← Retour

Lexicon Latinum : $b Universae phraseologiae corpus congestum etc.

16px
100%

INDEX GALLICO-LATINUS.

  • A
  • ABAISSEMENT, Humilitas, abjectio, ignobilitas, vilitas.
  • Abaisser, Deprimo, demitto, submitto, inclino.
  • ABANDON, Derelictio, contemptio, desertio, destitutio, relictio.
  • Abandonner, Derelinquo, desero, destituo, cesso, relinquo, linquo, reliquum facio, demitto, desisto.
  • Abandonné, Desertus, relictus, deditus.
  • ABATTEMENT, Abjectio, languor, imbecillitas, infractio.
  • Abattre, Profligo, prosterno, depello, decutio, dejicio, affligo.
  • Abattu, Fractus, infractus, afflictus, debilitatus, profligatus, demissus.
  • ABBÉ, Abbas.
  • ABCÈS, Vomica, ulcus.
  • ABDICATION, Abdicatio.
  • Abdiquer, Abdico.
  • Abdiquer un emploi honorable, Dignitatem depono.
  • ABEILLE, Apis.
  • ABÎME, Vorago, gurges, charybdis.
  • ABJECTION, Abjectio.
  • Abject, Abjectus, desertus, contemptus, spretus, vilis, humilis.
  • ABOIEMENT, Latratus.
  • Aboyer, Latro, allatro.
  • ABOMINABLE, Abominandus, detestabilis, horrendus.
  • ABONDANCE, Frequentia, crebritas, multitudo, coacervatio, copia, abundantia, ubertas, vis, facultas, affluentia, profluentia, acervus, fertilitas, exuberantia.
  • Abonder, Abundo, sum dives, affluo, redundo, magnam copiam habeo, circumfluo, exubero.
  • Abondant, Copiosus, abundans, uber, dives.
  • — (En parlant d’un discours): Fusus, dispersus.
  • Abondamment, Copiose, uberrime, large, largiter, prolixe, abundanter, cumulate.
  • ABORD, Accessus, aditus.
  • D’ABORD, TOUT D’ABORD, Primo, primum, imprimis, cumprimis.
  • Aborder, Appello, applico, admoveo, accedo.
  • ABRÉGÉ, Compendium.
  • Abréviation, Arctatio.
  • Abréger, Contraho, coarcto.
  • ABRI, Profugium, perfugium, portus, tectum.
  • ABROGATION, Abrogatio.
  • Abroger, Rescindo, infringo, revello, infirmo, labefacto, dissolvo, aboleo, abdico, refigo.
  • ABRUPT, Præruptus.
  • ABSENCE, Absentia, privatio.
  • Absent (être), Desum, absum, deficio, non adsum.
  • Absent, Absens, remotus, non præsens.
  • ABSOLUTION, Culpæ liberatio.
  • Absoudre, A scelere libero, fatentibus peccata remitto.
  • ABSORBER, Sorbeo.
  • ABSTINENCE, Abstinentia, modestia, parcus victus, sobrietas, moderatus cibus.
  • Abstenir (s’), Abstineo, prohibeo, tempero, contineo.
  • ABSURDITÉ, Insulsitas, ineptiæ.
  • Absurde, Absurdus, ineptus.
  • ABUS, Abusus.
  • Abuser, Abutor, perverte utor.
  • — (Tromper), Decipio, circumvenio, circumscribo, in fraudem impello, in errorem induco.
  • ACADÉMIE, Palæstra, gymnasium, Academia.
  • ACCABLEMENT, Oppressio, afflictio, perturbatio.
  • Accabler, Opprimo, obruo, affligo, vexo, perturbo, deprimo, prosterno.
  • Accablé (être), Laboro.
  • ACCÉLÉRATION, Acceleratio, celeritas.
  • Accélérer, Accelero, celeritate utor, appropero, propero.
  • ACCÈS, Accessus, aditus.
  • Accéder, Accedo.
  • Accessible, Pervius, apertus.
  • ACCIDENT, Casus.
  • Accidentel, Fortuitus.
  • ACCLAMATION, Acclamatio, plausus, clamor, admurmuratio.
  • Acclamer, Acclamo, succlamo.
  • ACCOMMODEMENT, Pactio, transactio.
  • En venir à un accommodement, Pactionem conflo cum aliquo.
  • ACCOMPAGNER, Comitor, assector, sector, deduco.
  • ACCOMPLISSEMENT, Perfunctio.
  • Accomplir, Perfungor, conficio, perago, absolvo, facio, compleo, exsequor, exigo, transigo.
  • Accompli, Perfectus, absolutus, perpolitus.
  • Homme accompli, Vir egregia virtute.
  • ACCOURIR, Accurro, advolo.
  • ACCOUTUMER, Assuefacio, usu doceo.
  • Accoutumer (s’), Assuesco, consuetudinem capio, cousuesco, soleo.
  • ACCROISSEMENT, Accretio, progressio, progressus, accessio, additamentum, incrementum.
  • Accroître, Augeo, amplifico.
  • Accroître (s’), Concresco, incresco, accresco.
  • ACCUEILLIR, Accipio, aliquem ad me suscipio.
  • Mal accueillir, Explodo.
  • ACCUMULATION, Coacervatio, copia, cumulus, acervus.
  • Accumuler, Accumulo, addo, coacervo, congero, exaggero, colligo, infarcio, aggrego, augeo.
  • ACCUSATION, Criminatio, accusatio, insimulatio, nominis delatio, crimen.
  • Accuser, Criminor, criminationem affero, criminatione utor, in crimen voco, detego, accuso, defero, arguo, insimulo.
  • Vos sourcils semblent accuser l’astuce, Supercilia illa tua calliditatem clamitare videntur.
  • Accusateur, Accusator.
  • ACHARNEMENT, Furor.
  • Acharner (s’), Mordicus inhæreo.
  • Avec acharnement, Acerrime.
  • ACHAT, Emptio, coemptio.
  • Acheter, Emo, coemptionem facio, coemo.
  • Acheteur, Emptor.
  • ACHÈVEMENT, Peractio, finis, extremum, perfectio.
  • Achever, Perago, perficio, absolvo, exædifico.
  • Achevé, Absolutus, perfectus, completus, expolitus, maturus.
  • ACIER, Adamas.
  • ACQUISITION, Adeptio, quæstus.
  • Acquérir, Acquiro, obtineo, consequor, adipiscor, comparo, adjungo, nanciscor, assequor.
  • ACQUITTEMENT, Absolutio, liberatio.
  • Acquitter, Libero, eximo.
  • Acquitter de (s’), Fungor, facio, efficio, perfungor, satisfacio.
  • ACTE, Actus, actio, factum.
  • Actes officiels, Acta.
  • Action, Factum, facinus.
  • Faire une action d’éclat, Facinus præclarissimum suscipio, efficio.
  • Mauvaise action, Malefactum, maleficium, damnum.
  • Agir, Ago.
  • ACTIVITÉ, Diligentia, solertia, labor, sedulitas, industria.
  • Actif, Diligens, attentus, sedulus, agens, efficax, assiduus, studiosus, impiger, actuosus.
  • Activement, Impigre, diligenter.
  • Actuel, Instans.
  • ADAPTER, Apto, accommodo, compono.
  • Adapter sous, Subtexo.
  • ADHÉSION, Adhæsio, assensio, assensus, aprobatio, plausus, applausus.
  • Adhérer, Hæreo, adhæreo, adjaceo, applicor, adjungor.
  • ADIEU, Vale.
  • ADJOINDRE, Adjungo, adjutorem do.
  • Adjoindre (s’), Subscribo, adjutore utor.
  • ADJUDICATION, Addictio.
  • Adjuger, Addico, dedo, adjudico, mancipo.
  • Adjudicataire, Manceps.
  • ADMINISTRATION, Procuratio, curatio, gubernatio, administratio, dispensatio.
  • Confier l’administration, Procurationem alicui committo.
  • Administrer, Dispenso, dispono, procuro.
  • Administrateur, Administrator, præfectus, curator, minister, gubernator, moderator.
  • ADMIRATION, Admiratio, miratio.
  • Admirer, Admiror, admiratione afficior, miror, obstupesco.
  • Admirer (s’), Me circumspicio.
  • Admirable, Mirabilis, mirus, mirificus, mirandus.
  • Admirablement, Mirabiliter, mirandum, mire, insigniter, mirifice, mirum in modum.
  • ADMISSION, Cooptatio.
  • Admettre, Admitto, adscribo, coopto.
  • ADOLESCENCE, Adolescentia.
  • Adolescent, Adolescens, juvenis, ephebus, pubes.
  • ADONNER à (s’), Impendo, insumo.
  • ADOPTION, Adoptio.
  • Adopter, Adopto, deligo, instituo, filium adscisco.
  • Adopté (être), In familiam venire.
  • ADORER, Adoro, DEUM veneror, DEO supplico.
  • ADOUCISSEMENT, Mitigatio, delinitio, excusatio, levamen.
  • Adoucir, Mitigo, mitiorem facio, lenio, placo, sedo, flecto, allicio, demulceo.
  • Adoucir un barbare, Cicurem reddo barbarum.
  • Adoucir (s’), Dulcesco.
  • ADRESSE, Solertia, sagacitas, dexteritas.
  • Adroit, Versutus, callidus, solers.
  • Adroitement, Solerter, sagaciter, callide, dextere, apte, astute, perite, scienter.
  • ADULTE, Pubes, adolescens.
  • ADVERSAIRE, Adversarius, adversus, oppositus, inimicus, hostis.
  • AFFABILITÉ, Affabilitas, facilitas in audiendo.
  • Affable, Affabilis, comis, placidus.
  • AFFAIBLISSEMENT, Debilitatio.
  • Affaiblir, Debilem facio, debilito, infirmo, frango, minuo, enervo, affligo, diminuo, dissipo, attenuo, extenuo.
  • Affaiblir (s’), Oblanguesco, relanguesco.
  • Affaibli, Attenuatus, exilis, humilis, abjectus, demissus.
  • AFFAIRE, Negotium, res, munus, cura, labor, molestia.
  • Avoir beaucoup d’affaires, Negotiorum mole obruor, multis urgeor negotiis.
  • Entreprendre une affaire, Negotium attingo.
  • S’occuper d’une affaire, Negotium tracto.
  • L’affaire se prolonge, Res trahitur.
  • Il faut terminer promptement l’affaire, Cunctandum non est in eo negotio.
  • L’affaire a bien tourné, Res fauste cecidit.
  • Charger qqn d’une affaire, Negotio aliquem præficio, præpono.
  • Être l’homme d’affaires de qqn, Rationes alicujus procuro.
  • C’est votre affaire, Hæc partes tuæ sunt.
  • Affairé, Negotiosus.
  • Relatif à une affaire, Negotialis.
  • AFFAISSEMENT, Labes.
  • Affaisser (s’), Decido.
  • AFFECTATION, Nimiæ concinnitatis in sermone consectatio.
  • Affecté, Putidus, gravis, fastidiosus.
  • Affectation (avec), Putide, fastidiose, inepte.
  • AFFECTION (en général), Affectio, commotio, sensus, pietas.
  • Affectueusement, Intime, enixe, ex animo, benevole, amice.
  • AFFERMER, Redimo.
  • AFFERMIR, Consolido, corroboro, stabilio, firmo, firmum facio, obfirmo.
  • AFFÉTERIE (avec), Putide, fastidiose, inepte.
  • AFFIRMATION, Affirmatio, assertio, asseveratio.
  • Affirmer, Affirmo, assevero, aio, annuo, comprobo, vindico.
  • — (Par serment), Adjuro, juro.
  • Affirmativement, Affirmate, asseveranter.
  • AFFLICTION, Luctus, mœror, squalor, fletus, tristitia, mœstitia.
  • Affliger, Afflicto, ango, vexo, conficio, ægritudinem affero.
  • Être accablé par l’affliction, Ægritudine opprimor.
  • Affligé, Tristis, mœrens, mœstus.
  • AFFLUENCE, Frequentia, concursus, crebritas, multitudo.
  • Affluer, Affluo, abundo, circumfluo, concurro, confluo.
  • AFFRANCHIR, Libero, libertatem do, in libertatem restituo, emancipo.
  • Qui affranchit, Liberator, vindex libertatis.
  • Affranchi, Libertinus.
  • AFFREUX, Nefandus, nefarius, detestabilis, horrificus, exsecrandus, infandus.
  • AFFRONT, Ignominia, dedecus, labes.
  • Recevoir un affront, Ignominiam accipio.
  • Supporter un affront, Ignominiam fero.
  • Affronter, Oppeto, subeo.
  • AFIN QUE, Ut, uti.
  • AGACER, Vellico.
  • ÂGE, Ætas.
  • Âgé, Senex.
  • Âgé de moins de soixante ans, Minor annis sexaginta natus.
  • AGENOUILLER (s’), Genua submitto, me prosterno.
  • AGGRAVER, Aggravo, valde gravo, onero, premo, exaggero, recrudesco.
  • Aggraver (s’), Aggravesco, gravior fio.
  • AGILITÉ, Agilitas.
  • Agile, Alacer, alacris, paratissimus, agilis.
  • AGITATION, Æstus, fervor, trepidatio, pavor, motus, agitatio.
  • Agité, Turbidus, perturbatus, confusus.
  • Agité (être), Fluctuo, fluctibus jactor.
  • AGNEAU, Agnus, agnellus.
  • AGONIE, Agonia.
  • AGRAFE, Fibula.
  • AGRANDIR, Laxo, dilato.
  • AGRÉMENT, Jucunditas, festivitas, lepor, hilaritas, amœnitas, suavitas.
  • Agréable, Gratus, jucundus, amans, suavis.
  • Agréable à (être), Gratificor, gratiam facio.
  • Agréablement, Jucunde, suaviter, dulciter.
  • AGRÉGATION, Concretio, compositio.
  • AGRICULTURE, Agricultura, cultio agri, cultura agri.
  • Agraire, Agrarius.
  • AGUETS (être aux), In speculis sum.
  • AH! Proh, pro, at at.
  • AIDE, Adjumentum, subsidium, præsidium, auxilium, perfugium, suppetiæ.
  • Aide (sans), Suo marte.
  • Aider, Adjuvo, juvo, opitulor, auxilior, sublevo, præsidio sum; præsidium, opem, subsidium affero.
  • AÏEUL, Avus.
  • Aïeul (de l’), Avitus.
  • Aïeux, Majores, patres, avi.
  • AIGLE, Aquila.
  • AIGRETTE, Crista.
  • Qui a une aigrette, Cristatus.
  • AIGRIR, Exacerbo, irrito, ad iracundiam provoco, acidus fio, acesco.
  • AIGUILLE, Acus.
  • Aiguillon, Incitamentum, invitamentum, illecebra, stimulus, aculeus, sagitta.
  • Aiguillonner, Stimulo, excito, pungo.
  • Aiguiser, Acuo, exacuo, excito.
  • AIL, Allium.
  • AILE, Ala, pennæ.
  • Ailé, Pennatus, volucer, volatilis.
  • AILLEURS, Alibi, in alio loco.
  • — (Avec mouvement), Alio, in alium locum, ad aliam rem.
  • Ailleurs (d’), Cæteroquin, alioquin.
  • AIMANT, Magnes.
  • AÎNÉ, Maximus stirpis, maximus natu filius.
  • AINSI, Sic, ita, item, similiter.
  • Ainsi que, Velut, veluti, sicut.
  • A L’INSTANT, Mox, repente.
  • AIR, Aer, cœlum, æther.
  • En plein air, In propatulo.
  • A son air, Ex vultu.
  • Aéré, Perflabilis.
  • Aérien, Flabilis, spirabilis, aerius.
  • AIRAIN, Æs.
  • Airain (d’), Æneus, æreus, quod ex ære est.
  • AIRE, Area.
  • AISE, (à son), Otiose, per otium.
  • Aisément, Facile, libenter, nullo negotio, cito, expedite.
  • AISSELLE, Axilla.
  • AJOURNEMENT, Prorogatio, prolatio, procrastinatio, dilatio, comperendinatus.
  • Ajourner, Prorogo, produco, differo, procrastino, tardo, amplio, moram interpono, moror, comperendino.
  • AJOUTER, Addo, adjungo, adjicio, appono, adscribo, adjungo.
  • Ajouté, Assumptivus.
  • AJUSTER, Attexo, addo, adjungo.
  • ALARMER (s’), Trepido, timeo, metuo.
  • Alarmé, Trepidus, pavidus, metuens, timens.
  • AVENTURE (à l’), Ut fors tulerit.
  • ALIÉNATION, Abalienatio.
  • Aliéner, Alieno, vendo.
  • ALIMENT, Alimentum, nutrimentum, cibaria, pabulum, pastio.
  • Alimentaire, Alimentarius, ad alimenta pertinens, cibarius.
  • ALLÉGER, Levo, allevo, sublevo, minuo, lenio.
  • ALLÉGORIE, Allegoria.
  • ALLÉGUER, Prætexo, prætendo, causam affero.
  • ALLÉES et venues, Obambulatio, crebræ itiones.
  • Aller, Vado, eo, ingredior, pergo.
  • Aller souvent, Ito.
  • Allez! Illicet, ilicet.
  • N’allez pas croire, Noli putare.
  • Aller au-devant, Anteoccupo, præoccupo, oppeto.
  • Aller devant, Anteverto, præverto, antecedo.
  • Aller (s’en), Abeo, discedo, migro, egredior, proficiscor.
  • ALLIANCE, Affinitas, necessitudo, fœdus.
  • Conclure une alliance, Percutio fœdus cum aliquo.
  • Allier à (s’), Societatem cum aliquo coeo.
  • Allié, Fœderatus, socius, affinis, conjunctus affinitate.
  • ALLOCUTION, Allocutio.
  • ALLONGEMENT, Productio, porrectio.
  • Allonger, Protendo, prorogo, porrigo.
  • En allongeant, Producte.
  • Allongé, Oblongus.
  • ALLUMER, Accendo, uro, inflammo, illumino, illustro.
  • ALLUVION, Alluvio, eluvies.
  • ALORS, Tum, tunc.
  • Alors que, Cumprimum, ut primum, ubi primum, simul atque.
  • ALOURDIR, Prægravo.
  • ALPES, Alpes.
  • ALTÉRATION, Depravatio, corruptio, distortio.
  • Altérer, Depravo, corrumpo.
  • Être altéré (Avoir soif), Sitio, siti laboro.
  • ALTERNATIVE, Vices.
  • Alternatif, Alternus.
  • Alternativement, Vicissim, invicem.
  • AMAS, Cumulus, acervus, accessio, summa.
  • Amasser, Comporto, agglomero.
  • AMBAGES, Spinæ.
  • AMBASSADE, Legatio.
  • Envoyer en ambassade, Lego, legatum mitto.
  • Ambassadeur, Legatus.
  • Remplir les fonctions d’ambassadeur, Legationem perficio.
  • AMBIGU, Flexiloquus.
  • AMBITION, Ambitus, ambitio.
  • Ambitionner, Vehementer rem concupisco.
  • Ambitieux, Ambitiosus, ambitione plenus, honorum cupidus.
  • AMAIGRIR, Emacio, macie conficio.
  • ÂME, Anima, animus, mens.
  • AMENDE, Mulcta.
  • Infliger une amende, Mulctam alicui irrogo.
  • Punir par une amende, Mulcta afficio.
  • AMENER, Adduco, contendo, contraho.
  • AMERTUME, Acerbitas, ærumna, miseria, molestia, calamitas, tristitia.
  • Amer, Acerbus, acer, asper, mordax.
  • Amèrement, Acerbe.
  • AMEUBLEMENT, Instrumentum, supellex.
  • AMIABLE (s’arranger à l’), Causam cum altero compono.
  • AMITIÉ, Amicitia, benevolentia, conjunctio, familiaritas, necessitudo.
  • Rechercher l’amitié, In familiaritatem alicujus venio.
  • Lier amitié, Cum aliquo necessitatem conjungo.
  • Demeurer en relations d’amitié, In consuetudine permaneo.
  • Perdre l’amitié, Collectam effundo gratiam.
  • Renouer amitié, Fœdus renovo.
  • AMOUR, Amor, benevolentia, gratia, pietas, studium, caritas.
  • Aimer, Amo, diligo, carum habeo, studio prosequor, benevolentia complector.
  • On aime à, Juvat.
  • Aimable, Amabilis, lepidus, venustus, festivus, elegans.
  • Ami, Amicus, necessarius, familiaris, sodalis.
  • Se faire beaucoup d’amis, Concilio mihi conjunctionem multorum.
  • Je suis son vieil ami, Vetus mihi cum illo amicitia et consuetudo intercedit.
  • Perdre ses amis, Omnium consuetudine privari.
  • Amicalement, Amice, benevole, familiariter, animo amico.
  • A MOINS QUE, Nisi, ni, si non, nisi si, quod nisi.
  • AMOLLIR, Emollio, effemino, macero.
  • AMONCELER, Congero, congrego, accumulo, comporto.
  • AMORCER, Inesco, illecebris animos invito.
  • AMPHIBOLOGIE, Amphibolia.
  • AMPHORE, Amphora.
  • AMPLE, Amplus, laxus.
  • Amplement, Ample, magnifice, honorifice, honeste, affatim, abunde.
  • AMPOULE, Ampulla.
  • AMPUTATION, Amputatio.
  • Amputer, Amputo, reseco, circumcido, rejicio.
  • AMUSEMENT, Oblectamentum, oblectatio, delectatio.
  • Amuser, Delecto, oblecto.
  • Amuser (s’), Delector, oblector, ducor, capior.
  • AMYGDALES, Tonsillæ.
  • ANALOGIE, Analogia, proportio.
  • ANCÊTRES, Majores, patres, avi.
  • ANCIEN, Vetus, priscus, antiquus.
  • ANCRE, Anchora.
  • Mettre à l’ancre, Naves anchoris infreno.
  • Être à l’ancre, In anchoris exspecto.
  • Lever l’ancre, Navem ex portu educo.
  • ÂNE, Asinus.
  • ANÉANTIR, Infringo, frango, debilito, concido, interimo, perdo, everto, disperdo, profligo, labefacto, infirmo.
  • Anéanti, Profligatus.
  • ANGE, Angelus.
  • ANGINE, Angina.
  • ANGLE, Angulus.
  • Anguleux, Angulatus.
  • ANGOISSE, Angor, ægritudo.
  • ANIMATION, Animatio.
  • ANIMAL, Animal, animans.
  • Animer, Animo, vitam do, animatum facio, anima dono.
  • — (Exciter), Excito, stimulo, impello.
  • ANNEAU, Annellus, annulus.
  • Qui porte un anneau, Annulatus.
  • Qui fabrique des anneaux, Annularius.
  • ANNÉE, Annus, spatium annuum.
  • Année bissextile, Annus intercalaris.
  • Année (de l’), Hornotinus, hornus, hujus anni.
  • Annales, Annales.
  • Anniversaire, Anniversarius.
  • Annuel, Quotannis, singulis annis, annuus.
  • ANNONCE, Renuntiatio, nuntiatio, præconium.
  • Annoncer, Renuntio, nuntio, expono, præcino, prædico.
  • ANNOTER, Annoto, observo.
  • ANNULATION, Abrogatio.
  • Annuler, Irritum facio.
  • ANSE, Ansa, manubrium.
  • Qui a une anse, Ansatus.
  • ANTENNE, Antenna.
  • ANTÉOCCUPATION, Anteoccupatio, impulsio.
  • ANTÉRIEUR, Prior.
  • ANTICIPATION, Anticipatio.
  • Anticiper, Anticipo.
  • ANTIPODES, Antipodes, gentes adversi orbis incolæ.
  • ANTIQUITÉ, Vetustas, antiquitas.
  • Antique, Antiquus, vetus, priscus.
  • A l’antique, Prisce, antique, prisco more.
  • ANTRE, Antrum, caverna, specus.
  • ANXIÉTÉ, Anxietas, sollicitudo, dolor.
  • Avec anxiété, Anxie, sollicite, religiose, cum anxietate.
  • APAISEMENT, Placatio, pax, tranquillitas, sedatio.
  • Apaiser, Placo, lenio, mitigo, placatum efficio, reconcilio, mulceo, calmo.
  • Apaiser (s’), Defervesco, refrigeror.
  • Apaisé, Placatus, pacatus, tranquillus, quietus.
  • Qu’on apaise facilement, Placabilis, exorabilis.
  • APATHIE, Segnitia, segnities, inertia.
  • APERCEVOIR, Perspicio.
  • APOCRYPHE, Subdititius, fictus.
  • APOLOGIE, Prædicatio, laudatio, celebratio.
  • APOLOGUE, Apologus, fabula.
  • APOSTASIER, Ejuro avitam religionem, deficio a fide, a Christo descisco.
  • Apostat, Apostata, desertor sacri instituti.
  • APOSTROPHE, Compellatio, appellatio.
  • Apostropher, Compellor, appello.
  • APÔTRE, Apostolus.
  • APPARAT, Apparatus, apparatio.
  • APPAREIL, Instructus, apparatus.
  • APPARENCE, Species, forma, figura, facies.
  • Apparent, Simulatus, fucatus, fallax.
  • En apparence, Simulate.
  • APPARITION, Visio, visum, spectrum.
  • Apparaître, Appareo, adsum, præsto sum, videor, compareo, in conspectum me do, exsto, sum.
  • APPARITEUR, Apparitor, stipator.
  • Fonction d’appariteur, Apparitio, apparitionis officium.
  • APPARTENIR, Pertineo, permano.
  • Cela m’appartient, Hoc ad me pertinet.
  • APPEL, Convocatio, congregatio, conventus, vocatus, arcessitus.
  • Faire l’appel, Facio nominationem.
  • Appel (en justice), Appellatio.
  • Appelant (qui interjette appel), Appellator.
  • Appeler, Voco, advoco, nomino, evoco, convoco, arcesso, accio, venire jubeo.
  • Appeler chaque chose par son nom, Quamque rem suo nomine voco.
  • Appeler (en justice), Appello, in jus voco, provoco ad tribunos.
  • APPENDICE, Additamentum, accessio, corollarium, appendix.
  • APPESANTIR, Degravo, gravem et ponderosum reddo, prægravo.
  • APPÉTIT, Fames, appetitus cibi, esuries.
  • Exciter l’appétit, Obsono famem.
  • APPLAUDISSEMENT, Plausus, applausus.
  • Rechercher les applaudissements, Plausum capto.
  • Applaudir, Plaudo, approbo, assentior, plausum do, admurmurationem facio.
  • Applaudir (s’), Boni consulo.
  • APPLICATION, Applicatio, adjunctio, cura, studium, opera, labor.
  • Appliquer, Applico, adjungo, figo.
  • Appliquer sur, Induco.
  • Appliquer à (s’), Incumbo, perago, ago, tracto, innitor, operam do, versor, laboro, do operam.
  • Appliqué à, Studiosus, observans.
  • APPORTER, Apporto, adveho.
  • APPRÉCIATION, Æstimatio, pretii judicium, existimatio.
  • Apprécier, Penso, examino, perpendo, excutio, existimo, sentio, æstimo.
  • Appréciateur, Æstimator, existimator, judex.
  • Appréciable, Æstimabilis.
  • APPRÉHENSION, Timiditas, reformidatio.
  • Ôter l’appréhension, Metu libero.
  • Avec appréhension, Timide, diffidenter.
  • APPRENDRE, Disco, percipio, disciplinam accipio, cognosco, perdisco.
  • Apprendre par cœur, Edisco, memoriter complector.
  • Il apprend facilement, Docilis est, ingenium nactus est facile.
  • Apprendre à fond, Condisco, disco, perdisco.
  • Apprentissage, Rudimentum.
  • APPRÊTS, Apparatus, præparatio, cautio, comparatio.
  • APPRIVOISÉ, Cicur, mansuetus, mansuefactus, domitus.
  • APPROBATION, Admurmuratio, plausus, acclamatio, applausus murmure factus, comprobatio.
  • Approuver, Comprobo, approbo, laudo, collaudo, affirmo, subscribo, consentio, assentior.
  • Approbateur, Comprobator, approbator, assensor.
  • APPROCHE, Appropinquatio.
  • Approcher, Accedo, adeo, venio, appropinquo, appello, contingo, transeo ad, advenio, advento, propinquo, porrigo.
  • Le jour approche, Dies instat, adest, prope est.
  • Approchant (analogue), Natura proximus.
  • APPROFONDIR, Pernosco.
  • APPROPRIER (s’), Pigneror.
  • APPROVISIONNEMENT, Res frumentaria.
  • APPUI, Præsidium, auxilium.
  • Se prêter un mutuel appui, Alter alteri operam commodat.
  • Appuyer à (s’), Nitor, enitor, connitor, adnitor.
  • Appuyer (s’), Innitor, inclinor, reclinor.
  • Appuyé sur, Subnixus.
  • ÂPRE, Confragosus.
