf. Frango.
INFŪCĀTUS, a, um, Fardé. Syn. Fucatus, coloratus. Cf. Sincerus.
INFŬGĬO, is, fūgi, ĭtum, ere, S’enfuir. Syn. Confugio. Usus: Ne in tribunatus portum infugeret.
INFŬLA, æ, f. Ruban, bandelette. Syn. Mitra, diadema. Usus: Sacerdotes cum infulis et verbenis. Venditis imperii infulis, fleurons.
INFŪMĀTUS, a, um, Séché à la fumée. Usus: Carnes infumatæ.
INFUNDO, is, fūdi, fūsum, ere, a. Verser dans, répandre, faire pénétrer. Syn. Fundo, instillo. )( Effundo. Usus: Luxum, vitia in civitatem infundere; se in stirpem, genus alienum infundere; in memoriam ut in vas, ea, quæ discimus, infunduntur. Infusa in urbem barbaries, peregrinitas.
INFUSCO, as, avi, atum, are, a. Rendre brun; gâter, corrompre. Syn. Inficio. Usus: Quos aliqua barbaries domestica infuscat. Vicinitas non infuscata malevolentia. Cf. Inficio.
INGĔMĬNO, as, avi, atum, are, a. Redoubler. Syn. Gemino.
INGĔMISCO, is, ere, n. Gémir, se lamenter. Syn. Gemo. Usus: Pueri Spartani non ingemiscunt verberum dolore laniati. Cf. Gemo.
INGĔNĔRO, as, avi, atum, are, a. Implanter, inculquer. Syn. Ingigno. Usus: Natura amorem in filios parentibus ingenerat, la nature a gravé dans le cœur des parents l’amour de leurs enfants. Ei familiæ ingenerata frugalitas videtur.
INGĔNĬŌSĒ, D’une manière ingénieuse. Syn. Solerter, acute, subtiliter.
INGĔNĬŌSUS, a, um, Ingénieux, habile. Syn. Multum habens ingenii, acutus, solers; eximio, acerrimo ingenio. )( Hebes, tardus. Phras. Vir ingeniosus est et peracutus, cet homme est plein d’esprit. Acer investigator rerum est, quæ a natura involutæ videntur; mira quædam, et nova excogitare solitus; vir est, quo nihil solertius; qui solertissime perspiciat omnia; sagax, providus ad futura prospicienda; mente acri et perspicaci, prudentia præditus; egregia est ingenii acie; in quo multa docilitas et memoria quæ fere ingenii nomine appellantur; animi motibus celebribus, ad inveniendum acutis, ad memoriam firmis, ad explicandum ornandumque expeditis, quem summum excellensque ingenium armavit ad omnia; vir summa indole, abundantia quadam ingenii præstans; incredibili ingenii magnitudine; singulari ac prope divina quadam vi ingenii; indoles in illo magna, ingeniumque versatile sic pariter ad omnia, ut natum ad id unum diceres, quodcumque ageret; floret ingenii acumine; acri et perspicaci pollet ingenio; ea est homini ingenii acies, ea intelligendi acrimonia, is vigor, id acumen, ea mirifica vis ingenii, nihil ut non videat, nihil non scientia comprehendat; est in eo, non quale multis contingit, ingenium, sed egregium, exquisitum, singulare ac prope divinum; dotibus ingenii instructus est eximiis. Cf. Ingenium. Usus: Aristoteles docet omnes ingeniosos melancholicos esse.
INGĔNĬUM, ii, n. Talent, intelligence, génie. Syn. Vis ingenii, ingenii acies, acumen, perspicacitas mentis, solertia, ingenii celeritas, indoles. Epith. Acre, acutum, bonum, dignum immortalitate, divinum, elegans, excellens, exiguum, eximium, fidum, hebes, humanum, illustre, immemor, inverecundum, lene, magnum, mediocre, mirum, miserum, muliebre, multiplex, optimum, oratorium, par, parvum, præclare, præstans, sane probabile, probum, singulare, splendidissimum, summum, tantum, tardum. Phras. 1. Ingenium sentio in te esse summum, je m’aperçois que votre intelligence est supérieure. Ingenium in te sentio esse eximium, non mediocre, non vulgare; non quale multis contigit, sed exquisitum, rarum, singulare, præstans, acutissimum et plane divinum; acutissimam esse aciem ingenii tui, egregio te a natura instructum esse ingenio, minimo te esse hebetem ad id, quod melius sit intelligendum judico. Eam esse ingenii tui aciem judico, nihil, ut non videas, assequaris, facile intelligas, mente comprehendas. Ingenii tantum in te esse duco, quantum potest esse plurimum; de ingenii tui præstantia, vi, acie ita statuo, neminem anteferri tibi, paucos admodum conferri posse; præstare, excellere, valere, florere te ingenio; ingenio te vel omnibus antecellere, vel certe nemini concedere judico; ingenii tui præstantiæ tantum tribuo, ut paucos comparem, neminem tibi anteponam; omnibus te ingenii laudibus efflorescere; extra omnem ingenii aleam esse positum judico; mentem sagacem, ingenium acerrimum in te esse sentio. 2. Hoc ingenium meum superat, cela surpasse la portée de mon esprit. Non hoc ingenii est mei; non capiunt rem tantam ingenii mei angustiæ; vires ingenii hoc superat; hoc ingenii facultatem excedit; hæc illi disputent, quibus vires ingenii pares; modus ingenii contractior, haud adeo patent ingenii mei fines, ut ista comprehendant. 3. Totum ingenium ad causam cognoscendam impendere, employer tout son talent à la connaissance d’une cause. Nervos omnes ingenii contendere; ingenium exacuere; omnes ingenii vires ad causæ cognitionem conferre; toto pectore in causæ cognitionem incumbere; nihil ingenii, nihil industriæ prætermittere in causis cognoscendis. 4. Præstanti est indole atque ingenio, il a un naturel et un talent remarquable. Rara hominis, summaque indoles; alta animi indoles, rectum ingenium, vis naturæ pulcherrima. Cf. Indoles. Usus: 1. Industria alit, suppeditat, acuit ingenium. Abundat, valet, floret ingenio. Effulget, elucet in rebus omnibus ejus ingenium. Ingenii opinio. 2. Natura, indoles, caractère, nature. Inverecundum animi ingenium; unius in bono constans, quam navum in malitia ingenium; ferox, mutabile, servile ingenium. Suo vivere ingenio. Ad ingenium redire, se recipere, retourner à son naturel. Cf. Ingeniosus, Natura.
INGENS, entis, omn. gen. Grand, immense. Syn. Immanis, grandis, immensus. Usus: Ingens, immanis præda, pecunia. Cf. Magnus.
INGĔNŬĒ, En homme libre; ouvertement, franchement. Syn. Candide, libere, sincere. Usus: 1. Ingenue educatus. 2. Cupere me laudari, aperte et ingenue fateor.
INGĔNŬĬTAS, ātis, f. Sentiments nobles, honnêteté, réserve. Syn. Liberalitas, honestas, probitas. Usus: Præ se ferre probitatem quamdam et ingenuitatem. Vitanda verborum turpitudine ingenuitatem suam et ruborem præstare. Cf. Honestas, Decet.
INGĔNŬUS, a, um, Libre; honnête. Syn. Liberalis, liber, honestus. Adv. Imprimis, maxime. Usus: Nihil in eo apparet moderatum, pudens, pudicum, ingenuum. Homo ingenuus, liberaliter educatus. Vita, animus, artes ingenuæ et liberales. Cf. Honestus.
INGĔRO, is, gessi, gestum, ere, a. Apporter, offrir, présenter; accumuler. Syn. Infero, intrudo. Usus: Sed quid ego ingero præterita?
INGIGNO, is, gĕnŭi, gĕnĭtum, ere, a. Adhibetur tantum præter, tempore ac supino. Inculquer dès la naissance. Syn. Ingenero. Usus: Ingenita naturæ virtus. Veri inveniendi cupiditatem nobis natura ingenuit.
INGLŌRĬUS, a, um, Qui vit sans gloire. Syn. Inhonoratus. )( Honoratus. Usus: Vita inhonorata, ignobilis, ingloria. Cf. Contemptus.
INGLŬVĬES, ēi, f. Voracité, gourmandise. Syn. Voracitas. Cf. Gula, Vorax.
INGRĀTĒ, En ingrat. Syn. Animo ingrato, illiberaliter. Usus: Ingrate nostra facilitate abutuntur.
INGRĀTĬIS, abl. adverbii loco sumptus. A regret, à contre-cœur, contre le gré de. Usus: Tuis ingratiis abibo (te invito ac repugnante). Cf. Invitus.
INGRĀTIS, Malgré qqn. Syn. Invito, cum mala gratia. )( Cum bona gratia. Usus: Extorquendum est invito et ingratis, quod debet.
INGRĀTUS, a, um, Ingrat. Syn. Immemor beneficii, gratiæ. )( Gratus. Adv. Crudeliter, impie. Phras. 1. Ingratus es, vous êtes un ingrat. Ingratum te præbes; ingrate agis; gratiam non refers; gratiam non reddis; gratiam a te non fero; officium in te requiro, desidero; officium non præstas; meis in te meritis non respondes; mea in te officia non rependis; officia officiis non compensas; memorem beneficii animum non præstas; in vitium animi ingrati incidisti; turpem ingrati animi culpam sustines; de referenda gratia parum es sollicitus, parum laboras, parum cogitas; referendæ gratiæ haudquaquam studiosus es. 2. Nihil pejus odi, quam animi ingrati vitium (Vulg. Ingratitudinem), je ne hais rien tant que l’ingratitude. Nullum odiosius mihi crimen est ingrati animi culpa; nullum hominum genus acerbius odi, acerbiore insector odio, quam qui gratiam bene meritis non referunt; qui de gratia referenda minimum cogitant, parum laborant; cum omne crimen, tum vero prætermissæ gratiæ, neglecti officii culpa gravis admodum, molesta et odiosa mihi est; odi immemorem beneficii animum, et ingrati animi crimen detestor. Usus: 1. Nihil cognovi ingratius, in quo vitio nihil non mali inest. Ingrati animi crimen horreo. Ingratus animus. 2. Molestus, odiosus, désagréable. Si ingrata tibi sunt officia mea, non committam, ut tibi insanire videar. Cf. Odiosus, Molestus.
INGRĂVESCO, is, ere, n. Croître, s’accroître, augmenter. Syn. Glisco, cresco, gravior fio. Adv. Vehementius. Usus: Ingravescit in dies malum. Annona ingravescit. Corpora defatigatione ingravescunt. Cf. Augeo.
INGRĔDĬOR, ĕris, gressus sum, grĕdi, d. Entrer; marcher sur ou vers. Syn. Intro, introeo, me infero, ineo, pedem infero, pedem pono, adeo, accedo. Adv. Audacius, æqualiter, paulo secius, pedetentim, penitus, similiter, tarde, timide. Usus: 1. Iter, causam, vitam honestam ingredi. Hoc die primum in spem libertatis ad dicendum ingressus sum. Vestigiis majorum ingredi. 2. Aggredior, incipio, commencer. Id nunc facere ingredimur. De iis dicere ingressus sum. Consilium, rationem vivendi, bellum ingredi. 3. Gradior, eo, aller, marcher. Libere ingredi. Hanc viam vix sine casu aliquo, aut prolapsione ingrediere. Cf. Incedo, Aditus.
INGRESSĬO, ōnis, f. Entrée dans; marche. Syn. Introitus, aggressio, incessus. Epith. Obscura, antiqua, moderata. Usus: Interdum orationis cursus est incitatior, interdum ingressio moderatior.
INGRESSŬS, ūs, m. Commencement, début; marche. Syn. Incessus. Usus: Vestigiis odorari ingressus cujuspiam. Orationis vestigia ingressumque non vidi.
INGRŬO, is, ŭi, ere, n. Menacer, être imminent. Syn. Impendeo. Usus: Periculum, metus, morbus ingruit. Cf. Immineo.
INGURGĬTO, as, avi, atum, are, a. — se, Se précipiter, se ruer sur. Syn. Infero, immitto. Usus: Se in copias alicujus, in multa flagitia ingurgitare, se ruer sur la fortune de qqn, se plonger dans tous les vices. Cf. Immergo.
ĬNHĂBĬLIS, e, gen. com. Inhabile. Syn. Ineptus.
ĬNHĂBĬTĀBĬLIS, e, gen. com. Inhabitable. Syn. Vastus, incultus, desertus. )( Habitabilis.
ĬNHĂBĬTO, as, avi, atum, are, n. et a. Habiter dans. Syn. Habito.
ĬNHÆRĔO, es, hæsi, hæsum, ere, n. Rester attaché à, adhérer. Syn. Hæreo, insideo. Adv. Penitus. Usus: Animi corporibus inhærentes. Inhæret visceribus dolor. Inhæret id in mentibus omnium. Cf. Hæreo, Adhæreo.
ĬNHĀLO, as, avi, atum, are, a. Exhaler. Syn. Exhalo, afflo. Usus: Teterrimam nobis popinam inhalabas.
ĬNHĬBĔO, es, ŭi, ĭtum, ere, a. Retenir, arrêter. Syn. Cohibeo, coerceo. Usus: Inhibere remos, remiges. An te non inhibet vox miserorum? Cf. Cohibeo, Comprimo, Coerceo.
ĬNHĬBĬTĬO, ōnis, f. Action de retenir. Usus: Inhibitio remigum, action de ramer en sens contraire.
ĬNHĬO, as, avi, atum, are, n. Désirer avec ardeur. Usus: Uberibus puer inhians. Cf. Desidero, Aspiro, Capto, Aucupor.
ĬNHŎNESTĒ, Malhonnêtement. Syn. Spurce.
ĬNHŎNESTUS, a, um, Malhonnête. Syn. Turpis. )( Honestus. Phras. Patrem senio confectum deserere, inhonestum est, abandonner un père accablé de vieillesse est un crime honteux. Non decet, non convenit, haud æquum est; nefas est, iniquum est; flagitium est; minime honestum, minime rationi consentaneum est. Cf. Decet, Turpis. Usus: Quæ honeste nominari non possunt, inhonestissima sunt.
ĬNHŎNŎRĀTUS, a, um, Qui n’a pas reçu de récompense. Syn. Inglorius. )( Honoratus. Cf. Vilis.