  • APRÈS, Subinde, deinde, postea, post, deinceps.
  • Après que, Posteaquam, postea vero quam, postquam.
  • Qui vient après, Posterior, posterus.
  • Faire passer après, Posthabeo, postpono.
  • Après-demain, Perendie, perendino die.
  • Après-midi (dans l’), Pomeridianus, postmeridianus.
  • APTITUDE, Captus, ingenium, intelligentia, discendi facilitas.
  • Apte (à), Accommodatus, paratus, aptus, commodus, idoneus, habilis, opportunus, consentaneus.
  • AQUEDUC, Aquæductus, ductus aquarum.
  • Aquatique, Aquatilis.
  • Aqueux, Aquosus.
  • AQUILON, Aquilo, ventus e septentrione spirans.
  • ARBITRAGE, Arbitratus, judicium, opinio.
  • Arbitre, Judex, arbiter, cognitor, existimator, disceptator litis.
  • Choisir pour arbitre, Judicem lego.
  • A votre libre arbitre, Tuo arbitrio, ad te, ad arbitrium tuum.
  • ARBRE, Arbor.
  • ARC, Arcus.
  • Arc-en-ciel, Arcus e nubibus coloratus.
  • Archer, Sagittarius.
  • ARCHÉTYPE, Archetypus, exemplar.
  • ARCHITECTURE, Architectura.
  • Architecte, Architectus, machinator, ædificator, fabricator.
  • ARCHIVES publiques, Tabularium.
  • ARDEUR, Alacritas, cupiditas, aviditas, ardor, amor, animi impetus, libido, studium, desiderium, desideratio, æstus, flagrantia, incendium.
  • Enflammer qqn d’ardeur, Cupiditatem alicui injicio, in cupiditatem rei impello.
  • Étouffer son ardeur, Restinguo cupiditates.
  • Satisfaire son ardeur, Cupiditatibus meis servio.
  • Perdre de son ardeur, Ardorem refrigesco.
  • Ardent, Fervidus, ardens, gnavus, celer.
  • Ardemment, Cupide, studiose, avide, callide, diligenter, gnaviter, vehementer.
  • ARGENT, Pecunia, nummi, argentum.
  • Argent comptant, Pecunia præsens, numerata; numeratum.
  • Il gagne beaucoup d’argent, Multum pecuniæ ex commercio facit.
  • Prêter de l’argent à intérêts, Pecuniam fenori do.
  • Emprunter de l’argent, Pecuniam fenori sumo.
  • Faire argent de qqche, Pecuniam ex re aliqua redigo.
  • Il ne fait rien sans argent, Mercede agit, quidquid agit.
  • Riche en argent, Pecuniosus, bene nummatus, pecuniatus, qui in numerato multum habet.
  • Argent (d’), Pecuniarius.
  • ARGILE, Argilla, terra tenax.
  • Argile (d’), Fictilis.
  • ARGUMENT, Argumentum.
  • ARGUMENTATION, Argumentatio, argumentum.
  • Argumenter, Argumentor, probo.
  • ARIDE, Aridus, exsiccatus.
  • ARISTOCRATIE, Optimates.
  • ARITHMÉTIQUE, Arithmetica, ars numerorum.
  • ARME, Arma, ferrum, telum.
  • Appeler aux armes, Ad arma voco.
  • En venir aux armes, Ad arma descendo.
  • Préparer ses armes, Arma paro.
  • Déposer les armes, Ab armis discedo.
  • Armer, Armo, arma do, armis instruo.
  • Armé, Paratus, instructus, armatus.
  • Armé de toutes pièces, Probe paratus.
  • Armateur, Navicularius, naviculator.
  • Armée, Exercitus, copiæ, manus.
  • Mettre sur pied une armée, Exercitum paro.
  • Lever une armée, Conduco exercitum, conscribo milites, conquisitionem habeo militum.
  • Armistice, Induciæ.
  • Armure, Armatura.
  • ARMOIRE, Armarium, arca, capsa.
  • ARPENT, Jugerum, jugera.
  • Arpenteur, Finitor, metator.
  • ARRACHER (action d’), Evulsio.
  • Arracher de, Evello, abstraho, aufero, abjungo, distraho, detraho, exstirpo, extraho, eradico.
  • ARRANGEMENT, Collocatio, dispositio.
  • Arranger, Colloco, loco, dispono, statuo, accommodo, conformo, compono, fingo, figuro, formo, informo.
  • ARRESTATION, Comprehensio.
  • ARRÊT, Interdictum.
  • Rendre un arrêt, Judicatum facio.
  • Arrêter, Statuo, decerno, sancio, inhibeo, cohibeo, coerceo, distineo, impedio, impeditum teneo.
  • Il a été arrêté entre nous, Mihi tecum convenit.
  • Arrêter (s’), Consisto, moror, commoror, insisto, consisto, resto, maneo, remaneo, resideo, itinere desisto.
  • ARRHES, Arrha, arrhabo.
  • ARRIÈRE! Apage, apagite.
  • ARRIVÉE, Adventus, accessus.
  • Arrivée imprévue, Interventus.
  • Arriver, Advenio, accedo, appropinquo, pervenio, adeo, appello, contingo.
  • Il arrive (en mauvaise part), Accidit, evenit, usu venit, cadit.
  • Arriver (par hasard), Incido, accido, contingo, evenio, incurro.
  • ARROGANCE, Insolentia, arrogantia, superbia, intolerantia.
  • Arrogant, Superbus, arrogans, elatus, inflatus.
  • Rendre arrogant, Ferocem reddo, animos tollo.
  • Arrogamment, Superbe, insolenter, arroganter, immoderate.
  • ARROGER (s’), Arrogo, temere mihi tribuo, adscisco.
  • ARRONDIR, Rotundo, rotundum facio.
  • Arrondi, Rotundus, globosus.
  • D’une façon arrondie, Rotunde.
  • ARROSER, Irrigo, rigo, aspergo, respergo.
  • Arrosé, Irriguus.
  • ARSENAL, Armamentarium.
  • ART, Ars, artificium, ratio faciendi, scientia, disciplina.
  • Sans art, Vaste, inscite, aspere.
  • Artisan, Artifex, opifex, faber.
  • Artistique, Artificiosus.
  • Artistement, Fabre, affabre, artificiose, scite, summo artificio, venuste, pulchre.
  • ARTIFICE, Simulatio.
  • Artificieusement, Dolose, ex insidiis, ex occulto.
  • ARTÈRE, Arteria.
  • ARTICULATION, Articulus, nodus.
  • Articulation (des os), Commissura ossium.
  • ARUSPICE, Aruspex.
  • Science des aruspices, Aruspicina, ars aruspicum.
  • Relatif aux aruspices, Aruspicinus.
  • AS, Assis.
  • ASCENSION, Ascensio, ascensus.
  • ASILE, Profugium, perfugium, portus, asylum.
  • ASPECT, Figura, species, forma.
  • ASPÉRITÉ, Asperitas, salebra.
  • ASPERSION, Aspersio, respersio.
  • ASPHYXIER, Suffoco.
  • ASPIC, Aspis.
  • ASPIRER (action d’), Haustus.
  • ASSAISONNEMENT, Condimentum, conditio.
  • Assaisonner, Respergo, condio.
  • ASSASSINAT, Occisio, cædes, occidio.
  • Assassin, Sicarius, gladiator, percussor.
  • ASSAUT, Oppugnatio, impetus, impugnatio.
  • Soutenir un assaut, Oppugnationem sustineo.
  • Livrer un assaut, Oppugnationem infero.
  • Qui donne l’assaut, Oppugnator.
  • ASSEMBLAGE, Coagmentatio, nexus, compositio, conjunctio, commissura, junctura, compactio, compages.
  • ASSEMBLÉE, Concilium, cœtus, congregatio, conventus, numerus, concio corona, multitudo, chorus.
  • Assemblé, Compactus, coagmentatus, compositus, vinctus.
  • Se rendre à l’assemblée, In concilium prodeo, procedo.
  • Convoquer l’assemblée, Concionem convoco.
  • Dissoudre l’assemblée, Concionem submoveo, semoveo, dimitto, solvo.
  • Relatif à l’assemblée, Concionalis, concionarius.
  • Assembler, Coagmento, compono, conjungo, construo, compingo.
  • ASSENTIMENT, Probatio, approbatio.
  • ASSESSEUR, Consessor, assessor, qui alteri assidet.
  • ASSEOIR (s’), Sedeo, assideo, resido, consido.
  • Assis (être), Assideo, prope sedeo, desideo, subsideo.
  • Être assis sur, Supersedeo.
  • ASSEZ, Satis.
  • ASSIDUITÉ, Assiduitas, perseverantia, opera quotidiana.
  • Assidu, Assiduus, continuus, frequens, diligens.
  • Peu assidu, Infrequens.
  • Assidûment, Assidue, continenter, quotidie.
  • ASSIÉGER, Obsideo, circumsideo, obsessum teneo, oppugno.
  • ASSIETTE, Patella.
  • ASSIGNATION, Assignatio, attributio.
  • Assigner, Assigno, attribuo, adscribo.
  • Assigner (en justice), Cito, in jus voco, diem alicui dico.
  • Assigner des témoins, Cito testes.
  • ASSISTANCE, Suppetiæ, assessio.
  • Assister, Assisto, adsto, assideo.
  • ASSOCIATION, Conciliatio, communio, communitas, consociatio, societas.
  • Associer, Consocio, jungo, conjungo, copulo, socio.
  • Associer (s’), Convenio, coeo societatem cum aliquo.
  • ASSOUPISSEMENT, Veternum.
  • Assoupir, Consopio, somno obruo, opprimo, sopio.
  • ASSOUPLIR, Mollio, mitigo, mulceo.
  • ASSOUVIR, Exsatio, satio, exsaturo.
  • ASSUJETTIR, Illigo, irretio, implico, obfirmo, subjungo, subjicio, adjungo.
  • Il s’assura le pouvoir, Imperium sibi confirmavit.
  • ASSURÉMENT, Nimirum, nempe, scilicet, videlicet, næ, profecto, sine dubio.
  • ASTRE, Sidus, stella, astrum.
  • Astronomie, Astrologia, astrorum scientia, studium siderum.
  • Astronome, Astrologus, interpres astrorum.
  • ASTUCE, Astutia.
  • ATELIER, Officina, fabrica.
  • ATHÉE, Athæus, homo sine ulla religione et fide.
  • ATHLÈTE, Athleta.
  • ATOME, Atomus, individuum corpusculum.
  • ATRIUM, Atrium.
  • Gardien de l’atrium, Atriensis.
  • ATROCITÉ, Atrocitas, diritas, immanitas, crudelitas.
  • Atroce, Atrox, crudelis, dirus.
  • ATTACHE, Colligatio, vinculum, connexio.
  • ATTACHEMENT (témoigner de l’), Navo alteri studium ac voluntatem.
  • Attacher, Adjungo, adjicio, addo, affigo, insero, adnecto, attexo, applico, aggrego, colligo, vincio, agglutino, ligo, adhibeo, adscribo.
  • Attacher (s’) quelqu’un, Aliquem mihi concilio.
  • Je me le suis attaché par des bienfaits, Beneficio illum mihi devinxi; beneficio gratiam ejus emi, liberalitate et officio devinctum teneo.
  • Attaché à, Affixus, adhærens, studiosus, assiduus, connexus, adjunctus.
  • Rester attaché à, Inhæreo, hæreo, insideo.
  • ATTAQUE, Oppugnatio, impressio, vis, violentia, impetus, incursio, impugnatio, offensio.
  • Attaquer, Adorior, aggredior, oppugno, irrumpo, impetum facio, invado, irruo, involo, impugno, confligo, dimico, prœlior, prœlio decerto, certamen misceo.
  • Qui attaque, Oppugnator.
  • ATTARDÉ, Serus.
  • ATTEINTE, Accessus, appulsus.
  • Atteindre, Assequor, nanciscor, consequor, obtineo, acquiro, pervenio, accedo, attingo.
  • ATTENTAT, Scelus, facinus.
  • ATTENTE, Exspectatio, spes.
  • Vous avez répondu à l’attente, Conceptæ opinioni respondisti.
  • Attendre, Exspecto, præstolor, spero.
  • Attendre beaucoup de qqn, In summa exspectatione sum.
  • Attendu que, Quia, quoniam.
  • ATTENTION, Attentio, cura, animi cogitatio, vigilantia.
  • Donner son attention, Prospicio.
  • Faire attention à, Ad rem investigandam oculos habeo advocatos.
  • Ne pas faire attention, Negligo, non curo, leviter fero, contemno.
  • Attentif, Attentus, intentus.
  • Attentif (être), Attendo, animadverto, mentem erigo, silentium tribuo, animum teneo, aures admoveo.
  • Attentivement, Attente, diligenter.
  • ATTÉNUER, Retundo, obtundo.
  • ATTERRISSEMENT, Circumluvio.
  • ATTESTER, Obtestor, testor, appello, imploro, testificor, testem facio.
  • Attesté, Testatus.
  • ATTRAIT, Illecebra, incitamentum, blandimentum, dulcedo, dulcitudo.
  • Attirer, Attraho, allicio, invito, allecto, adduco, traho, prolecto, blande invito, excito, titillo.
  • ATTRIBUER, Attribuo, adscribo, assigno, confero, adscisco, affingo.
  • ATTRISTER, Contristo, mœrore afficio, ægritudinem affero, ægritudine afficio.
  • AUBERGE, Popina, diversorium, hospitium, caupona.
  • Aubergiste, Caupo, tabernarius.
  • AUCUN, Nullus, nemo.
  • AUDACE, Audacia, confidentia, impudentia, securitas.
  • Audacieux, Audax, confidens, temerarius, impudens, petulans, fidens, audens.
  • Audacieusement, Audacter, fidenter.
  • AU DELA DE, Trans, supra, longius.
  • Passer au delà, Transeo, trajicio, transgredior, prætervehor.
  • AU-DEVANT DE, Obviam.
  • Aller au-devant, Obviam fio.
  • AUDIENCE (accorder), Mei potestatem facio.
  • Auditoire, Acroasis, auditio, auscultatio, auditorium, conventus.
  • Auditeur, Auscultator.
  • AUGMENTATION, Amplificatio, cessio, incrementum, cumulus, exaggeratio, additamentum, appendicula.
  • Augmenter, Augeo, amplifico, addo, cumulo, ingravesco, exaggero, cumulo, multiplico.
  • La colère et la douleur ont augmenté, Exarsit ira, vehementius efferbuit; ira dolorque crevit.
  • Augmenter (s’), Increbresco, percrebresco.
  • AUGURE, Augur, interpres auguriorum, auspex.
  • Augures (action de prendre les), Auguratio, auspicium, divinatio.
  • Science des augures, Augurium, auspicium, auctoritas rei bene gerendæ.
  • Augurer, Auguror, augurium ago, auspicium ago, auspicor, præsagio, præsentio.
  • Augural, Auguralis, augurius.
  • AUGUSTE, Augustus, sanctus, plenus majestate, almus.
  • Aujourd’hui, Hodie, hoc die, hodierno die, nunc, hoc tempore.
  • Aujourd’hui (d’), Hodiernus.
  • Aumône, Eleemosyna, stips.
  • Faire l’aumône, Panem præbeo mendiculis.
  • Demander l’aumône, Panem ostiatim quæro.
  • AUPARAVANT, Antea, antehac, ante hoc tempus.
  • AUPRÈS DE, Juxta, prope, non secus, apud, non procul.
  • AURORE, Aurora, diluculum.
  • AUSPICE, Auspicium.
  • Prendre les auspices, Auspicor.
  • AUSSI, Etiam, et, item, vel, tum.
  • Aussi souvent .... que, Toties .... quoties.
  • Pas aussi souvent... que, Non toties... quoties.
  • AUSSITÔT, Statim, continuo, illico, extemplo, protinus, confestim, actutum.
  • Aussitôt que, Simul ac.
  • Tout aussitôt, Subinde, statim post.
  • AUSTRAL, Australis.
  • AUTANT, Tantum, tantumdem, tam, æque, adeo, tam .... quam, tam.... sicut, tantum .... quantum.
  • Autant que, Quoad, donec, usque dum, ut, quamvis, quantum, quotcumque.
  • Une fois autant, Alterum tantum.
  • D’autant plus que, Eo magis, quod.
  • Tout autant, Totidem.
  • AUTEL, Ara.
  • AUTEUR, Auctor, suasor, impulsor, hortator, opifex, inventor, scriptor.
  • AUTOMNE, Autumnus.
  • D’automne, Autumnalis.
  • AUTORITÉ, Auctoritas, existimatio, fides, vis, opinio, imperium, dignitas, magistratus, dominatio.
  • Conserver son autorité, Auctoritatem tueor.
  • User de son autorité, Dignitate usus est, potestate.
  • Confier l’autorité, Imperium alicui defero.
  • Autoriser, Permitto, concedo.
  • AUTOUR (de), Circa, circum.
  • Tout autour, Circumcirca, ab omni parte, undique.
  • AUTRE, Alius, non idem, reliquus, alter, diversus.
  • Autrement, Aliter, secus, alio modo, non eodem modo, non perinde, alia ratione, multo secus.
  • AUTREFOIS, Quondam, olim, alias, aliquando.
  • AUXILIAIRE, Auxiliarius.
  • AVALER, Absorbeo, haurio.
  • AVANCER, Progredior, progressum facio, procedo, proveho, promoveo, incedo, perficio.
  • Faire avancer, Promoveo, proveho, perduco.
  • S’avancer, Procedo, progredior, exeo, gradum infero.
  • Avancé en âge, Provectus, natu grandior.
  • AVANT, Præ, pro, a fronte, in conspectu, ob.
  • Avant (fort), Ad multum.
  • Avant que, Priusquam, antequam.
  • AVANTAGE, Emolumentum, utilitas, commodum, questum.
  • Il ne cherche que son propre avantage, Suum tantum commodum quærit, omnia ad suam tantum utilitatem refert.
  • Avantageux, Conducibilis, utilis, commodus.
  • Avantageux (il est), Expedit, utile est, conducit.
  • Avantageusement, Utiliter, commode.
  • AVANT-COUREUR, Prænuntius.
  • AVANT-HIER, Nudius tertius.
  • AVARICE, Avaritia, sordes, aviditas, cupiditas.
  • Avare, Avarus, parcus, avidus, illiberatus, sordidus.
  • Avec, Cum.
  • AVENIR, Futurum.
  • Prévoir l’avenir, Provideo quod futurum sit.
  • AVENT, Adventus Domini.
  • AVENTURIERS, Convenæ.
  • AVERTISSEMENT, Monitio, monitum, monitus, præceptum, denuntiatio, indicium, significatio.
  • Avertir, Moneo, admoneo, præmoneo, commonefacio, denuntio, indico.
  • Qui avertit, Monitor, admonitor.
  • AVEU, Confessio.
  • Se perdre par ses aveux, Mea me confessione jugulo.
  • Avouer, Confiteor, fateor, præ me fero, agnosco.
  • AVEUGLE, Cæcus, captus oculis.
  • Aveugler, Cæco, cæcum facio, oculis privo, excæco, occæco.
  • Aveuglé (être), Caligo, cæcutio.
  • AVIDITÉ, Aviditas, cupiditas, desiderium.
  • Avide, Avidus, valde appetens, cupidus.
  • Avidement, Avare, parce, avide, restricte, cupide, sitienter.
  • AVIS, Sententia, consilium, mens, voluntas, judicium, opinio.
  • A mon avis, Judicio meo.
  • Être du même avis, Consilium meum cum tuo, res meas cum tuis commiscui.
  • Être d’un avis contraire, In aliam opinionem discedo.
  • S’en tenir à l’avis de qqn, Consentio, sto.
  • AVOCAT, Patronus, defensor, tutor, advocatus, causidicus.
  • Avocat-général, Prætor.
  • AVOIR, Pecunia, opes, divitiæ, fortuna, res, copiæ.
  • Avoir, Habeo, possideo, utor.
  • AVOUÉ, Cognitor.
  • AXE, Axis.
  • AXIOME, Axioma.
  • B
  • BABILLER, Garrio, blatero, argutor.
  • Babillard, Garrulus, loquax.
  • BACCHANALES, Bacchanalia.
  • Célébration des bacchanales, Bacchatio, bacchantium furor.
  • Célébrer les bacchanales, Bacchor.
  • BADINER, Alludo, jocor.
  • BAGAGES, Impedimenta, sarcina.
  • BAGATELLES, Nugæ, ineptiæ.
  • BAGUETTE, Rudis, virga, flagellum.
  • BAIL (donner à), Affermo, loco.
  • BAILLER, Oscitor, dormito.
  • BAINS (publics), Balneæ.
  • Salle de bains, Balnearia, balneum, balineum.
  • Baignoire, Alveus.
  • Baigneur, Balneator.
  • Baigner, Lavo, abluo, circumluo, respergo.
  • BAISER, Suavium, osculum, basium.
  • Baiser, Suavior, osculor, suavium do.
  • BALAI, Scopæ.
  • Balayer, Verro, scopis aufero.
  • BALANCE, Statera, trutina, libra.
  • Balancer, Libro, pondero, statera examino.
  • BALBUTIER, Lingua titubo.
  • BALLE (à jouer), Pila.
  • BALLOTTER, Vexo, exagito, agito.
  • Ballotté (être), Huc illuc impellor, jactor.
  • BANAL, Pervulgatus, vulgaris.
  • BANC, Scamnum.
  • BANDES (en), Catervatim, turmatim, per catervas.
  • Bandit, Latro, prædo, sicarius.
  • BANDER, Intendo.
  • BANLIEUE, Suburbanitas.
  • BANNISSEMENT, Ejectio.
  • Bannir, Exturbo, expello, dejicio, evertor.
  • Banni, Extorris, exul.
  • BANQUE, Argentaria.
  • Faire la banque, Argentariam facere.
  • Banquier, Argentarius, trapezita, collybista, qui argentariam facit.
  • BANQUEROUTE (faire), Decoquo, male rem gero, conturbo.
  • Banqueroutier, Decoctor, inficiator, fraudator.
  • BANQUET, Epulæ, epulatio, epulum, dapes.
  • De banquet, Epularis.
  • Assister à un banquet, Epulor, convivor.
  • Banquette, Subsellium, sedes judicum.
  • BAPTÊME, Baptismus.
  • Baptiser, Baptismum confero.
  • BARBARIE, Feritas, immanitas.
  • Barbare, Immanis, barbarus, ferus, crudelis, agrestus, atrox.
  • En barbare, More barbarorum.
  • Barbarisme, Barbarismus.
  • BARBE, Barba.
  • Qui porte une barbe naissante, Barbatulus, fere imberbis, cum rara barba.
  • Barbu, Barbatus.
  • Barbier, Tonsor.
  • Échoppe de barbier, Tonstrina.
  • BARQUE, Linter, navicula, cymba, scapha, phaseolus.
  • BASILIQUE, Basilica.
  • BASSESSE, Demissio, animi infractio, debilitatio.
  • Bas, Depressus, demissus, abjectus, humilis, vilis.
  • En bas, Deorsum.
  • Bas (le plus), Imus, infimus.
  • Bassement, Humiliter, submisse, demisse.
  • BAT, Clitellæ.
  • BATAILLE, Certamen, dimicatio, discrimen.
  • Prolonger la bataille, Certamen extraho.
  • Terminer la bataille, Certamen sedo.
  • Refuser la bataille, Certamen abnuo, defugio.
  • Livrer une bataille décisive, Ad universæ rei dimicationes venio.
  • En bataille rangée, Acie constituta.
  • Bataillon, Caterva, turbæ, turma, acies.
  • BÂTON, Scipio, fustis, bacillum, baculus, virga.
  • Bastonnade, Fustuarium.
  • BÂTIR, Ædifico, exstruo, exædifico, construo, condo, constituo, pono, architector, muros tollo, parietes duco, facio, ædificium struo, molior.
  • BATTRE, Cædo, verbero.
  • Les veines battent, Venæ micant.
  • Battu (être), Vapulo, cædor, verberor.
  • Être battu par les orages de l’envie, A ventis invidiæ circumflor.
  • BAUDRIER, Balteus.
  • BAUMIER, Balsamum.
  • BAVARDAGE, Loquacitas.
  • Bavarder, Deblatero, stulte loquor, garrio; garrulus, loquax sum.
  • Bavard, Loquax, garrulus.
  • BÉATIFIER, Beatifico, beatorum in cœlo numero addo.
  • BEAUCOUP, Multo, haud paulo, multum, valde, sane, non parum, valde, mirum in modum, egregie, non mediocriter, mirifice.
  • Beaucoup plus, Impendio magis, multo magis.
  • BEAUTÉ, Formositas, pulchritudo, forma, venustas.
  • Beau, Formosus, pulcher, decorus.
  • BEC, Rostrum.
  • BÊCHER, Humum molior.
  • BÈGUE, Balbus, lingua hæsitans.
  • Bégayer, Balbutio, lingua hæsito.
  • BÊLER, Balo.
  • BELETTE, Mustela.
  • BÉLIER, Aries.
  • Choquer avec le bélier, Arieto.
  • De bélier, Arietinus.
  • BELLIQUEUX, Bellicosus, pugnax, pugnator, armis et belli virtute valens.
  • BÉNÉFICE, Lucrum, feneratio.
  • Bénéficiaire, Beneficiarius, cliens.
  • BERCEAU, Cunabula, cunæ, incunabula.
  • BERGERIE, Caulæ, stabulum.
  • BESACE, Mantica.
  • BESOINS, Egestas, indigentia, inopia.
  • Il est besoin, Opus est, necesse est, convenit.
  • Besoin de (avoir), Egeo, opus est, indigeo.
  • Qui a besoin, Indigus.
  • BÊTE, Bellua, bestia.
  • Bête de somme, Jumentum.
  • Bête féroce, Fera, bestia.
  • De bête féroce, Ferinus.
  • Bétail, Pecus, armentum.
  • Bestiaux, Pecuaria.
  • Éleveur de bestiaux, Pecuarius.
  • BIBLE, Biblia, sacræ litteræ.
  • Bibliothèque, Bibliotheca, librorum locus.
  • BIEN (dire du), Benedico, laudo.
  • Faire du bien, Benefacio, beneficio afficio.
  • Bien-être, Salus, sanitas, bonum.
  • Biens, Bona, fortuna, res, possessiones, divitiæ, fundi, prædia, facultates.
  • BIEN, Apte, apposite, accommodate, decore, commode, congruenter, eleganter, pulchre, belle, recte, bene, jure, rite, præclare.
  • Bien (beaucoup), Multo, longe.
  • Bien que, Quantumvis, licet, quamvis, tametsi, quanquam.
  • BIENFAIT, Meritum, beneficium, gratia, munus, officium, studium.
  • Bienfaisance, Beneficentia, liberalitas, benignitas.
  • Bienfaisant, Beneficus, benigne facilis, benignus.
  • BIENHEUREUX, Beatus, felix, cui bene est.
  • BIENSÉANCE, Decentia.
  • BIENTÔT, Brevi, propediem, in brevi, paucis diebus, actutum, mox, statim.
  • BIENVEILLANCE, Humanitas, urbanitas, suavitas morum, benevolentia, gratia, studium.
  • Rechercher la bienveillance, Benevolentiam capto.
  • Montrer de la bienveillance, Benevolentiam exhibeo.
  • Bienveillant, Benevolens, benevolus, amicus.
  • BIFFER, Deleo, induco.
  • BIGARRÉ, Versicolor.
  • BILE, Bilis.
  • Exhaler sa bile contre qqn, Stomachum in aliquem erumpo.
  • BLÂME, Castigatio, objurgatio, reprehensio, vituperatio, ignominium.
  • Échapper au blâme, Omnem offensionem effugio.
  • Blâmer, Castigo, objurgo, mulcto, reprehendo, increpo, exprobro, culpæ do.
  • Blâmable, Accusabilis.
  • BLANCHIR, Candesco, candidus fio, dealbo.
  • Blanc, Albus, candidus, purus.
  • Devenir blanc, Exalbesco, expallesco, extimesco.
  • Blanc (être), Candeo, candore fulgeo.
  • Vêtu de blanc, Candidatus, candida veste indutus.
  • BLASPHÈME, Blasphemia.
  • BLÉ, Frumentum, triticum.
  • Qui conserve le blé, Frumentarius.
  • Marchand de blé, Frumentarius.
  • BLÊME, Luridus.
  • BLESSURE, Sauciatio, vulneratio, vulnus, plaga.
  • Sans blessure, Invulneratus, integer, inviolatus.
  • Blesser, Saucio, vulnero, vulneribus afficio, lædo, offendo, offensionem do, injuriam facio.
  • Blessé, Saucius, vulneratus, mortifero vulnere ictus.
  • BLEU, Cæruleus.
  • BLOCUS, Obsidio, obsessio.
  • BŒUF, Bos.
  • Bouvier, Bubulcus.
  • BOIS, Lignum.