ĬNHORRESCO, is, horrŭi, ere, n. prop. Se hérisser; devenir effrayant (par l’obscurité). Usus: Inhorrescit mare, tenebræ conduplicantur, la mer se couvre de ténèbres. Cf. Horror.
ĬNHOSPĪTĀLĬS, e, gen. com. Inhospitalier. Syn. Desertus, incultus, asper.
ĬNHOSPĪTĀLĬTAS, ātis, f. Inhospitalité. Epith. Domestica, molesta, impudens, crudelis, moderata. Usus: Inhospitalitas est opinio vehemens, fugiendum esse hospitem.
ĬNHŪMĀNĒ, Durement. Syn. Inhumaniter.
ĬNHŪMĀNĬTAS, tātis, f. Dureté, cruauté. Syn. Immanitas, crudelitas. Usus: Mansuetudinem in inhumanitatem convertere. Cf. Crudelitas.
ĬNHŪMĀNĬTER, Durement. Syn. Inhumane.
ĬNHŪMĀNUS, a, um, Inhumain, cruel. Syn. Crudelis, communi hominum sensu carens, asper, ferus, durus, difficilis, agrestis; morum insuavium, vitæ communis ignarus; humanitatis expers, immemor, nunquam particeps; inops humanitatis et inurbanus; ab humanitate derelictus. Phras. 1. Homo ferus et inhumanus est, cet homme est barbare et inhumain. Nihil tam ferum ac inhumanum, quam hominis hujus indoles asperrima; humanitatem exuere videtur, ita difficilis aditus, gravis vultus, superba responsa, insolens est vita; summa morum acerbitate et immanitate natura omni humano generi insociabilis; ut feræ quædam nunquam mitescunt, sic immitis et implacabilis est ejus hominis animus et a cultu ac humanitate longissime remotus. Cf. Barbarus, Durus, Crudelis. 2. Brasiliæ populi plane inhumani sunt, les peuples du Brésil sont tout à fait sauvages. Brasiliæ gentes humanitatis immemores sunt; humanitatem omnem exuerunt, abjecerunt; omnem humanitatis sensum amisere, ab humanitate derelicti sunt; humanitatem a se omnem exstirparunt. Usus: In hoc animo nihil inhumanum, nihil agreste est. Cf. Agrestis.
ĬNHŬMĀTUS, a, um, Qui n’a pas reçu de sépulture. Syn. Insepultus. Usus: Diogenes se inhumatum projici jussit.
ĬNĬBI, Là (sans mouv.). Syn. Ibidem.
ĬNĬMĪCĒ, En ennemi. Syn. Infeste, inimico animo. )( Amice. Usus: Infestissime, inimicissime agere, contendere cum aliquo, insectari aliquem.
ĬNĬMĪCĬTĬA, f. Inimitié. Syn. Simultas, alienatio, disjunctio. Epith. Aperta, summa. Phras. 1. Graves inimicitias inde habebis, vous vous ferez par là d’implacables ennemis. Graves inimicitias suscipies, subibis, adibis; grandes tibi inimicitiæ erunt, nascentur; ad inimicitias graves venies, descendes; intercedent tibi cum aliis graves inimicitiæ; grave odium adversus te concitabis; odium subibis, incurres acerbissimum; habebis tibi infensos multos; gerendæ tibi erunt, exercendæ capitales inimicitiæ; ab inimicitia tua eam ob rem deficient plurimi, et societatem dissolvent; in simultate non cum paucis eris; plurimos a te avertes; alii ex aliis se a conjunctione tua avellent; non pauci alieno in te erunt animo, seseque a te disjungent; infestis deinceps animis dissidebitur; inimicitias graves contrahes; alia ex aliis simultas incidet, atrocioribus inimicitiæ certaminibus exercenda. Cf. Amicitiam dissolvo, Odium. 2. Ponite tandem inimicitias, réconciliez-vous enfin. Inimicitias tandem candide et simpliciter ponite, deponite; exstinguite veteres simultates; inimicitias diuturnas caritati patriæ condonate; discedite tandem ab inimicitiis et odiis inveteratis, vosque ex inimicitia in gratiam revocate. Cf. Amicitiam redintegro, Concilio. Usus: 1. Inimicitias appetere, concevoir, avoir de la haine. Indicere, concipere, denuntiare; ad inimicitias vocare. 2. Inimicitias capere, se faire des ennemis. Suscipere, adire, subire, habere, exercere, gerere; ad inimicitias venire, descendere; inimicitiæ mihi tecum sunt, intercedunt. 3. Inimicitias deponere, se réconcilier. Ponere, patriæ concedere inimicitias; ab inimicitiis discedere. Cf. Odium.
ĬNĬMĬCUS, a, um, Ennemi. Item:
INĬMĪCUS, i, m. Ennemi. Syn. Hostis, infestus, infensus, adversarius, alienatus, non æquus, iniquus, invidus, obtrectator. Epith. Acer, acerbus, communis, gravis, incolumis, innocens, magnus, odiosus, paternus, pecuniosus, potentissimus, valens, verecundus, voluntarius. Adv. Acrius, aperte, crudeliter, graviter, valde, usque eo. Phras. Inimicus est perpetuus, c’est un ennemi éternel. Alienissimo est a me animo; inimicissimum se mihi reddidit; animum ostendit mihi crudeliter inimicum; immortales in me gerit, exercet iras; infestissimus est meis fortunis et laudibus; inimicitias jam diu susceptas et, ut videtur, posteris tradendas, pertinacissime persequitur; resident etiamnum in animo ejus graves atrocesque inimicitiæ; sunt mihi cum eo homine inimicitiæ et vetetes et atrocibus celebratæ certaminibus; odio me insectatur capitali; adversario illo utor gravi sane et infenso, qui, quidquid virium habet et acerbitatis, id totum in me confert ac effundit; qui adversatur mihi acerrime et gravissime; qui mihi pestem ac perniciem molitur, exitum machinatur; qui totus incumbit in meam perniciem; me ubique meaque commoda oppugnat; nullam adversus me injuriam prætermittit. Cf. Hostis, Odium, Injuria. Usus: Aspicere te non potest, adeo inimico in te est animo.
ĬNĪQUĒ, Injustement. Syn. Injuste. Usus: Ita iniquissime comparatum est; iniquissime expulsus. Inique, contra jus fasque agere.
ĬNĪQUĬTAS, ātis, f. Injustice. Syn. Injuria. Epith. Tanta. )( Æquitas. Usus: Æquitas certat cum iniquitate. Habet ea res magnam iniquitatem. In tanta hominum perfidia et iniquitate vivimus. Cf. Injuria.
ĬNĪQUUS, a, um, Injuste, méchant. Syn. Injustus, injurius, inimicus, non habens æquitatem. Adv. Obscurius, valde. )( Æquus. Usus: Quæ res iniquissima et acerbissima est, nec ferenda. Homo natura asper, et omnibus iniquus; iniquo infestoque animo intueri aliquem; iniquo loco ad hostes subire, attaquer les ennemis dans une position défavorable. Cf. Injustus, Inhonestus.
ĬNĬTĬA, ōrum, n. pl. Mystères de Cérès. Syn. Sacra Cereris.
ĬNĬTĬO, as, avi, atum, are, a. Sæpius usurpatur passiva voce. Être initié. Syn. Inauguror, consecror, devoveor, sacris imbuor. Usus: Initiari sacris. Sacra initiata, et devota.
ĬNĬTĬUM, ii, n. Principe. Syn. Principium, fundamentum, elementum. Epith. Accomodatum naturæ, falsum. Phras. 1. Hæc erant initia doctrinæ nostræ, tels étaient les fondements de notre doctrine. Hæc erant incunabula doctrinæ nostræ; hæ primæ origines et elementa studiorum nostrorum; ab his profecta initiis est doctrina nostra; hæc principia erant, et quædam quasi semina doctrinæ nostræ; hæc doctrinæ erant primordia; hæc rudimenta, hæc prima velut vestigia ac lineamenta erant doctrinæ nostræ. Hoc a fonte omnis nostra doctrina manavit. 2. Adhuc inter initia hæremus operum, nous sommes encore au commencement de nos travaux. Adhuc in operum primordio stamus; non in exitu, sed in limine operum nostrorum stamus; vestibulum magni operis ingressi sumus; longe absumus a metis, vix e carceribus digressi; informatam habemus operis totius molem, non perfectam. 3. Ab initio mundi, depuis le commencement du monde. Ab orbe condito; ab ultima mundi origine; post hominum memoriam; post natos homines. 4. Belli initium satis fortunatum fuit, le début de la guerre fut assez heureux. Lætissima erant armorum principia; initia belli se dabant optime; primo belli progressu satis felices fuimus; belli primordium satis lætum erat; in limine, exordio, ingressu belli res nostræ habebant satis belle; principio belli res ex sententia gestæ; sub belli primordia optatis fortuna respondit. Cf. Successus. Usus: Belli initium ducere, capere, sumere a levibus prœliis. Belli initium inde profectum est, quod; levi ex principio magnum bellum conflatum est, sed ut initia inchoavimus, ita persequenda sunt cœpta. Bonis initiis orsus male finiit. Ut male posuimus initia, sic cætera sequentur. Ut se dant initia, comme on commence. Cf. Incipio, Inchoo, Exordium.
ĬNJĬCĬO, is, jēci, jectum, ere, a. Jeter dans; faire naître, susciter. Syn. Objicio, immitto. Usus: Dubitationem alicui et scrupulum injicere. Cogitationem alicui, ardorem, spem, metum, religionem, cupiditatem injicere. Frenos furori alicui manus injicere. Cf. Impono.
INJŪCUNDĬTAS, ātis, f. Défaut d’agrément. Syn. Asperitas.
INJŪCŬNDĒ, Désagréablement. )( Jucunde.
INJŪCUNDUS, a, um, Désagréable. Syn. Insuavis, acerbus. Usus: Labor mihi minime injucundus. Cf. Odiosus, Molestus.
INJUNGO, is, junxi, junctum, ere, a. Imposer; susciter. Syn. Impono, affero, importo. Usus: Aliquid damni reipublicæ; servitutem alicui, onus, necessitatem injungere.
INJŪRĀTUS, a, um, Qui n’a pas juré. Syn. Qui non juravit, sine jurejurando. Usus: Tibi vel injurato credendum. Lingua juravi, mentem injuratam gero.
INJŪRĬA, æ, f. Injustice. Syn. Iniquitas. )( Jus, beneficium. Phras. 1. Injuriam alicui facere, causer à qqn du préjudice. Injuriam alicui inferre, afferre, imponere, conflare; injuria aliquem afficere, onerare, lacerare, lacessere, vexare, exagitare, insectari; injuriam jacere, mittere in aliquem; injuriosius tractare aliquem; patientiam alicujus tentare; ejus patientia abuti; injuriam alicui contexere; injuriis aliquem et maledictis proscindere, lædere, configere; injuriis ac maledictis appetere aliquem, incessere, jactare, violare, provocare. 2. Gravem a te passus sum injuriam, j’ai souffert de votre part une grande injustice. Injuriam a te accepi gravissimam; a te orta, nata est mihi illa injuria; gravi injuria a te afflictus sum; hæc mihi a te oblata, imposita est injuria; iniquius a te mecum est actum; injuriosus sane in me fuisti et iniquior; injuriose me tractasti; injurium, injuriosum, iniquum, gravem te sensi, expertus sum; gravem abs te pertuli injuriam; graviter læsus, offensus sum; gravem a te molestiam accepit animus meus; gravi a te injuria affectus, lacessitus, provocatus sum; appetitus injuria sum nullo meo merito, nulla mea culpa, nihil tale meritus; injuriose, acerbe, inique, contra jus omne, contra, quam meritus sum, immerentem, innocentem, nullius affinem culpæ, omnis culpæ expertem, ab omni vacuum culpa me tractasti. 3. Injuriam ulciscar, je vengerai mes injures. Persequar tot tuas in me injurias; parem brevi pro injuria gratiam referam; par pari referam; merita meritis compensabo; erit propediem, cum idem tibi reponam; cum pari te munere remunerabor; is sum, qui injuriam facile referre possim; feres a me, quod intulisti; impune tibi non erit, non abibit sic, quod injuria me affeceris; impunita non erit, inulta non relinquetur injuria tua. Memorem me injuriæ senties, experieris. Cf. Ulciscor, Impune. 4. Adversus injuriam se defendit, il s’est défendu contre l’injustice. Injuriam magno animo propulsavit; ab injuria hominem deterruit; injuriis restitit animo præsenti; ea injuria ut se levaret, nihil non egit; eam ut a se injuriam prohiberet, depelleret, ab injuria hominem ut detraheret, ut illa is, injuria abstineret, presentia animi effecit. 5. Injuriam æquo animo pertulit, il a supporté cette injustice avec courage. Plagam illam eo animo accepit, par ut injuriæ videretur; injuriam eo animo tulit, passus, perpessus est, tanquam ad se nihil ea pertineret. Cf. Patior, Fero. 6. Injuriam omnium obliviscor, j’oublie toutes les injustices. Injurias omnes oblivione contero; omnem acceptæ injuriæ memoriam ex animo deleo; animus ultionem non spectat; ultionis consilium omne libenter abjicio, omitto, depono; ab ulciscendi consilio animum abduco; non persequar injurias meas; injuriæ eæ omnes in amicitiæ gremio sunt sepultæ. Cf. Obliviscor. Usus: 1. Injuria est, quæ aut pulsatione corpus, aut convitio aures, aut aliqua turpitudine vitam alicujus violat. Injuria duobus modis fit: vi et fraude. 2. Immerito, à tort. Non injuria suspectus es. Cf. Convitium, Contumelia, Ignominia.
INJŪRĬŌSĒ, Injustement. Syn. Per contumeliam, contumeliose. )( Jure. Usus: Temere atque injuriose de aliquo suspicari.
INJURĬŌSUS, a, um, Injuste. Syn. Injurius. Usus: Injuriosa et facinorosa vita. Cf. Injuria.
INJŪRĬUS, a, um, Injuste. Syn. Iniquus.
INJUSSŬS, ūs, m. (adhibetur tantum abl.) Sans l’ordre de. Syn. Sine jussu, auctoritate, concessu. )( Jussus. Usus: Injussu populi hoc fecisti.