  • — (Forêt), Silva, nemus.
  • Bois sacré, Lucus, nemus sacrum.
  • Aller couper du bois, Materior, lignor.
  • Boisé, Silvestris, nemorosus.
  • BOISSON, Potus, potio.
  • Le boire et le manger, Potus pastusque.
  • Boire, Bibo, poto, poculum exhaurio, potionem exhaurio, sorbeo.
  • Boire avec excès, Perpoto.
  • Offrir à boire, Propino.
  • Buveur, Potor, bibulus.
  • BOISSEAU, Modius.
  • BOITE, Pyxis, arca, capsa.
  • BOITER, Claudico.
  • Boiteux, Claudus, altero pede læsus.
  • Marche de boiteux, Claudicatio.
  • LE BON, Rectum.
  • Il y a cela de bon, Illud inest commodi.
  • BONACE, Malacia, maris tranquillitas.
  • BONTÉ, Benignitas, clementia, comitas, humanitas, pietas, liberalitas, bonitas, integritas.
  • Bon, Bonus, probus, integer, justus, præstabilis, salutor.
  • Bon à tout, Panchrestus.
  • Bonnement, Simpliciter, candide, sincere, benigne, comiter, liberaliter.
  • BONHEUR, Felicitas, prosperitas, res secundæ.
  • Jouir d’un bonheur sans mélange, Fortuna utor perpetuo bona, perpetuam felicitatem habeo.
  • Avoir plus de bonheur que personne, Felicitate omnibus sum superior.
  • Avec bonheur, Feliciter, prospere, fortunate, fauste.
  • BONDIR, Exsilio, prosilio, evado, me projicio, me proripio.
  • BONNET, Pileus.
  • BORD, Extrema ora.
  • BORGNE, Luscus, cocles.
  • BORNE, Limes, finis, terminus, meta.
  • Borne milliaire, Milliarium.
  • Reculer les bornes, Fines profero.
  • Dépasser les bornes, Terminos transeo, longius progredior, excedo.
  • Borner, Dimeto, distinguo, describo.
  • BOUC, Hircus, caper.
  • BOUCHE, Os, bucca.
  • Vous avez cela sans cesse à la bouche, Id tibi frequens in ore est.
  • Bouchée, Frustum.
  • BOUCHER, Obstruo, obsero.
  • BOUCHERIE, Carnarium.
  • BOUCHER, Lanius.
  • BOUCLE (de cheveux), Cincinnus, capillus ad ornatum intortus.
  • Qui a les cheveux bouclés, Cincinnatus.
  • BOUCLIER, Scutum, clypeus.
  • BOUE, Lutum.
  • Couvert de boue, Lutulentus.
  • BOUFFON, Scurra, sannio.
  • Qui sent le bouffon, Scurrilis.
  • BOUGIE, Cereus.
  • BOUILLIR, Ferveo, ebullio, caleo, effervesco, erumpo.
  • Bouilli, Elixus.
  • Bouillonner, Ebullio.
  • BOULANGER, Pistor.
  • BOULEVERSER, Perturbo, perturbationem affero, confundo, permisceo.
  • BOUQUET, Fasciculus florum.
  • BOURBEUX, Limosus, limo plenus, cœnosus.
  • BOURDONNER, Strepo.
  • BOURGADE, Pagus.
  • BOURGEON, Gemma.
  • Bourgeonner, Gemmo.
  • BOURRASQUE, Procella, tempestas.
  • BOURREAU, Carnifex, tortor, lictor.
  • Faire le métier de bourreau, Carnificinam facio.
  • BOURSE, Crumena.
  • BOUTEILLE, Lagena.
  • BOUTIQUE, Taberna, officina.
  • Boutiquier, Tabernarius, caupo.
  • BRACELETS, Armillæ.
  • BRAIES, Bracæ.
  • Qui porte des braies, Bracatus.
  • BRAIRE, Rudo.
  • BRANCHE, Ramus.
  • Qui a des branches, Ramosus.
  • BRANDIR, Jaculor, torqueo, conjicio, jacio.
  • BRANLER, Vacillo, titubo, hæsito.
  • BRAS, Brachium.
  • BRAVE, Strenuus.
  • Bravement, Strenue, fortiter, naviter.
  • BRAVO! Macte.
  • BREBIS, Ovis.
  • BRÈCHE (réparer une), Mœnium ruinam instauro.
  • BREUVAGE, Potio, potus.
  • BRIDE, Habena.
  • À bride abattue, Citato equo.
  • Brider, Infreno.
  • BRIÈVETÉ, Brevitas.
  • Bref, Brevis, parvus, pusillus, exiguus.
  • Bref, Summatim, uno verbo, ne plura.
  • Brièvement, Breviter, strictim, brevi, cum brevitate, paucis verbis.
  • BRIGANDAGE, Latrocinium, excursio.
  • Brigand, Grassator, latro.
  • Vivre en brigand, Latronem agere.
  • BRIGUE, Petitio, rogatio, rogatus, preces, ambitio, ambitus, prensatio.
  • Par brigue, Ambitiose, cum ambitione.
  • Briguer, Ambio, circumeo, prenso, prehenso.
  • BRILLANT, Splendor, claritas, nitor.
  • Briller, Niteo, splendeo, nitesco, floreo, præfulgeo, luceo, mico, corusco.
  • Briller (faire), Illumino, colorum varietatem distinguo.
  • Brillant, Splendidus, coruscus.
  • D’une façon brillante, Nitide, splendide, eleganter.
  • BRISER, Infringo, frango, concido debilito, disrumpo.
  • BROUILLARD, Nebula.
  • Plein de brouillards, Nebulosus, caliginosus.
  • BROUILLON, Adversaria.
  • BROUTER, Depasco, depascor.
  • BROYER, Contero, tero.
  • BRU, Nurus.
  • BRUIT, Strepitus, sonitus, stridor, fragor, sonus.
  • Faire du bruit, Instrepo, obstrepo.
  • Répandre des bruits, Rumores spargo.
  • Le bruit s’est répandu, Fama de re vulgata est.
  • Ce bruit ne durera pas longtemps, Hæc fama diuturna non erit.
  • Le bruit court, Manat in vulgus rumor.
  • Faire grand bruit de, Magnus ubique erat rumor ea de re.
  • Sans bruit, Tacite, silentio.
  • BRÛLER, Incendo, cremo, uro, aduro, comburo, igne perdo, flagro, conflagro.
  • Brûler (Fig.), Æstuo, ardeo, ferveo, angor, irascor.
  • Brûlant, Æstuosus.
  • Brûlé (être), Deflagro, comburor, ardeo.
  • BRUN, Aquilus, fuscus, subniger, aureus.
  • Brun (rendre), Infusco.
  • BRUT, Rudis.
  • BÛCHER, Bustum.
  • Bûcher funèbre, Rogum.
  • BUFFET, Abacus, i.
  • BUISSON, Dumus, spina, vepres.
  • Couvert de buissons, Dumosus, spinosus, vepribus plenus.
  • BULLE, Bulla.
  • BUT, Finis, causa, cujus gratia, scopus.
  • BUTIN, Manubiæ, præda, spolia ex hostibus capta, exuviæ.
  • BUTTE (en) à, Expositus, obnoxius, objectus.
  • C
  • CABANE, Tugurium.
  • CACHET, Sigillum.
  • Rompre le cachet, Resigno, aperio, solvo.
  • CACHETTE, Latebra, recessus.
  • En cachette, Occulte, lecte, ex occulto, per ambages, furtim, clanculum.
  • Cacher, Abdo, occulo, occulto, condo, abstrudo, tego, velo, operio, celo, abscondo, recondo.
  • Cacher sa pensée sous ses discours, Dictis circumvestio consilia mea.
  • Cacher (se), Delitesco, lateo, abscondor.
  • Qui cache, Occultator, receptor.
  • Caché, Latebrosus, latens, obscurus, involutus, reconditus, occultus, abditus, abstrusus.
  • Caché (être), Latito.
  • CADAVRE, Cadaver, corpus exanime.
  • Cadavéreux, Cadaverosus.
  • CADENCE, Rhythmus.
  • D’une façon cadancée, Modulate, numerose, composite.
  • CADRAN (solaire), Solarium.
  • CADRES (compléter les), Exercitum reficere.
  • CADUC, Caducus, mortalis, incertus.
  • CADUCÉE, Caduceum.
  • ÇÀ ET LÀ, Disperse, diffuse, passim, ultro citroque, huc et illuc, horsum.
  • Aller çà et là, Pervagor.
  • CAGE, Cavea.
  • CAGNEUX, Loripes.
  • CAHIER, Dictata.
  • CAILLOU, Calculus, lapillus, ratio, silex.
  • CAL, Callum, cutis usu densior.
  • CALAMITÉ, Calamitas, miseria, ærumna, adversa.
  • CALCULER, Dinumero, numero, computo, calculos revoco, rationes confero.
  • Calculé, Ratus, fixus.
  • CALENDES, Calendæ.
  • Calendrier, Calendarium.
  • CALME, Sedatio, tranquillitas, pacatio, securitas.
  • Jouir du calme, Tranquillo sum animo.
  • Calmer, Sedo, placo, mitigo, lenio, mollio.
  • Calmer (se), Iracundiam sedare.
  • Calmé, Pacatus, quietus, remissus.
  • Avec calme, Sedate, tranquille, leviter, placate, placide, remisse.
  • CALOMNIE, Calumnia, obtrectatio, maledictum, vexatio, criminatio.
  • Calomnier, Calumnior, calumniam adhibeo, vexo.
  • Calomniateur, Calumniator, qui falsum crimen objicit.
  • CALVITIE, Calvitium.
  • Chauve, Calvus, raro capillo, calvitio deformis.
  • CAMARADE, Contubernalis, domesticus, familiaris, socius.
  • CAMP, Castra, tentorium.
  • Camp fortifié, Castra propugnaculis munita.
  • Camper, Castra metor, pono, loco, constituo, facio; tentoria erigo.
  • Étendre le camp, Castra extendo, profero.
  • Resserrer le camp, Castra arctius colloco.
  • Choisir un lieu pour le camp, Castra designo.
  • Rapprocher le camp, Castra proprius admoveo.
  • Changer le camp, Castra muto.
  • Assiéger le camp, Aggredior castra, tento.
  • S’emparer d’un camp, Castra capio.
  • Relatif au camp, Castrensis, militaris.
  • Campagne (faire), Stipendia in bello mereo.
  • Entrer en campagne, Bellum suscipio.
  • CAMPAGNE, Rus, villa.
  • Séjour à la campagne, Rusticatio.
  • Habiter la campagne, Ruri habito, rusticor.
  • Campagnard, Rusticanus, rusticus.
  • CANAL, Canalis.
  • CANARD, Anas.
  • CANDÉLABRE, Candelabrum.
  • CANDIDATURE, Petitio, rogatio, rogatus.
  • Candidat, Petitor, candidatus.
  • De candidature, Candidatorius.
  • CANDIDE, Simplex, sincerus, credulus.
  • CANICULE, Canicula.
  • CANON, Tormentum.
  • Abattre à coups de canon, Crebris tormentorum ictibus mœnia verbero.
  • CANON (de la messe), Canon missæ.
  • Sacrés canons, Canones sacri, scita Pontificum.
  • Canonicat, Canonicatus.
  • Canoniser, Canonizo, in sanctorum numerum refero.
  • CANTONNEMENT, Stativa, statio.
  • CAPACITÉ, Capacitas, amplitudo, spatium capiendi.
  • CAPITAINE (il fut grand), Dux fuit præstantissimus.
  • CAPITAL (ne pas toucher à son), Nihil detraho de vivo.
  • CAPITAL, Capitalis.
  • Capitale (ville), Urbs regni caput.
  • CAPITULATION, Deditio.
  • Capituler, Deditionem subeo, in deditionem venio.
  • Prendre par capitulation, In deditionem accipio, recipio, capio.
  • Refuser de capituler, Deditionem desero.
  • Se proposer de capituler, Deditionem specto.
  • Qui a capitulé, Dedititius.
  • CAPRICE, Levitas, futilitas, vanitas.
  • Selon son caprice, Libidinose.
  • Suivre son caprice, Ad arbitrium ago.
  • Capricieux, Inconstans, mutabilis.
  • CAPTATION, Captatio.
  • Captieux, Captiosus.
  • D’une façon captieuse, Captiose.
  • CAPTIVITÉ, Captivitas, servitus.
  • Captif, Captivus, captus et vinctus.
  • CAR, Nam, enim, namque, etenim, siquidem, quippe, nimirum, videlicet, sane, nempe.
  • CARACTÈRE, Indoles, mores, character, nota, figura, forma.
  • Caractère doux, Lenitas.
  • CARDINAL, Cardinalis, purpuratus Ecclesiæ Pater, Princeps.
  • Créer un cardinal, Cardinalem creo.
  • CARÊME, Feriæ esuriales.
  • CARESSES, Blandimenta, blanditia, palpum.
  • Caresser, Blandior, amplexor, palpo.
  • Caressant, Blandus, benignus, comis, lenis, suavis.
  • CARILLONNER, Tinnio.
  • CARNAGE, Strages, clades, cædes, occisio, internecio.
  • CARQUOIS, Pharetra.
  • CARREFOUR, Compita, trivium.
  • CARRIÈRE, Curriculum, cursus, stadium.
  • Carrière à pierres, Lapicidinæ.
  • CARROSSE, Carpentum.
  • CARTE (géographique), Geographica descriptio.
  • CAS (qui fait grand), Observans, studiosus, cupidus.
  • Faire grand cas de, Magnifacio, magni æstimo.
  • Ne faire aucun cas, Flocci facio, nihili facio, parvi facio.
  • CASQUE, Galea.
  • Coiffé d’un casque, Galeatus.
  • CANETTE, Capsa.
  • CASTAGNETTES, Crotalum.
  • CATADUPES, Catadupes.
  • CATAPULTE, Catapulta.
  • CATÉCHISME, Catechismus.
  • Enseigner le catéchisme, Catechismum trado.
  • Catéchumène, Catechumenus, sacri lavacri candidatus, primæ christianæ disciplinæ auditor, alumnus, discipulus.
  • CATHOLIQUE, Catholicus.
  • Devenir catholique, Catholicus fieri, amplecti catholica dogmata.
  • CAUSE, Causa, caput, origo, fons, radix, principium, occasio, ratio.
  • Confier sa cause à qqn, Apud aliquem causam meam depono.
  • Plaider sa cause, Litem meam facio.
  • Gagner sa cause, Causam vinco.
  • A cause de, Pro, propter, præ.
  • Il se fâche pour un rien, Irascitur de nihilo.
  • A cause de cela, Propterea, ideo, idcirco, ex eo, ea re.
  • Causer, Ago, efficio, infligo, infero.
  • CAUSERIE, Sermo, locutio.
  • Causer, Sermocinor, loquor.
  • CAUSTICITÉ, Dicacitas.
  • Caustique, Dicax.
  • CAUTION, Pignus.
  • Se faire caution, Appromitto, promitto.
  • Donner une caution, Satis do.
  • Cautionner, Intercedo pro aliquo pecuniam.
  • CAVALIER, Eques.
  • De cavalier, Equestris.
  • Cavalerie (charge de), Equestris procella. Cf. Cheval.
  • CAVE, Apotheca.
  • Caverne, Specus, spelunca, antrum, caverna.
  • CE, Hic, ille.
  • CÉCITÉ, Cæcitas.
  • CÈDRE, Cedrus.
  • CEINTURE, Zona, cingulus.
  • Ceindre, Cingo, circumdo, munio.
  • CELA, Id, hoc, istud.
  • Pour cela, Propterea, ideo, idcirco.
  • CÉLÉBRER, Celebro, orno, honesto, laudo, comitor.
  • Célébrité, Celebritas, fama, laus, splendor, dignitas, claritudo, nobilitas.
  • Soupirer après célébrité, Auram popularem capto.
  • Célèbre, Celeber, præclarus, laudatus, clarus, nobilis, insignis.
  • Rendre célèbre, Nobilito, illustro, orno.
  • CÉLÉRITÉ, Velocitas.
  • CÉLIBATAIRE, Cælebs.
  • Cellérier, Promus, cellarius.
  • CELLIER, Celle.
  • CELUI-CI, Iste.
  • CENDRE, Cinis.
  • CENS, Census, bonorum æstimatio.
  • CENSURER, Vitupero, culpæ do.
  • Censurer la conduite des autres, Aliorum mores carpo; alienos mores malignis sermonibus lacero.
  • Censeur, Censor, emendator, accusator, vituperator, reprehensor, castigator.
  • De censeur, Censorius, quod censoris est.
  • Dignité de censeur, Censura, censoris dignitas.
  • CENT, Centum.
  • Cent fois, Centies.
  • CENTRE, Umbilicus, centrum.
  • CENTURIE, Centuria, centum homines.
  • Distribuer en centuries, Centurio, in centurias distribuo, describo, centurias conficio.
  • Par centuries, Centuriatim.
  • Réparti en centuries, Centuriatus.
  • Centurion, Centurio.
  • CEPENDANT, Tamen nihilominus, attamen interea, verumtamen, verum.
  • CERCLE, Circulus, ambitus, rotundus, gyrus, orbis.
  • Faire un cercle, Orbem circumscribere.
  • Se réunir en cercle, Circulor, in circulum cogere homines.
  • Former le cercle, In orbem se recipere.
  • CÉRÉMONIE, Cærimonia, ritus sacer, cultus religiosus, religio sacrorum.
  • CERF, Cervus.
  • CERNER, Circumeo, circueo, eo circum.
  • CERTAIN, Certus, non dubius, non incertus, compertus, manifestus.
  • Il est certain, Certum est mihi, pro vero constat.
  • Certainement, Certe, scilicet, certo, profecto, sine dubio, equidem, sane, videlicet.
  • Certes, Equidem.
  • Certifier, Testificor, testor, notum facio.
  • CÉRUSE, Cerussa.
  • Blanchir avec la céruse, Cerussatus, cerussa illitus, fucatus.
  • CESSER, Desino, desisto, cesso, finem facio, cesso.
  • CESSION, Cessio.
  • Céder, Cedo, locum do, me retraho.
  • CESTE, Cœstus.
  • C’EST POURQUOI, Ea re, propterea, ideo, ob eam rem.
  • CET, Is.
  • CÉTACÉ, Cete.
  • CERVEAU, Cerebrum.
  • CHACUN, Singuli, quisque, unusquisque.
  • CHAGRIN, Mœror, tristitia, mœstitia, molestia, cura, ægritudo, angor, dolor, mœror, cura, sollicitudo, afflictio.
  • Le chagrin est un supplice, Ægritudo summa est carnificina.
  • Être accablé de chagrin, Magnam molestiam suscipio, mœrorem haurio.
  • Adoucir le chagrin, Dolorem lenio.
  • Chasser le chagrin, Dolorem depono.
  • Chagriner, Fodico.
  • Chagrin, Morosus, difficilis.
  • CHAÎNE, Vinculum, compedes, catenæ, copula, nexus.
  • CHAISE, Sella, sedes.
  • CHALEUR, Calor, ardor, æstus.
  • La chaleur augmente, Calor crescit.
  • La chaleur diminue, Calor remittit.
  • Chauffer, Calefacio.
  • Chauffer (se) au soleil, Apricor.
  • Chaud, Calidus.
  • Chaud (être), Caleo, calidus sum.
  • Chaleur (avec), Ferventer.
  • Parler avec chaleur de, Ferventer loquor de aliquo, fervide.
  • CHAMBRE (à coucher), Cubiculum, conclave.
  • CHAMEAU, Camelus.
  • CHAMP, Ager, arvum, campus, solum, territorium, seges.
  • Exercices du champ de Mars, Campestris exercitatio.
  • Champêtre, Rusticus, rusticanus.
  • Sur-le-champ, Extemplo, illico, statim, haud, ilicet.
  • CHANCE, Fortuna.
  • La chance tourne, Fortuna retro volvitur.
  • CHANCELER, Titubo, hæsito, vacillo, fluctuo.
  • CHANCELLERIE, Cancellaria.
  • Chancelier, Cancellarius, tabularii sanctioris præses, custos.
  • CHANDELLE (de cire), Cereus.
  • CHANGE (de monnaie), Collybus.
  • CHANGEMENT, Permutatio, mutatio, variatio, motus, conversio, vicissitudo.
  • Changer, Permuto, muto, inverto, verto, commutationem affero, vario.
  • Changeant, Mobilis, instabilis, inconstans.
  • CHANSON, Cantilena, cantio, cantiuncula.
  • Chant, Canticum, cantus, symphonia.
  • Chant funèbre, Nenia.
  • Chanter, Canto, cantus fundo, cantito, cano, cantus do, pervulgo.
  • Chanteur, Cantor.
  • CHAPEAU, Petasus.
  • Coiffé d’un chapeau, Petasatus.
  • CHAPELET, Preces coronariæ, corolla precum.
  • CHAPELLE, Sacellum, ædicula, cella, templum.
  • CHAPITRE, Capitulum.
  • Salle du chapitre, Capitulum ordinis, locus reprehendendis erratis destinatus, capitulum ordinis facio.
  • CHAQUE, CHACUN, Quisque, unusquisque, quivis, quilibet, singuli.
  • CHAR, Vehiculum, carpentum, currus, essedum.
  • Être traîné sur un char, Veho, subveho, inveho.
  • Chariot, Plaustrum.
  • CHARBON, Carbo.
  • Charbonnier, Carbonarius.
  • CHARGE, Onus.
  • Charger d’un fardeau, Onero.
  • Chargé, Onustus.
  • CHARGE, Munus, officium, provincia, mandatum.
  • Imposer une charge, Muneri aliquem præpono.
  • Remplir une charge, Munus obeo, cum imperio sum.
  • Être privé de charge, Munere exuor.
  • Satisfaire aux devoirs de sa charge, Munus pro mea dignitate gero.
  • Sortir de charge, De potestate exeo.
  • Se charger de, Suscipio.
  • Qui est à charge, Molestus, gravis.
  • Être plus à charge, Plus negotii facesco.
  • CHARGES, Honores.
  • Être dans les charges publiques, Dignitate præditus sum.
  • CHARGE (sonner la), Bellicum cano.
  • Faire une charge de cavalerie, Equestrem procellam excito.
  • CHARLATAN, Circulator, circumforaneus, vagus, nugator.
  • CHARME, Invitamentum, incitamentum.
  • Charme de la parole, Suaviloquentia.
  • CHARMES, Venustas, lepor, gratia, suavitas.
  • Charmer, Delecto, delectationem affero, delector, oblector, delectationem capio, allicio, allecto, demulceo.
  • Charmant, Festivus, lepidus, facetus, egregius, eximius, elegans.
  • CHARPENTE (qui a une), Materiatus.
  • Charpentier, Materiarius, faber, tignarius.
  • CHARRUE, Aratrum.
  • CHARYBDE, Charybdis.
  • CHASSE, Venatio, venatus.
  • Chasser, Venor, venatu me exerceo, feras consector.
  • Chasseur, Venator.
  • CHASSER, Depello, pello, propulso, expello, arceo, ejicio, dejicio, detrudo, amoveo, excludo, prohibeo.
  • CHASSIE, Lippitudo.
  • Chassieux (être), Lippo.
  • CHASTE, Incorruptus, integer, purus, inviolatus, sanus, castus, pudicus.
  • CHAT, Feles.
  • CHÂTEAU-fort, Castellum.
  • Habitant d’un château-fort, Castellanus, qui castellum habitat.
  • CHÂTIMENT, Pœna, supplicium, mulcta, verberatio, coercitio.
  • Châtier, Coerceo, reprimo.
  • Châtié, Limatus, politus.
  • CHATOUILLEMENT, Titillatio.
  • Chatouiller, Titillo.
  • CHATOYANT, Versicolor, dubio varioque colore.
  • CHAUME, Stipula, calmus.
  • Chaumière, Casa, tugurium.
  • CHAUSSURE, Calceamentum, calceus, pedum vestitus, soccus.
  • Chausser, Calceo.
  • Chausser (se), Calceos pedibus induo.
  • CHEF, Princeps, dux, caput, præfectus, imperator, rex, tyrannus.
  • Chef-d’œuvre, Palmarius.
  • CHEMIN, Via, iter.
  • Les chemins sont très mauvais, Viæ æstuosæ, lubricæ.
  • S’ouvrir un chemin, Viam mihi aperio.
  • Frayer le chemin, Munio viam.
  • Qui se trouve sur le chemin, Obvius, occurrens.
  • CHEMISE, Subucula.
  • CHÊNE, Quercus.
  • CHERCHER (avec soin), Exquiro, quæro, inquiro, investigo, perscrutor.
  • CHÈRE, Genium.
  • Faire bonne chère, Curo genium.
  • Faire maigre chère, Defraudo.
  • CHER, Carus.
  • Chéri, Carus, acceptus, jucundus, antiquus.
  • Cher (adv.), Care.
  • CHERTÉ, Caritas, inopia rei.
  • Cher, Magno, magno pretio.
  • Le blé est cher, Caritas annonæ est.
  • CHÉTIF, Tenuis, exilis.
  • CHEVAL, Equus, caballus.
  • Monter à cheval, Equum conscendo.
  • Partir à cheval, Advehor equo, equo feror.
  • Descendre de cheval, Descendo ex equo.
  • Tomber de cheval, Ex equo decido.
  • Être jeté à bas de cheval, Ex equo præcipitor.
  • Atteler les chevaux au char, Equos jungo currum tracturos.
  • Dételer, Equos abjungo.
  • Aller à cheval, Equito, equo vehor, equo iter facio.
  • Chevalet, Equuleus.
  • Éprouver les tourments du chevalet, Equuleo torqueor.
  • Cavalerie, Equitatus, equitum turma.
  • Chevalier, Eques.
  • Chevaucher, Coequito.
  • CHEVELURE, Coma, capillus, cæsaries.
  • CHEVEU, Capillus, capitis pilus.
  • Cheveux blancs, Cani, albi senum capilli.
  • Cheveux blonds, Flavi capilli.
  • Cheveux en désordre, Capilli impexi.
  • Cheveux longs, Coma intonsa.
  • Les cheveux tombent, Capilli fluunt.
  • Cheveux rares, Capilli rari et cedentes.
  • Laisser croître les cheveux, Capillum promitto, submitto.
  • Disposer les cheveux, Como, orno.
  • Chevelu, Capillatus, comatus, crinitus.
  • CHÈVRE, Capra, capella.
  • De chèvre, Caprinus.
  • Chevreau, Hædus.
  • De chevreau, Hædinus.
  • CHEZ, Apud.
  • CHICANE, Captiuncula.
  • Chicaneur, Rabula.
  • CHICHE, Malignus, avarus, parcus.
  • Chichement (vivre), Defraudo genium.
  • CHIEN, Canis.
  • De chien, Caninus.
  • CHIRURGIE, Chirurgia.
  • CHLAMYDE, Chlamys.
  • Vêtu de la chlamyde, Chlamydatus.
  • CHOC, Pulsus, motus, impulsus, agitatio, impressio, impetus, effectio, violentia.
  • Soutenir le choc des ennemis, Impetum sustineo, prœlium sustineo.
  • Choquer, Offendo, offensionem affero, injuriam facio.
  • CHŒUR, Chorus.
  • CHOIX, Cooptatio, constitutio, delectus, electio, selectio, lectio.
  • Choisir, Deligo, lego, eligo; delectum habeo, adhibeo; opto, coopto, adscribo, recipio.
  • Qui choisit, Elector.
  • Choisi, Exquisitus, accuratus, lectus, excellens.
  • Choix (avec), Electe, distincte, discrete.
  • CHOSE, Res.
  • CHOU, Brassica, caulis.
  • CHOUETTE, Noctua.
  • CHRÉTIEN, Christianus, qui Christi nomen profitetur, Christi fidei initiatus, Christi sectator.
  • CHUCHOTERIE, Susurratio.
  • Chuchoter, Susurro.
  • CHUTE, Labes, ruina, prolapsio.
  • CICATRICE, Cicatrix, signum relictum ex vulnere.
  • CIEL, Cœlum, regiones immortalitatis; beatorum sedes, domicilium.
  • Habitants du ciel, Cœlites, cœlicolæ.
  • Remuer ciel et terre, Mare cœlo miscere.
  • Céleste, Cœlestis, divinus, immortalis.
  • CIERGE, Cereus, fax cerea.
  • CIGALE, Cicada.
  • CIMENTER (la paix), Pacem coagmento.
  • CINTRÉ, Fornicatus.
  • CIRCONLOCUTION, Circuitio, periphrasis.
  • CIRCONSCRIRE, Definio, terminis circumscribo.
  • CIRCONSPECT, Cautus, providus, prudens.
  • CIRCONSTANCES (savoir se plier aux), Consulo temporibus.
  • S’accommoder aux circonstances, Tempori me accommodo, scenæ servio, servio tempori.
  • CIRCONVENIR, Circumvenio, decipio.