INJUSTĒ, Injustement. Syn. Inique, injuriose, contra fas. Usus: Injuste in quemquam impetum facere.
INJUSTĬTĬA, æ, f. Injustice. Syn. Iniquitas. Epith. Capitalior, moderata. )( Justitia. Usus: Injustitiæ duo sunt genera, alterum eorum, qui inferunt, alterum eorum, qui ab iis, quibus infertur, non propulsant injuriam.
INJUSTUS, a, um, Injuste. Syn. Iniquus, injurius, injuriosus, immeritus, non debitus. )( Justus. Adv. Dupliciter. Usus: Qui perniciosa et injusta populis jussa describunt. Vir maleficus natura, et injustus. Ira non injusta, sed merita et debita. Injustum onus alicui imponere. Cf. Injuria.
INNASCŎR, ĕris, nātus sum, nasci, d. Naître dans. Syn. Ingignor. Usus: Quibus recta ratio constansque innascitur.
INNĂTO, as, are, n. Nager dans. Usus: Pisciculi in concham innatant. Cf. Nato.
INNĀTUS, a, um, Naturel, inné. Syn. Insitus, ingenitus, ingeneratus. )( Assumptus, adventitius. Usus: Innata est homini probitas, vel potius insita.
INNĀVĬGĀBĬLIS, e, gen. com. Qui n’est pas navigable.
INNECTO, is, nexŭi, nexum, ere, a. Lier avec. Syn. Necto.
INNĪTOR, ĕris, nixus vel nīsus sum, niti, d. S’appuyer sur. Syn. Inclinor, reclinor. Phras. In te uno respublica innititur, la république s’appuie sur vous seul, c. à d., vous êtes le seul soutien de la république. Tuum est fulcire labefactatam rempublicam. In te uno nititur salus civitatis; in te uno, atque in spe consilii tui requiescit; fortunæ omnium nostrum tuæ fidei innituntur. Usus: Fortuna hostium uni viro innititur. Respublica in tuis humeris innititur.
INNO, as, avi, are, n. et a. Nager dans. Syn. Innato.
INNŎCENS, entis, omn. gen. Innocent. Syn. Qui nihil nocet, qui nulli injuriam facit, integer, culpa vacans, ad quem ne suspicio quidem criminis perveniat; ab omni culpæ suspicione remotissimus, nullius probri compertus, a culpa vacuus, crimine innoxius. Phras. 1. Innocens sum in ea causa, je suis innocent dans cette affaire. Longe remotus a culpa sum; procul absum ab ejus rei culpa; culpa careo; culpa vaco; culpam ejus rei non sustineo; expers culpæ sum; affinis culpæ non sum; purus a culpa sum; tam absum a culpa, quam qui maxime; culpæ ejus mihi non sum conscius; extra culpam sum; in culpa non sum; in me conferri culpa non potest; culpa ea in me conferenda, mihi assignanda, adscribenda, attribuenda non est; ejus rei culpa hærere in me non potest; abest a me ea culpa longissime; abhorret ab ea culpa vitæ meæ institutique ratio; procul a me hæc culpa est; extra noxam sum; is sum, quem nulla ejus culpæ suspicio violarit. 2. Innocentem accusas, vous accusez un innocent. Insontem, immerentem, nullo meo merito, injuria, injuste, inique, contra jus et æquum in crimen vocas; nihil peccavi, nihil admisi, nullo me scelere adstrinxi, abs te tamen accusor; expertem, criminis innoxium me exagitas; vacuum a culpa in judicium vocas, reum facis, persequeris; tu me sine causa, immerito in culpam vocas, in infamiam adducis. Cf. Accuso. 3. Multi innocentes condemnantur, on condamne bien des innocents. Sæpe, qui culpam non admiserunt, judicio, judicum sententiis damnantur; multi falso scelere damnantur; multi oblato falso crimine insontes opprimuntur; multi nullius probri comperti, in quibus nullius inest peccati infamia, innoxii damnantur; multi immerita damnatione afficiuntur, iniquis judiciis circumveniuntur, opprimuntur, expertes culpæ criminis pœnas luunt. Usus: Innocens dicitur, non qui leviter nocet, sed qui nihil nocet. Vir innocens, integer, religiosus. C. Integer.
INNŎCENTER, Honnêtement, d’une manière irréprochable. Usus: Vita innocenter acta.
INNŎCENTĬA, æ, f. Innocence, intégrité, vertu. Syn. Integritas vitæ et morum. Epith. Par, singularis, vetus, summa. Usus: Innocentia est talis affectio animi, quæ noceat nemini. Vir summa integritate et innocentia. Cf. Integer.
INNŎCŬUS, a, um, Inoffensif, qui ne fait pas de mal. Syn. Innocens.
INNŎVO, as, avi, atum, are, a. Renouveler. Syn. Renovo, novum facio.
INNOXĬUS, a, um, Innocent, vertueux; qui n’éprouve pas de dommage, sain et sauf. Syn. Innocens. Cf. Innocens.
INNŬMĔRĀBĬLIS, e, gen. com. Innombrable. Syn. Innumerus, infinitus numero, quod omnem excedit numerum. Usus: Infinita vis innumerabilum atomorum. Cf. Multi.
INNŬMĔRĀBĬLĬTAS, ātis, f. Nombre infini. Usus: Innumerabilitas atomorum.
INNŬMĔRUS, a, um, Innombrable. Syn. Innumerabilis.
INNŬO, is, ŭi, ere, n. Faire signe. Syn. Nutu aliquid significo, nutu capitis loquor. Usus: Huic aditum modo patefacio et innuo.
INNUPTUS, a, um, Qui n’est pas marié. Syn. Non nuptus. )( Nuptus. Usus: Paris Helenam innuptis junxit nuptiis, Pâris se lia à Hélène par un hymen infortuné et coupable.
ĬNOBSCŪRO, as, are, a. Obscurcir. Syn. Infusco. )( Declaro, illustro.
ĬNOFFENSUS, a, um, Qui ne heurte pas, qui ne rencontre pas d’obstacle. Usus: Pedem inoffensum referre, revenir sans encombre.
ĬNOFFĬCĬŌSUS, a, um, Qui manque d’égards. Syn. Inhumanus, illiberalis. Cf. Illiberalis.
ĬNŎPĬA, æ, f. Manque, disette. Syn. Egestas, indigentia. )( Copia. Epith. Magna, summa, tanta. Phras. Cæsar Hispaniensi bello Pompeii copias ad summam inopiam redegit, César, dans la guerre d’Espagne, réduisit les troupes de Pompée à la dernière extrémité. In summas angustias compulit; in maximas omnium rerum difficultates conjecit; copias eo redegit, ut omnium rerum penuria laborarent; ut inopia premerentur et conficerentur extrema; ut rerum omnium inopia pessime acciperentur; ut in maximis angustiis ac difficultatibus versarentur; ut nullis non incommodis afficerentur; ut plurima incommoda sustinerent; ut summis cum incommodis conflictari cogerentur. Cæsar Pompeii copias ad rerum omnium egestatem adduxit; non solum ad summam rerum bellicarum indigentiam, sed ad extremas quotidiani victus angustias redegit. Cæsar Hispaniensi bello id egit maxime, ut Pompeii copiis arctiora in dies fierent omnia. Cf. Annona. 2. Inopiam sublevare, soulager la misère. Mederi inopiam; rebus mature occurrere; tutari inopiam; incommodum novis commodis sanare; inopia levare. Usus: Aliquem ad inopiam redigere. Inopia consilii laborare. Inopiam æquo animo ferre ac tolerare. Inopia oratoris et jejunitas. Cf. Egeo, Pauper.
INŎPĬNANS, antis, omn. gen. Pris au dépourvu, surpris. Usus: Multos in agris inopinantes deprehendit.
ĬNŎPĪNĀTĔ, Inopinément, à l’improviste. Usus: Inopinate, præter spem accidit. Cf. Casu.
ĬNŎPĪNĀTUS, a, um, Inattendu, imprévu. Syn. Nec opinatus, improvisus. Usus: Omnia repentina et inopinata graviora. Dictu inopinatum atque mirabile. Ex inopinato observare aliquem. Cf. Improviso.
ĬNOPPORTŪNUS, a, um, Peu convenable, peu favorable. Syn. Alienus, incommodus. )( Opportunus. Usus: Sedes eo in loco non inopportuna sermoni nostro.
ĬNOPS, ŏpis, omn. gen. Pauvre, dépourvu de. Syn. Pauper, nudus, impotens. )( Abundans. Usus: Inops rei alicujus, vel a re aliqua. Inops ærarium et exhaustum. Humanitatis inops et inurbanus homo. Cf. Pauper, Inopia.
ĬNORDĬNĀTUS, a, um, Mal ordonné, confus, en désordre. Syn. Perturbatus, confusus. )( Ordinatus. Usus: Ex inordinato in ordinem reducere.
ĬNORNĀTĒ, Sans ornement. Syn. Inculte, ineleganter.
ĬNORNATUS, a, um, Peu orné, grossier, sans art. Syn. Inconditus, incomptus, agrestis, rudis, horridus, sine nitore et palæstra. )( Ornatus. Usus: Inornata mulier, oratio. Nuda et inornata inventio. Cf. Incultus.
INPRĪMIS, mei: IMPRĪMIS, Avant tout, d’abord. Syn. Cumprimis. Usus: Imprimis te amo. Argumentum imprimis firmum.
INQUAM, Dis-je. Syn. Dico, ut dixi, ut institui dicere. Usus: Hoc, inquam, dico.
INQUĬES, ētis, omn. gen. (Très-rare aux cas obliques). Remuant, agité, inquiet. Syn. Inquietus. Usus: Humanum genus inquies et indomitum. Cf. Inquietus.
INQUĬĒTĀTĬO, ōnis, f. Mouvement, agitation.
INQUĬĒTO, as, avi, atum, are, a. Agiter, inquiéter. Syn. Turbo. Cf. Inquietus.
INQUĬĒTUS, a, um, Remuant, turbulent. Syn. Turbulentus. Phras. 1. Homo est inquieto plane ingenio, cet homme a l’esprit remuant. Sine furore ac amentia consistere ejus animus non potest; nec vigilans, nec in somnis mente consistit; acer, ad vim promptus, ad seditionem paratus, turbulenter et turbide facit omnia; vir moribus turbidus, et ingenio minime otium patiente; homo impiger, factiosus, novarum rerum avidus, cui solemne nihil, cujus ea una agendi ratio, nihil neque intactum, neque quietum pati, omnia agitare, qui moveri omnia, quam senescere malit. 2. Curæ hominem inquietum reddunt, ses soucis l’inquiètent. Inopia rerum et scelerum conscientia indies magis ejus animus agitatur; agitant hominem imminentium rerum tristes imagines; nec somnum capere, nec pati quietem potest. Cf. Cura. Usus: Ingenio inquieto, et ad novas res avido.
INQUĬLĪNUS, i, m. Locataire. Syn. Qui in ædibus alienis habitat, præsertim conductis. Usus: Non inquilini solum sed et mures ex ædibus migrarant. Philosophia inquilina.
INQUĬNĀTĒ, Sans pureté. Syn. Barbare, incompte, prave.
INQUĬNO, as, avi, atum, are, a. Souiller, salir. Syn. Contamino, fœdo. Usus: Vitiis se, flagitiis, omnibus scelerum sordibus, libidinibus inquinat. Famam alicujus criminibus, humanitatem civitatis sævitia inquinare. Voluptatibus inquinari. Cf. Maculo.
INQUĪRO, is, quisīvi, quisītum, ere, a. et n. Rechercher soigneusement. Syn. Perquiro, indago. Usus: In se, in civium mores, in reum inquirere. Inquirere in ea, quæ memoriæ sunt prodita. Cf. Indago.
INQUĪSĪTĬO, ōnis, f. Recherche attentive, investigation. Syn. Disquisitio, investigatio veri. Epith. Prænuntia, propria. Usus: Reus absens contra inquisitionem accusationis est defensus.
INQUĪSĪTOR, ōris, m. Juge instructeur. Syn. Quæsitor. Usus: Reorum inquisitorem sapientem esse decet.
INSĀNĀBĬLĬS, e, gen. com. Incurable. Syn. Desperatus; quod curationem, medicinam non admittit. Usus: Morbus, plaga, contumelia insanabilis. Cf. Desperatus.
INSĀNĒ, A l’excès, à la folie. Syn. Vehementer, cum impetu.
INSĀNĬA, æ, f. Folie. Syn. Furor. Epith. Non mediocris, molesta naturalis, præstans, ridicula, tolerabilis, utilis. Phras. 1. Vi doloris in eam insaniam incidit, ut mentem inde nunquam receperit, la douleur l’a rendu tellement fou qu’il n’a plus jamais recouvré l’intelligence. Vi doloris ita a mente discessit, ita mentem perdidit, ita sibi excidit, insaniæ morbo ita affectus est, ita de potestate mentis exiit, ita mente motus est, ita de mente deturbatus est, ita a mente desertus est, ut rationem in perpetuum amiserit; ut ad sanitatem inde nunquam redierit; ut furorem deinceps nunquam deposuerit; ut ad bonam mentem revocari nunquam potuerit; ut a furore et dementia nunquam se ad sanitatem retulerit; ut illum postea nemo ratione præditum viderit; ut nunquam postea convaluerit. 2. Lis amissa eum ad insaniam adegit, la perte de son procès l’a rendu fou. Mentem illi exturbavit; de sanitate illum ac mente deturbavit; in rabiem hominem egit; ad insaniam impulit, adegit, redegit; mentem illi emovit omnem. Usus: Insania est mentis ægrotatio et morbus. In insaniam incidere. Aliquem ad insaniam adigere. Insania et dementia deflagrare. Cf. Furor, Deliro, Delirus, Amens.
INSĀNĬO, is, īvi vel ii, ītum, ire, n. Être fou. Syn. Desipio, furo, mentem amitto, mente captus sum, sanus non sum, deliro. Adv. Apertissime. Usus: Inter omnes, qui insaniunt, insanissimus. In alienos insanus insaniisti. Cf. Furor, Deliro.
INSĀNUS, a, um, Fou, insensé. Syn. Non sanus, amens, furens, fanaticus, vesanus, alienus a mente; a sanitate, a se ipso discedens; remotæ mentis; mentis impos. Phras. Insanus est, il est fou. Præceps amentia fertur; mente captus est; tragico Oreste et Athamante dementior, et vinculis constringendus; a mente desertus; lymphato similis; a ratione aversus; mens eum reliquit; mens a sua illi sede locoque dejecta est; in potestate mentis non est; de potestate mentis, de consilio, de ratione, de mente exiit; de sanitate, de statu mentis deturbatus est; a mente discessit; mens illi sua a sede dimota est. Cf. Furiosus, Delirus, Deliro, Insania. Usus: Homo fraternis flagitiis, sororis stupris insanus.
INSĂTĬĀBĬLIS, e, gen. com. Insatiable. Syn. Insaturabilis. Usus: Insatiabili gaudio completur. Insatiabilis voluptas, cupiditas.
INSĂTŬRĀBĬLIS, e, gen. com. Insatiable. Syn. Insatiabilis. Usus: Insaturabile abdomen.
INSĂTŬRĀBĬLĬTER, Sans pouvoir être rassasié. Syn. Sine satietate.
INSCENDO, is, di, sum, ere, n. et a. Monter sur. Usus: Inscendere in arborem.
INSCĬENS, entis, omn. gen. Qui ne sait pas, qui ignore. Syn. Imprudens. )( Sciens. Usus: Insciens fecisti, an sciens? Cf. Imprudens.
INSCĬENTER, Avec ignorance. Syn. Imprudenter.
INSCĬENTĬA, æ, f. Ignorance. Syn. Inscitia, ignorantia. )( Scientia. Epith. Multa. Usus: In maximis mihi erroris et inscientiæ tenebris lumen prætulisti. Inscientia multa versatur in vitio. Cf. Ignorantia.
INSCĪTĒ, En ignorant, maladroitement. Syn. Imperite. )( Scite. Usus: Inscite nugari.
INSCĪTĬA, æ, f. Ignorance, sottise. Syn. Inscientia, imprudentia, stultitia. Epith. Miserabilis, summa. Usus: Ineuntis ætatis inscitia senum prudentia est regenda. Magna est in illo inscitia.
INSCĪTUS, a, um, Ignorant, sot. Syn. Inelegans, male compositus et absurdus. Cf. Ineptus.
INSCĬUS, a, um, Ignorant, qui ne sait pas. Syn. Insciens, rudis, imperitus; imprudens. Usus: Tu me ignaro, inscio, nec opinante hoc ausus es? Non sum inscius, magnam esse historiæ utilitatem. Cf. Ignarus.
INSCRĪBO, is, scripsi, scriptum, ere, a. Écrire; orner d’une inscription. Syn. Incido, imprimo, mando litteris, in codicem refero. Usus: Vestris monimentis, in vestris monimentis nomen suum inscripsit. Libellum meum Oratorem inscripsi. Epistola patri inscripta. Sibi aliquid in animo inscribere. Cf. Scribo.
INSCRIPTĬO, ōnis, f. Inscription. Syn. Titulus. Epith. Plenior, præclara, falsa. Usus: Decernere alicui statuam cum inscriptione præclara.
INSCULPO, is, psi, ptum, ere, a. Graver sur ou dans. Syn. Incido, imprimo, inscribo. Usus: Res animo insculptas habere. Omnibus insita est et insculpta Deorum notitia. Natura insculpsit in mentibus nostris. Cf. Scalpo.
INSĔCO, as, cŭi, ctum, are, a. Couper. Syn. Incido, seco. Usus: Aliquem dentibus insecare, déchirer qqn avec les dents, le mordre.
INSECTĀTĬO, ōnis, f. Poursuite, attaque. Usus: Abstinere aliorum insectatione.
INSECTOR, aris, atus sum, ari, d. Poursuivre, attaquer. Syn. Consector, insequor; peto, agito, exagito. Adv. Inimice, insolenter, petulantissime, vehementer. Usus: Clamore aliquem; contumeliis, minis, maledictis insectari. Insector ultro et insto accusatori et urgeo. Miserorum fortunam insectari. Cf. Agito, Vexo, Inimicus.
INSĒDĀTUS, a, um, Soulevé. Syn. Commotus. )( Sedatus. Usus: Grave, turbulentum, insedatum genus hominum.
INSĔPULTUS, a, um, Non enseveli. Syn. Inhumatus. )( Sepultus. Usus: Miseri et insepulti acervi civium.
INSĔQUOR, ĕris, sĕcūtus sum, sequi, d. Suivre, poursuivre. Syn. Insector, sequor, persequor, subsequor, excipio. Adv. Acriter, longius, undique, necessario. Usus: Insequor fugientem. Insequi aliquem stricto gladio. Quæ non insequens hora antecedente populo Romano illuxit? Cf. Sequor.
1. INSĔRO, is, sĕrŭi, sertum, ere, a. Mettre dans, insérer. Syn. Impono, immitto. Usus: Pueris cibum in os inserere. Collum in laqueum, manum in peram inserere. 2. Immisceo, mêler. Deos minimis rebus, falsa veris, se negotiis inserere.
2. INSĔRO, is, sēvi, sītum, ere, a. Semer, planter. Usus: Inserere oleam vitibus.
INSERVĬO, is, īvi vel ĭi, ītum, ire, n. Donner ses soins, s’appliquer à. Syn. Servio, operam do vel navo. Adv. Fideliter, studiose. Usus: A quo plurimum sperant, huic plurimum inserviunt. Inservire suis commodis, reipublicæ commodo, alterius honori, voluptati, auribus. Cf. Servio.
INSĬDĔO, est, sēdi, sessum, ere, n. et a. Étre assis ou situé sur, se fixer sur, occuper. Syn. Hæreo, inhæreo. Adv. Penitus. Usus: Macula in republica insedit penitus et inveteravit. Ita tibi insidet suspicio, ut penitus evelli non possit. Insidet in animo dictum, opinio, dolor.
ĬNSĬDĬÆ, ārum, f. pl. Embuscade, embûche. Syn. Fraus. Epith. Abstrusæ, clariores luce, crudeles, domesticæ, fictæ, manifestæ, mediæ, multæ, nefariæ, occultæ, præsentes, quotidianæ, tantæ ac tam absconditæ, urbanæ. Phras. 1. Insidias illi struxit, il lui a dressé des embûches. Insidias fortunis ejus tetendit, molitus, machinatus est; laqueos ejus fortunis non paucos tetendit; dolum ejus capiti alium ex alio nexuit; insidias in ejus caput ac fortunas non semel comparavit; caput ejus non semel clandestinis consiliis petiit, appetiit; aditum nefariis ad ejus direptionem consiliis præparavit; capiti ejus et fortunis imminuit. Cf. Insidior, Observo. 2. Ejus insidias vix effugit, il a eu de la pine à se dérober à ses embûches. Prope aberat, quin in ejus insidias præcipitaret; ægre ejus tot petitiones ac laqueos declinavit; vix tot ejus ex insidiis elapsus est; vix periculum, quod capiti impendebat, depulit; vix occultas, quibus petebatur, insidias vitavit. Usus: 1. Insidias facere, dresser une embuscade. Insidias alicui tendere, ponere, instruere, parare, collocare. 2. In insidias incidere, venire, intrare, tomber dans une embuscade. 3. In insidiis considere, subsidere, se mettre en embuscade. 4. In insidiis ponere, locare, collocare milites, placer ses soldats en embuscade. 5. Ex insidiis consurgere, s’élancer d’une embuscade. 6. Insidias cavere, éviter une embuscade. Insidias antevenire, vitare, patefacere, detegere.
INSĬDĬĀTOR, ōris, m. Celui qui tend des piéges. Usus: Insidiator bonorum.
INSĬDĬOR, aris, atus sum, ari, d. Dresser des embûches. Syn. Insidias facio, pono, tendo; periculum intendo; insidias adhibeo, molior, paro, comparo, instruo, machinor, loco, colloco, oppono, observo; vim vel arma intendo. Phras. Quibus plurimum fidebam, ii mihi insidiati sunt, mes amis les plus chers m’ont tendu des piéges. Quorum ege fide nitebar plurimum, quorum esse minime dubiam et infirmam fidem existimabam, quorum in fide ponebam plurimum, ii mihi insidias fecerunt; ii me insidiose tractarunt; insidiis me petiverunt, obsederunt, oppresserunt, prodiderunt; ii mihi insidias collocarunt, compararunt; ex insidiis caput meum petiverunt; insidiis jugulum meum petiverunt; ii mihi insidias, periculum, pestem, perniciem moliti sunt; ii in perniciem meam incubuerex; ii vitam ferro atque insidiis appetivere; illi nefarios in caput meum homines subornarunt; multis me insidiis captavere; fraude ac insidiis de vita nefarie cogitarunt. Cf. Insidiæ. Usus: Catilina insidiatus est.
INSĬDĬŌSĒ, Perfidement. Syn. Fraudulenter, ex insidiis. Usus: Insidiosissime et perfidissime tractare aliquem; insidiose redire in gratiam.
INSĬDĬŌSUS, a, um, Perfide. Syn. Fraudulentus, dolosus, perfidiosus, simulator, fallax. Usus: Apertis inimicis resistere, insidiosis amicis non credere. Cf. Insidior.
INSIGNE, is, n. Insigne, ornement, parure. Syn. Signum, indicium, nota, monimentum, ornamentum. Epith. Clarissimum, obscurum, oppressum, regium, singulare. Usus: Fasces et secures dignitatis insignia. Bulla ornamentum pueritiæ, insigne fortunæ. Omnia honoris, imperii insignia et ornamenta cecidere. Multi insignia virtutis sine virtute consequuntur. Toga pacis insigne et otii. Insignia et lumina orationis.
INSIGNĬO, is, īvi vel ii, ītum, ire, a. Rendre remarquable, distinguer. Syn. Signis noto, distinguo. Usus: Insignitæ notæ veritatis.
INSIGNIS, e, Remarquable, illustre. Syn. Manifestus, clarus, apertus; nobilis, nobilitatus, conspiciendus, egregius, præstans; notatus. Usus: Vir genere insignis. Res ad laudem et gloriam insignis. Vir notis turpitudinis insignis. Insigne indicium mei in te amoris habes. Cf. Egregius.
INSIGNĪTĒ, D’une manière remarquable. Syn. Insigniter, aperte. Usus: Homo insignite improbus.
INSIGNĬTER, Fortement, fort, beaucoup. Syn. Insignite. Usus: Insigniter impudens. Insigniter aliquem diligere. Cf. Egregie.
INSĬLĬO, is, ŭi, ire, n. et a. Sauter sur. Usus: Insilire in equum.
INSĬMŬLĀTĬO, ōnis, f. Accusaition. Syn. Accusatio.
INSĬMŬLO, as, avi, atum, are, a. Accuser. Syn. Accuso, criminor, arguo. Adv. Communiter, falso. Usus: Probri, flagitii insimulare aliquem. Cf. Culpa, Culpo.
INSĬNŬĀTĬO, ōnis, f. Action de s’insinuer; exorde insinuant. Usus: Insinuatio ejusmodi esse debet, ut occulte per dissimulationem benevolum faciat auditorem.
INSĬNŬO, as, avi, atum, are, a. Faire entrer dans, introduire; s’insinuer. Syn. Influo, irrepo. Adv. Familiariter, penitus. Usus: Insinuare se et immergere in familiaritatem, consuetudinem aliorum. In sermonem, in causam se insinuare. Ut se insinuat improbus. Dolorem animis insinuare. Sol æstum per tecta insinuat.
INSĬPĬENS, entis, omn. gen. Sot, déraisonnable. Syn. Stultus, excors, vecors, sine corde et palato. Usus: Animus insipiens. Nihil insipiente fortunato intolerabilius. Cf. Stultus.
INSĬPĬENTER, Follement, sottement d’une manière insensée. Syn. Stulte.
INSĬPĬENTĬA, æ, f. Sottise. Syn. Stultitia. Usus: Nullum insipientia majus malum est. Cf. Stultitia, Ineptiæ.
INSISTO, is, stĭti, stĭtum, sistere, n., nonnunquam a. S’arrêter. Syn. Consisto. Adv. Importune. Usus: 1. Donec ad finem perveniat oratio, et insistat. Exercitus non referet pedem, sed insistet. Insistere singulis gradibus. 2. Urgeo, appuyer sur, insister. Curæ, rebus magnis, vestigiis majorum insistere. Munus suum, negotia, iter insistere, 3. Firmiter sto, se tenir ferme. Via lubrica, in qua insistere vix possis.
INSĬTĬO, ōnis, f. Action de greffer. Syn. Consitio.
INSĬTĪVUS, a, um, Greffé; étranger, emprunté. Syn. Insitus, non nativus.
INSĬTUS, a, um, Donné par la nature, naturel, inné. Syn. Innatus, ingenitus, naturalis, ingeneratus; inhærens, inustus. )( Assumptus, adventitius. Usus: 1. Quod est penitus insitum in moribus. Quod in animo penitus insitum est, et infixum. Huic populo libertas est insita. Insitæ et cognatæ in animo notiones. 2. Insertus, incorporé, adopté. In Læliorum gentem subito insitus. Cf. Hæreo.
INSŎCĬĀBĬLĬS, e, gen. com. Insociable. Usus: Homo omnibus insociabilis.
INSŎLENS, entis, omn. gen. Fier, superbe, insolent; qui n’a pas l’habitude de. Syn. Superbus, elatus, insolitus, imperitus. Phras. 1. Homo est ex honoribus admodum insolens, ses dignités l’ont rendu fort arrogant. Honores ei multam verborum jactationem excutiunt; insolentia dominatus animos ei extulit; nemo hominem exsultantem honoribus, sibi præfidentem, insultantem in omnes, insolenter se efferentem, satis contineat, aut legum laqueis constringat. Quanta insolentia hominis, quantum fastidium? Qui ejus animi, quis impetus, quæ ferocia, quæ intemperies? Non privati insaniam sed regis insolentiam diceres; unius animos ac spiritus vix urbs capit, adeo jam diu per summam licentiam leges eludens magistratibus insultat. Ferocem honores faciunt, quoque impunitiorem, eo effrenatiorem. Nimius animis omnes spernit; ingenio ferox, et amicis fretus, secundis rebus immodestus et intolerabilis tantam sibi arrogantiam, tantos spiritus sumit, ut ferendus non videatur. Incedit per ora vulgi magnifice, seseque circumspicit. Animos mirum quantum tollit ex perpetuis honorum insignibus; insolentia est incredibili, insolentia effertur tanta, neminem ut præ se hominem putet; non jam civiliter nimiis opibus ac continuatis magistratibus utitur; eo insolentiæ progreditur, quam diuturna impunitate munivit, nullæ ut legum habenæ reprimere exsultantem possint; ut alacer lætusque per medium forum volitet; quanta hominem ex secundis rebus insolentia cepit? Usus: 1. Honores insolentem te faciunt. 2. Insolitus, nouveau, extraordinaire. Nullum verbum insolens ponere audebat. 3. Imperitus, insuetus, peu habile, ignorant. Harum rerum plane sum insolens et ignarus. 4. Prodigus, prodigue dissipateur. Insolens in pecunia. 5. Molestus, immodéré. In re pervulgata multus sum et insolens.