  • CIRCUIT, Circuitus.
  • CIRCULER, Commeo, venio, redeo, coeo.
  • Circuler (faire), Circumfero.
  • CIRE, Cera.
  • Marchand de cire, Cerarius, qui ceram tractat.
  • Enduit de cire, Ceratus, cera inductus, illitus.
  • Cire (de) Cereus, e cera factus.
  • CIRQUE, Circus.
  • Jeux du cirque, Circenses ludi.
  • CITADELLE, Arx, castellum.
  • CISELER, Cælo.
  • Ciseleur, Cælator.
  • CITÉ, Civitas.
  • Donner le droit de cité, Civem facio aliquem; civitatem alicui do, largior, impertior; adscribo civitati.
  • Perdre son droit de cité, Civitatem amitto, segregor a numero civium.
  • Citoyen, Civis, municeps, popularis.
  • Être fait citoyen, Civitate donatus sum.
  • CITATION, Appositio.
  • Citer, Cito, nomino.
  • Civique, Civicus.
  • Civil, Civilis.
  • Civilement, Civiliter.
  • CITHARE, Cithara.
  • Joueur de cithare, Citharista.
  • Chanteur s’accompagnant de la cithare, Citharœdus.
  • CITRONNIER (de), Citreus.
  • CLAIE, Crates.
  • CLAMEUR, Vociferatio, clamor, vox elata.
  • CLANDESTIN, Clandestinus, occultus, furtivus.
  • CLAIR, Clarus, planus, apertus, perspicuus, dilucidus, explicatus, evidens, pervulgatus, non obscurus.
  • Clair (être), Diluceo.
  • Rendre clair, Dilucido, declaro, enucleo, explico, aperio.
  • Clairement, Clare, manifeste, perspicue, plane, articulate, liquide, certo, enucleate, explanate, explicate, enodate, expresse, aperte, diserte, dilucide.
  • Exprimé clairement, Expressus, firmus, confirmatus, apertus.
  • Clairvoyant, Oculatus.
  • Clarifier, Defæco, a fæcibus purgo.
  • CLASSEMENT, Digestio, distributio.
  • Classification, Partitio, divisio.
  • Classer, Diribeo, distribuo, separo.
  • Clause, Cf. Condition.
  • CLEF, Clavis.
  • CLÉMENCE, Clementia, lenitas, benignitas, humanitas, misericordia, mansuetudo.
  • Clément, Clemens, lenis, mitis, mansuetus, liberalis, humanus.
  • Avec clémence, Clementer, mansuete.
  • CLEPSYDRE, Clepsydra.
  • CLIENTÈLE, Clientela; clientum defensio tutela, procuratio.
  • Client, Cliens, salutator.
  • Être le client de qqn, In clientela alicujus sum.
  • CLIN D’ŒIL (en un), Momento, e vestigio temporis.
  • CLOCHETTE, Tintinnabulum.
  • CLÔTURE, Sepes, septum, paries, murus.
  • Clore, Obsepio, sepio, intercludo.
  • CLOU, Clavus.
  • Clouer, Suffigo, affigo.
  • COCHER, Auriga; curruum rector, agitator.
  • CŒUR, Pectus, animus, cor.
  • Le cœur bondit, Pectus emicat.
  • De grand cœur, Propense, ex animo, libenter, sponte.
  • Si ma vie vous tient à cœur, Si tibi salus mea cordi est; si qua salutis meæ cura tangit.
  • Homme sans cœur, Homo durus.
  • COHÉRITIER, Cohæres.
  • COHÉSION, Cohærentia, compositio, conjunctio.
  • COHORTE, Cohors, militum manus.
  • COIFFER (se), Capillum como, compono, orno.
  • COIN, Cuneus.
  • En forme de coin, Cuneatim.
  • COLÈRE, Ira, iracundia, indignatio, stomachus, furor, rabies.
  • Contenir (se), Iracundiam contineo.
  • Dans un transport de colère, Animo irato ac percito.
  • Mettre en colère, Bilem moveo ac iracundiam adduco.
  • Se mettre en colère, Exardeo iracundia, irascor, stomachor.
  • Être tout en colère, In fermento jaceo, iracundia efferror.
  • Céder à la colère, Iracundiæ servio.
  • Décharger sa colère, Iram effundo in aliquem.
  • Sa colère se calme, Defervescit ira.
  • Il n’est plus en colère, Iracundiam demisit.
  • Apaiser sa colère, Iras lenio, furorem sedo.
  • La colère divine s’apaise, Expio DEUM.
  • Coléreux, Stomachosus, iracundus.
  • Colère (avec), Stomachose, iracunde, per iram, cum iracundia.
  • COLIQUES, Tormina.
  • Qui a des coliques, Torminosus.
  • COLLER, Agglutino, adnecto.
  • Colleur, Glutinator.
  • COLLÉGE, Collegium, conventus, cœtus.
  • COLLÈGUE, Collega.
  • COLLIER, Torques, monile, colli ornamentum.
  • Qui porte un collier, Torquatus.
  • COLLINE, Collis, clivus.
  • COLLISION, Afflictus, afflictatio.
  • COLLYRE, Collyrium.
  • COLOMBE, Columba.
  • De colombe, Columbinus.
  • COLONIE, Colonia.
  • Colon, Colonus, agricultor, agricola.
  • COLONNE, Columna.
  • Impôt sur les colonnes, Columnarium.
  • COLPORTER, Circumgesto, circumfero.
  • COMBAT, Prœlium, pugna, concertatio, dimicatio, certamen, conflictio, conflictus, contentio, discrimen.
  • COMBAT (signal du), Bellicum, cantus ad arma vocans.
  • Engager le combat, Arma confero.
  • Revenir au combat, Ex fuga ad conflictum redeo.
  • Combattre, Prœlior, prœlio dimico, prœlium decerto, depugno, dimico, concerto; conflictor, confligo, certo, depugno.
  • Combattant, Pugnator.
  • COMBIEN, Quantopere, quantum, quam, quatenus.
  • Combien? Quot?
  • COMBLE DU BONHEUR (être au), Nimia voluptate gestio.
  • COMBUSTION, Deflagratio, exustio, incendium.
  • Consumer, Exuro.
  • COMÉDIE, Comœdia, fabula, comicorum ars.
  • Comédien, Comicus, actor scenicus, comœdus.
  • De comédien, Mimicus.
  • Comiquement, Comice, more comico.
  • COMESTIBLES, Penus.
  • COMÈTE, Cometes, stella crinita.
  • COMICES, Comitia.
  • Relatif aux comices, Comitialis, ad comitia pertinens.
  • COMMANDEMENT, Imperium, potestas, ditio.
  • Donner le commandement, Præpono, præficio.
  • Prendre le commandement, Imperium obtineo, præsum, præpositus sum.
  • Commander, Jubeo, impero, mando, præcipio, edico, leges impono, præscribo.
  • COMME, Velut, sicut, veluti, sicuti, ut, æque ut, ita ut, vice, quemadmodum, quomodo, instar, quasi.
  • Comme pas un, Si quisquam alius.
  • Comme si, Perinde ac si, quasi, perinde quasi, tanquam.
  • COMMENCEMENT, Primordia, principium, exordium, exorsus, initium, inceptio.
  • Du commencement à la fin, A capite ad calcem.
  • Au commencement, Primo, primum, initio, principio.
  • Nous ne sommes encore qu’au commencement, Adhuc in primordio stamus.
  • Commencer, Exordior, exordium capio, inchoo, suscipio, principium capio, aggredior, incipio, telam exordior.
  • COMMENSAL, Convictor familiaris, quotidianus.
  • COMMENT, Quemadmodum, ut, ita ut.
  • Comment? Qui, quomodo?
  • COMMENTER, Commentor, explico.
  • COMMERCE, Mercatus, commercium, familiaritas, consuetudo, convictus, sodalitas.
  • Faire le commerce, Mercaturam facio, mercor, nundinor.
  • COMMETTRE (une faute), Committo, perpetro, pecco.
  • COMMIS (de recette), Coactor, qui pecuniam cogit et recipit officii nomine.
  • COMMISÉRATION, Miseratio, clementia, misericordia.
  • COMMISSION, Mandatum.
  • Charger d’une commission, Mandata do.
  • Recevoir une commission, Mandata recipio.
  • COMMODITÉ, Opportunitas.
  • Commode, Opportunus, commodus.
  • Commodément, Commode, opportune.
  • COMMOTION, Commotio, motus, perturbatio.
  • COMMUNAUTÉ, Communitas, communio, societas, consociatio.
  • En communauté, Communiter, promiscue.
  • COMMUN, Contritus, pervulgatus, vulgaris, communis, pervagatus, popularis.
  • Homme du commun, Homo tenuis, gregarius.
  • Communément, Fere, plerumque, vulgariter, usitate.
  • COMMUNE, Commune, respublica, universitas, collegium.
  • COMMUNION, Communio sacra.
  • Communion générale, Cœtus populi ad cœleste epulum celebrandum.
  • Donner la communion, Sacram communionem do.
  • Recevoir la communion, Sacrosancto Christi Corpore, divino epulo vescor, pascor.
  • COMMUNICATION, Communicatio.
  • Communiquer, Communico, confero, credo, refero, participo, do, tribuo.
  • COMPACTE, Condensus, spissus, densus.
  • COMPAGNIE, Societas, commercium, manipulus.
  • Par compagnie, Manipulatim, per manipulos.
  • Compagnon, Comes, sectator, assectator, assecla, socius, deductor, consors, particeps.
  • Compagnon (d’armes), Commilito, in bello socius.
  • COMPARAISON, Comparatio, collatio, contentio, similitudo, compensatio.
  • En comparaison de, Pro.
  • Comparer, Confero, comparo, collationem facio.
  • Comparable, Comparabilis.
  • Comparatif, Comparativus.
  • Comparativement, Comparate.
  • Faire comparaître, Aliquem in judicio sisto.
  • Ne pas comparaître, Vadimonium desero.
  • COMPASSION, Commiseratio, miseratio, misericordia.
  • Avoir compassion, Misereor, miseror.
  • Compatir aux douleurs, Doleo vicem tuam, commoveor miseriis tuis.
  • Compatissant, Misericors, clemens.
  • COMPATRIOTE, Nostras, noster, nostræ gentis.
  • COMPENSATION, Compensatio, comparatio, præmium, merces, remuneratio.
  • Compenser, Compenso, comparo, remunero, reparo, repono, exæquo, assequor.
  • COMPILATION, Compilatio.
  • COMPLAISANCE, Obsequium, officium, indulgentia.
  • Complaisant, Obsequiosus, officiosus.
  • COMPLEXION (faible), Corpore fracto, debilitato sum.
  • COMPLICE, Culpæ socius, satelles.
  • COMPLÉMENT, Complementum.
  • Compléter, Compleo, perficio, integro, consummo.
  • Complètement, Penitus, prorsus, omnino, plane, perfecte, funditus, integre.
  • COMPLIMENT, Gratulatio.
  • COMPLOT, Conspiratio, conjuratio, consensio.
  • Faire un complot, Conjurare.
  • COMPORTER (se), Se gerere.
  • Se comporter comme un citoyen, Gero me pro cive.
  • COMPOSER, Excudo, compono, elucubro, condo.
  • Composé (être), Consto, componor, fio, constituor.
  • COMPRENDRE, Comprehendo, intelligo, cognosco, sentio, capio, percipio, assequor, rem capio.
  • COMPROMIS, Compromissum, pactio.
  • Faire un compromis, Compromitto, compromissum facio.
  • COMPTE, Ratio.
  • En ligne de compte, In rationem.
  • Porter en compte, Scribo me alicui pecuniam dedisse.
  • Rendre ses comptes, Rationes alicui reddo.
  • Tenir plus compte de ... que, Tribuo plus alicui quam.
  • Compter, Numero, adnumero, recenseo, percenseo.
  • Compter sur, Confido, audeo, non timeo.
  • Vous pouvez y compter, Pro certo hoc tibi polliceor.
  • Compté, Ratus.
  • CONCAVE, Concavus, cavus.
  • CONCEPTION, Comprehensio, agnitio, phantasia.
  • Immaculée Conception, Conceptio immaculata B. M. V.
  • Concevoir, Concipio, comprehendo, colligo, accipio, imbibo, haurio.
  • CONCERNER, Pertinet, attinet, spectat, attingit.
  • CONCESSION, Concessio.
  • CONCILE, Concilium.
  • Concile œcuménique, Concilium sacrum œcumenicum.
  • Concile national, Concilium nationale.
  • Concile provincial, Concilium provinciale.
  • Conciliabule, Arcana pactio et factiosa, coitio.
  • CONCISION, Compressio, concisio.
  • D’une façon concise, Compresse.
  • CONCLAVE, Conclave pontificium.
  • CONCLUSION, Conclusio, clausula, peroratio, epilogus.
  • Conclure, Concludo.
  • CONCERT, Symphonia, concentus.
  • Concerter (se), Consilia tua mecum communica.
  • Concert (de), Compacto, consulto, ex composito.
  • CONCORDE, Concordia, consensus, pax, compositio.
  • Concorder, Concordo, congruo, consentio, idem sentio, cum aliquo sentio, concino.
  • CONCOURS, Frequentia, multitudo.
  • — (Aide), Auxilium.
  • Concurrent, Competitor.
  • CONCUSSION, Peculatus.
  • Concussionnaire, Peculator, ærarii violator, fur pecuniæ publicæ.
  • CONDAMNATION, Damnatio, condemnatio.
  • Il a subi plusieurs condamnations, Sæpius condemnatus est, multis judiciis confossus.
  • Condamner, Damno, condemno, improbo, supplicio addico, reprobo, rejicio, improbo.
  • Condamner sans entendre, Indicta causa aliquem condemno.
  • CONDENSER (se), Concresco.
  • CONDESCENDRE à, Obtempero.
  • CONDISCIPLE, Condiscipulus.
  • CONDITION, Conditio, status, fortuna, ratio, lex, pactum, pactio, conventio.
  • CONDUITE, Mos, usus, modus, ductus.
  • CONDUIRE, Duco, perduco.
  • Se bien conduire, Bene me gero.
  • Se mal conduire, Turpissime me gero.
  • Se conduire en roi, Partes mihi regis sumo.
  • Conducteur, Ductor, dux, qui ordinem ducit, perductor.
  • CONCLURE (un traité), Contraho, paciscor.
  • CÔNE, Conus.
  • CONFECTIONNER, Conficio, efficio, facio.
  • CONFESSION, Confessio sacra.
  • Confession générale, Totius vitæ maculas confessione eluo.
  • Confesser, Confitentibus de se reis pro sacro tribunali aures do.
  • Se confesser, Eluo animum peccatorum sordibus, sacra confessione perpurgo animum.
  • Confesseur, Confessarius, a confessionibus sacris; conscientiæ judex, arbiter.
  • CONFIANCE, Fiducia, spes certa.
  • Confiance (avoir), Fido, credo, confido, fiduciam in aliquem repono.
  • Gagner la confiance, Mihi fidem præstruo.
  • Confier, Commendo, committo, credo, trado, demando, confido.
  • Confiant, Fidens, audens, fretus.
  • CONFINS, Confinium, finis, limes, provinciæ extremum.
  • CONFIRMATION (donner la), Chrismatis sacramento confirmo.
  • CONFIRMER (assurer), Confirmo, stabilio, corroboro.
  • CONFISCATION, Publicatio.
  • Confisquer, Publico, proscribo, præconi subjicio.
  • CONFISERIE, Cupedia, suaviores epulæ, gulæ irritamenta.
  • Confiseur, Cupedinarius.
  • CONFORMATION, Conformatio, forma, compositio, exornatio.
  • Conformité, Convenientia, conjunctio.
  • Conformer (se) à, Se conformare.
  • Conforme à, Conveniens, consonus, consentaneus, congruens, concors, aptus, par, decorus, decens, dignus.
  • Conformément, Convenienter, congruenter, secundum, pro, congruenter.
  • CONFUSION, Perturbatio, confusio, admistio.
  • Confondre, Permisceo, confundo aliud alio; in unum confundo, misceo, confundo.
  • Confondre qqn, Aliquem in ruborem do, ruborem incutio, verecundiam affero.
  • Confondu, Promiscuus, mistus, confusus, incertus.
  • Confus, Inordinatus, perturbatus, confusus, inconcinnus, insulsus, non compositus.
  • Confusément, Perturbate, confuse, incondite, insulse.
  • CONGÉ, Dimissio.
  • Prendre un congé, Commeatum sumere.
  • Expiration du congé, Ad diem commeatus non venit.
  • Congédier, Dimitto, amitto, missum facio, remitto.
  • CONGRÉGATION, Congregatio B. M. V., Mariana sodalitas, sodalitium, conventus MARIÆ honoribus institutus.
  • CONJECTURE, Conjectio, conjectura, conjectus, opinio, suspicio, auguratio.
  • Fondé sur des conjectures, Conjecturalis, opinabilis.
  • Conjecturer, Conjecto, conjicio, conjecturum facio, suspicor.
  • CONJOINTEMENT, Conjuncte, simul, conjunctim.
  • CONJURATION, Conjuratio, consensio.
  • Conjurer, Conspiro, conjuro.
  • CONNAISSANCE, Cognitio, agnitio, intelligentia, notio, scientia, perspicientia.
  • — (Notion), Notitia, notio.
  • Connaître, Nosco, cognosco, agnosco, percipio, attendo, disco, non me latet, non me fugit, assequor, teneo, habeo.
  • Faire connaître d’avance, Præsignifico, prænuntio, præmonstro.
  • Se faire connaître, Se prodere.
  • Connu, Notus, cognitus, spectatus, perceptus, compertus, exploratus, pervulgatus.
  • CONNIVENCE, Collusio.
  • Être de connivence avec, Prævaricor.
  • CONSANGUIN, Consanguineus, sanguine conjunctus, conjunctione proximus.
  • CONSCIENCE, Conscientia.
  • Bonne conscience, Conscientia bene actæ vitæ, conscientia recte factorum.
  • Mauvaise conscience, Conscientia sceleris, facinorum.
  • Remords de conscience, Stimuli quibus mens compungitur.
  • Homme d’une conscience pure, Vir integerrimæ mentis.
  • Consciencieux, Scrupulosus, religiosus.
  • CONSÉCRATION, Dedicatio, consecratio.
  • Consacrer, Consecro, dico, dedico, voveo, sacro, religiosum facio, devoveo, inauguro.
  • CONSEIL, Consilium, deliberatio, cogitatio, animadversio, ratio, cogitatum, consultum, sententia, monitum, monitio, impulsus.
  • Conseil privé, Consilium sanctius.
  • Demander un conseil, Exigo consilium, sententiam consulo.
  • Prendre un conseil, Consilium ineo, consiliis utor.
  • Suivre le conseil, Monitis me præbeo, monitis pareo.
  • Conseiller (verb.), Consilior, consilium do, consulo, suadeo, moneo, hortor, suggero.
  • Conseiller (subst.), Consiliarius, suasor, qui consilium dat, hortator.
  • CONSENTIR, Consentio, idem sentio, cum aliquo facio, annuo.
  • CONSÉQUENCE, Consecutio, consequentia, connexum.
  • Conséquent, Consequens.
  • Par conséquent, Proin, proinde, itaque.
  • CONSERVATION, Conservatio, custodia, tuitio, salus, incolumitas.
  • Conserver, Conservo, custodio, tueor, servo, retineo, teneo.
  • Conservateur, Conservator, servator, custos.
  • CONSIDÉRATION, Dignitas, honor, auctoritas, observantia, veneratio, cultus, reverentia, decus, laus.
  • Recouvrer son ancienne considération, Ad pristinæ dignitatis gradum revocor.
  • Votre considération s’augmentera, Crescet dignitas tua.
  • En considération de, Causa.
  • Considéré, Honestus, decorus, honoratus, spectatus, cognitus, probatus.
  • CONSIGNER dans les annales, Rem annalibus mando.
  • CONSISTANCE, Soliditas, firmitas.
  • Consistant, Stabilis, firmus, fixus, solidus.
  • CONSOLATION, Consolatio, solatium, levamen, levatio, medicina, confirmatio.
  • Consoler, Consolor, levo, dolorem levo, mœrorem minuo, consolationem adhibeo, luctum, fletum abstergo.
  • Consolateur, Consolator.
  • Propre à consoler, Consolatorius.
  • Qui peut être consolé, Consolabilis.
  • CONSOLIDER, Corroboro, firmo, confirmo, roboro, sancio, solido.
  • CONSOMMER, Consumo, exhaurio, conficio, dissipo, comedo.
  • CONSOMPTION, Tabes, macies.
  • Consumer le temps, Dego, transigo, vivo.
  • Se consumer, Intabesco, extabesco, langueo.
  • CONSPIRER, Conjuro, conspiro, consentio.
  • CONSPUER, Conspuo, consputo, sputo aliquem fœdo.
  • CONSTANCE, Constantia, firmitas, stabilitas, gravitas, æqualitas, perseverantia.
  • Constance à supporter, Tolerantia, toleratio.
  • Souffrir avec constance, Perpetior, suffero, patior, fero, tolero.
  • Constant, Constans, perpetuus.
  • Constamment, Constanter, fortiter, æqualiter, perpetuo.
  • CONSTATÉ, Compertus, exploratus, certus.
  • CONSTERNATION, Consternatio.
  • CONSTITUTION, Constitutio, institutio.
  • CONSTRUCTION, Ædificatio, constructio ædium, exstructio.
  • Construire, Exstruo, ædifico, molior, struo, machinor, construo, conficio, fabricor, coacervo.
  • Constructeur, Fabricator, architectus, artifex, ædificator, molitor, machinator, fabricator, architectus.
  • CONSULAT, Consulatus.
  • Penser au consulat, Consulatum spero.
  • Briguer le consulat, Peto consulatum.
  • Confier le consulat, Demando consulatum.
  • Enlever le consulat, Consulatu aliquem dejicio.
  • Consul, Consul, reipublicæ princeps.
  • Consulaire, Consularis.
  • CONSULTER, Delibero, consilium peto, consulo.
  • CONTACT, Attactus.
  • CONTAGION, Contagio, fœditas, virus, venenum, pestis, lues.
  • CONTEMPLATION, Contemplatio, consideratio, cogitatio, mentis agitatio.
  • Contempler, Contemplor, meditor, considero, perspicio, intueor, animo intueor, viso, inviso.
  • Contemplateur, Contemplator.
  • CONTEMPORAIN, Coævus.
  • CONTE, Fabula, fabella.
  • CONTENTER de (se), Contentus sum, satis habeo.
  • Il ne se contenta pas de, Parum habuit.
  • CONTESTATION, Litigium, lis.
  • CONTESTE, Controversia.
  • Contester, Pungor, rixor, contendo.
  • CONTENIR, Coerceo, contineo, refreno, comprimo, domo, reprimo, cohibeo, sedo, freno.
  • Se contenir, Tempero, moderor.
  • CONTINUATION, Continuatio, perpetuitas.
  • Continuer, Persevero, exsequor, pergo, continuo.
  • CONTINUITÉ, Cursus, perpetuitas, perennitas, continuatio, diuturnitas, tenor.
  • Continu, Continuus, perpetuus, perennis, constans.
  • Rendre continu, Perpetuo, continuo.
  • Continuel, Perennis, jugis continuatus, perpetuus.
  • Continuellement, Jugiter, perpetuo, semper, constanter.
  • CONTORSION, Distortio.
  • CONTOUR, Lineamentum, ductus linearum.
  • CONTRACTION, Contractio, brevitas.
  • CONTREDIRE, Contradico, reclamo, refragor, adversor.
  • Se contredire, Sibimet contradicere.
  • CONTRARIÉTÉS, Tricæ.
  • CONTRASTE, Oppositio.
  • CONTRAT, Pactum, pactio, conventum, conventio.
  • CONTRE, Contra, adversum, adversus.
  • CONTRAIRE, Adversus, contrarius, incommodus, sinister, alienus, molestus, iniquus.
  • Le Sénat décida le contraire, Senatus contrarium sensit.
  • Au contraire, E contrario.
  • Bien au contraire, Longe secus.
  • Contrairement à, Contra, aliter, secus.
  • A CONTRE CŒUR, Repugnanter, invite.
  • CONTRÉE, Regio, tractus, ora.
  • CONTREFAIRE, Fingo, simulo, imitor.
  • Contrefait, Distortus, contortus.
  • A CONTRE TEMPS, Intempestive.
  • CONTRIBUTIONS (lever des), A civitatibus pecuniam impero.
  • Contribuable, Ærarius.
  • CONTRITION, Dolor animi ex criminum recordatione susceptus.
  • CONTROVERSE, Controversia.
  • Controversé, Controversus, litigiosus, dubius.
  • CONVENANCE, Decentia, convenientia, venustas, decorum, ordo, concinnitas.
  • Convenir, Congruo, convenio.
  • Convient (il), Decet, convenit, decorum est, æquum est, par est, dignum est.
  • Convenable, Conveniens, appositus, aptus, accommodatus, bellus, rectus, tempestivus.
  • Convenablement, Convenienter, apposite, commode, bene, recte, commodum, idonee, apte, decenter.
  • CONVENTION, Pactio, pactum, conditio, fœdus, conventum, constitutum.
  • Convenir de, Paciscor, depaciscor, pactionem facio.
  • CONVERSATION, Dictio.
  • Converser, Sermocinor, sermonem habeo, colloquor, confabulor.
  • CONVERSION, Emendatio morum, vitæ correctioris studium.
  • Convertir, E gurgite peccatorum extraho aliquem.
  • Convertir (se), Redeo in viam, abstineo a sceleribus, ad frugem redeo.
  • CONVEXE, Convexus.
  • CONVICTION, Persuasio.
  • Convaincre, Persuadeo, fidem facio, ad credendum duco, cogo, revinco.
  • CONVIVE, Conviva, socius ad epulas, convictor, pransor.
  • CONVOCATION, Convocatio, conventus, congregatio, vocatus, arcessitus.
  • Convoquer, Convoco, voco, concieo, advoco, congrego, arcesso, adesse jubeo, concito.
  • CONVOITER, Ligurio.
  • COPEAUX, Ramenta.
  • COPIE (envoyer une), Epistolæ exemplum mitto.
  • Copier, Transcribo, exscribo, describo.
  • Copiste, Librarius.
  • COQ, Gallus.
  • COQUILLE, Concha, testa.
  • COQUIN, Furcifer, scelestus.
  • CORBEAU, Corvus.
  • CORBEILLE, Corbis, canistrum, cista, fiscina, sporta.
  • CORDAGE, Restis.
  • CORDE, Funis, funiculus.
  • La corde au cou, Obtorta gula.
  • Cordonnier, Sutor.
  • CORNE, Cornu.
  • Corné, Corneolus, corneus.
  • CORNEILLE, Cornix.
  • CORPS, Corpus.
  • Qui a un corps, Corporeus, corporatus.
  • Corps (garde du), Stipator.
  • CORRECTION, Emendatio.
  • — (Châtiment), Verberatio, pulsatio.
  • Corriger, Corrigo, emendo, correctionem adhibeo, aliquem ab errore averto.
  • — (Châtier), Verbero, punio.
  • Corriger un discours, Orationem limo, perpolio, expolio.
  • Correct, Limatus.
  • Correctement, Emendate, castigate.
  • CORROBORER, Roboro, corroboro.
  • CORRUPTION, Corruptio.
  • Corrompre, Corrumpo, depravo, vitio, in vitium impello, destruo, infusco.
  • Corrupteur, Corruptor, largitor.
  • Corrompu, Vitiosus, convictus, depravatus, corruptus, profligatus.
  • Avec corruption, Corrupte, male, prave nequiter.
  • CORSAIRE, Pirata.
  • De corsaire, Piraticus.
  • CORTÉGE, Comitatus, assectatio, comitum multitudo, chorus, caterva, stipatio.
  • Il a un long cortége, Comitatum habet amplum.
  • Qui fait cortége, Assectator, assecla.
  • CORYPHÉE, Coryphæus, dux, princeps.
  • COSTUME, Vestimentum, vestis, vestitus.
  • CÔTE, Costa.
  • — (Littoral), Littus, ora.
  • CÔTOYER, Littus rado, circumveho.
  • De ce côté-là, Ab ultro, huc illuc.
  • De l’autre côté, Altrinsecus, e regione, ex altera parte.
  • De quelque côté, Aliqua, per aliquam partem.
  • De tous côtés, Quaquaversus.
  • D’un côté, de l’autre, Cum, tum.
  • Laisser de côté, Contemno.
  • Mettre de côté, Sepono, segrego, separo.
  • COTHURNE, Cothurnus.
  • COU, Collum, cervici subjecta pars.
  • Se jeter au cou, In collum alicui invado.
  • Couper le cou, Collum alicujus seco.
  • COUCHER (des astres), Obitus, occasus.
  • Se coucher, Lecto me commendo, decumbo.
  • Il va se coucher, Dormitum se confert.