INSŎLENTER, Fièrement, avec arrogance. Syn. Immoderate, arroganter, superbe. Usus: Efferre se, gloriari insolenter.
INSŎLENTĬA, æ, f. Fierté, arrogance. Syn. Intolerantia. Epith. Singularis. Usus: Illa tua singularis insolentia, superbia, contumacia. Tanta insolentia, ut neminem liberum ducat. 2. Moveor loci insolentia, la nouveauté du lieu me fait impression. Cf. Arrogantia, Superbia.
INSŎLĬTUS, a, um, Inaccoutumé. Syn. Insolens, insuetus, novus, inusitatus, minime tritus, inexpertus. Phras. Insolito more, contre la coutume. Præter morem; non ex more; non ad exemplum aliorum; non ut mos erat; non ut mos fert. Usus: Insolitam lucem aspicere. Insolita gloria mihi advenit. Cf. Novus.
INSOMNĬUM, ii, n. Songe. Syn. Somnium. Usus: Hæc metuo, ne insomnia sint.
INSPECTĬO, ōnis, f. Examen. Nos nuntiationem solum habemus, consules etiam inspectionem.
INSPECTO, as, avi, atum, are, n. et a. Examiner. Usus: Me inspectante hoc fecisti.
INSPĒRANS, antis, omn. gen. Qui n’espère pas. Usus: Salutem insperantibus reddidisti.
INSPĒRĀTUS, a, um, Inattendu, inespéré. Usus: Insperatum gaudium. Occasio insperata, nec opinata. Cf. Improvisus.
INSPERGO, is, si, sum, ere, a. Répandre, saupoudrer de. Syn. Aspergo, respergo. Usus: Inspergere aliquem lingua. Molam ac vinum extis inspergere.
INSPĬCĬO, is, pexi, pectum, ere, n. et a. Visiter, inspecter. Syn. Aspicio, conspicio, inspecto. Usus: Hortos, ædes, tabulam, agros inspicere. Quid discat puer, inspiciam sæpissime. Cf. Lustro.
INSPĪRO, as, avi, atum, are, n. et a. * Introduire. Usus: Venenum inspirare, épancher son venin. Cf. Instinctus.
INSTĀBĬLIS, e, gen. com. Inconstant. Syn. Mutabilis. Cf. Inconstans.
INSTANS, antis, omn. gen. Présent, actuel. Syn. Præsens tempus, punctum temporis, vestigium temporis. Usus: 1. Fit ad punctum temporis, quod dicant, in instanti. 2. Imminens, imminent. Instans periculum.
INSTAR, A la ressemblance de, comme. Syn. Quasi. Phras. 1. Instar supplicis ad pedes ei accidit, il se jeta à ses pieds en suppliant. Fortuna et specie supplicis; supplicis more ejus se pedibus advolvit; salutatio prima proxime formam supplicantis venerat. 2. Patruus illi instar parentis fuit, son oncle lui tint lieu de père. Patruus illi in gradu, numero, loco, existimatione parentis fuit; pro parente fuit. Usus: Navis instar urbis. Tu mihi es instar omnium. Latere est mortis instar. Cf. Quasi.
INSTAURĀTĬO, ōnis, f. Renouvellement. Syn. Renovatio.
INSTAURĀTĪVUS, a, um, Renouvelé. Usus: Ludi instaurativi, jeux qui recommencent.
INSTAURO, as, avi, atum, are, a. Renouveler. Syn. Renovo, redintegro, itero. Phras. Ut animum instauravit, dès qu’il eut repris courage. Ut animum refecit, redintegravit; ut se collegit paululum; ut animum paulisper revocavit. Usus: Instaurare animum collapsum. Aciem, bellum, cædem instaurare.
INSTĪGĀTĬO, ōnis, f. Action d’exciter. Syn. Fermotio, impulsio.
INSTĪGO, as, avi, atum, are, a. Pousser, exciter. Syn. Sollicito, impello, incito, stimulo; stimulos animis subdo; stimulis concito; calcaria addo, admoveo; incendo; tanquam quibusdam verborum tædis ac facibus inflammo; lacesso. Cf. Impello, Incito, Concito, Fucito.
1. INSTINCTUS, a, um. Excité, animé. Syn. Instigatus, plenus adhortantium vocibus. Usus: Homo nefario furore, ira, audacia instinctus.
2. INSTINCTŬS, ūs, m. Impulsion, excitation. Syn. Instigatio, afflatus, impulsus. Phras. Id non sine cœlesti afflatu atque instinctu divino factum est, cela fut fait sous l’inspiration et le souffle de la Divinité. Non sine cœlesti admonitu; non sine arcana cœlestique mentis incitatione; non sine Numinis certo afflatu factum est. Divino tactus spiritu; divino instinctus Numine; divino afflatus spiritu id consilium arripuit. DEUS illi eam mentem objecit; DEUS eum in eam mentem impulit; divini afflatus is spiritus fuit, qui ei hanc mentem dedit, qui ad id agendum hominem permovit. Usus: Instinctu divino afflatuque.
INSTĬTOR, ōris, Vendeur, marchand. Syn. Negotiator. Usus: Institorum et opificum multitudo. Cf. Mercator.
INSTĬTUO, is, ŭi, ūtum, ere, a. Établir, fonder, instituer. Syn. Decerno, constituo, incipio, erudio. Adv. Occulte, sapienter, male, bene, liberaliter, non ita, optime, parum. Usus: 1. Portorium, pœnam instituere. Institueram ad te scribere. Iniquam legem et conditionem instituit. 2. Incipio, commencer. Picturam, sermonen instituere. Perge, ut instituisti. Adhibe diligentiam, quam instituisti. 3. Compono, ordino, dispono, régler, organiser, disposer. Actionem, rationem rei peragendæ, litem instituere; civitates, collegia opicum conflare et instituere. Officinam instituere. 4. Facio, faire, instituer. Instituere heredem, tutorem, testes, accusatores. 5. Erudio, instruire. Instituere filios ad majorum instituta. Vir litteris, omnibus disciplinis institutus. Vita instituta præceptis philosophorum. Cf. Incipio, Ordino, Doceo, Erudio, Propono.
INSTĬTŪTĬO, ōnis, f. Instruction, éducation. Syn. Institutum, disciplina, educatio. Epith. Antiqua, firma, præclara, puerilis. Usus: Institutio doctoris ad cujuscumque naturam accommodanda est. Iisdem præceptis, eadem institutione formatur. Ratio et institutio gubernandæ reipublicæ. Stoicorum sectam et institutionem persequi. Cf. Disciplina.
INSTĬTŪTUM, i, n. Règle de conduite, principes, habitudes. Syn. Instituta ratio, mos, consuetudo. Epith. Meretricium, nefandum atque inauditum, novum, nefarium, patrium, vetus. Usus: Civitatis leges, juris publici instituta, mores, consuetudinem nosse. Tenere idem institutum et servare. Non natura, sed instituto moderatus. Suo instituto uti. Ab instituto aliquem abducere. Ad institutum redire, reverti. Cf. Consuetudo, Mos.
INSTO, as, stĭti, stĭtum, are, n., nonnunquam a. Presser, demander avec instances. Syn. Urgeo, pertinaciter tendo. Adv. Cupidius, plane, remissius, vehementius. Usus: 1. Victui ferociter instare. Operi, vestigiis majorum instare. Cupide instare alicui de re quapiam. 2. Immineo, impendo, menacer. Fatum aliquod impendet aut instat jam plane. Iter, bellum instat. Cf. Immineo, Insisto, Urgeo.
INSTRĒNŬUS, a, um, Nonchalant, paresseux. Syn. Indiligens ad res gerendas, minime promptus. Usus: Est hoc signum animi prudentis et non instrenui. Cf. Timidus.
INSTRĔPO, is, ŭi, ĭtum, ere, n. Faire du bruit. Usus: Si quid terroris instrepat.
INSTRUCTĬO, ōnis, f. Ordre, disposition. Syn. Apparatio, dispositio. Usus: Instructio militum, rei bellicæ. (Instructio, instruction, leçons, vulg. est).
INSTRUCTOR, ōris, m. Préparateur, ordonnateur. Syn. Structor, qui convivii et mensæ instruendæ curam habet. Usus: Instructores et conditores convivii. Instructores legionum.
INSTRUCTŬS, ūs, m. Appareil. Syn. Apparatus. Usus: Eodem instructu ornatuque comitatus.
INSTRŪMENTUM, i, n. Ameublement, mobilier. Syn. Supellex, apparatus, subsidium ad aliquid agendum. Epith. Forense, litigiosum, acre, fractum ex vulgi opinione, exiguum sane atque modicum, magnum, præclarum, tantum, vulgare. Usus: Homo multa instrumenta habet ad discendum. Æs et ferrum belli instrumenta. Arationes magna impensa magnoque instrumento tueri. Eloquentiam graviorum disciplinarum instrumento locupletare.
INSTRŬO, is, uxi, ctum, ere, a. Construire, disposer, équiper. Syn. Paro, apparo, molior, orno, adorno, comparo, armo, instituo, ordino, compono. Adv. Diligenter, magnifice, scite, augustius, bene, mediocriter, separatim. Usus: Domum, hortos, convivium instruere et ornare. Naves, classem instruere, armare, adornare. Actionem, calumniam alicui, bellum, consilia instruere et apparare. Aliquem ad omne officii munus, consiliis ad negotium idoneis, cultioribus ad eloquentiam acuendam doctrinis instruere et comparare. Accusator instructus et subornatus. Homo ab historia instructus. Provincia copiis et exercitu instructa. Exercitu ita ornato atque instructo. Cf. Doceo.
INSUĀVIS, e, gen. com. Désagréable. Syn. Injucundus, insulsus. )( Suavis. Usus: Insuavis sine litteris vita. Cf. Odiosus.
INSUĒFACTUS, a, um, Dressé, habitué. Syn. Assuefactus. Cf. Assuefacio.
INSUESCO, is, ēvi, ētum, escere, n. S’accoutumer à. Syn. Assuesco. Cf. Assuesco.
INSUĒTUS, a, um, Qui n’a pas l’habitude. Syn. Insolens, imperitus. )( Assuetus. Usus: Insuetus belli, armorum insolens. Cf. Imperitus.
INSŬLA, æ, f. Ile. Syn. Terra ubique aquis cincta. Epith. Extrema, inculta, magna, media, parva et referta divitiis, plena, atque ornata, sacra, tenera, tota, venalis. Insulæ fructuosissimæ, multæ. Usus: Fabulæ ferunt, in beatorum insulis eos, qui caste ætatem egerint suam, immortale ævum degere.
INSULSĒ, Sottement. Usus: Inepte, frigide, insulse loqui.
INSULSĬTAS, ātis, f. Sottise. Syn. Stultitia, ineptiæ. Usus: Quis ejus insulsitatem ferat? Cf. Ineptiæ.
INSULSUS, a, um, Sot, niais. Syn. Ineptus, frigidus, absurdus. Usus: Adolescens non insulsus. O gulam insulsam. Cf. Ineptus.
INSŬLTO, as, avi, atum, are, n., nonnunquam a. Sauter, attaquer; se moquer, insulter. Syn. Irrideo, illudo, irruo. Adv. Vehementius. Usus: In miserias alicujus, in omnes, in rempublicam insultare. In calamitate insultare. Cf. Insolens.
INSUM, ines, esse, n. Être dans, exister. Syn. Sum, insideo. Usus: Nullum dedecus reperiri potest, quod in hoc non insit. Inest in oratore perfecto omnium scientiarum absolutio. In hac vita nihil inest, nisi miseria.
INSŪMO, is, sumpsi, sumptum, ere, a. Dépenser, employer à. Syn. Consumo, impendo. Usus: Insumere laborem aut sumptum in rem aliquam. Cf. Consumo, Impendo, Sumptus.
INSŬO, is, ŭi, ūtum, ere, a. Coudre dans. Syn. Includo. Usus: Insui in culeum, être cousu dans un sac.
INSUPER, De plus. Syn. Præterea.
INSUPĔRABĬLĬS, e, gen. com. Insurmontable. Usus: Insuperabilis Alpium transitus.
INSURGO, is, surrexi, surrectum, ere, a. S’élever sur, se dresser. Phras. (Vulg. Insurgere in auctorem consilii), s’élever contre, attaquer l’auteur d’un avis perfide. Contra auctorem nefarii consilii ausi consistere; coorti in auctorem consilii; in auctorem consilii eorum subito ingenia exarsere; in eum hominem consurgere universi cœpere. Cf. Adversor, Resisto. Usus: Insurgere altius, s’élever plus haut.
INSŬSURRO, as, avi, atum, are, n. et a. Murmurer à l’oreille. Syn. In aurem loquor. Adv. Familiariter, simulate. Phras. Insusurrabo, si quod verbum memoriæ non occurrerit, je vous soufflerai, si la mémoire vous fait défaut. Dissimulanter suggeram; in aurem dicam, subveniam depressa et submissa voce, ubi te memoria fugerit, ubi memoria vacillarit; suggerendo hærentem in salebris expediam. Usus: In aurem ejus quædam insusurravit. Insusurrare eamdem cantilenam.
INTĀBESCO, is, bŭi, escere, n. Se dessécher, se consumer. Syn. Extabesco. Usus: Diuturno morbo intabescere.
INTACTUS, a, um, Pur, non souillé; libre, exempt. Syn. Integer, inviolatus. Usus: Intactus a sibilo Hortensius pervenerat ad senectutem. Provinciæ bello intactæ. Cf. Integer.
INTĀMĬNĀTUS, a, um, Non souillé. Syn. Incontaminatus, intactus, integer.
INTĔGER, ra, rum, Pur; sain et sauf. Syn. Incorruptus, inviolatus, intactus, castus; solidus, plenus, incolumis. )( Contaminatus, vitiosus. Adv. Diutissime, plane. Phras. Tibi omnia eo bello manebunt integra, vous ne subirez aucune perte dans cette guerre. Salva ac integra tibi erunt omnia; sincera omnia sanctaque, integra inviolataque servabuntur; in vastatione omnium possessiones tuas sacrosanctas futuras tibi promitto; tuta tibi omnia sanctaque fore polliceor; incolumes manebunt fortunæ tuæ et illibatæ; intactæ a bello et, quod aiunt, sarta tecta restabit fortuna domus tuæ. Integræ florentesque, nusquam libatis opibus, erunt fortunæ tuæ. Usus: 1. Quo nemo integrior, nemo sanctior. Exemplum innocentiæ, vitæque integerrimæ. Integerrimas gentes belloque intactas aggressus est. Dum valetudo, dum existimatio est integra. 2. Liber, libre. Omnem causam alicui integram reservare. Rem ad meum reditum integram esse jussi. Rem ad senatum integram referre. Recipe me rudem et integrum discipulum. 3. Quod licet, loisible, permis. Si mihi libera essent omnia ac integra. Mihi integrum est facere, vel non facere. Viderint, quibus integrum est. 4. In integro res est, l’affaire n’a subi aucun dommage. 5. De integro homini gratulare, féliciter de nouveau. 6. In integrum restituere, remettre dans son premier état. Cf. Innocens, Totus.
INTĔGRĒ, Avec intégrité. Usus: Vita integerrime acta. In amicorum periculis caste ac integre versari.
INTĔGRĬTAS, tis, f. Honnêteté, probité. Syn. Innocentia. Epith. Cautior, et diligentior, gratissima, incorrupta, par, provincialis, singularis, spectata, summa, tanta. Usus: 1. Integritas corporis, valetudinis, bonne santé. 2. Singularis integritas et continentia, fidesque magnis in rebus spectata. Integritas incorrupta Latini sermonis. Cf. Innocentia, Virtus, Honestus, Probus.
INTĔGRO, as, avi, atum, are, a. Compléter, rétablir. Syn. Reficio, recreo. Usus: Animus defessus audiendo, risu vel admiratione integratur.
INTĔGŪMENTUM, i, n. Couverture, vêtement; masque. Syn. Involucrum. Usus: Frontis integumento uti ad occultanda vitia. Aliquando evolutus es integumentis dissimulationis tuæ, vous êtes enfin dépouillé des voiles de la dissimulation. Per quædam involucra et integumenta perspicere aliquid.
INTELLECTĬO, ōnis, f. Synecdoque, (fig. de rhét.). Usus: Intellectio est, cum totum de parte vel contra intelligitur.
INTELLĬGENS, entis, omn. gen. Intelligent, éclairé. Usus: Teretes aures habet, et intelligens judicium. Existimatur doctus, et cujusvis generis intelligens.
INTELLĬGENTER, D’une manière intelligente. (Vulg. Intelligibiliter). Usus: Intelligenter auditur.
INTELLĬGENTĬA, æ, f. Intelligence, connaissance, science. Syn. Prudentia, scientia, notio, cognitio. Epith. Animalis, communis, difficilis, magna, mediocris, popularis, præstans, propria, vitiosa, vulgaris. Usus: Homines principio rerum omnium adumbratas intelligentias animo ac mente concipiunt. Ratione aliquid ac intelligentia comprehendere. Honestum in nostram intelligentiam cadit. Intelligentiam suam intendere, infigere in aliquid. Intelligentia præstare, et aliis anteire. Pars animæ, intelligentiæ et rationis particeps. Commune judicium et popularis intelligentia.
INTELLĬGO, is, lexi, lectum, ere, a. et n. Comprendre. Syn. Cognosco, sentio, capio, teneo, percipio; mente complector, perspicio; cogitatione comprehendo, complector; animadverto, intelligentiam rei habeo; accipio, disco, animo percipio; intelligentia et ratione comprehendo. Adv. Acriter, diligenter, haud, sane, male, melius; non fere; non tam, optime, penitus, plane, præclare, prorsus, prudenter, pulchre, quamprimum, recte. Phras. 1. Omnia se intelligere arbitratur, il pense tout savoir. Præcipua se intelligentia esse, solertissime se perspicere omnia, nihil suæ intelligentiæ vim et notionem fugere, omnia se videre, intelligere et sapere plus, quam cæteros, arbitratur; omnia se comprehendere animo, omnia intelligentia complecti, unum se eruditos habere oculos, superbe existimat. 2. Quantum e litteris intelligere potui, autant que l’étude a pu me l’apprendre. Quantum conjectura consequi; quantum assequi, conjicere, sentire; quantum ex litteris percipere, colligere, animadvertere potui; ut animo, mente, cogitatione comprehendere potui; quantum quidem e litteris interpretari potui. 3. Dialecticam præclare intelligit, il sait fort bien la dialectique. Dialecticam animo menteque comprehensam habet; disceptandi artem tenet, callet penitissime; acri mente cogitationeque complectitur; in dialecticis, etiam quæ a vulgari intelligentia remotiora sunt, solertissime perspicit. Cf. Calleo. Usus: Cernere et intelligere aliquid animo. Intellexi ex epistolis tuis.
INTEMPĔRANS, antis, omn. gen. Immodéré, intempérant. Syn. Immoderatus, libidinosus, impurus, cupidus, in libidinem effusus. )( Temperans. Adv. Valde. Usus: Intemperans in rei alicujus cupiditate. Libidinosa, intemperans adolescentia. Cf. Immodestus.
INTEMPĔRANTER, D’une manière intempérante. Syn. Intemperate, insolenter, immoderate.
INTEMPĔRANTĬA, æ, f. Intempérance. Syn. Intemperies, incontinentia, insolentia. )( Temperantia. Epith. Immoderata, impudentior, impura, inimica, moderata, multa, tanta, turpior. Phras. Quæ ista hominis est intemperantia? Combien grande est l’intempérance de cet homme? Quæ est ista immoderatæ vitæ ratio? Quæ ista est vita, quam immoderate, intemperanter, luxuriose traducta? Quis iste luxus est, quam profusæ libidines, quam intemperatæ perpotationes? Ista hominis vita sit, fortunis, opibus, flore ætatis tam intemperanter uti, abuti? modum cupiditatibus nullum ponere, nihil non libidinose, nihil non incontinenter audere? Cf. Luxuria. Usus: Intemperantia est a tota mente et recta ratione defectio, omnium eadem perturbationum mater. Explere alicujus intemperantiam.
INTEMPĔRĀTĒ, Dans les excès. Syn. Intemperanter.
INTEMPĔRĀTUS, a, um, Immodéré. Syn. Intemperans, immoderatus. Usus: Intemperatissimæ perpotationes. Cf. Immodestus, Immoderatus.
INTEMPĔRĬÆ, ārum, f. p. Emportement, fureur. Usus: Quæ te intemperiæ agitant? Cf. Furiæ.
INTEMPĔRĬES, ēi, f. Incontinence, violence, caprices. Syn. Immoderatio, procacitas. Usus: Intemperiem hominis ferre non possum. Cf. Immodestus.
INTEMPESTĪVĒ, Mal à propos, à contre-temps. Syn. Præpostere.
INTEMPESTĪVUS, a, um, Intempestif. Syn. Præposterus, perversus. Usus: Intempestivum convivium. Intempestiva loquacitas, epistola.
INTEMPESTUS, a, um, Intempestif. Syn. Concubius. Usus: Nocte intempesta adfuit, il arriva au milieu de la nuit.
INTENDO, is, di, tentum et tensum, ere, a. et n. Tendre, diriger vers. Syn. Porrigo, extendo, intento. )( Remitto. Adv. Longius, malitiose, quam maxime. Usus: 1. Intendere oculos, mentem, cogitationem ad rem aliquam, ad negotia. 2. Contendo, tendre, bander. Intendere arcum. Intendere et remittere vocem. 3. Cogito, enitor, tendre l’esprit, s’efforcer. Quid intendit, quid cogitat! Aliquo suam cupiditatem intendere. Curam rei alicui intendere. Animos intendere aliquo ac defigere. 4. Infero, paro, molior, préparer, intenter. Litem, crimen, actionem in aliquem intendere; se adversarium in magistratum alicujus intendere. 5. Constipo, tendre sur, couvrir. Intendunt se cœlo nubes. Cf. Cogito, Conor.
INTENSĒ, comp. adhib. Avec ardeur. Syn. Ardenter, vehementer, acriter, magno studio, magna cupiditate. Usus: Illud longe intensius concupiscimus, quod, etc.
INTENTĬO, ōnis, f. Effort; dessein, intention. Syn. Contentio, consilium, finis, scopus, animus. Phras. (Hoc ea intentione feci, Vulg.), je l’ai fait dans cette intention. Id ea mente, cogitatione, eo consilio a me factum est; id tum contendebam, id volebam, spectabam, destinabam; eo consilia nostra spectabant; id animo disignabam; huc ferebar cogitatione; propositum mihi id unum erat. Ea mens erat, id consilium eo in facto. Cf. Scopus, Finis, Propositum. Usus: 1. Mentem a cogitationum intentione ad tranquillitatem revocare. Animi intentio seu contentio. 2. Mens, consilium, scopus, animus, dessein, volonté. Facti vel intentionis adversariorum cum scripto contentio.
INTENTO, as, avi, atum, are, a. Diriger vers, menacer. Syn. Minor. Usus: Arma, crimen, vim, faces, periculum capitis intentare alicui. Cf. Minor.
INTENTŬS, ūs, m. Action de tendre, de présenter. Syn. Porrectio, projectio.
INTENTUS, a, um, Attentif. Syn. Attentus. Phras. 1. Intenti erant omnes ad id spectaculum, tous étaient attentifs à ce spectacle. Mentem omnes oculosque intentos defixosque habebant in id spectaculum; erecti suspensique in spectaculum animo intendebantur; deditæ eo mentes cum oculis erant; intenti in id unum toti se avertebant; intentis oculis acerrime rem omnem contemplabantur; ea res omnium oculos mentesque in se avertebat. Cf. Attentus. Usus: 1. Animus intentus ad faciendum. Dux intentus recipiendo exercitui. 2. Vehemens, véhément. Sermo paulo intentior. 3. Intentatus, dirigé vers, lancé contre. Tela jugulis civium in patriam intenta, traits dirigés contre la patrie en la privant de ses citoyens.
INTER, Entre. Phras. Inter doctos numerari potest, on peut le considérer comme un homme instruit. In numerum doctorum hominum referri, conferri; in doctis censeri; in doctorum hominum numero reponi; ad doctos aggregari potest. Cf. Adnumero. Usus: 1. Galba inter tot æquales unus excellens. Inter me et te multa sæpe disceptatio. 2. Vicissim, l’un l’autre. Homines inter se amant; loquuntur inter se. Mirum, quod vos inter vos risum tenere possitis.
INTERCĂLĀRIS, e, gen. com. Intercalaire, intercalé. Usus: Annus intercalaris, année bissextile. Mensis intercalaris, mois intercalaire. Februarius. Dies intercalaris, jour intercalaire.
INTERCĂLĀRĬUS, a, um, Intercalaire. Syn. Intercalaris.
INTERCĂLO, as, avi, atum, are, a. et n. Intercaler. Syn. Interpono, adjungo, prorogo. Usus: Num Romæ intercalatum sit ad me perscribe. Cura, ut simus annui, ne intercaletur, faites tous vos efforts, pour que l’année demeure ce qu’elle est, et qu’il n’y ait point d’intercalation.
INTERCĂPĒDO, ĭnis, f. Intervalle. Syn. Intervallum, intermissio. Usus: Non pœnitet me, intercapedinem scribendi studendique fecisse, je ne me repens pas d’avoir interrompu ma correspondance et mes études.
INTERCĒDO, is, cessi, cessum, ere, n. Venir entre. Syn. Intervenio. Phras. Inter urbem colliculi aliquot intercedebant, quelques collines séparaient les divers quartiers de la ville. Intercurrebant colliculi; urbi interjecti erant colliculi; inter urbem flumenque colliculi intererant, interjacebant. Usus: 1. Gaudiis fere ægritudo, læta tristibus intercedunt. Inter nos vetus usus, consuetudo, amicitia, magna officia, et paria intercedunt. Inimicitiæ mihi cum illo intercedunt. Nox una intercesserat. 2. Obsto, adversor, refragor, s’opposer à, faire obstacle. Sententiæ, legi, auctoritati alicujus intercedere. Meæ rogationi nemo tribunorum intercessit. 3. Rogando impetro, aut fidem meam interpono, intervenir (comme répondant), cautionner. Intercessi pro eo magnam pecuniam. (Intercedo, intercéder, vulg. est), pro quo dicendum: supplico, deprecor pro, etc.
INTERCEPTĬO, ōnis, f. Soustraction, vol. Usus: Interceptio poculi, prædæ, manubiarum.
INTERCEPTOR, ōris, m. Celui qui dérobe, qui intercepte. Usus: Prædæ interceptor et fraudator.
INTERCESSĬO, ōnis, f. Intervention; caution. Epith. Pestifera. Usus: Intercessio stultitiam intercessoris arguebat. (Intercessio, intercession, vulg. est), pro quo dicendum: Deprecatio.
INTERCESSOR, ōris, m. Garant. Epith. Gravissimus, iniquissimus. Usus: Nullo intercessore legem perculi. Intercessorem parare. (Intercessor, intercesseur, vulg. est), pro quo dicendum: Deprecator.
1. INTERCĪDO, is, cīdi, cīsum, ere, a. Couper par le milieu. Syn. Interscindo. Usus: Meæ ædes intercisæ. Cf. Cædo.
2. INTERCĬDO, is, cĭdi, ere, n. Tomber, périr, disparaître. Syn. Cado. Usus: Pereant amici, dum una intercidunt inimici. Cf. Cado.
INTERCĬPĬO, is, cēpi, ceptum, ere, a. Prendre, intercepter. Syn. In itinere capio, aufero. Usus: Litteras intercipere et aperire.