  • Couché (être), Cubo, recumbo, accumbo, quiesco, jaceo.
  • COUDE, Cubitus.
  • COUDRE, Suo, consuo.
  • Coudre à, Assuo, suendo annecto.
  • Coudre dans, Insuo, includo.
  • COULER, Fluo, exeo, effluo, fundor, emano.
  • Couler à travers, Perfluo.
  • Couler dans, Influo, illator.
  • Couler de tous côtés, Diffluo, liquesco, fluo.
  • Coulé à fond, Demersus.
  • COULEUR, Color, figmentum.
  • Ses couleurs disparaissent, Color defluit.
  • Colorer, Coloro, tingo, colorem induco, colore imbuo.
  • COUP, Pulsatio, verberatio, percussio, ictus.
  • Appliquer un coup de poing, Pugno ico.
  • Frapper à coups de pied, Calibus impeto.
  • Porter un coup mortel, Graviter lædo.
  • Percé de coups, Multis plagis confectus.
  • A coups d’épingle, Minutissimis ictibus.
  • Tout à coup, Repente, subito, repentino.
  • Coupable, Sons, nocens, reus, criminosus, suspiciosus.
  • Se rendre coupable, Pecco, delinquo.
  • COUPE, Crater, poculum, cratera, scyphus, calix.
  • COUPE (action de couper), Sectio, consectio.
  • Couper, Incido, cædo, reseco, præcido, amputo, securim injicio, detrunco, seco.
  • Couper autour, Circumseco, circumcido.
  • Couper court à, Præcidere semel.
  • Couper en morceaux, Concedo, cædo, trucido, seco.
  • Couper par le milieu, Intercido, interscindo.
  • COUR, Aula, atrium, regia.
  • Cour (basse), Cors, area villæ, spatium intra maceriem.
  • COURAGE, Fortitudo, magnitudo animi, virtus, vis, robur.
  • Perdre courage, Animo deficio, animo concido.
  • Rendre courage, Erigo animum depressum, recreo afflictum.
  • Reprendre courage, Animum reficio, me colligo, animum resumo, revoco.
  • Courage! Macte, age, agedum, euge.
  • Courageux, Animosus, plenus animi, plenus roboris, intrepidus, fortis, strenuus.
  • Courageusement, Fortiter, viriliter, constanter, acriter, strenue, animose.
  • Supporter courageusement, Fortiter fero.
  • COURANT (n’être pas au... des affaires), In rebus tiro ac rudis sum.
  • COURANT (le... est rapide), Citatum fertur men.
  • En descendant le courant, Flumine secundo.
  • En remontant le courant, Flumine adverso.
  • COURBURE, Aduncitas, inflexio.
  • Courber, Flecto, inflecto, torqueo, intorqueo, curvo, arcuo.
  • Courber (se), Incurvesco, incurvo.
  • Courbé, Incurvus, curvatus, curvus.
  • COURONNE, Corona, diadema, sertum, insigne regni, insigne regium.
  • Couronne de laurier, Laurea, corona laurea.
  • Couronnement (mettre le... à un ouvrage), Imponere fastigium operi.
  • Couronner, Corono, coronam impono, corona dono.
  • Couronné de, Laureatus.
  • Qui se rapporte aux couronnes, Coronarius.
  • COURROIE (de soulier), Corrigia, lorum.
  • COURROUCÉ CONTRE (être), Succenseo, irascor.
  • COURSE, Cursus, iter, navigatio.
  • Courir, Curro, cursum teneo, cursum curro.
  • Courir à travers, Percurro.
  • Courir çà et là, Evagor, vagor, circumcurso, decedo via, concursor, discurro.
  • Courir ensemble, Concurro, convenio, convolo, fugio, concurso, confluo, concursus facio.
  • Courir hors, Excurro.
  • Courir vers, Accurro, aliquo contendo, advolo, me confero, concurro.
  • En courant, Cursim.
  • Coureur, Cursor.
  • Courrier, Tabellarius, qui litteras fert, nuntius, cursor.
  • COURTOIS, Urbanus, comis, elegans moribus.
  • COUSIN, Patruelis, consobrinus.
  • Couteau, Culter.
  • COÛTER, Consto, valeo.
  • Coûte que coûte, Quanti quanti.
  • COUTUME, Mos, consuetudo, ritus, institutum, usus.
  • Coutume (avoir), Assoleo, soleo.
  • Changer une coutume, A vetere consuetudine recedo.
  • S’éloigner de la coutume, A consuetudine longissime discedo.
  • Garder une coutume, Hac consuetudine utor, veterum consuetudinem servo.
  • Revenir aux vieilles coutumes, Ad consuetudinem redeo.
  • Contre la coutume, Præter morem, non ex more.
  • COUVER, Ova incubare.
  • COUVERCLE, Operculum.
  • COUVERTURE, Operimentum, tegmen, tegumentum.
  • Couvrir, Cooperio, tego, obnubo, velo, operio, vestio, occulo, occulto, abscondo.
  • Se couvrir de crimes, Scelus scelere cumulo.
  • CRABE, Cancer.
  • CRACHAT, Sputum.
  • Cracher, Exscreo, spuo.
  • CRAIE, Creta.
  • Blanchi avec de la craie, Cretatus, creta infectus.
  • CRAINTE, Metus, timor, formido, pavor.
  • Crainte (sans), Impavide, audacter, impavidus, audax, intrepidus.
  • Causer des craintes, Metum injicio.
  • Dissiper des craintes, Metu libero.
  • Craindre, Horreo, timeo, metuo, formido, paveo, vereor, metum habeo, extimesco, reformido, afficior timore.
  • Craindre de, Vereor.
  • Je crains de ne pouvoir vous satisfaire, Vereor ut tibi faciam satis.
  • Cesser de craindre, Timorem depono.
  • CRAQUEMENT, Crepitus.
  • Craquer, Crepo.
  • CRATÈRE, Crater.
  • CRÉANCIER, Creditor.
  • CRÉATION, Creatio.
  • Créature, Creatura.
  • Créer, Creo, gigno, facio.
  • DIEU a créé l’univers, Ex nihilo procreavit omnia DEUS.
  • Créer roi, Regem appello, jubeo; regnum alicui defero.
  • Créateur, Creator, effector.
  • CRÉDIT, Gratia.
  • Qui a du crédit, Gratiosus.
  • Être en grand crédit, Summum apud aliquem locum teneo.
  • Conserver son crédit, Tueor gratiam.
  • Diminuer le crédit de qqn, Fidem infirmo.
  • Ruiner le crédit, Opes everto.
  • CRÉDULITÉ, Credulitas, credendi facilitas.
  • Crédule, Credulus, simplex.
  • CRÉPIR, Sublino.
  • CRÉPU, Crispus.
  • CRÉPUSCULE, Crepusculum.
  • CRÈTE, Crista.
  • Qui a une crète, Cristatus.
  • CRÈTE d’une montagne, Montis vertex.
  • CREVASSE, Rima.
  • CRÈVE-CŒUR, Cordolium, dolor cordis.
  • CREUX, Lacuna, hiatus.
  • Creuser, Fodio, effodio, perfodio, cavo, excavo.
  • Creux, Cavus, concavus.
  • CRI (de guerre), Clamor, vociferatio.
  • Transmettre le cri, Clamorem proximis trado, clamorem arcto.
  • Exciter les cris, Clamorem moveo, excito.
  • Pousser des eris, Clamorem edo, tollo, profundo, vociferor.
  • Répondre aux cris, Clamorem reddo.
  • Crier aux armes, Conclamo ad arma.
  • Crier, Clamo, vocifero, clamorem do, persono, inclamo, ejulo, voco.
  • Criard, Clamosus, raucus.
  • CRIBLE, Cribrum.
  • Criblé de blessures, Vulneribus confectus.
  • CRIME, Scelus, flagitium, nefas, delictum, crimen, peccatum, facinus, maleficium, noxia, noxa, culpa.
  • Crime capital, Crimen capitale, capite aliquem accuso.
  • Pousser au crime, Ad facinus adduco, impello.
  • Il a commis un grand crime, Commisit magnum flagitium, magnum admisit in se facinus.
  • Criminel, Sceleratus, scelestus, nefarius, facinorosus, flagitiosus, maleficus.
  • Criminellement, Scelerate.
  • CRIN, Seta.
  • CRINIÈRE, Juba.
  • Qui porte crinière, Jubatus.
  • CRITIQUE, Reprehensio.
  • Critiquer, Lacero, dilacero, dilanio, improbo, rejicio, vitupero.
  • Critique, Vituperator, reprehensor.
  • CROC, crochet, Uncus.
  • Crochu, Hamatus, aduncus, uncinatus.
  • CROCODILE, Crocodilus.
  • CROÎTRE, Cresco, augesco, adolesco, ingravesco, serpo, surgo, ascendo.
  • CROIX, Crux, patibulum.
  • Crucifier, Cruci affigere.
  • CRUCIFIX, Imago Christi cruci affixi.
  • Faire le signe de la croix, Cruce me signo.
  • Croiser en sautoir, Decusso.
  • CROIRE, Credo, fidem habeo, auctoritatem tribuo, puto, existimo, censeo, judico.
  • Ne croyez pas le premier venu, Ne cujusvis testimoniis fidem adjungas.
  • Il ne faut pas croire tout le monde, Quibusdam fidem et auctoritatem justa suspicio derogavit.
  • Croyable, Credibilis, probabilis, verisimilis.
  • CRUAUTÉ, Sævitia, crudelitas, feritas, immanitas, acerbitas, inhumanitas, violentia.
  • Cruel, Crudelis, durus, inhumanus, natura asper, barbarus atque immanis, infestus, ferus, sævus.
  • Qui a l’air cruel, Truculentus.
  • Cruellement, Crudeliter, dure, acerbe, cum cruciatu, truculenter, atrociter.
  • CRUCHE, Urceus.
  • CUISSE, Femur.
  • CUEILLIR, Decerpo, carpo, aufero, lego, colligo.
  • En cueillant çà et là, Carptim, hinc atque illinc sine ordine decerpendo.
  • Cueillir avant le temps, Præcerpo.
  • CUILLER, Cochlear, cochleare.
  • Cuillerée, Cochlearis mensura.
  • CUIR, Corium, pellis.
  • CUIRASSE, Lorica.
  • Revêtu d’une cuirasse, Loricatus.
  • CUISINE, Culina.
  • Cuisinier, Coquus, qui cibos parat et condit.
  • Cuire (faire), Coquo, incoquo.
  • CULBUTER, Proruo.
  • CULTE, Religio, res divinæ, cærimoniæ sacræ.
  • CULTURE, Cultio, cultura, cultus.
  • Cultiver, Colo, excolo.
  • Cultivateur, Agricola, agricultor, colonus.
  • Cultivé, Excultus, ornatus, decoratus, institutus, præditus, politus.
  • CURIOSITÉ, Curiositas, nimia diligentia.
  • CURULE, Curulis.
  • CYGNE, Cycnus, olor.
  • De cygne, Cycneus.
  • CYLINDRE, Cylindrus.
  • CYMBALE, Cymbalum.
  • D
  • DACTYLE, Dactylus.
  • De dactyle, Dactylicus.
  • DAMIER, Alveolus.
  • DANGER, Periculum, discrimen, experimentum.
  • Jeter dans le plus grand danger, In capitis periculum adduco.
  • Les dangers nous menaçent, Periculis undique cingimur.
  • S’exposer au danger, Me in discrimen objicio, tendo in casum.
  • Courir un danger, Discrimen adeo.
  • Être hors de, Periculo defunctus sum.
  • Dangereux, Perniciosus, noxius.
  • Dangereusement, Periculose, cum periculo.
  • DANS, Intra, inter, in.
  • DANSE, Saltatio.
  • Danser, Salto.
  • Danseur, Saltator.
  • DAVANTAGE, Amplius, plusquam, plus, magis, ultra, præter.
  • DE, A, ab, abs, de, ex.
  • , Tessera, talus.
  • Lieu ou l’on joue aux dés, Talarius.
  • Jouer aux dés, Talis ludo.
  • DÉBARQUER, Exscendo, exscentionem facio.
  • DÉBARRASSER, Extrico, explico, expedio.
  • Débarrasser de, Libero.
  • Débarrasser de (se), Me exuo aliquo.
  • DÉBAT, Disputatio, disceptatio.
  • Débat judiciaire, Controversia, lis.
  • Ouvrir un débat, Contestor, obtestor, judicium constituo.
  • Débattre, Discepto, contendo, decerto, disputo, dijudico, cognosco.
  • DÉBAUCHE, Comessatio, luxuria, luxuries, libido.
  • Se laisser entraîner à la débauche, Luxuria diffluo, luxuriæ me dedo.
  • DÉBILE, Debilis, infirmus, imbecillus, fractus.
  • DÉBITEUR, Debitor.
  • DÉBORDEMENT, Proluvies, eluvies, eluvio.
  • Déborder, Superfluo, redundo, affluo.
  • DEBOUT (être), Sto, consisto, gradum sisto.
  • DÉBRIS, Fragmentum, reliquiæ, residua.
  • DÉBUT, Ingressus, initium.
  • Le début fut assez heureux, Lætissima erant principia.
  • DEÇA (en), Cis, circa.
  • DÉCACHETER, Relino.
  • DÉCADE, Decas.
  • DÉCAMPER, Castra movere.
  • DÉCAPITER, Obtrunco.
  • DÉCÉDÉ, Mortuus.
  • DÉCEMBRE, December.
  • DÉCEMMENT, Decore, decenter.
  • DÉCEPTION, Frustratio, labor inanis error.
  • DÉCHIRER, Lacero, conscindo, dilanio.
  • DÉCIDÉ, Paratus, promptus.
  • Décidé à tout, Ad omne facinus paratissimus.
  • Décemvirat, Decemviratus.
  • DÉCEMVIRS, Decemviri.
  • De décemvir, Decemviralis.
  • DÉCHAÎNER CONTRE (se), Debacchor.
  • DÉCHARGER, Exonero, allevo, onus detraho, deonero.
  • DÉCHARNÉ, Strigosus, tenuis, exhaustus.
  • DÉCHET, Decessio, detrimentum, diminutio.
  • DÉCHIRER, Dilacero, lacero, dilanio, lanio, scindo, conscindo, discindo, discerpo.
  • DÉCIDER, Decido, factionem facio, decerno.
  • Il n’a rien décidé, Rem in medio reliquit, sententiam dicere non est ausus.
  • Décidé, Deliberatus.
  • DÉCISIF, Definitivus.
  • DÉCLAMATION, Declamatio.
  • Déclamer, Declamo, pronuntio, edico.
  • Déclamateur, Declamator, præco.
  • Déclamatoire, Declamatorius.
  • DÉCLARATION, Declaratio.
  • Déclarer, Declaro, significo, planum facio, demonstro, ostendo, indico, pronuntio.
  • Déclarer publiquement, Profiteor, præbeo, significo, denuntio.
  • DÉCLIN, Occasus.
  • Déclin de l’âge, Flexus ætatis.
  • Sur le déclin, Occidens, occasus.
  • DÉCOLORATION, Decoloratio, livor, pallor.
  • Décolorer, Decoloro.
  • Décoloré, Decolor, sine colore, quod colorem amisit.
  • DÉCOMBRES, Parietinæ, parietum ruinæ.
  • DÉCORS, Choragium, scenicus apparatus et pompa.
  • Décorer, Decoro, celebro, orno, honesto.
  • Décorum, Decorum, decus.
  • DÉCOUDRE, Dissuo.
  • DÉCOULER, Profluo, mano, emano.
  • DÉCOUVERTE, Inventum, inventio, deprehensio.
  • Découvrir (trouver), Adinvenio, comminiscor.
  • Découvrir (faire connaître), Trado, prodo, manifestum facio, indico.
  • Découvert (mettre à), Exero, exsero, extraho.
  • DÉCRÉPIT, Decrepitus, senectute confectus, invalidus.
  • DÉCRET, Decretum, consultum, scitum, interdictum, lex, jussum.
  • Décréter, Decerno, censeo, legem fero, constituo, irrogo.
  • DÉCRIER, De aliquo detraho, infamiam alicui infero.
  • DÉCRIRE, Describo.
  • DÉCROÎTRE, Decresco, decedo.
  • DÉCUPLE, Decuplus.
  • DÉCURIE, Decuria.
  • DÉDAIN, Despicatio, contemptus, despicatus, despicentia, contemptio, vilitas.
  • Dédaigner, Dedignor, indignum habeo, contemno, despicio, sperno, respuo, pro nihilo puto, prætereo, transeo.
  • AU DEDANS, Introrsum, introrsus, intus.
  • DÉDICACE, Dedicatio, consecratio.
  • Dédier, Dedico, sacro, consecro.
  • DÉDOMMAGER, Compenso.
  • DÉESSE, Dea.
  • DÉFAILLANCE, Deliquium, defectus, diminutio.
  • Il eut une défiance, Animus eum destituit.
  • DÉFAITE, Clades, calamitas, damnum, cædes, strages.
  • Essuyer une défaite, Cladem accipio.
  • Faire essuyer une défaite, Cladem facio, affero, infero.
  • DÉFAUT, Vitium, vitiositas, pravitas.
  • Plein de défauts, Multis vitiis laboro.
  • Défaut (faire), Deficio, desum, vadimonium desero.
  • DÉFAVEUR, Offensa.
  • Être en défaveur, Offensam subeo apud aliquem.
  • DÉFECTION, Defectio.
  • Préparer les défections, Defectionem molior.
  • DÉFECTUOSITÉ, Vitium, vitiositas.
  • Défectueux, Pravus, distortus.
  • Défectueusement, Prave.
  • DÉFENSE, Defensio, propugnatio, patrocinium, tutela.
  • — (Interdiction), Prohibitio, interdictum.
  • Défense d’un lieu, Propugnatio, defensio.
  • Ouvrages de défense, Munitio.
  • Il y a une défense, Lege cautum est.
  • Sans défense, Indefensus.
  • Défendre, Prohibeo, impedio, veto, non permitto.
  • — (Protéger), Protego, tueor, defendo, tutor, munio, propugno, defendo, pugno, patrocinor.
  • Défenseur, Deprecator, defensor, propugnator, custos.
  • — (Avocat), Patronus, defensor.
  • Défendu, Nefas, non licitum.
  • DÉFÉRENCE (avoir de la), Obsequor, morem gero.
  • DÉFIANCE, Diffidentia.
  • Se défier de, Diffido, quasi despero.
  • Avec défiance, Diffidenter.
  • DÉFIGURER, Turpo.
  • Défiguré, Turpificatus.
  • DÉFILÉ, Fauces, angustiæ.
  • DÉFINITION, Definitio, descriptio.
  • Définir, Circumscribo, determino, constituo, definio, concludo.
  • Défini, Certus, decretus, definitus.
  • Définitif, Definitivus.
  • DÉFUNT, Mortuus.
  • DÉGAGER, Exsolvo, solvo, dissolvo, libero, absolvo, expedio, libero, explico, extrico.
  • Dégagé, Solutus, liber.
  • DÉGÉNÉRER, Degenero, deflecto, descisco.
  • Dégénérer de, Deflecto.
  • Dégénéré, Degener.
  • DÉGOÛT, Fastidium, tædium, satietas.
  • Avoir du dégoût, Fastidio.
  • Causer du dégoût, Satietatem, tædium affero.
  • Ressentir du dégoût, Molestia afficior.
  • Dégoûté, Fastidiosus.
  • Dégoûté (être), Pertædet.
  • Avec dégoût, Fastidiose.
  • DÉGRADÉ, Turpificatus.
  • DEGRÉ, Gradus, progressus, ordo, dignitas.
  • DÉGUISER, Fingo, dissimulo, imitor.
  • DEHORS, (Mouv.) Foras, extra.
  • — (Sans m.) Foris, extra, extrinsecus.
  • DÉJA, Jam.
  • DÉJEUNER, Jentaculum, prandium.
  • S’inviter à déjeuner chez qqn, Alicui ad prandium condico.
  • Déjeuner, Prandeo.
  • AU-DELA, Ultra, supra, præter, extra.
  • DÉLABREMENT, Ruina.
  • DÉLAI, Dilatio, mora, prolatio, retardatio, sustentatio, dilatio, cunctatio, tarditas.
  • Demander un délai, Moram postulo.
  • DÉLAISSEMENT, Relictio, derelictio, desperatio.
  • Délaissé (être), Negligor, jaceo.
  • DÉLÉGATION, Delegatio, mandatum, provincia.
  • Déléguer, Delego, mando, mitto.
  • DÉLIBÉRATION, Deliberatio, consultatio, consilium.
  • La chose demande une mûre délibération, Consilii magni res est.
  • Délibérer, Delibero, consulto, consulo, considero, video, inquiro.
  • Qui délibère, Deliberator.
  • Délibératif, Deliberativus.
  • DÉLICATESSE, Tenuitas, gracilitas, subtilitas.
  • Délicat, Scitus, lepidus, elegans, acutus.
  • Délicatement, Subtiliter, acute, tenuiter.
  • DÉLICES, Deliciæ, delectamentum, suavitas, voluptas, irritamenta, deliciolæ.
  • DÉLIÉ, Solutus, liber, dissolutus.
  • DÉLIMITATION, Terminatio, mensura.
  • Délimiter, Dimeto, metor.
  • Délimité, Definitus, certus, constitutus.
  • DÉLIRE, Deliramentum, deliratio.
  • Délirer, Deliro.
  • Qui délire, Delirus, demens, mente captus, furens, insanus.
  • DÉLIT, Delictum, peccatum, error.
  • DÉLIVRANCE, Liberatio, absolutio.
  • Délivrer, Eripio, aufero, adimo, expedio, libero, absolvo, eximo.
  • Délivré, Liber.
  • DÉLOGER, Demigro, ad alias ædes discedo.
  • Déloyal, Perfidiosus, perfidus, insidiosus, fallax, improbus.
  • D’une façon déloyale, Infideliter.
  • DÉMAGOGUE, Plebicola.
  • DEMAIN, Cras, crastina die.
  • De demain, Crastinus.
  • DEMANDE, Postulatio, postulatum, rogatio, petitio, rogatus, preces.
  • Demander, Postulo, peto, posco, requiro, desidero, imploro.
  • Demander instamment, Deposco, appeto, flagito, expeto.
  • DÉMARCHE, Incessus, ingressus, gressus.
  • DÉMÊLER, Extrico.
  • DÉMEMBRER, Deartuo.
  • DÉMENCE, Vecordia.
  • DÉMESURÉ, Nimius, immoderatus.
  • DÉMETTRE (se) d’une charge, Abdico.
  • DEMEURE, Mansio.
  • Demeurer, Resideo, maneo, commoror, resto, sto.
  • Demeurer près de, Præsto tibi sum.
  • DEMI-CERCLE, Semicirculus.
  • DÉMOCRATE, Populi studiosus.
  • DÉMOLITION, Disturbatio, demolitio, eversio.
  • Démolir, Diruo, excido, exscindo, everto, demolior, destruo.
  • DÉMONSTRATION, Demonstratio.
  • Démontrer, Demonstro, significo, declaro.
  • Qui démontre, Demonstrator.
  • Démonstratif, Demonstrativus.
  • DÉNÉGATION, Inficiatio, negatio, depulsio.
  • DENIER, Denarius.
  • DÉNIGREMENT, Obtrectatio, vituperatio.
  • Dénigrer, Famam detrimento afficio; de fama detraho; obtrecto, maledico, vitupero.
  • DÉNOMBREMENT, Recensio, census.
  • DÉNOMINATION, Appellatio, compellatio, nominatio.
  • DÉNONCIATION, Delatio, accusatio, proditio.
  • Dénoncer, Corripere, incusare.
  • DÉNOUER, Enodo, explico.
  • DENT, Dens.
  • Arracher une dent, Dentem evellere.
  • DÉPART, Decessio, abitus, discessus, profectio, egressus.
  • DÉPASSER, Excedo, emineo, præsto, abeo.
  • SE DÉPÊCHER, Celeritate utor, propero, festino.
  • DÉPEINDRE l’état de la république, Statum reipublicæ describo.
  • DÉPENS (il s’amuse à mes), Delicias me facit, ludibrio me habet.
  • DÉPENSE, Sumptus, impendium, impensa.
  • Diminuer ses dépenses, Sumptus circumcido.
  • Faire des dépenses, Sumptus insumo.
  • Dépenser, Consumo, dissipo, comedo.
  • DÉPENDANCE (être sous ma), Est mihi ejus rei amplissima potestas.
  • Dépendre, Pendeo.
  • Tout dépend de là, Cardo rei in hoc volvitur.
  • DÉPÉRIR, Contabesco, consumor, labefio, extabesco.
  • DÉPIT (crever de), Æstuare invidia.
  • DÉPLACER, Muto, mutationem facio, commuto, vario, dimoveo, removeo.
  • Déplacé, Indecorus, turpis, inhonestus, pravus.
  • DÉPLAIRE, Displiceo, odiosus sum, injucundus sum.
  • DÉPLORER, Mœreo, doleo, lugeo, deploro.
  • Déplorable, Flebilis.
  • DÉPLOYER, Pando.
  • DÉPOSITION, Testificatio, testimonium.
  • DÉPÔT, Depositum.
  • Déposer, Depono, colloco, abjicio, exuo, pono.
  • Déposer le commandement, Imperium depono.
  • Être déposé de ses fonctions, Abactus magistratu est.
  • DÉPOUILLE, Spolium, exuviæ, præda.
  • Dépouiller, Orbo, diripio, spolio, privo, exuo, nudo, exhaurio, compilo.
  • Dépouiller tout sentiment d’humanité, Hominem exuo.
  • Dépouiller le scrutin, Tabellas diribeo.
  • Dépouillé, Nudus, nudatus, spoliatus.
  • Être dépouillé de ses dignités, Honore dejicior.
  • DÉPOURVU de, Inops, pauper, nudus, impotens.
  • Pris au dépourvu, Inopinans.
  • DÉPRAVATION, Depravatio, corruptio, distortio.
  • Dépraver, Depravo, corrumpo, pravis moribus imbuo.
  • Dépravé, Perditus, profligatus.
  • DÉPRÉCIER, Carpo.
  • DÉPEUPLÉ, Vastus, desertus.
  • DEPUIS, Abusque, jam.
  • Depuis longtemps, Jamdiu, jampridem, jam dudum, jamdiu.
  • DÉPUTATION, Allegatio, privata legatio.
  • Députer, Oblego, mitto privati negotii causa.
  • DÉRACINER, Exstirpo, stirpem evello, funditus deleo, evello.
  • DÉRAISONNABLE, Insipiens, stultus.
  • D’une façon déraisonnable, Insipienter.
  • DÉRÈGLEMENT, Immoderatio, intemperantia, perversitas, pravitas, improbitas.
  • Déréglé, Immodestus, immoderatus.
  • DÉRIDER, Frontem exporrigo.
  • DERNIER, Postremus, ultimus, extremus.
  • Dernier (le), Novissimus.
  • Avant-dernier, Proximus a postremo.
  • Dernièrement, Proxime, nuperrime, postremo, paulo ante.
  • DÉROBÉE (à la), Furtive, furtim.
  • Dérober, Subtraho, subduco.
  • Qui dérobe, Interceptor.
  • Se dérober, Subtexor.
  • DÉROULER, Evolvo, explico.
  • DÉROUTE (arrêter la), A fuga revoco.
  • DERRIÈRE, Post, postea, posthac, sub.
  • Par derrière, Retro, a tergo, post tergum, post.
  • DÉSACCORD, Discrepantia, discordia, dissidium, dissensio.
  • Être en désaccord, Discordo, dissideo, disconvenio.
  • Qui est en désaccord, Discors, dissentiens, discordans.
  • DÉSAGRÉMENT, Incommoditas, incommodum, molestia, cura.
  • Causer du désagrément, Incommodo, incommodum offero.
  • DÉSAGRÉABLE, Injucundus, insuavis, acerbus, odiosus.
  • DÉSAGRÉABLEMENT, Injucunde.
  • DÉSAPPOINTEMENT, Frustratio, vanus conatus.
  • DÉSAPPRENDRE, Dedisco, obliviscor.
  • DÉSAPPROBATION, Improbatio.
  • Désapprouver, Improbo, vitupero, damno, rejicio.
  • DÉSARMER, Dearmo, armis exuo.
  • — (Calmer), Inflecto.
  • Désarmé, Inermis.
  • DÉSASTRE, Clades, calamitas.
  • Désastreux, Calamitosus.
  • D’une façon désastreuse, Pestifere.
  • DÉSAVOUER, Recanto.
  • DESCENDANTS, Posteri, posteritas, progenies, proles.
  • Descendre, Descendo, delabor, me demitto.
  • Descendre (en courant), Decurro.
  • DÉSERT, Vastitas, solitudo.
  • Désert, Desertus, incultus, nudus, vastus, avius.
  • Rendre désert, Vasto, depopulor.
  • DÉSERTION, Transfugium.