INTERCĪSĒ, En coupant (les phrases), par incises. Usus: Intercise dicere.
INTERCLŪDO, is, clūsi, clūsum, ere, a. Fermer, couper, arrêter. Syn. Prohibeo, nego. Usus: Iter, fugam, commeatum, adversæ fortunæ perfugium, libertatem alicui intercludere. Aditus ad aliquem omnes intercludere. Locum præsidiis interclusum tenere. Legio a reliquo exercitu interclusa. Locus frondibus interclusus. Animam alicui intercludere. Cf. Impedio.
INTERCLŪSĬO, ōnis, f. Action de boucher. Syn. Impedimentum, occupatio. Usus: Animæ interclusio, atque spiritus angustiæ, suffocation.
INTERCŎLUMNĬUM, ii, n. Entre-colonne. Syn. Columnarum intervallum. Usus: Signa omnibus intercolumniis disposita.
INTERCURRO, is, curri, cursum, ere, n. Survenir, s’interposer. Syn. Intercedo, intervenio. Usus: Pugnantibus intercurrere civitatis principes. Cf. Intervenio.
INTERCURSŬS, ūs, m. Intervention. Syn. Interventus, intercessio. Usus: Consulum intercursu rixa sedata est.
INTERCUS, ŭtis, omn. gen. Qui est sous la peau. Usus: Aqua intercus est morbus, quem Græci hydropem vocant, hydropisie. Medicamentum dare ad aquam intercutem.
INTERDĪCO, is, dixi, dictum, ere, a. et n. Interdire. Syn. Prohibeo, veto, decretum interpono. Usus: Aqua et igni interdictus. Prætor de fossis minimisque rebus interdicit. Huic fune vox interdicatur. Cf. Prohibeo, Interdictum, Veto.
INTERDICTĬO, ōnis, f. Interdiction. Syn. Interdictum.
INTERDICTUM, i, n. Arrêt, sentence du préteur. Syn. Prætoris edictum, vitandi formula. Epith. Tyrannicum, quotidianum. Phras. Tota urbs sub interdicto est, (en lang. ecclés.:) toute la ville est sous l’interdit. Urbs tota divinis interdicta est; cives omnes sacrorum aditu arcentur, prohibentur. Interdictum est Pontificia auctoritate, ne qua divina fierent in templis ejus urbis. Pontificium interdictum. Pontificia interdictio cives omnes ab officiis divinis arcet; civitas omnis Pontificio interdicto affecta, perculsa, mulctata est; Pontificia auctoritate divinorum usu privata, sacris interdicta est. Pontificio edictio triste silentium aris, templisque indictum est; sacris, sacrorum usu, templorum adytis cives omnes Pontificio edicto excluduntur. Usus: Cum aliquo interdicto contendere. Interdicta respuere.
INTERDĬU, Pendant le jour. Noctu, an interdiu.
INTERDUCTŬS, ūs, m. Ponctuation. Syn. Distractio vel nota. Usus: Oratio non spiritu pronuntiantis, nec interductu librarii, sed numero coacta debet insistere.
INTERDUM, Quelquefois, parfois. Syn. Est, cum, nonnunquam. Usus: Geminatio verborum interdum vim habet, alias leporem.
INTĔRĔA, Cependant, tandis que. Syn. Interim, tantisper, mediis diebus, hoc interim spatio, inter hæc. )( Postea. Usus: Hæc dum Romæ geruntur, Quintius interea, etc. Tu interea cessabis.
INTĔRĔO, is, ĭi vel īvi, ĭtum, ire, n. Mourir. Syn. Morior, pereo. Adv. Funditus. Phras. 1. Multi cives peste interiere, bien des personnes sont mortes de la peste. Magna civium interitio facta est; peste civium plurimi sunt confecti, deleti; peste velut incendio civitas deflagravit; res civitatis viresque pestilentia admodum sunt accisæ; peste, perinde ac si internecino bello certatum esset, exhausta est civitas. 2. Omnia interitura videntur, tout semble devoir périr. Ad occasum, exitium, interitum civitatis vergunt omnia; ad interitum ruunt omnia; pessumire videntur omnia; prope absunt ab exitio res urbis; omnia nobiscum peritura videntur; omnia labi, fluere, occidere videntur. Cf. Pereo. Usus: Sine dolore interire. Tabulæ illæ incendio interiere.
INTĔRĔQUĬTO, as, are, n. Parcourir à cheval. Dux interequitans suos alloquebatur.
INTĔREST, imp. Il importe. Syn. Refert. Phras. 1. Hoc tua minimum interest, cela vous importe peu. Hoc tua nullam in partem interest; hoc ad te nihil; tua res in toc nulla agitur; hoc ad res tuas parum pertinet, hoc tua nihil refert, hoc ad res tuas momenti nihil habet, vim nullam habet. 2. Mea hoc multum interest, cela m’importe beaucoup. Mea hoc multum refert; res in hoc agitur mea; hoc ad me valde pertinet; hoc ad res meas valet in omnem partem, in omnes partes plurimum; ad res meas multum interest, refert; permagni ponderis, maximi momenti ad res meas est; momenti, ponderis habet plurimum. Inest in ea re momenti plurimum ad causam meam. Usus: 1. Tuarum rerum multum interest. Omnium interest. Plus, multum, permagni interest, quibus modis res fiant. 2. Differt, differentia est, discrimen est, il y a une différence. Inter doctum et rudem multum interest. Inter Zenonem et Aristotelem præter verborum novitatem nihil interest. Hoc inter dignitatis fortunæque gradus interest, interlucet.
INTERFĀRIS, atus sum, d. * Interrompre, couper la parole. Usus: Tum Appius interfatur.
INTERFECTOR, ōris, m. Meurtrier, assassin. Syn. Percussor. Usus: Hostes et interfectores reipublicæ.
INTERFĬCĬO, is, fēci, fectum, ere, a. Tuer, massacrer. Syn. Neco, eneco, occido, ferro vitam eripio, morte mulcto, interimo, mortem affero. Adv. Impune, nefarie, apertissime, publice. Phras. 1. Multi sane interfecti sunt, bien des gens ont été tués. Cædes maxima est facta; internecio civium est consecuta; cives occisione deleti; mors allata, oblata multis; acerbissima morte affecti, numero viventium exturbati; jugulati, trucidati, de medio sublati, interempti, perempti, luce privati plurimi; multi cervices jugulum ferro præbuere, ferrum corpore recepere; lux erepta multis; multi vita expulsi ferro concidere; obtruncati multi; magna cædes perpetrata; multi mortiferis vulneribus icti cecidere; multi spiculis perfossi, gladiis per adversum pectus transfixi; securi percussi procubuere; magna strages, magna cædes est edita; ingenti cæde prostrati sunt plurimi, internecioni dati; morti dediti, pecoris modo conscissi. 2. Ipse se interfecit, il s’est suicidé. Mortem sibi ipse conscivit; vim, manus sibi attulit; sua sibi manu vitam exhausit; ipse sibi ferro pectus trajecit; suo sanguine manus ipse suas imbuit; liberum mortis arbitrium occupavit; voluntariam mortem occupavit, sibi conscivit; occupavit fati diem ipse adacto in pectus gladio, infelici dextera, suoque ictu mortem invenit; ferrum ipse sibi in pectus demisit; in ferrum pectore incubuit; sua manu cecidit; hausto veneno, intercisis venis, abruptis venis, misso per venas sanguine longæ ætatis cruciatus antevertit, effugit; infamem vitam turpissimo exitu fœdavit; sibi mortis diem admovit; vitam sibi abrupit, extorsit; vitæ finem fecit; vim, manus sibi intulit. Usus: Per insidias eum interfecisti. Cf. Cædes, Interimo, Occido.
INTĔRIM, Pendant ce temps, cependant. Syn. Interea, tantisper, inter hæc. Usus: Interim Varus Uticam venit.
INTĔRĬMO, is, ĕmi, emptum, ere, a. Tuer, détruire. Syn. Interficio, interim affero. Phras. A furioso homine interemptus est, il fut tué pur un homme en fureur. Furiosi hominis manu percussus interiit, sublatus est; lux, vita illi erepta est; furiosi hominis manu ictus occubuit, mortem oppetit; eum homo furiosus ab jugulo, ita ut per costas ferrum emineret, terræ affixit; stricto gladio pectus transegit; cultrum illi in corde defixit; gladium superne jugulo defixit; mortifero vulnere furiosi manu ictus præceps in vulnus obiit; prolapsus in vulnus cecidit exanimis; ejus latus homo furiosus gladio hausit; ejus pectus stricto gladio homo furiosus semel iterumque percussit. Cf. Interficio. Usus: Lucretia se ipsam interemit.
INTĔRĬOR, ōris, com. gen. Intérieur, )( Exterior. Usus: Nihil mente interius. Interior ædium pars. Interiores litteræ, et reconditæ.
INTĔRĬTŬS, ūs, m. Mort, destruction. Syn. Occasus, obitus. Epith. Acerbus, crudelis, immaturus, justus, optatissimus, paternus, perceler, repentinus, similis, universus, voluntarius. Usus: Natura omnium rerum interitus atque obitus conficit. Nihil non aliquando ad interitum redigetur. Ea res interitum rei publicæ afferet. Interitus et dissipatio. Cf. Ruina, Excidium.
INTERJĂCĔO, es, jăcŭi, ere, n. Être situé entre. Usus: Interjacebat campus, colles imminebant.
INTERJECTĬO, ōnis, f. Insertion. Syn. Interpositio. Usus: Interjectio verborum.
INTERJECTŬS, ūs, m. Interposition. Syn. Interjectio. Usus: Luna terræ interpositu interjectuque deficit, la lune s’éclipse quand la terre se place entre elle et le soleil.
INTERJĬCĬO, is, jēci, jectum, ere, a. Mettre entre. Syn. Interpono. Usus: Nasus quasi murus oculis interjicitur. Inter illorum ætates interjectus Cato. In voluptatibus nullo intervallo interjecto dies noctesque versari. Alii aliis interjecti.
INTERLŎQUOR, ĕris, lŏcūtus sum, loqui, d. Interrompre. Usus: Siccine mihi interloqueris?
INTERLŪCĔO, es, ere, n. Paraître, briller entre; luire. Syn. Eluceo, emineo. Inter dignitatis fortunæque gradus hoc interlucet, hoc discrimen est, il y a cette différence.
INTERMĔDĬUS, a, um, Interposé, intercalé. Syn. Medius, interjectus, intermissus. Usus: Planities intermissa collibus, urbemque inter et flumen intermedia. Est quidam interjectus, intermedius, et quasi temperatus, in neutro excellens, utriusque particeps, vel utriusque potius expers. Cf. Medius.
INTERMĬNĀTUS, a, um, Non limité, qui est sans fin. Syn. Infinitus, immensus, æternus. )( Terminatus.
INTERMĬNOR, aris, atus sum, ari, d. Menacer. Syn. Minor. Cf Minari.
INTERMISSĬO, ōnis, f. Interruption. Syn. Intervallum, intercapedo, relaxatio. Usus: Nunc, propter intermissionem forensis operæ, sine ulla intermissione temporis dies noctesque litteris vaco.
INTERMITTO, is, mīsi, missum, ere, a. Suspendre, interrompre. Syn. Interdum conquiesco, intermissionem facio. )( Retineo. Adv. Jam diu. Usus: 1. In maximis occupationibus nonnunquam intermitto studia doctrinæ, consuetudinem pristinam. 2. Planities intermissa collibus. Paucis diebus intermissis, après quelques jours d’intervalle.
INTERMŎRĬOR, ĕris, mortŭus sum, mori, d. Mourir dans l’intervalle, être oublié. Syn. Pereo, morior. Usus: Nullum apud te officium intermoritur.
INTERMUNDĬA, ōrum, pl. n. Espaces entre les mondes. Syn. Spatium inter mundos Epicuri interjectum. Usus: Tanquam modo ex Epicuri intermundiis descendisset.
INTERNĔCĪNUS, a, um, Meurtrier. Syn. Crudelis, inexpiabilis, ubi necesse sit omnes necari. Usus: Bellum internecinum, guerre d’extermination.
INTERNĔCĬO, ōnis, f. Tuerie, mort, carnage. Syn. Exitium, interitus, exstictio. Epith. Magna. Usus: Internecionem facere. Internecione cives liberare. Cf. Cædes.
INTERNĔCO, as, cŭi, ctum, are, a. Tuer. Usus: Hostibus internectis. Cf. Interficio.
INTERNOSCO, is, nōvi, ere, a. Distinguer. Syn. Secerno, discerno. Adv. Difficulter, perdifficiliter. Usus: Verum a falso, dignumque an indignum sit, internoscere. Cf. Discerno.
INTERNUNTĬUS, ii, m. Messager, parlementaire. Syn. Interpres. Epith. Assiduus. Usus: Assiduis cum illo internuntiis egi.
INTĔRO, is, trīvi, trītum, ere, a. Broyer dans. Usus: Tu intrivisti, tibi exedendum est (Prov.), le vin est tiré, il faut le boire.
INTERPELLĀTĬO, ōnis, f. Interruption. Syn. Interventus. Usus: Interpellatione mei familiaris interrupta est mea epistola.
INTERPELLĀTOR, ōris, m. Importun, fâcheux. Syn. Interventor. Epith. Minus molestus. Usus: In litteris sine interpellatoribus molestis versor.
INTERPELLO, as, avi, atum, are, a. Interrompre. Syn. Interrumpo, impedimento sum. Adv. Odiose, paulum. Usus: Tu vero ut me interpelles et appelles, ut obloquare et colloquare, velim. Ab aliquo interpellari. Cf. Impedio.
INTERPŎLO, as, avi, atum, are, a. Modifier, réparer. Syn. Renovo. Usus: Togam prætextam quotannis interpolare. Ædes interpolare. Demendo, mutando, curando, ne littera appareat, interpolando.