  • Déserter, Transfugio, perfugio, profugio, defectionem facio, ad hostes deficio.
  • Déserteur, Desertor, transfuga, perfuga.
  • DÉSESPOIR, Desperatio.
  • S’abandonner au désespoir, Plango, defleo, ploro.
  • Désespérer, Despero, spem perdo, a spe absum.
  • Désespéré (être dans un état), In discrimine sum.
  • DÉSHABITUER, Desuefacio, consuetudinem tollo.
  • DÉSHABILLER (se), Vestem exuo, me veste exuo.
  • DÉSHÉRITER, Exheredo, hereditate privo, abdico.
  • Déshérité, Exheres, hereditate exclusus.
  • DÉSHONNEUR, Dedecus, turpitudo, infamia, probrum, ignominia, opprobrium.
  • Déshonorer, Dedecoro, turpifico, corrumpo.
  • Déshonoré (être), Flagro infamia, infamiam subeo.
  • DÉSIGNER, Denoto, designo, significo, noto.
  • DÉSINTÉRESSÉ, Minime mercenarius, gratuitus.
  • DÉSIR, Desideratio, desiderium, cupiditas, ardor, amor, sitis, appetitio, appetitus.
  • Désirer, Desidero, desiderio rei flagro, in desiderio rei sum, cupio, aveo, exopto, opto, expeto, adscisco, concupisco, cupiditas me tenet, studeo.
  • Désirer vivement, Prægestio, valde cupio, gestio, percupio.
  • Désirer (pour quelqu’un), Opto tibi.
  • Qui désire, Cupidus, avidus, studiosus, appetens.
  • Qui ne désire rien, Remotus ab omni cupiditate.
  • Désirer (faire) qqn, Desiderium commoveo.
  • Désirable, Desiderabilis, expetendus, optandus.
  • D’une façon désirable, Optabiliter, optato.
  • DÉSISTER (se), Desisto, demitto, discedo.
  • DÉSOLER (se), Plango, ploro, defleo, lamentor.
  • DÉSŒUVRÉ, Otiosus, cessans, nihil agens, vacuus.
  • DÉSORDRE, Turba, seditio, tumultus.
  • Désordonné, Incompositus.
  • D’une façon désordonnée, Incomposite.
  • Désordre (en), Inordinatus, perturbatus, confusus, tumultuarius.
  • Plein de désordre, Turbulentus, turbidus.
  • Qui fait du désordre, Turbator.
  • DÈS QUE, Ut, postquam, simul ac, cum, ubi.
  • DESSÉCHER, Aresco, viriditatem amitto.
  • Desséché, Torridus.
  • DESSEIN, Propositum, mens, consilium, institutum, intentio, consilium, scopus, animus.
  • Dessein (à), Consulto, cogitato, constituto.
  • DESSERRER, Abstringo.
  • DESSINER, Deformo, depingo, primas lineas duco.
  • AU-DESSOUS, Infra, sub.
  • Au-dessus (qui est), Superus.
  • DESTIN, Fortuna, sors, casus, eventus.
  • Destiner, Perscribo.
  • DESTRUCTION, Eversio, ruina, casus, pernicies, excisio, excidium, consumptio, occasus, obitus.
  • Destructeur, Eversor, afflictor, consumptor.
  • Détruire, Destruo, tollo, deleo, diruo, everto, diripio, vasto, disturbo, obruo, perdo, demolior, labefacto, interimo, consumo.
  • DÉSUNIR, Dissolvo, solvo, disjungo, sejungo.
  • DÉTACHER (violemment), Abrumpo, avello, abscindo, resolvo.
  • DÉTAIL (en), Particulatim, minutatim.
  • DÉTENDRE, Detendo.
  • DÉTERMINER, Termino, determino, definio.
  • DÉTESTER, Abominor, exsecror, detestor, horreo, fugio.
  • Détestable, Exsecrandus, odiosus, odio dignus, detestabilis.
  • Détesté, Perosus.
  • DÉTOUR, Circuitio, anfractus.
  • Détours, Ambages, diverticula, inflexus Meandri.
  • Sans détour, Simpliciter.
  • Détourner, Derivo, duco, deduco, traho, arcesso, prohibeo, propello, deterreo, revoco, avoco, removeo, averto.
  • Détourner (une calamité), Averrunco, prohibeo, averto.
  • Se détourner, Aversor, refugio, abhorreo, recuso, me alio averto.
  • Qui détourne, Aversor.
  • Détourné, Devius, a via remotus, alienus, aversus.
  • DÉTRACTION, Calumnia.
  • Détracteur, Obtrectator, calumniator, maledicus.
  • DÉTRESSE, Miseria, calamitas, ærumna.
  • DÉTROIT, Fretum.
  • DETTE, Debitum, debitio, æs alienum, pecunia debita, nomen.
  • Écrasé de dettes, Ære alieno obrutus.
  • Payer une dette, Dissolvo pecuniam, expungo nomen debitoris, nomina mea exsolvo.
  • Réclamer ses dettes, Nomina exigo, appello de pecunia.
  • DEUIL, Luctus, mœstitia, mœror, squalor, fletus.
  • Être en deuil, Mœreo, in squalore sum, in luctu jaceo, squaleo.
  • Deuil (relatif au), Lugubris, funebris.
  • DEUX, Duo.
  • Partager en deux, Bipartior, in duas partes seco.
  • Deux à deux, Bini.
  • Deux fois, Bis.
  • DÉVALISER, Exentero.
  • DEVANCER, Antecedo, anteeo, præcurro, prægredior, anteverto, antegredior, antevenio, præeo, supero, excello.
  • DÉVASTATION, Depopulatio, vastatio, direptio, eversio, vastitas.
  • Dévaster, Depopulor, vasto, diripio, spolio, depopulor.
  • Dévastateur, Depopulator, prædator, direptor, populabundus.
  • DÉVELOPPEMENT, Progressio, progressus, processus.
  • Développer (se), Glisco, cresco.
  • Développement (avec), Diffuse.
  • DEVENIR, Fio.
  • DEVIN, Ominator, conjector, vates, fatidicus, divinus, sortilegus.
  • Deviner, Præsentio, præsagio, vaticinor, auguror.
  • Deviner juste, Tango.
  • DÉVOILER, Detego, aperio, evolvo, denudo, patefacio, divulgo.
  • DEVOIR, Officium.
  • Derniers devoirs, Justa, inferiæ, exsequiæ.
  • S’acquitter de son devoir, Officio fungor.
  • Devoir, Debeo, oportet, convenit, opus est, faciendum est.
  • , Debitus, meritus, justus.
  • DÉVORER, Devoro, ligurio, obligurio, voro.
  • DÉVOTION, Religio, pietas in DEUM et superos.
  • Dévot, Religiosus, pius.
  • DÉVOUEMENT, Devotio, dedicatio, addictio.
  • Dévoué, Deditus.
  • DIABLE, Nequissimus inimicus ac vexator hominum, diabolus, dæmon.
  • DIADÈME, Diadema, corona, regni insigne.
  • DIALECTIQUE, Dialectica.
  • Qui concerne la dialectique, Dialecticus.
  • Selon la dialectique, Dialectice.
  • DIALOGUE, Dialogus, disputatio.
  • DIAMANT, Adamas.
  • DIAPHANE, Perlucidus, pellucidus.
  • Diaphane (être), Perluceo.
  • DIARRHÉE, Diarrhæa.
  • DICTATURE, Dictatura, dictatoris munus.
  • Dictateur, Dictator, magister populi.
  • De dictateur, Dictatorius.
  • DICTION, Elocutio.
  • Dire, Dico, loquor, aio, narro, verba facio.
  • Soit dit (sans blesser le maître), Pace magistri dictum sit.
  • C’est-à-dire, Nempe, scilicet, videlicet, nimium.
  • DICTER, Dicto.
  • DICTON, Proverbium, adagium.
  • DIEU, DEUS, Numen præpotens, Procreator mundi.
  • DIFFAMER, Conflo infamiam alicui, infamo, ignominia noto.
  • DIFFÉRENCE, Differentia, dissimilitudo, discrimen, varietas, distinctio.
  • Il y a cette différence, Hoc interlucet, hoc discrimen est.
  • Différend, Lis, disceptatio.
  • Renouveler des différends, Moveo rixas.
  • Terminer un différend, Litem transigo.
  • Différer, Discrepo, abhorreo, discrepans sum.
  • Combien le savant diffère de l’ignorant, Quantum differt doctus ab indocto!
  • — (Retarder), Differo, moram interpono, tardo, prolato, procrastino.
  • Différent, Discolor, diversus, dispar, dissimilis, varius, impar.
  • Différemment, Varie, diverse, dissimiliter.
  • DIFFICULTÉ, Difficultas, labor, asperitas.
  • Vous éprouverez de grandes difficultés, Multum laboris habebis.
  • Quelles difficultés présente cette affaire! Quid difficultatis res ista habeat!
  • Faire des difficultés, Tricor.
  • Difficile, Difficilis, laboriosus, operosus, arduus, habens difficultatem, spinosus, asper.
  • Entreprendre une chose difficile, Rem difficilem tento; multis difficultatibus impeditam rem aggredior.
  • Cela n’est pas difficile, Id non magni negotii est.
  • Difficilement, Difficulter, difficile, ægre, graviter, vix, tristius, durius, operose, laboriose.
  • Vous obtiendrez difficilement, Difficulter impetrabis.
  • DIFFORME, Deformatus, deformis, pravus, turpis.
  • DIFFUS, Verbosus.
  • DIGESTION, Digestio, concoctio.
  • Digérer, Concoquo, digero.
  • DIGNITÉ, Dignitas, honor, gradus, splendor, auctoritas.
  • Accorder des dignités, In dignitate loco, honores defero.
  • Perdre ses dignités, Gradu et statu dejicior.
  • Digne, Dignus, honestus, meritus, dignitate præditus, egregius.
  • Juger digne, Dignor, dignum habeo.
  • Dignement, Digne, pro dignitate.
  • DIGRESSION, Digressio.
  • DILATÉ, Fusus.
  • DILIGENCE, Curantia, cura, properantia, properatio, festinatio.
  • Faire diligence, Propero, accelero, festino.
  • DÎME, Decuma, decima pars.
  • DIMENSION, Dimensio.
  • DIMINUTION, Attenuatio, extenuatio, imminutio, diminutio.
  • Diminuer, Diminuo, minuo, attenuo, detraho, decerpo, ad pauciora redigo, diminutionem facio.
  • DÎNER, Cœna, cœnula.
  • S’inviter à dîner, Condico (ad convivium).
  • Dîner, Cœno.
  • DIOCÈSE, Diœcesis.
  • DIRECTION, Rectio, gubernatio, administratio.
  • Diriger, Dirigo.
  • Diriger vers, Intendo, intento, obverto.
  • Directeur, Rector, gubernator, præses, moderator.
  • Directement, Directo, recta via, di recte.
  • DISCERNEMENT, Prudentia, delectus, judicium, discrimen, ratio.
  • Discerner, Dignosco, discerno.
  • DISCIPLINE, Disciplina, institutum, ratio, institutio, ars, mos, consuetudo.
  • Maintenir la discipline, Servo disciplinam.
  • La discipline a disparu, Disciplina periit.
  • Faire revivre la discipline, Disciplinam instauro.
  • Disciple, Auditor, discipulus.
  • DISCORDE, Discordia, dissidium, dissensio, seditio.
  • Fomenter la discorde, Discordias concito.
  • La discorde règne parmi les citoyens, Discordant inter se cives.
  • Apaiser la discorde, Discordiam tollo.
  • Discordant, Absonus, repugnans, discors, discrepans, male conveniens, minime consentaneus.
  • DISCOURS, Oratio, sermo, concio.
  • Discours excellent, Oratio scripta elegantissime sententiis et verbis.
  • Discours ennuyeux, Oratio nec caput, nec pedes habens.
  • Discourir, Dissero, disputo, dico.
  • DISCRÉTION, Moderatio.
  • Se rendre à discrétion, Me victoris potestati relinquo.
  • DISCRET, Taciturnus, tacitus.
  • DISCULPER, Purgo, excuso, defendo, culpa libero.
  • Se disculper, Culpam a me amoveo.
  • DISCUSSION, Concertatio, controversia.
  • Discuter, Disputo.
  • Relatif à la discussion, Concertatorius, contentiosus, vehemens.
  • DISPARAÎTRE, Defluo, evanesco.
  • Faire disparaître, Occulto, tego, obtego, contego, celo, recondo.
  • DISPENSE, Vacatio, immunitas.
  • Dispenser, Legibus aliquem solvo.
  • Dispenser du serment, Sacramenti religione solvo.
  • DISPOSITION, Compositio, structura, dispositio, ordo, confectio.
  • Disposer, Dispono, colloco, ordino, paro, apparo, instruo.
  • Dispos, Alacer, expeditus, hilaris, ardens.
  • Disposé, Promptus, paratus, in promptu.
  • DISPERSION, Dispersio, dissipatio.
  • Disperser, Disjicio, dispergo.
  • Se disperser, Palor, vagor, dispergor.
  • DISPUTE, Altercatio, jurgium, lis, contentio, concertatio, forensis dimicatio, rixa.
  • Dispute (sur la religion), Fidei capita controversa; controversæ de Fide quæstiones.
  • Provoquer une dispute, Rixam concito.
  • Disputer, Litigo, discepto, contendo, altercor.
  • Disputer (se), Contendo, nitor, curo, conor, laboro, rixor.
  • DISETTE, Penuria, caritas annonæ, inopia, egestas, indigentia.
  • DISJOINDRE, Sejungo.
  • DISQUE, Discus.
  • DISSEMBLANCE, Dissimilitudo, varietas, discrepantia, differentia.
  • Dissemblable, Dispar, disparilis, dissimilis, diversus, varius, impar.
  • DISSÉMINER, Dissemino, dispergo, spargo, dissipo.
  • DISSENSION, Dissensio, dissidium, contentio.
  • DISSIMULATION, Dissimulatio, dissimulantia.
  • Dissimuler, Obtego, contego, celo, tenebris involvo, occulto, conniveo, dissimulo.
  • Qui dissimule, Dissimulator.
  • Dissimulant (en), Dissimulanter, obscure.
  • DISSIPATION, Dissipatio, dissolutio.
  • Dissiper, Dissipo, distraho, discutio, dispello, removeo, tollo, perturbo, disjicio.
  • — (Dépenser), Obligurio, ligurio, devoro, decoquo, dilapido.
  • Dissiper son bien, Rem meam familiarem omnem comedo, devoro.
  • Dissiper (se), Animum relaxo.
  • — (Disparaître), Diffugio, diffluo, evanesco, ad nihilum recido.
  • DISSOLUTION, Solutio.
  • Dissolu, Libidinosus.
  • DISSUASION, Dissuasio.
  • Dissuader, Dehortor, dissuadeo, deterreo, avoco, revoco, abstraho, abduco.
  • DISTANCE grande, Longinquitas.
  • Distant, Longinquus.
  • A une grande distance, Longe, procul.
  • DISTILLER, Distillo.
  • DISTINCTION, Distinctio.
  • Distinguer, Dispicio, video, nosco, intelligo, dignosco, discerno, dijudico, distinguo, dispicio, perspicio, animadverto, secerno.
  • Distinguer (se), Eniteo, clareo, emineo, eluceo, emico.
  • Distingué, Distinctus, elegans, luculentus, concinnus, politus, præclarus, eximius, egregius, insignis, præcipuus.
  • D’une façon distinguée, Præclare, recte, probe, optime, honorifice, honorate.
  • DISTRAIRE, Avoco, abstraho, removeo.
  • Se distraire, Animum a curis abduco.
  • Se distraire un peu, A miseria tantisper aberro.
  • Distrait, Distentus, occupatus, impeditus.
  • Distrait, Distractus.
  • Être distrait, Animo vagus sum, parum attentus sum.
  • DISTRIBUTION, Erogatio, distributio, partitio, divisio.
  • Distribuer, Dispertio, dispartio, divido, distribuo, partior, erogo, distribuo.
  • Distributeur, Distributor, partitor.
  • DIVERSITÉ, Varietas, dispar ratio, dissimilitudo.
  • Diversifier, Vario, varietatem facio, distinguo.
  • Diversement, Varie, diverse.
  • DIVERTISSEMENT, Oblectamentum, oblectatio, delectatio.
  • Divertir, Oblecto, delecto.
  • Divertir (se), Oblector, delector.
  • DIVINATION, Divinatio, vaticinatio, augurium, prædicto.
  • DIVINITÉ, Divinitas, numen.
  • Divin, Divinus, cœlestis, divus.
  • Divinement, Divine, divinitus.
  • DIVISION, Partitio, divisio.
  • Diviser, Partior, divido, partionem facio.
  • — (Désunir), Dissocio, disjungo.
  • Divisible, Dissolubilis, dissipabilis.
  • En divisant méthodiquement, Partito, distribute, distincte, ordinate.
  • DIVULGUER, Divulgo, foras effero, vulgo, in medium fero, edo, patefacio.
  • Divulguer (se), Percrebresco, increbresco, divulgor.
  • DIX, Decem.
  • Dix fois, Decies.
  • Dixième, Decimus.
  • Dix par dix, Deni.
  • DOCILE, Docilis, aptus ad disciplinas.
  • Docilement, Obedienter.
  • DOCTRINE, Præceptio.
  • Docteur, Doctor, interpres, magister.
  • Docteur de l’Église, Religionis interpres.
  • Créer docteur, Doctoris nomine ac insignibus orno.
  • Devenir docteur, Doctrinæ lauream vel insignia capio, accipio.
  • DOIGT, Digitus.
  • Faire claquer ses doigts, Manus impingo.
  • Mettre le doigt sur, Tango.
  • DOMAINE, Prædium.
  • DOMESTIQUE, Intestinus, domesticus, interior.
  • DOMICILE, Domicilium, domus, habitatio, sedes, tectum.
  • DOMINATION, Dominatio, dominatus, ditio, imperium, potestas, tyrannis, regnum.
  • Dominer, Dominor, in ditione habeo.
  • Dominateur, Dominator.
  • DOMMAGE, Incommodum, detrimentum, damnum, noxia.
  • Causer un dommage, Detrimentum infero.
  • Essuyer du dommage, Detrimentum accipio.
  • Refuser un dommage, Detrimentum reconcinno, resarcio.
  • DOMPTER, Mansuefacio, mansuetum reddo, edomo, domo.
  • Dompteur, Domitor.
  • Domptable, Domabilis.
  • DON, Donum, munus.
  • DONATION, Condonatio.
  • Donner, Do, impertio, largior, defero, præbeo, trado, tribuo, dono, condono.
  • DONC, Ergo, igitur, causa, proin, itaque, porro.
  • DORER, Inauro, auro tego.
  • Doré, Auratus, inauratus.
  • DORMIR, Dormio, somnum capio, sopitus sum, cubo.
  • Dormir sur, Indormio.
  • DOS, Dorsum, tergum.
  • Tourner le dos, Terga verto, in fugam abeo.
  • Couché sur le dos, Supinus.
  • DOT, Dos.
  • Doter, Doto, dotem do.
  • DOUBLE, Duplex, geminus.
  • Doublement, Geminato.
  • Doubler, Gemino, conduplico.
  • Doublement, Dupliciter.
  • DOUCEUR, Dulcedo, dulcitudo.
  • — (De caractère), Comitas, facilitas, benignitas, lenitas, suavitas morum.
  • Doux, Dulcis, suavis, jucundus.
  • Il m’est doux d’entendre, Dulce mihi est audire.
  • — (De caractère), Lenis, facilis, mitis, clemens, placidus, mansuetus, humanus, comis, suavis, commodus, benignus, præcellens.
  • — (Tranquille), Placidus, pacatus, tranquillus.
  • Adoucir, Placo, lenio, placatum efficio, mitigo.
  • Rendre doux, adoucir, Mitigo.
  • Avec douceur, Comiter, humaniter, humane, benigne, mansuete, placide, pacate, leniter.
  • Doucement, Leniter, molliter, suaviter, molli manu.
  • DOUÉ, Præditus, ornatus, decoratus, instructus.
  • Il est naturellement bien doué, Dona naturæ nactus est egregia.
  • DOULEUR, Dolor, mœror, animi cruciatus.
  • Ressentir de la douleur, Indoleo, doleo.
  • Douloureux, Luctuosus, funestus, luctu plenus.
  • Douloureusement, Dolenter.
  • DOUTE, Dubitatio, hæsitatio, scrupulus, dubium.
  • Faire naître le doute, Dubitationem injicio, scrupulum, rem in dubium voco.
  • Lever le doute, Dubitationem adimo.
  • Sans doute, Sine dubio, sane.
  • Douter, Dubito, hæreo, ambigo, ambiguum habeo, in dubium venio.
  • Douteux, Anceps, dubius, incertus, ambiguus, controversus.
  • La chose est douteuse, Dubium de re esse potest.
  • En doutant, Dubitanter, timide, difficulter.
  • D’une façon douteuse, Dubie.
  • DOUZE, Duodecim.
  • Douze fois, Duodecies.
  • Par douze, Duodeni.
  • DRACHME, Drachma.
  • DRAGON, Draco.
  • DROIT, Jus, æquitas, justitia, fas.
  • Réclamer ses droits, Jus meum persequor.
  • Contester un droit, Controversiam alicui intendo, in controversiam voco.
  • A bon droit, Jure, recte, merito.
  • Droiture, Probitas, integritas, virtus, bonitas.
  • DROITE (en ligne), Directa via.
  • Droit, Rectus, directus.
  • Droit, Dexter.
  • A droite (mouvement), Dextrorsum, ad dextram.
  • Dresser, Erigo, extollo, excito.
  • Dresser (se), Surgo.
  • Dressé, Erectus, celsus.
  • — (Assoupli), Assuefactus.
  • Qui n’est pas dressé, Insuetus, insolens.
  • DURÉE (longue), Diuturnitas, perennitas.
  • Votre gloire ne sera pas de longue durée, Tua hæc gloria non diu durabit, perpetua non erit.
  • Durer, Duro, maneo, diuturnus sum.
  • Faire durer, Protraho.
  • Durable, Perennis, perpetuus, continuus, jugis, continuatus, diuturnus, diutinus, longus, stabilis.
  • DURETÉ, Duritas.
  • — (De caractère), Immanitas, crudelitas, inhumanitas, severitas, acerbitas.
  • Durcir, Duresco, durus fio.
  • Se durcir, Obrigesco.
  • Dur, Durus, crudelis, asper, inhumanus, ferreus, vehemens, immitis.
  • Dur à la détente, Tenax.
  • Dur d’oreille, Surdaster.
  • Durement, Aspere, dure, severe, rigide, acerbe, inhumane, horride.
  • DUUMVIRAT, Duumviratus.
  • Duumvirs, Duumviri.
  • E
  • EAU, Aqua, unda.
  • Filet d’eau, Aquula, aqua exigua.
  • Approvisionnement d’eau, Aquatio.
  • ÉBLOUIR, Obcæco, perstringo.
  • ÉBRANLEMENT, Conquassatio, agitatio, commotio, pulsus.
  • Ébranler, Conquasso, commoveo, concutio, labefacio, labefacto, dissolvo, conquasso, concutio, debilito, percello, pulso, percutio, concutio.
  • Ébranlé (être), Collabefio, labor.
  • ÉCAILLE, Squama.
  • Écailleux, Squamosus.
  • Écarter, Removeo, amoveo, avoco, repello, depello, dejicio, submoveo, rejicio, arceo, prohibeo.
  • Écarter (s’), Declino, deflecto, decedo, vito, de via deducor.
  • Écarté, Diversus, distans, disjunctus, remotus.
  • ÉCARTELER, Divarico.
  • ÉCHALAS, Adminiculum.
  • ÉCHANGER, Permuto.
  • ÉCHAPPER, Fugio, vito, effugio, evito.
  • Cela m’échappe, Hoc me fugit, me præterit.
  • Échapper (s’), Evado, effugio, elabor, emergo, subterfugio, devito, declino.
  • ÉCHAUFFER, Concalefacio, tepefacio.
  • Échauffer (s’), Incalesco, refervesco calidus fio.
  • ÉCHEC, Offensio, incommodum.
  • ÉCHELLE, Scalæ.
  • ÉCHO, Echo.
  • ÉCHOIR, Obvenio, obtingo.
  • ÉCHOPPE, Taberna, caupona.
  • ÉCLAIR, Fulgur, fulgor.
  • Lancer des éclairs, Fulguro, corusco.
  • Il éclaire, Fulgurat.
  • Éclairer, Fulgeo, splendeo, fulguro, collustro, illumino, luceo.
  • Peu éclairé (ignorant), Ineruditus, indoctus, rudis.
  • ÉCLAIREUR, Antecursor, explorator, prodromus, emissarius.
  • ÉCLAT, Candor, splendor, fulgor, lux, illustratio, splendor, nitor.
  • Éclatant, Splendidus.
  • Être éclatant, Rutilo, splendeo.
  • D’une façon éclatante, Splendide, illuminate.
  • ÉCLATER, Erumpo, eruptionem facio, displodo.
  • ÉCLIPSE, Eclipsis, defectio solis et lunæ.
  • ÉCOLE, Schola.
  • Fréquenter l’école, In ludum eo, scholas obeo, gymnasium tero.
  • Il ne va plus à l’école, Ludo salutem dixit.
  • ÉCONOMIE, Parcimonia, frugalitas, moderatio.
  • Économe, Parcus, frugalis.
  • ÉCONOME (procureur), Cellarius, dispensator.
  • ÉCORCE, Cortex.
  • ÉCORCHER, Admutilo.
  • ÉCOT, Collecta.
  • ÉCOULEMENT, Fluxio.
  • Écouler (s’), Fluo, diffluo.
  • Écoulé, Præteritus, anteactus.
  • ÉCOURTÉ, Curtus, decurtatus, mutilus.
  • ÉCOUTER, Ausculto, aures admoveo, aures arrigo, audio, aures do, auribus accipio.
  • ÉCRASER, Comminuo, frango, attero, contundo.
  • ÉCRIER (s’), Exclamo.
  • ÉCRITURE, Scriptura, scriptum.
  • Écrit, Scriptio, scriptura.
  • Composer un écrit, Scriptito.
  • Écrire, Inscribo, mando litteris, in codicem refero.
  • Écrire entre deux lignes, Interscribo.
  • Écrivain, Scriptor.
  • Écrivain public, Scriba.
  • ÉCROUELLES, Struma.
  • ÉCROULEMENT, Ruina, casus.
  • Écrouler (s’), Concido, cado, ruo, corruo, procido, labor, collabor.
  • ÉCUEILS, Scopulus, saxum.
  • Se heurter contre des écueils, Ad scopulos appello, in periculis offendo.
  • Lieu plein d’écueils, Scopulosus.
  • ÉCUME, Spuma.
  • Écumer, Spumo.
  • Écumeux, Spumosus.
  • ÉCURIE, Præsepe.
  • ÉCUYER, Armiger.
  • ÉDIFICE, Ædificium, structura, ædes, domus.
  • ÉDILITÉ, Ædilitas, ædilitium munus.
  • Édile, Ædilis, curator urbis.
  • ÉDIT, Edictum, decretum, interdictum.
  • Édicter, Constituo, statuo.
  • ÉDUCATION, Educatio, institutio, disciplina, institutum.
  • Qui a reçu une excellente éducation, Institutus liberaliter educatione.
  • EFFACER, Eluo, deleo, abstergo, diluo, expungo, oblitero, adimo, obruo.
  • EFFÉMINÉ, Effeminatus, mollis.
  • D’une façon efféminée, Effeminate.
  • EFFET, Effectus.
  • En effet, Reapse, reipsa, enimvero, at enim, profecto et vero, quippe, etenim, namque, siquidem.
  • Effectivement, Enimvero.
  • EFFICACITÉ, Efficacitas, virtus, efficientia, vis efficiendi.
  • EFFLEURER du bord des lèvres, Labris primoribus gusto, degusto.
  • EFFORT, Conatus, impetus, vis, studium, labor, opera, nisus, contentio.
  • Efforcer (s’), Adnitor, molior, conor, adlaboro, applico, contendo, enitor.
  • Effort (avec), Contente, vehementer, acriter, magna contentione.
  • EFFRÉNÉ, Effrenatus, indomitus, furiosus.
  • D’une façon effrénée, Effrenate, temere.
  • EFFROI, Pavor, terror, exanimatio.
  • Glacer d’effroi, Magnum terrorem affero.
  • Répandre l’effroi, Terrores spargo.
  • Effrayer, Terreo, metum affero, terrorem infero, exanimo, perturbo.
  • Effrayant, Terribilis, horribilis, horrendus, formidolosus, horrifer.
  • Effrayé, Exanimatus, consternatus, pavidus.
  • Avec effroi, Pavide.
  • EFFRONTERIE, Protervitas, impudentia, petulantia, procacitas.
  • Effronté, Protervus, impudens, inverecundus, procax, temerarius.
  • Effrontément, Proterve, superbe, fidenter, impudenter, audacter.
  • ÉGALITÉ, Æquatio, adæquatio, æqualitas, similitudo.
  • Égaler, Adæquo, æquo, æqualem facio, æquiparo.
  • Égal, Par, æqualis, similis, compar, æquabilis.
  • Scélérat sans égal, Singulari scelere homo.
  • Égaliser, Complano.
  • Également, Perinde, similiter, eo loco, æquabiliter, juxta, pariter, vicissim, æque, simul.
  • ÉGARDS, Honor, observantia, reverentia, veneratio.
  • Avoir des égards, Defero, honorem habeo, colo, veneror, observo.
  • Qui manque d’égards, Inofficiosus.
  • A tous égards, Omnibus partibus.
  • Eu égard à, Præ.
  • ÉGARER (s’), Aberro, deflecto, devio, recedo, vagor.
  • Égaré, Alienatus, abhorrens, alienus, abalienatus.
  • ÉGAYER, Hilaro, exhilaro.
  • ÉGLISE, Ecclesia.
  • ÉGOISME, Illiberalitas, sordes, avaritia.
  • Égoiste, Illiberalis, sordidus, avarus.
  • ÉGORGER, Jugulo.
  • ÉGOUT, Cloaca.
  • EH BIEN! Quid!
  • ÉLANCER (s’), Prosilio, exsilio, prorumpo.
  • Élancer sur (s’), Impetum do in hostem, erumpo.
  • ÉLARGIR, Dilato, late explico, propago.
  • ÉLECTION, Cooptatio.
  • Élire, Deligo, lego, eligo, delectum habeo, adopto, opto.
  • ÉLÉGANCE, Elegantia, munditia, lautitia, lepor, festivitas, concinnitas.
  • Élégance (sans), Impolite, inculte, inornate, inconcinne.
  • Élégant, Concinnus, ornatus, numerosus, lautus, mundus, elegans, politus, facetus, aptus.
  • Peu élégant, Indisertus, inornatus.
  • Elégamment, Lepide, festive, eleganter, scite, ornate, polite, concinne, pulchre, facete.
  • Parler élégamment, Eleganter dico.
  • ÉLÉMENT, Elementum, initium, rudimentum.
  • ÉLÉPHANT, Elephas, elephantus.
  • ÉLÉVATION, Celsitas, altitudo, excelsitas.
  • — (D’âme), Exaggeratio, elatio.
  • Élever, Attollo, erigo, sustollo, struo, molior, construo.
  • S’élever en volant, Subvolo, evolo.
  • S’élever contre, Contra aliquem consisto, in aliquem consurgo.
  • S’élever plus haut, Insurgo altius.
  • Élevé, Celsus, sublimis, altus, elatus, profundus, exaggeratus, erectus, cumulatus, amplus.
  • D’une façon élevée, Sublate.
  • ÉLÈVE, Alumnus, discipulus.
  • Élever, Educo, alo, nutrio, instituo.
  • Qui élève, Educator, altor, nutritius.
  • ÉLOGE, Præconium, prædicatio, celebratio, laudatio, laus, commendatio, gloria.
  • Combler d’éloges, Faveo alicujus laudibus.
  • Digne d’éloges, Prædicabilis, prædicandus.
  • ÉLOIGNEMENT, Amotio, distantia, digressio a recta via, longinquitas.
  • — (Aversion), Alienatio, defectio, animorum diversio.
  • Éloigner, Removeo, arceo, prohibeo, pello.
  • Éloigner d’un endroit, Abscedo, migro, digredior, abeo, cedo, discedo, cesso, desino, secedo, proficiscor, desisto.
  • Éloigner (de qqn), Abalieno, alieno, distraho, averto, divello, disjungo.
  • Éloigné, Longinquus, longe remotus.
  • Être fort éloigné, Longe remotus sum.
  • Éloigné (être), Disto, absum, differo, diversus sum.
  • ÉLOQUENCE, Facundia, eloquentia.
  • Défaut d’éloquence, Infantia.
  • Éloquent, Facundus, disertus, eloquens, in dicendo ornatus.
  • Peu éloquent, Infacundus.
  • Devenir éloquent, Eloquentia valere.
  • Éloquemment, Facunde, diserte, eloquenter, eleganter, docte, perite.
  • ÉLUDER, Tergiversor, refugio.
  • ÉMANCIPER, Emancipo.
  • EMBALLER, Convaso, vasa colligo.
  • EMBARRAS, Impedimentum, impeditio, nodus, vinculum, tricæ, hæsitantia, hæsitatio, titubatio.
  • Être dans l’embarras, Hæreo, egeo consilio, impedior.
  • Embarrasser, Intrico, irretio, implico, illaqueo, impedio laqueis, obsto, impedio.
  • Embarrasser (s’), Me implico.
  • D’une façon embarrassée, Perplexe.
  • EMBONPOINT (qui a de l’), Corpulentus, obesi corporis homo.
  • EMBOUCHURE d’un fleuve, Fluminis ostium.
  • EMBRASEMENT, Flagrantia, ardor, incensio, incendium.
  • Embraser, Flagro, conflagro, ardeo.
  • Embraser (s’), Ignesco, ardeo, candeo, conflagro.
  • Embrasé, Igneus.
  • EMBRASSEMENT, Complexus, amplexus.
  • Embrasser, Amplector, amplexor; amplexu stringo, comprehendo; complexu teneo.
  • EMBROUILLER, Intrico.
  • Embrouillé, Perplexus, tortuosus, intricatus, implicatus, contortus.
  • D’une façon embrouillée, Implicite.
  • EMBÛCHE, Insidiæ.
  • Dresser des embûches, Insidias machino, tendo; insidior, periculum intendo.
  • Se dérober aux embûches, Ex insidiis elabor.
  • Embuscade, Insidiæ.
  • Tomber dans une embuscade, In insidias venio.
  • Se mettre en embuscade, In insidiis consido.
  • Placer en embuscade, In insidiis loco.
  • S’élancer de l’embuscade, Ex insidiis consurgo.
  • Éviter une embuscade, Insidias detego.
  • ÉMEUTE, Seditio, discordia, motus populi, tumultus.
  • Émeutier, Concitator.
  • ÉMIGRER, Migro, domicilium muto, solum muto, emigro.
  • ÉMINENCE, Eminentia.
  • Éminent, Eminens, præclarus, præstans, præcellens, excellens.
  • ÉMISSAIRE, Excursor, emissarius.
  • EMMENER, Abduco, aufero, tollo, abstraho, aveho, rapto.
  • ÉMOTION, Permotio, motus, perturbatio.
  • Émouvoir, Permoveo, commoveo, perturbo, perpello, excito, concito, exsuscito.
  • Émouvant, Patheticus.
  • ÉMOUSSER, Hebeto, obtundo, retundo, perstringo, obduco.
  • Émousser (s’), Hebesco.
  • Émoussé, Hebes, tardus, pinguis, obtusus.
  • EMPARER de (s’), Occupo, usurpo, teneo, invado, mihi aliquid subjicio, in potestatem redigo.
  • EMPÊCHEMENT, Obstaculum, impedimentum, impeditio, mora, cohibitio, interdictum.
  • Empêcher, Obsto, obsisto, officio, impedio, irretio, præpedio, prævenio.
  • EMPESTÉ, Pestilens, pestifer.
  • EMPHASE (s’exprimer avec), Ampullor, turgeo, inflor.
  • EMPIRER, Crescere, augere.
  • EMPLIR, Impleo, expleo, compleo.
  • EMPLOI, Usus, tractatio, provincia, munus, officium.
  • Nommer à un emploi, Prodo (consulem).
  • S’acquitter parfaitement de son emploi, Munus præclare gero.
  • Employer, Usurpo, utor.
  • Employer à, Insumo, impendo.
  • EMPOISONNEMENT, Veneficium.
  • Empoisonner, Venenum alicui infundo.
  • Empoisonné, Venenatus, venenum habens.
  • Empoisonneur, Veneficus.
  • EMPORTEMENT, Violentia, vis, impetus, injuria, excandescentia.
  • Emporter, Deporto, exporto, porto, reporto, aufero, subtraho, subduco.
  • Emporter (s’), Excandesco, exardesco, debacchor, tumeo, turgesco.
  • Emporté, Violentus, qui vim affert, cerebrosus, commotus, perturbatus.
  • EMPRESSEMENT, Studium, navitas.
  • Empressé, Navus, impiger, industrius.
  • Empressement (avec), Prompte, alacri animo, sine cunctatione.
  • EMPRISONNEMENT, Inclusio.
  • EMPRUNT, Mutuatio, mutuum.
  • Emprunter, Mutuor, mutuam sumo pecuniam, fenori accipo.
  • Emprunté, Mutuus.
  • ÉMULATION, Æmulatio, virtutis imitatio.
  • Émule, Æmulator, imitator, æmulus.
  • ENCAN, Auctio, publica venditio.
  • ENCEINTE, Sepes, septum, vallum, sepimentum, circumjectus.
  • ENCENS, Thus.
  • Encensoir, Thuribulum.
  • ENCHAÎNEMENT, Implicatio.
  • Enchaîner, Revincio, vincio, constringo.
  • Enchaîné, Catenatus, catenis vinctus.
  • Avec enchaînement, Contexte, conjuncte.
  • ENCHANTER, Incanto.
  • ENCHÈRES (vente aux), Licitatio.
  • Enchérir, Liceor, licitationem facio, pretium defero.
  • Enchérisseur, Manceps, licitator.
  • ENCHEVÊTREMENT, Implicatio.
  • ENCLIN à, Proclivis, propensus, facilis.
  • ENCLORE, Munio, sepio, vallo, septis contineo, intersepio, claudo, consepio.
  • ENCLUME, Incus.
  • ENCOMBRE (revenir sans), Pedem inoffensum refero.
  • ENCONTRE (aller à l’), Inficias eo.
  • ENCORE QUE, Tametsi, quanquam.
  • Et pas encore, Necdum, nondum.
  • ENCOURAGEMENT, Stimulus.
  • ENCRE, Atramentum.
  • ENDETTÉ, Obæratus.
  • ENDORMIR (s’), Obdormio, obdormisco, somno consopior, sopore opprimor.
  • ENDROITS (en beaucoup d’), Multifariam, multis locis.
  • ENDUIT (couvrir d’un), Incrusto, crustam duco, applico crustam.
  • Enduire, Perungo, ungo, allino, aspergo, oblino.
  • ENDURCIR, Obduro.
  • Endurcir (s’), Concallesco, concalleo.
  • ENDURER, Tolero, patior, sustineo, concoquo, perfero, suffero.
  • ÉNERGIE, Virtus, efficacitas, vigor, robur, vis, potestas.
  • Être sans énergie, Langueo, languesco.
  • Perdre son énergie, Languidus fio, flaccesco.
  • Énergique, Vividus, plenus vigoris, efficax, fortis, nervosus.
  • Énergiquement, Nervose, fortiter, valide, firmiter.
  • Énerver, Enervo, debilito, effemino.
  • ÉNERVER (s’), Marcesco.
  • ENFANCE, Infantia.
  • Dès la plus tendre enfance, A teneris unguiculis.
  • Enfant, Infans, puer.
  • Enfants, Liberi, filii, proles, soboles, nati.
  • Enfantin, Puerilis.
  • D’une façon enfantine, Pueriliter.
  • ENFERS, Inferi, inferorum carcer, orcus.
  • Être précipité dans les enfers, Ad inferos descendo.
  • ENFERMER, Concludo, claudo, includo, comprehendo.
  • Enfermé, Conclusus, clausus, cinctus.
  • ENFIN, Demum, tandem, denique, postremo, ad ultimum.
  • ENFLAMMER, Inflammo, incendo.
  • — (FIG.) Excito, adhortor.
  • Enflammer (s’), Exardesco, inflammor.
  • Enflammé, Ignitus, incensus.
  • Enflammé de colère, Ira succensus.
  • — (Être), Irascor, succenseo.
  • ENFLURE, Inflatio, tumor.
  • Enfler, Tumeo, turgeo, turgesco, efferor.
  • Enfler (s’), Intumeo, intumesco, inflor.
  • Enflé, Tumidus, inflatus, turgidus.
  • ENFONCER, Infigo, figo, defigo, affigo.
  • Enfoncer les portes, Portarum claustra effringo.
  • ENFOUIR, Defodio, infodio.
  • ENFUIR (s’), Profugio, perfugio, transfugio, aufugio, fugam capesso.
  • S’enfuir de tous côtés, Quaquaversus fugio.
  • ENGAGEMENT, Promissum, receptum, obligatio, stipulatio, promissio.
  • Engager, Moneo, hortor, suadeo, impello, excito, adhortor.
  • — (Obliger), Obligo, devincio, adstringo, alligo.
  • Engager (s’), Obligationem de me do, nomina facio.
  • Engager à (s’), Polliceor me, obstringo.
  • ENGLOUTIR, Consumo, dissipo, devoro.
  • Engloutir dans la mer, In mari demergo.
  • Englouti (être), Mergor, voraginibus submersus pereo.
  • ENGOURDISSEMENT, Torpor, sopor.
  • Engourdir, Sopio.
  • Engourdir (s’), Obtorpesco, torpeo, obstupesco.
  • Engourdi (être), Torpeo.
  • ÉNIGME, Ænigma.
  • Énigmatique, Flexiloquus.
  • ENIVREMENT (exaltation), Sublatio, elatio.
  • Enivré par le succès, Elatus, tumefactus.
  • ENJOUÉ, Jocosus, facetus, urbanus.
  • ENLACER, Illaqueo, capio, implico.
  • ENLEVER (prendre), Affero, eripio, averto, adimo, detraho, removeo, præcido.
  • Enlever (s’), Avolo, fugio, fluo, evanesco.
  • ENNEMI, Hostis, inimicus.
  • Passer à l’ennemi, Ad hostes confugio, transfugio, profugio.
  • Repousser l’ennemi, Hostem submoveo.
  • Mettre l’ennemi en fuite, Hostes prosterno.
  • Se faire des ennemis, Inimicitias habeo.
  • Ennemi, Infensus, inimicus, adversus, molestus, hosticus, hostilis, infestus.
  • En ennemi, Infense, infeste, inimice, hostiliter.
  • Se conduire en ennemi, Hostiliter facio.
  • ENNUI, Molestia, tædium, satietas, fastidium, cura, angor, ægritudo.
  • Accabler d’ennuis, Multa incommoda patior.
  • Susciter des ennuis, Molestiam alicui facesso.
  • Ennuyer, Molestus sum, satietate expleo.
  • Ennuyer (s’), Tædet.
  • Ennuyer fort (s’), Pertædet.
  • ÉNUMÉRATION, Enumeratio, dinumeratio.
  • Énumérer, Enumero, recenseo.
  • ENORGUEILLIR, Inflo, efferor, intumesco.
  • S’enorgueillir, Superbio, efferor, superbus sum.
  • Enorgueilli, Inflatus, superbus, elatus.
  • ÉNORME, Immanis.
  • Énormément, Improbe.
  • ENQUÊTE, Disquisitio, inquisitio, investigatio.
  • Faire une enquête, Quæstionem habeo.
  • Enquérir (s’), Sciscitor, scitor, quæro, percontor.
  • Qui s’enquiert, Perquisitor.
  • ENRICHIR, Dito, locupleto.
  • Enrichir (s’), Ditesco, dives fio.
  • Enrichi, Peculiatus, nummatus, pecuniosus.
  • — (Orné), Ornatus, distinctus, illuminatus.
  • ENRÔLER des soldats, Conquisitionem militum facio, milites conscribo.
  • Enrôleur, Conquisitor.
  • ENROUEMENT, Ravis.
  • Enrouer (s’), Irrauceo, raucus fio.
  • Enroué, Raucus.
  • ENSANGLANTER, Cruento, sanguine imbuo.
  • Ensanglanté, Cruentus.
  • Non ensanglanté, Incruentus.
  • ENSEIGNE (drapeau), Aquila, signum, vexilla.
  • ENSEIGNEMENT, Doctrina.
  • Enseigner, Doceo, instituo, erudio, edoceo, præcepta do, vias trado, informo.
  • Qui enseigne, Præceptor, magister, doctor.
  • ENSEMBLE, Simul, una, pariter, in unum.
  • ENSEMENCER, Consero, sero, semino.
  • ENSEVELISSEMENT, Sepultura, humatio.
  • Ensevelir, Sepelio, humo, in sepulcro condo.
  • Non enseveli, Insepultus, inhumatus.
  • Ensevelisseur, Pollinctor, funerum curator.
  • ENSUITE, Dein, deinde, exinde, post, posthac, deinceps, inde, secundo, iterum.
  • ENTAILLER, Incido, cædo, reseco.
  • ENTASSER, Refercio, repleo.
  • Entassé, Confertus, refertus, plenus.
  • ENTENDRE, Inaudio, audio, exaudio.
  • Bien entendu, Videlicet, nimirum, nam, enim.
  • ENTERREMENT, Funus, exsequiæ.
  • Enterrer, Humo, sepelio, corpus terræ reddo.
  • Enterrer qqn, Exuvias defuncti terræ demando.
  • ENTÊTEMENT, Pertinacia.
  • ENTÊTÉ, Pervicax, durus, contumax, nulli cedens.
  • ENTHOUSIASME, Inflammatio, ardor.
  • Enthousiasmer, Inflammo, hortor, incito, impello, excito.
  • ENTIER, Integer.
  • Entièrement, Omnino, plane, prorsus, funditus, usquequaque.
  • ENTORTILLÉ, Tortuosus.
  • D’une façon entortillée, Contorte, oblique.
  • ENTOURAGE, Stipatio, comitatus.
  • Entourer, Cingo, circumdo, munio, contineo, sepio, vallo.
  • ENTRAILLES, Intestina, ilia, viscera.
  • ENTRAVES, Compedes.
  • ENTRE, Inter.
  • Entre-colonnement, Intercolumen.
  • ENTRÉE, Introitus, aditus, ingressio.
  • Entrer, Intro, introeo, ineo, subeo, ingredior, adeo, penetro.
  • Faire entrer, Introvoco, accerso, advoco.
  • ENTREPRISE, Susceptio, incœptio, cœptum.
  • Entreprendre, Incipio, occipio, conor, incumbo, suscipio, sumo.
  • Entrepreneur, Redemptor.
  • Entreprenant, Experiens, expertus.
  • ENTRETIEN, Collocutio, colloquium, sermo, dialogus, alloquium.
  • Entretenir (s’), Colloquor, communico, colloquium facio, sermocinor.
  • ENTREVUE, Congressio, congressus, colloquium.
  • ENTR’OUVRIR (s’), Dissolvo, crepo, frangor, disrumpor, dehisco.
  • ENVELOPPE, Velamentum, involucrum, integumentum.
  • Envelopper, Involvo, obvolvo, circumplico, circumplector, excæco.
  • ENVERS, Erga, adversum, adversus.
  • ENVIE (à l’), Certatim.
  • ENVIE, Invidia, malevolentia, offensio, obtrectatio, zelotypia.
  • Exciter l’envie, In invidiam adduco.
  • Écarter l’envie, Invidiam a me transfero.
  • Porter envie, Invideo.
  • Envieux, Invidus, obtrectator.
  • Qui excite l’envie, Invidiosus, odiosus.
  • ENVIRON, Circiter, ad, non multo secus, prope, fere.
  • ENVIRONNER, Circumcludo, circumdo.
  • Environner une ville, Circumdare urbem.
  • ENVOLER (s’), Evolo, avolo, aufugio.
  • ENVOI, Missio, missus.
  • Envoyer, Mitto, ablego, dimitto, amoveo.
  • Envoyer partout, Circummitto.
  • ÉPAISSEUR, Crassitudo.
  • Épais, Densas, plenior, pinguis, concretus, spissus, stipatus.
  • — (Grossier), Crassus, rudis.
  • ÉPARGNE, Parcimonia, moderatio.
  • Épargner, Parco.
  • S’épargner un travail, Hoc labore supersedeo.
  • ÉPAULE, Scapulæ, humerus.
  • ÉPÉE, Ensis, gladius.
  • ÉPERON, Calcar.
  • Exciter le cheval à coup d’éperon, Calcaribus equum urgeo.
  • ÉPERVIER, Accipiter.
  • ÉPHÉMÈRE, Fluxus, incertus, inconstans.
  • ÉPI, Spica.
  • Épier, Observo, capto, pervestigo, prospeculor.
  • ÉPIGRAMME, Epigramma.
  • ÉPILOGUE, Epilogus, peroratio, conclusio.
  • ÉPINE, Spina, vepres.
  • Épineux, Spinosus, asper.
  • ÉPIQUE, Epicus, heroicus.
  • ÉPITAPHE, Epitaphium, elogium.
  • ÉPONGE, Spongia.
  • ÉPOQUE, Tempestas, tempus.
  • ÉPOUSER, Nubo, locor in matrimonium.
  • ÉPOUVANTE, Terror, consternatio, timor, formido.
  • Augmenter l’épouvante, Terrorem admoveo.
  • Remplir d’épouvante, Maximo timore afficio.
  • Épouvanter, Terreo, terrorem injicio, perterrefacio.
  • Épouvanté (être), Expavesco.
  • Épouvantail, Terricula.
  • ÉPRENDRE de (s’), Adamo, ardenter desidero, percupio, concupisco.
  • ÉPREUVE, Periclitatio.
  • Éprouver, Periclitor, tento, exploro, attento.
  • Éprouvé, Expertus.
  • ÉPUISER, Exhaurio, aufero, minuo, exinanio.
  • Épuiser (s’), Exaresco, exsiccor, exhaurior.
  • ÉQUESTRE, Equestris.
  • ÉQUILIBRE, Æquilibritas, æquabilitas, æqualitas.
  • ÉQUINOXE, Æquinoctium.
  • ÉQUIPER, Adorno, instruo, paro, comparo, apparo.
  • ÉQUITÉ, Æquitas, æquum et bonum, justitia, jus, fas.
  • ÉQUIVOQUE, Ambiguitas.
  • — (Adj.), Ambiguus, anceps, dubius, incertus, perplexus.
  • ÉREINTER, Delumbo, enervo, debilito.
  • ERREUR, Erratum, mendum, error, lapsus, erratio, peccatum.
  • Induire en erreur, In errorem induco.
  • Être dans l’erreur, Errore capior.
  • Se reconnaître dans l’erreur, Erratum agnosco.
  • Tirer quelqu’un de son erreur, Deduco ab errore.
  • Revenir d’une erreur, Veram in viam redeo.
  • Répandre l’erreur, Hæreses meas spargo.
  • Abjurer ses erreurs, Hæresim ejuro.
  • Errer, Erro, patior, evagor.
  • Pécher, Pecco.
  • Errant, Errabundus, omnivagus, errans.
  • ÉRUPTION, Eruptio.
  • ESCABEAU, Scamnum, sedes, scabellum.
  • ESCADRON, Turma.
  • Relatif à l’escadron, Turmalis.
  • Par escadron, Turmatim, per turmas.
  • ESCALADER, Scando, ascendo, conscendo.
  • ESCALIER, Scalæ.
  • ESCAMOTEUR, Præstigiator.
  • ESCARBOUCLE, Carbunculus.
  • ESCARMOUCHE, Velitatio, procursatio.
  • Escarmoucher, Velitor.
  • ESCARPÉ, Præceps, arduus, periculosus.
  • ESCLAVAGE, Servitus, servitium, famulatus.
  • — (Joug), Jugum.
  • Esclave, Puer, servus, mancipium.
  • — (Être), Servio, servitutem patior, in famulatu sum.
  • Esclave (d’), Famularis, servilis.
  • En esclave, Serviliter, abjecte.
  • ESCORTE, Stipatio, comitatus.
  • Espace, Decursus, spatium.
  • Espace (de deux, de trois jours), Biduum, triduum.
  • — (De 2 ans), Biennium.
  • ESPÈCE, Genus, species.
  • De même espèce, Uniusmodi, non varius.
  • ESPION, Procursor, emissarius, excursor, speculator.
  • ESPÉRANCE, ESPOIR, Exspectatio, spes, fiducia.
  • Donner de grandes espérances, Exspectationem apud omnes de me magnam commoveo.
  • Ne pas répondre aux espérances, Exspectationi hominum non respondeo.
  • Nos espérances ont été déçues, Spe frustrati sumus.
  • Perdre tout espoir, De spe decido.
  • Il ne nous reste plus d’espérance, Nullus jam spei locus est.
  • Espérer, Spero, confido.
  • Qui n’espère pas, Insperans.
  • ESPRIT, Mens, ratio, intelligentia.
  • Esprit lent, Tarditas ingenii.
  • Il a l’esprit remuant, Vir moribus turbidus, sine furore consistere ejus animus non potest.
  • Venir à l’esprit, In mentem venit.
  • Avoir perdu l’esprit, Desipio, deliro, demens sum.
  • Plein d’esprit, Ingeniosus.
  • Avec esprit, Salse, facete.
  • Esprit (sans), Inurbane, insulse, inconcinne.
  • Trait d’esprit, Facetiæ, sales, lepor.
  • ESQUIF, Scapha, navicula.
  • ESQUISSE, Adumbratio, rudior imago.
  • Esquisser, Adumbro.
  • Esquissé, Adumbratus, non absolutus.
  • ESQUIVER, Effugio, eludo.
  • Esquiver (s’) Me subduco, conspectu discedo.
  • ESSAI, Periclitatio, experientia, tentatio.
  • Essayer, Experior, pertento, tento, exploro, attento, conor, periclitor, periclitum facio.
  • Qui essaye, Tentabundus.
  • ESSAIM, Examen.
  • ESSIEU, Axis.
  • ESSUYER, Abstergo, tergo, purgo, deleo, extergeo.
  • C’est à vous, Vestrum est.
  • EST-CE QUE? An, anne, numquid, utrum, num, ecquid.
  • Est-ce que jamais? Ecquando.
  • Est-ce que ne pas? Ecquis, ecquisnam.
  • ESTIME, Dignatio, dignitas.
  • Estimer, Parvi vel magni facio, æstimo.
  • Estimer beaucoup, Magni facio.
  • Nous devons nous estimer fort heureux que, Præclare nobiscum actum iri, si.
  • Estimé, Spectatus, cognitus, probatus.
  • ESTOMAC, Stomachus.
  • ESTROPIER, Mutilo.
  • Estropié, Mutilus, mutilatus.
  • ET, Et, ac, atque, etiam, item, que.
  • ÉTABLE, Stabulum, præsepe.
  • Étable à bœufs, Bubile.
  • Étable à porcs, Hara, stabulum porcorum.
  • ÉTABLIR, Figo, defigo.
  • Établir solidement, Constabilio, stabilem et firmum reddo.
  • — (Statuer), Statuo, constituo, decerno, sancio.
  • Établi, Constitutus, institutus, confirmatus, compositus, decretus.
  • Le droit n’est pas encore bien établi, Nondum pro firmato jus stat.
  • ÉTAYER, Suffulcio.
  • ÉTALAGE, Venditatio.
  • Faire étalage, Ostento.
  • Étaler, Vendito.
  • ÉTANCHEMENT, Restinctio, sedatio.
  • ÉTANG, Stagnum.
  • ÉTAT (gouvernement), Respublica.
  • Gouverner l’état, Rempublicam gero.
  • — (Manière d’être), Status, conditio, habitus.
  • Voyez quel est l’état de nos affaires, Vide quanta rerum sit varietas.
  • Nos affaires sont dans un état déplorable, Deterrimo statu sumus.
  • Rester dans le même état, In eodem statu consisto.
  • Rétablir dans son premier état, Pristinum statum recupero.
  • Nos affaires sont en très bon état, Res nostræ optimo loco stant.
  • En bon état, Incolumis, integer.
  • Laisser une province dans le meilleur état, Provinciam quam expeditissimam trado.
  • Suivant l’état, Pro habitu.
  • ÉTÉ, Æstas.
  • ÉTEINDRE, Restinguo, sedo.
  • ÉTENDARD, Vexillum, signum.
  • Étendard (porte), Vexillarius, signifer.
  • ÉTENDUE, Latitudo, laxitas.
  • Étendre, Extendo, porrigo, tendo, pando.
  • Étendu, Magnus, immanis, vastus, diffusus.
  • Étendu (être), Objaceo.
  • Étendue (avec), Fuse, diffuse, disperse.
  • ÉTERNITÉ, Perpetuitas, perennitas, æternitas, ævum.
  • Éterniser, Æterno.
  • Éternel, Perpetuus, perennis, æternus, sempiternus.
  • ÉTERNELLEMENT, Perpetuo.
  • ÉTERNUEMENT, Sternutamentum.
  • ÉTHER, Æther.
  • ÉTHÉRÉ, Ætherius.
  • ÉTINCELLE, Favilla, scintilla, igniculus.
  • Étinceler, Scintillo, splendeo, emico, præfulgeo.