INTERPŌNO, is, pŏsŭi, pŏsĭtum, ere, a. Mettre entre, insérer. Syn. Interjicio, in medio colloco. Adv. Facete. Phras. 1. Mediæ orationi leviora argumenta interponimus, au milieu du discours, nous plaçons des arguments plus faibles. Leviora argumenta mediæ orationi inteximus, includimus, inserimus, interjicimus; in mediam orationem conjicimus, conferimus; levioribus argumentis in media oratione locum damus. 2. His me causis non interponam, je ne me mêlerai pas à ces affaires. In res tam ancipites et tumultuosas me non immittam; non inferam, non intrudam, non offeram, non implicabo, non miscebo; curando aliena non me eo sciens prudensque demittam, unde exitum videam nullum. Cf. Implico. Usus: Sæpe etiam versus interponitur. Se, suam fidem in aliquam rem interponere. Auctoritatem suam ac operam, studium, laborem pro aliquo interponere. Non interpono meum judicium. Audaciæ alicujus se, legem, religionem interponere.
INTERPŎSĬTĬO, ōnis, f. Interposition. Epith. Difficilior. Usus: Cum personarum certarum interpositione.
INTERPŎSĬTŬS, ūs, m. Interposition. Syn. Interjectio. Usus: Interpositus terræ.
INTERPRES, ĕtis, m. Qui explique, interprète. Syn. Explanator, internuntius, conjector. Epith. Præclarus, religiosus, vaferrimus. Interpretes exercitatissimi, fallaces, indiserti, molles, prudentissimi, publici, veteres. Usus: Interpretes Poetarum Grammatici. Astrologus cœli interpres. Per interpretem agere, loqui. Per amicos, sequestres et interpretes judicium corrumpere.
INTERPRĔTĀTĬO, ōnis, f. Interprétation, sens. Syn. Notatio, etymologia. Epith. Satis acuta, nimis callida, indigna, magna, malitiosa, mendax, non molesta. Usus: Juris, verbi, scripti vis et interpretatio. Somnia interpretatione explicare.
INTERPRĔTOR, aris, atus sum, ari, d. Interpréter, expliquer. Syn. Interpretationem facio, expono, interpretatione explico, expono; rem obscuram declaro. Phras. 1. Interpretari Græcos Platonis libros, expliquer les livres de Platon. Platonem de Græcis convertere; Græca prope iisdem verbis Latine versa dicere. Quæ Plato Græco sermone tractavit, Latinis litteris mandare. Græca Latine reddere; in Latinum convertere; de Græcis latine dicere, in Latinum transferre; Latino sermoni, Latinæ consuetudini tradere. 2. Eam rem varie interpretabantur homines, les hommes interprétaient différemment cette action. Eam rem alii alio trahebant; alii civile id rebantur, quidam ad sævitiam trahebant; ea res non uno modo ab omnibus accepta est, aliis in superbiam vertentibus, ac per ambitionem factam memorantibus, aliis benignius interpretantibus; res accepta aspere a plerisque omnia prave æstimantibus, in deterius referentibus, in deterius recta detorquentibus, mollius contra ab aliis, ex indole mitiore, facta æstimantibus. Cf. Accipio in bonam vel malam partem. Usus: Legum, verborum vim interpretari. Interpretari voluntatem alicujus ex facto. Dicta male, vel mitiorem in partem interpretari. Neque recte, an perperam, interpretor, est-ce bien, est-ce mal? Je ne me prononce pas.
INTERPUNCTĬO, ōnis, Signe de ponctuation. Syn. Interpunctum, interductus. Usus: Res parvæ prope in singulis litteris, atque interpunctionibus verborum occupatæ.
INTERPUNCTUM, i, n. Pause, signe de ponctuation. Syn. Interpunctio, distinctio. Usus: Interpuncta verborum.
INTERPUNCTUS, a, um, Ponctué. Syn. Distinctus. Usus: Interpuncta alias et distincta intervalla orationis delectant.
INTERQUĬESCO, is, quĭēvi, quĭētum, ere, n. Se reposer de temps en temps. Syn. Requiesco. Adv. Paulum.
INTERREGNUM, i, n. Interrêgne. Syn. Tempus, quo rege vacat regnum, dum novus creetur. Usus: Res ad interregnum spectat, venit, deducta est.
INTERREX, rēgis, m. Interroi. Syn. Qui demortui regis locum tenet. Usus: Interregem facere, creare, eligere, prodere.
INTERRŎGĀTĬO, ōnis, f. Interrogation, question. Epith. Interrogationes captiosæ, fallaces, faciles, aptæ, paucissimæ, stultissimæ.
INTERRŎGĀTĬUNCŬLA, æ, f. Petite interrogation. Epith. Interrogatiunculæ angustæ, minutæ. Usus: Cato minutis interrogatiunculis, quasi punctis, quod proposuit, effecit.
INTERRŎGO, as, avi, atum, are, a. Interroger. Syn. Quæro, percunctor, rogo, requiro, sciscitor, rogito. Phras. Multis eum interrogavi, je l’ai longuement interrogé. Interrogando ursi, quæsivi de eo, quid egisset; requirebam ex eo, sciscitabar; captioso etiam interrogationis genere utebar; percontabar sollicite, rogitabam, nihil tamen percontationibus ex eo exsculpere poteram. Usus: Interrogari ab aliquo de aliqua re.
INTERRUMPO, is, rūpi, ruptum, ere, a. Rompre par le milieu, briser; interrompre. Syn. Interpello, dirimo. Usus: Pontem interrumpere. Amicitiam interruptam instaurare. Interruptis ac morientibus vocibus.
INTERRUPTĒ, D’une manière coupée. )( Continenter. Syn. Intercise, incisim.
INTERSCINDO, is, scĭdi, scissum, ere, a. Couper par le milieu, détruire. Usus: Pontem ei a tergo interscindi jussit.
INTERSCRĪBO, is, scripsi, scriptum, ere, a. Écrire entre deux lignes. Usus: In litteris tuis aliquid interscripsi.
INTERSĔCO, as, cŭi, sectum, are, a. Couper par le milieu. Syn. Seco.
INTERSĒPĬO, is, sepsi, septum, ire, a. Fermer, enclore. Usus: Urbem vallo intersepire.
INTERSEPTUS, a, um, Bouché, interdit. Syn. Interclusus, obstructus, vallatus, munitus. Usus: Iter ad gloriam nemini est interseptum.
INTERSPĪRĀTĬO, ōnis, f. Respiration. Syn. Respiratio. Usus: Æqualibus interspirationibus uti.
INTERSUM, es, fŭi, esse, n. Être présent. Syn. Adsum. )( Absum. Usus: 1. Consiliis, in consiliis aliorum interesse. Ipse interfui, præsens vidi. 2. Intercedo, être placé entre. Inter eos Tiberis et pons interest. Cf. Præsens, Coram.
INTERTRĬMENTUM, i, n. Usure, dommage. Syn. Detrimentum.
INTERTURBĀTĬO, ōnis, f. Trouble, émotion. Usus: Animi interturbatio.
INTERTURBO, as, avi, atum, are, a. Troubler, inquiéter. Syn. Valde turbo.
INTERVALLUM, i, n. Séparation, intervalle. Syn. Spatium, discrimen. Epith. Infinitum, longum, majus, minimum, perlongum, latum, tantum; intervalla æqualia, certa, distincta, interpuncta, dupla et tripla, imparia, modica, multa, reliqua, sesquialtera. Usus: 1. Temporum locorumque intervallo longo disjuncti sumus. Dolor si longus, est levior, dat enim intervalla et relaxat. Intervalla vocis, sonorum in loquendo. 2. Temporis spatium, intervalle (de temps). Tanto intervallo ad te revisi. Longo intervallo te non vidi. Atticismus mihi ex intervallo regustandus est. Cf. Spatium.
INTERVĔNĬO, is, vēni, ventum, ire, n., nonnunquam a. Venir à l’improviste. Syn. De improviso venio, incurro; intercedo, intersum. Usus: Vereor, ne molesti quidam loquentibus nobis interveniant. Casu interventum est.
INTERVĔNTOR, ōris, m. Visiteur. Usus: Vacuo ac ab interventoribus liberiore die.
INTERVENTŬS, ūs, m. Arrivée imprévue. Syn. Inopinatus adventus. Usus: Interventu ejus et interpellatione jurgium discussum est.
INTERVERTO, is, verti, versum, ere, a. Soustraire, détourner; dépouiller, frustrer qqn de qqch. Syn. Præripio, intercipio. Usus: Dona, pecunias, ædilitatem intervertere alicui atque ad se transferre.
INTERVĪSO, is, ere, a. Aller voir, visiter, rendre visite. Syn. Inviso. Adv. Crebro. Cf. Viso.
INTESTĀBĬLIS, e, gen. com. Qui ne peut témoigner (en justice). Syn. Qui nec testem agere, nec testimonium facere potest. Usus: Homo sacer, sceleratus et intestabilis.
INTESTĀTO, Intestat, qui n’a pas testé. Syn. Nullo facto testamento. Usus: Intestato mortuus est.
INTESTĀTUS, a, um, Qui n’a pas fait de testament. Syn. Intestato mortuus.
INTESTĪNUM, i, sæpissime: INTESTĪNA, orum, n. pl. Intestins, entrailles. Syn. Ilia, viscera. Epith. Medium. Usus: Graviter ex intestinis laborabam. Tum adstringentibus se intestinis, tum relaxantibus.
INTESTĪNUS, a, um, Intérieur, domestique. Syn. Domesticus, interior. )( Extraneus. Usus: Occultum, intestinum bellum, guerre civile. Intestinum, inclusum malum. Intestinus timor, dolor.
INTEXO, is, xŭi, textum, ere, a. Tisser dans ou sur. Syn. Contexo, interpono, implico. Adv. Prudenter. Usus: Aliquid in causa prudenter intexere, glisser prudemment qqchose dans une cause. Vestis coloribus variis intexta.
INTĬMĒ, Affectueusement. Syn. Enixe, ex animo. Usus: Intime aliquem commendare.
INTĬMUS, a, um, Intérieur, caché. Syn. Reconditus, arcanus, familiaris. Phras. Intima sua mihi concredit, il me confis tous ses secrets. Ad intima ejus consilia perveni; arcana omnia, abditosque sensus speculor; arcana omnia vel ipso prodente cognosco; arcana ejus omnia elicio. Intimus sum ejus consiliis; nihil consiliorum ejus me latet. Cf. Arcanus, Usus: 1. Intimi sensus animi, consilia intima. Ex intima arte et philosophia multa disputavi. 2. Domesticus, familiaris, intime. Antonius Clodio intimus. Est in meis intimis. Tectissimus ad alienos, intimis apertior sum.
INTINGO, is, tinxi, tinctum, ere, a. Tremper dans. Syn. Madefacio, humecto.
INTŎLĒRĀBĪLIS, e, gen. com. Intolérable, insupportable. Syn. Non ferendus, intolerandus. )( Tolerabilis. Adv. Admodum. Phras. Intolerabilis est ejus arrogantia, son orgueil est intolérable. Res est indigna, acerba et omnibus intoleranda; immensa est ejus, nec ferenda insolentia. Quis hominem cum ea superbia et insolentia ferat? Usus: Dolor, fœditas intolerabilis.
INTŎLĔRANDUS, a, um, Intolérable. Syn. Intolerabilis. Usus: Intoleranda licentia.
INTŎLĔRANS, antis, omn. gen. Qui ne peut supporter. Syn. Impatiens, impotens. Usus: Corpora laboris intolerantissima. Cf. Impatiens.
INTŎLĔRĀNTER, D’une manière insupportable. Syn. Insolenter. Usus: Intoleranter dolere, se jactare.
INTŎLĔRANTĬA, æ, f. Insolence, tyrannie insupportable. Syn. Insolentia. Usus: Hæc non privati insania sed regis intolerantia est.
INTŎNO, as, ŭi, ātum, are, a. Tonner; crier avec force. Syn. Tono, sono. Usus: Hesterna concione vox ejus intonuit.
INTONSUS, a, um, Qui n’est pas tondu. )( Tonsus. Coma intonsa, longs cheveux.
INTORQUĔO, es, torsi, tortum, ere, a. Brandir, lancer contre. Immitto, jacio, jaculor. Usus: Telum, calumniam intorquere in aliquem.
INTRA, A l’intérieur, dans. Syn. Inter, in interiore parte. Usus: 1. Intra muros. Hæc intra decem annos sunt gesta. 2. Minus quam necesse sit, au-dessous de. Intra modum loqui. Epulamur non modo non contra legem, sed etiam intra legem.
INTRACTĀTUS, a, um, Indompté. Usus: Equus intractatus, indomitus.
INTREMO, is, ŭi, ere, n. Trembler. Syn. Tremo.
INTRĔPĬDĒ, Sans trembler. Syn. Sine pavore, audacter, posito metu.
INTRĔPĬDUS, a, um, Intrépide. Syn. Impavidus, timore solutus. Cf. Audax.
INTRĪCO, as, avi, atum, are, a. Embarrasser, embrouiller. )( Extrico. Cf. Implico.
INTRO, A l’intérieur. Usus: Ire, ferre intro.
INTRO, as, avi, atum, are, a. et n. Entrer. Syn. Introeo, ineo, subeo, ingredior, accedo. )( Exeo. Adv. Penitus. Phras. Tu meam domum intrare ausus es? Quoi! vous osez entrer dans ma maison? Tu meas ædes accedere; tu vestigium in ædes facere; tu intro te conjicere ausus es? Tu eo pedem inferre; tu vestigium ibi ponere; eo te inferre; pedem ibi ponere ausus es? Cf. Ingredior. Usus: Intrare limen, domum, regnum. In alicujus familiaritatem intrare. Cf. Ineo.
INTRŌDŪCO, is, duxi, ductum ere, a. Introduire. Syn. Induco, facio, adduco, fingo. Usus: Consuetudinem, ambitionem in urbem introducere. Illum reprehende, qui initium introduxit. Introducere aliquem loquentem.
INTRŌDUCTĬO, ōnis, f. Introduction. Usus: Adolescentum nobilium introductiones judicibus pro præmio fuere.
INTRŎĔO, is, ĭi vel īvi, ĭtum, ire, n. Entrer. Syn. Intro. )( Exeo. Adv. Honeste. Usus: In urbem, in vitam introire. Cf. Intro, Ingredior.
INTRŌFĔRO, fers, tŭli, lātum, ferre, v. anom. a. Porter dans. Usus: Lectica introferri solitus est in urbem.
INTRŎĬTŪS, ūs, m. Entrée. Syn. Aditus. Epith. Apertus, clandestinus, desertus, nocturnus, primus. Usus: 1. Ad omnes portas et introitus armatos homines opponit. 2. Ingressio, initium, commencement. Hic sit introitus defensionis.