  • ÉTOILE, Stella, sidus, astrum.
  • ÉTOILÉ, Stellatus.
  • Parsemé d’étoiles, Stellifer.
  • ÉTONNEMENT, Miratio, admiratio.
  • Frapper d’étonnement, Obstupefacio, stupefacio.
  • Être frappé d’étonnement, Stupeo, obstupesco.
  • Étonner (se), Miror, demiror, obstupesco.
  • Étonnant, Mirandus, mirabilis, admirabilis, mirus, mirificus.
  • Étonné, Stupefactus, attonitus.
  • Étonné (être), Demiror, valde miror.
  • ÉTOUFFER, Suffoco, strangulo, fauces premo.
  • ÉTOUPE, Stupa.
  • ÉTOURDIR, Stupefacio, obstupefacio.
  • ÉTRANGER, Advena, peregrinus, hospes, alienus, exterus, extraneus, alienigena, adventitius.
  • ÉTRANGLER, Strangulo, suffoco, ango.
  • ÊTRE, Sum.
  • ÉTROIT, Angustus, arctus.
  • Étroitement, Arcte, stricte, anguste.
  • ÉTUDE, Studium, litteræ.
  • Interrompre les études, Animum a litteris avoco.
  • Reprendre l’étude des lettres, Ad studiorum usum redeo.
  • S’appliquer avec zèle à l’étude, Multum litteris operæ do.
  • Étudier, Studeo.
  • Étudier à fond, Perdisco.
  • Étudier assidûment, Studia nunquam intermitto.
  • Cesser d’étudier, Doctrinæ studia depono.
  • Étudiant, Litterarum studiosus.
  • ÉTUI, Theca.
  • ÉTYMOLOGIE, Etymologia, notatio, etymon, veriloquium.
  • Eucharistie, Sacrosanctum Christi Corpus.
  • ÉVADER (s’), Elabor.
  • ÉVALUÉ (être), Liceo, æstimor.
  • ÉVANGILE, Evangelium.
  • Prêcher l’évangile, Legem JESU Christi promulgo.
  • ÉVANOUIR (s’), Vanesco, evanesco.
  • ÉVÊCHÉ (ériger un), Urbem episcopi sede orno.
  • Recevoir un évêché, Episcopatum occupo.
  • Évêque, Épiscopus, præsul, antistes sacrorum.
  • Être fait évêque, Ad episcopi gradum evehor.
  • ÉVEILLER, Expergefacio, somno excito.
  • Éveiller (s’), Expergiscor, a somno excitor, somno solvor.
  • Éveillé, Percitus, concitatus, incitatus.
  • ÉVÉNEMENT, Eventus, eventum, exitus, casus, res, fortuna.
  • ÉVENTAIL, Flabellum.
  • ÉVENTRER, Eviscero.
  • ÉVIDENCE, Evidentia, perspicuitas.
  • Évident, Evidens, clarus, certus, perspicatus, apertus, manifestus, planus.
  • Évident (être), Diluceo.
  • Il est évident, Patet, constat, liquet.
  • Évidemment, Evidenter.
  • ÉVITER, Vito, devito, fugio, effugio, declino, præcaveo, evolo, fugito.
  • EXACTITUDE, Diligentia, sedulitas.
  • Mettez plus d’exactitude à m’écrire, Velim te plus operæ, curæ in scribendo consumere.
  • Exactement, Perquisite, exquisite, diligenter.
  • EXAGÉRER, Exaggero, amplifico, augeo.
  • EXALTER, Prædico, celebro, glorior.
  • EXAMEN, Inspectio.
  • Examiner, Exploro, indago, exquiro, omni cura investigo, inspecto, considero, circumspicio, specto, expendo, perpendo, examino.
  • Examiner l’affaire, Rem totam video, rem penitus cognosco.
  • Examiner avec soin, Sedulo expendo.
  • Examiné, Exploratus, explicatus.
  • Examiné à fond, Perspectus, cognitus, exploratus.
  • EXASPÉRER, Exaspero, exacerbo, irrito, accendo, commoveo.
  • EXAUCER, Exaudio.
  • EXCAVATION, Alveus.
  • EXCELLENCE, Præstantia, excellentia.
  • Excellent, Præstans, præstabilis, excellens, eximius, egregius, optimus, lectissimus, præstantissimus.
  • Excellemment, Eximie, egregie, bene, valde, præclare, belle.
  • EXCEPTION, Exceptio.
  • Excepter, Excipio, excludo, secerno.
  • Excepté, Præterquam, præter, extra, extra quam.
  • EXCÈS, Immodestia, immoderatio, intemperantia, procacitas.
  • Se livrer à des excès, Luxurio, lascivio.
  • A l’excès, Insane, vehementer, cum impetu.
  • Excéder, Excedo.
  • Excessif, Immodicus, profusus, nimius, immoderatus, immodestus, intemperans.
  • Excessivement, Immodice, immoderate, immodeste, intemperanter.
  • EXCITATION, Stimulus, incitamentum, excitatio, motus, commotio.
  • Exciter, Concito, excito, incito, moveo, conflo, sollicito, inflammo, agito, stimulo, jungo, agito, impello, elicio.
  • Excité, Concitus, commotus, compulsus.
  • EXCLAMATION, Exclamatio, acclamatio, clamor.
  • EXCOMMUNICATION (lever l’), Piorum communioni restituo.
  • Excommunier, Convictus piorum alicui interdico, a corpore Ecclesiæ segrego.
  • Excommunié, Communione piorum ejectus.
  • EXCURSION, Excursio, decursio, incursio.
  • EXCUSE, Excusatio.
  • Apporter des excuses, Excusatione uti.
  • Recevoir des excuses, Excusationem probo, admitto.
  • Excuser, Excuso, excusatione utor, excusationem affero.
  • EXÉCRATION, Detestatio.
  • Exécrer, Detestor, aversor, abominor.
  • Exécrable, Exsecrandus.
  • EXÉCUTION, Effectio, effectus, efficientia.
  • Exécuter, Gero, facio, administro, patro, perficio.
  • EXEMPLE, Exemplum, exemplar, documentum, specimen.
  • Donner le bon exemple, Documento sum aliis.
  • Prendre exemple, Exemplum sumo, ad alicujus mores me conformo.
  • Être un mauvais exemple, Pessimo exemplo alios corrumpo.
  • La chose servira d’exemple, Res in exemplum ibit.
  • EXEMPTION, Immunitas, libertas, vacatio.
  • Exempté, Liber.
  • Il était exempté des charges publiques, Muneribus vacabat.
  • Exempt, Exsors, immunis.
  • EXERCICE, Exercitatio, usus, tractatio.
  • — (Militaire), Exercitum.
  • Exercer, Exerceo, colo, excolo.
  • Exercé à, Exercitatus, versatus.
  • Non exercé, Inexercitatus, rudis, tiro.
  • EXHALAISON, Exhalatio, exspiratio, aspiratio, anhelitus terræ, respiratio.
  • Exhaler, Inhalo, exhalo, afflo, redoleo, oleo, spiro, emitto.
  • EXHORTATION, Hortatio, cohortatio, hortatus, invitatio.
  • Exhorter, Hortor, adhortor, suadeo, excito, impello, accendo, inflammo.
  • Qui exhorte, Hortator, suasor, auctor.
  • EXIGER, Exigo, postulo, flagito.
  • EXIL, Exilium, relegatio, rejectio.
  • Envoyer en exil, In exilium ejicio.
  • Partir pour l’exil, Proficiscor in exilium.
  • Être en exil, In exilio sum.
  • Être rappelé d’exil, Exilio reducor.
  • Exiler, Amando, relego, removeo, dimitto.
  • Exiler (s’), Exilio me mulcto.
  • Exilé, Exul, extorris, ejectus, relegatus.
  • — (Être), Exulo, exul sum.
  • EXORCISER, Malos dæmones ex corporibus exturbo, profligo.
  • EXORDE, Aggressio, principium, exordium.
  • Exorde insinuant, Insinuatio.
  • EXPÉDITION (militaire), Expeditio.
  • EXPÉRIENCE, Experientia, usus.
  • Il a une grande expérience, Magno usu est atque experientia præditus.
  • EXPIATION, Piaculum, expiatio.
  • Expiatoire, Lustralis, piacularis.
  • Sacrifice expiatoire, Piaculum.
  • Expier, Expio, eluo.
  • Expiable, Expiabilis.
  • EXPIRER, Exspiro, spiritum emitto.
  • EXPLICATION, Explanatio, explicatio, enodatio, interpretatio, explicatus.
  • Expliquer, Definio, enodo, evolvo, aperio, extrico, interpretor, explico, explano, commentor, expono.
  • Expliqué, Explicatus, apertus, definitus.
  • Qui explique, Explicator.
  • EXPLORER, Prospeculor, pervestigo.
  • EXPORTATION, Exportatio.
  • Exporter, Exporto.
  • EXPOSÉ, Expositio, expeditio.
  • Exposer, Expromo, eloquor, declaro, expono, exprimo.
  • Exposer à (s’), Præbeo me.
  • Exposé, Expositus, explicatus, declaratus.
  • Exposé à, Obnoxius, subjectus.
  • EXPRÈS, Consulto.
  • EXPRESSION très fidèle de ma pensée (mes paroles sont l’), Quod animo sentio, lingua promptus habeo.
  • Exprimer, Expromo.
  • Je ne puis exprimer ce que je ressens, Mentis cogitata explicare non possum.
  • EXPROPRIATION, Dejectio, depulsio.
  • Exproprier, Dejicio.
  • EXPULSION, Ejectio, expulsio.
  • Expulser, Extermino, expello, ejicio.
  • Qui expulse, Exterminator, expulsor.
  • EXTENSION, Porrectio.
  • EXTÉNUER, Extenuo.
  • EXTÉRIEUR, Extraneus, extrarius.
  • EXTINCTION, Exstinctio, interitus.
  • Éteindre, Exstinguo, restinguo.
  • Qui éteint, Exstinctor.
  • EXTRAIT, Epitome.
  • Extraire, Excerpo, decerpo, deligo, eruo, eripio.
  • EXTRAORDINAIRE, Insolitus, insolens, extraordinarius.
  • EXTRAVAGANCE, Deliramentum, deliratio, vesania.
  • Extravaguer, Deliro, desipio, hallucinor, aberro.
  • Extravagant, Vesanus, vecors, insanus.
  • EXTRÉMITÉ, Extremitas.
  • Qui est à l’extrémité, Extimus, extremus.
  • Réduire à la dernière extrémité, Ad rerum omnium egestatem adduco.
  • Réduit à l’extrémité, Ad incitas redactus.
  • Extrême, Extremus, postremus, ultimus, novissimus, summus, profusus, immoderatus.
  • Extrêmement, Nimio, summe, maxime, summopere.
  • EXUBÉRANCE, Luxuria, luxuries.
  • F
  • FABLE, Fabula, apologus.
  • Devenir la fable de tout le monde, Vulgi fabula fio.
  • Fabuleux, Fabulosus.
  • FABRIQUE, Officina.
  • Fabriquer, Fabricor.
  • FACE (en), In obvio, e regione.
  • FÂCHER (se), Irascor, incendor, iracundia effervesco, stomachor.
  • Fâcheux, Incommodus, adversus, alienus, molestus, iniquus.
  • FACILE, Facilis, proclivis, expeditus, explicatus.
  • Facilement, Facile, libenter, cito.
  • FAÇON, Modus.
  • A peu près de cette façon, Ad hunc fere modum.
  • De beaucoup de façons, Multis modis, multimodis.
  • En aucune façon, Nequaquam, nullo pacto, minime, neutiquam.
  • Sans façon, Simpliciter.
  • Façonner, Informo, adumbro, formo, instituo, fingo, figuro, creo.
  • FACTION, Factio, partes, secta.
  • — (Garde), Excubiæ.
  • Factieux, Factiosus, seditiosus, turbulentus.
  • FACTOTUM, Omnium rerum actor et administer.
  • FACULTÉ, Facultas, facilitas, commoditas, occasio, ansa, potestas, copia.
  • FAIBLESSE, Imbecillitas, infirmitas, debilitas, defatigatio, fragilitas, exilitas, jejunitas.
  • Faible, Debilis, infirmus, imbecillus, pallidus, fractus, debilitatus, invalidus, exsanguis.
  • Devenir faible, Langueo, languesco, flaccesco, torpesco.
  • Faiblement, Imbecilliter, languide, exiliter, tenuiter, jejune.
  • FAILLIR, Labor, cado, ruo.
  • FAIM, Esuries, fames.
  • Faim (avoir), Esurio, fame fatigor, famem tolero.
  • Apaiser la faim, Famem sedo.
  • Mourir de faim, Fame morior.
  • FAISCEAU, Fascis.
  • Il marche précédé des faisceaux, Fasces illi præferuntur.
  • FAIT, Factum.
  • Fait glorieux, Egregia facta.
  • En fait, Revera.
  • Faire, Ago, tracto, curo, efficio, facio, tento, molior, gero, agito, effero, contendo, transigo, aggredior.
  • Ne rien faire, Otior.
  • C’en est fait, Actum est.
  • C’en est fait des arts, Artes omnes concidunt.
  • C’en est fait de vous, Conclamatum est de salute tua.
  • Il a bien fait de venir, Humaniter fecit quod ad me venit.
  • Fait (être), Fio.
  • FAÎTE, Fastigium, culmen, conus.
  • FALLOIR (il faut), Oportet, necesse est.
  • Comme il faut, Probe, recte, præclare.
  • FALSIFIÉ, Adulterinus, fucatus, adumbratus, non verus, non genuinus.
  • FAMEUX, Celeber.
  • FAMILLE, Familia, cognatio, gens, gentilitas, genus, stirps.
  • De la famille, Gentilis.
  • Propre à la famille, Gentilitius.
  • De votre famille, Vestras.
  • Familiarité, Familiaritas, consuetudo, necessitudo, conjunctio.
  • Familier, Familiaris, necessarius, intimus, domesticus.
  • FAMINE, Caritas annonæ.
  • Causer la famine, Famem inveho, arctiorem annonam facio.
  • FANATIQUE, Fanaticus, delirus, furens.
  • FANER (se), Defloresco, flaccesco.
  • Fané, Vietus.
  • FANFARON, Gloriosus, ostentator.
  • FANGE, Lutum.
  • Fangeux, Lutulentus, impurus, luto plenus.
  • FANTAISIE, Lubido, libido.
  • Fantasque, Morosus.
  • FANTÔME, Terricula, larva.
  • FARCIR, Infercio, infarcio, inculco.
  • FARD, Pigmentum, fucus, color, ornatus.
  • — (Tromperie), Simulatio.
  • Farder, Fuco.
  • Fardé, Infucatus, fucatus, coloratus, fucosus.
  • FARDEAU, Sarcina, pondus, onus.
  • FAROUCHE, Ferus, barbarus, immansuetus, immanis, violentus, torvus, horribilis.
  • FASCINER, Fascino.
  • FASTES, Fasti.
  • FATALITÉ, Fatum, infortunium.
  • Fatal, Fatalis.
  • Fatalement, Fataliter.
  • FATIGUE, Defatigatio, lassitudo.
  • Fatiguer, Fatigo, defatigo.
  • Fatiguer (se), Fatisco, deficio.
  • Fatigant, Laboriosus.
  • Fatigué, Fessus, defessus, languens, de via lassus, defatigatus, debilis, confectus.
  • Fatigué de (être), Tædet.
  • FAUBOURG, Suburbium.
  • FAUBOURGS (les), Suburbanitas.
  • FAUSSETÉ, Falsitas, perfiditas.
  • Faux, Falsus, perfidus, mendax.
  • Faussement, Falso, fallaciter, perfide.
  • FAUTE, Culpa, causa, meritum, crimen, reprehensio.
  • — (Péché), Peccatum, delictum, crimen, culpa, nota, maleficium, erratum, labor.
  • Commettre une faute, Pecco, delinquo.
  • Il n’est pas en faute, Nihil in eo culpæ hæret.
  • Avouer une faute, Culpam agnosco.
  • Rejeter la faute sur d’autres, Culpam transfero in alium.
  • Fauteur, Fautor, studiosus, patronus, adscriptor.
  • FAUVE, Fulvus.
  • FAUX, Falx.
  • Fabricant de faux, Falcarius.
  • FAVEUR, Gratificatio, gratia, beneficium.
  • Être en faveur, Gratia valeo.
  • Regarder comme une faveur, In summi beneficii loco pono.
  • En faveur de, Pro alicujus gratia.
  • Faveur populaire, Jactatio, favor, amor popularis.
  • Rechercher la faveur populaire, Aucupor gratiam populi.
  • Faveur (perdre la) populaire, Studium populi amitto.
  • Favoriser, Secundo, faveo, studeo, amo, complector, tueor, juvo, adjuvo.
  • Favorable, Secundus, propitius, prosper, prosperus.
  • Favorable (être), Faveo alicui.
  • FÉCONDITÉ, Fecunditas, ubertas, fertilitas.
  • Féconder, Fecundo, fructiferum facio, fecunditatem do.
  • Fécond, Uber, fertilis, fecundus.
  • FEINTE, Assimulatio, simulatio.
  • Feindre, Assimulo, simulo, fingo.
  • Feint, Fallax, fictus, simulatus, fucatus.
  • Feinte (avec), Ficte, simulate.
  • FÉLICITATION, Gratulatio, congratulatio.
  • Féliciter, Gratulor, congratulor, gratulatione utor.
  • Qui félicite, Gratulator.
  • FÉLICITÉ, Felicitas, beatitudo, prosperitas, res secundæ.
  • FEMME, Femina, mulier.
  • De femme, Femineus, muliebris, effeminatus.
  • A la façon des femmes. Muliebriter, effeminate.
  • FENÊTRE, Fenestra.
  • FENTE, Hiatus.
  • Fendre, Findo, diffindo, aperio, divido.
  • Fendre (se), Hio, disjunctus sum, apertus sum.
  • Fendu, Hiulcus, hians.
  • FER, Ferrum.
  • De fer, Ferreus.
  • Garni de fer, Ferratus.
  • Mine de fer, Ferraria.
  • FERME, Villa.
  • Fermier, Villicus, custos villæ, conductor, redemptor.
  • FERMETÉ, Constantia, firmitas, gravitas, firmitas animi.
  • Ferme, Constans, firmus, stabilis, gravis, constantia præditus, pervicax.
  • Ferme (être), Sto, consisto, permaneo, perduro, firmiter sto, persto, persisto, persevero.
  • Fermement, Firmiter, firme.
  • FERMER, Obstruo, obsero, obsepio, occludo, claudo, intercludo.
  • Fermé, Interseptus, interclusus, obstructus, vallatus, munitus.
  • FÉROCITÉ, Ferocitas.
  • Féroce, Ferox.
  • FERTILITÉ, Fecunditas, ubertas, fertilitas, abundantia.
  • Fertile, Fertilis, frugifer, fructuosus, opimus, ferax, uber.
  • FESTIN, Convivium omnibus rebus instructum et paratum, ornatum magnifice et splendide.
  • Préparer un festin, Convivium paro, orno, instruo; epulum do.
  • Assister à un festin, Convivium ineo, celebro.
  • FÊTE, Festum, festus dies.
  • Instituer une fête, Diem festum instituo.
  • Célébrer une fête, Ferias ago.
  • Observer les jours de fêtes, Dies festos celebro.
  • Ne pas sanctifier les fêtes, Festæ diei sanctitatem violare.
  • De fête, Festus, sacer, religiosus, dies festus, feriæ.
  • FÊTE-DIEU, Corporis Christi festum.
  • FÉTIDE, Fœtidus.
  • FEU, Ignis, flamma, incendium.
  • Allumer le feu, Ignem elicio.
  • Mettre le feu, Ignes infero, succendo, inflammo, incendo.
  • Il est plein de feu, Est animo ferventior.
  • FEUILLE, Folium, frondes.
  • Se couvrir de feuilles, Frondesco, frondes emitto.
  • Les feuilles tombent, Folia defluunt.
  • Feuillage, Frondes, arborum folia.
  • Abondant en feuillage, Frondosus, frondibus abundans.
  • Feuille de papier, Pagella.
  • Feuille écrite, Pagina.
  • Feuillet, Tabella, pagella.
  • Feuilleter, Volvo, evolvo.
  • FÈVE, Faba.
  • FÉVRIER, Februarius.
  • FIBRE, Fibra.
  • FICHER DANS, Infigo.
  • FICTION, Commentum, res ficta, inventio.
  • FIDÉLITÉ, Fidelitas, fides.
  • Fidèle, Fidelis, fidus, fide præditus.
  • Fidèlement, Fideliter.
  • FIEL, Fel.
  • FIER (se), Fido, credo, confido.
  • Se fier à la fortune, Spem in fortuna repono.
  • FIERTÉ, Ferocia, ferocitas, superbia.
  • Fier, Gloriosus, superbus, violentus.
  • Fièrement, Proterve, superbe, fiduciter, ferociter.
  • FIÈVRE, Febris.
  • Fièvre tierce, Febres tertianæ.
  • Petite fièvre, Febricula, commotiuncula.
  • Avoir la fièvre, Febricito, febri laboro.
  • La fièvre diminue, Febris se inclinat.
  • La fièvre l’a quitté, A febre relictus est.
  • FIGUE, Ficus.
  • Figuier, Ficus, arbor fici.
  • FIGURE, Descriptio.
  • FIL, Filum, linum.
  • Fil à plomb, Perpendiculum.
  • Filer, Neo, fila duco.
  • FILET, Plaga, rete, laquei.
  • FILS, Filius, natus, gnatus.
  • Adopter un fils, Filium adopto.
  • Aimer comme un fils, Filii caritate aliquem diligo.
  • FIN, Finis, exitus, ultimum, extremum.
  • La chose tire à sa fin, Parum abest a fine.
  • Mener à bonne fin, Transigo, perficio, absolvo.
  • Revenir de la fin au commencement, Redeo ad fontem.
  • La fin ne répond pas au commencement, Extrema primis non respondent.
  • Vers la fin de, Sub alicujus finem.
  • A la fin, Extremo.
  • Sans fin, Interminatus, immensus, infinitus, æternus.
  • Du commencement à la fin, A capite ad calcem.
  • Finir, Finio, perficio, conficio, absolvo, claudo, concludo, termino, fastigium impono, ad exitum perduco.
  • Fini (c’est), Actum est, desperatum est.
  • Finalement, Postremo, ad ultimum.
  • FINI (subst.), Perpolitio.
  • FINESSE, Subtilitas, tenuitas, gracilitas.
  • Parler avec finesse, Scite dico aliquid.
  • Fin (rusé), Callidus, prudens, argutus, festivus, urbanus, qui argutias habet, homo nasutus.
  • Finement, Subtiliter, acute, tenuiter.
  • FISC, Fiscus.
  • FISSURE, Fissum, fissio.
  • FIXER, Destino, designo, decerno, constituo, attribuo, despondeo.
  • Fixer (se), Sido.
  • Fixé, Fixus, decretus, statutus, firmus, satus.
  • FLAMBEAU, Lampas, lucerna, lychnum, lumen.
  • FLAMME, Flamma.
  • De flamme, Flammeus.
  • FLAIRER, Odoror, olfacio.
  • FLANC, Latus, ilia.
  • De flanc, In latus.
  • FLATTERIE, Adulatio, assentatio, blanditiæ.
  • Flatter, Adulor, blandior, assentor, auribus do.
  • Flatteur, Adulator.
  • Flatteur (en), Assentatorie.
  • FLÉAU, Pestis, pernicies, labes, lues.
  • — (Destructeur), Perditor.
  • Éloigner un fléau, Pestem averto.
  • FLÈCHE, Sagitta, jaculum.
  • FLÉCHIR, Inflecto, placo, mitigo, lenio.
  • Flexible, Flexibilis, tener, mobilis.
  • FLÉTRIR, Defloro, rei decus diminuo.
  • — (Marquer), Noto.
  • Flétrissant, Ignominiosus.
  • Flétri, Deformatus, forma atque ornamentis spoliatus, turpificatus.
  • FLEUR, Flos.
  • Cueillir des fleurs, Flores carpere.
  • Les arbres sont en fleurs, Arbores florent.
  • Fleurir, Effloresco, floreo, splendesco, eluceo, eniteo, vigeo.
  • Fleuri, Floridus.
  • FLEUVE, Flumen, fluvius, amnis, profluens.
  • Le fleuve est profond, Flumen est profundum.
  • Le fleuve prend sa source dans la montagne, Flumen in monte oritur.
  • Fluviatile, Fluviatilis.
  • FLOT, Unda, fluctus.
  • Flottant (être), Hæreo, dubito, pendeo.
  • FLOTTE, Classis, navium multitudo.
  • Équiper une flotte, Classem ædifico, orno, apparo, instruo.
  • Détruire une flotte, Classem frango, deprimo.
  • Couler bas une flotte, Classem demergo.
  • FLUET, Tenuis.
  • FLUIDITÉ, Liquor.
  • Fluide, Liquidus.
  • FLÛTE, Tibia, fistula.
  • Joueur de flûte, Tibicen, fistulator.
  • FLUX ET REFLUX, Æstus marini.
  • FOI, Fides, constantia.
  • Mauvaise foi, Fraudatio, perfidia, fraus.
  • Manquer à la foi jurée, Fidem violo.
  • Qui manque à la foi jurée, Perfidiosus, perfidus, insidiosus, fallax, improbus.
  • Sans foi, Perfidiose.
  • FOIE, Jecur, hepar.
  • FOIN, Fœnum.
  • De foin, Fœneus.
  • UNE FOIS, Semel.
  • Une autre fois, Alias, alio tempore, aliquando.
  • Combien de fois, Quoties.
  • Toutes les fois que, Quotiescumque.
  • FOLIE, Amentia, insania, furor, dementia, stultitia, deliramentum.
  • Fou, Amens, insanus, mente motus, perturbatus, stultus, demens, fanaticus.
  • Être fou, Insanio, desipio, furo, mentem amitto, deliro.
  • Vous le rendrez fou, A sanitate mentis hunc deturbabis.
  • Follement, Dementer.
  • FONCIÈREMENT, Introrsum.
  • FONCTION, Munus. Cf. Charge.
  • A FOND, Interius, penitus, omnino, perfecte, funditus.
  • Au fond, Revera.
  • De fond en comble, Funditus.
  • FONDATION, Substructio.
  • Faire des fondations, Substruo.
  • FONDEMENT, Initium, principium, fundamentum, sedes.
  • Fonder, Fundo, fundamentum jacio.
  • FONDS de terre, Fundus, possessio.
  • FONDRE sur les bataillons ennemis, Impressione aciem hostilem fundere, evertere.
  • FORCE, Potestas, potentia, vis, nervi, vires, robur, firmitas.
  • Forces, Vires, robur, lacerti.
  • Employer toutes ses forces, Nervos omnes adhibeo.
  • De toutes ses forces, Omnibus opibus ac viribus, summa ope.
  • De vive force, Per vim.
  • Fort, Fortis, magnanimus, strenuus, constans, potens, robustus, valens, animosus, vehemens.
  • Être fort, Valeo, vires habeo, potens sum.
  • Fortifier (se), Invalesco, corroboror, confirmor, firmior fio.
  • Fortement, Firme, firmiter, valide, enixe, magnopere, vehementer, insigniter, apprime, admodum.
  • Forcé, Necessarius, fatalis, opus, necesse.
  • Forcé, Coactus, expressus.
  • Forcer, Cogo, impello, compello.
  • Forer, Terebro.
  • FORET, Terebra.
  • FORÊT, Silva, nemus, saltus.
  • Couvert de forêts, Silvestris, saltuosus.
  • FORFAIT, Scelus, facinus, flagitium.
  • FORGER, Cudo, ferio, percutio.
  • Forger des mots, Fabricor verba.
  • FORMATION, Informatio, notio.
  • Forme, Forma, figura, species, imago.
  • Qui a plusieurs formes, Multiformis, diversus.
  • Former (élever), Formo, figuro, fingo, effingo, erudio, doceo, instituo, imbuo, instruo.
  • Formellement, Definite, aperte, finite.
  • FORT, Impense, valde, vehementer.
  • FORT, Castrum, locus muris munitus, castellum majus.
  • Fortification, Munimen, munimentum, communitio.
  • Fortifier, Munio, sepio, roboro, corroboro.
  • Qui fortifie, Munitor.
  • Fortifié, Munitus, armatus, vallatus.
  • Fortifié par la nature, Locus ipse positu defensus.
  • Fortifié par l’art, Munitus opere locus.
  • Non fortifié, Immunitus, apertus, non septus.
  • FORTUIT, Fortuitus.
  • Fortuitement, Fortuito, fortuitu casu.
  • FORTUNE, Fortuna, sors, fors, casus.
  • Bonne fortune, Fortuna prospera.
  • Mauvaise fortune, Fortuna adversa.
  • Céder à la fortune, Fortunæ cedo.
  • — (Biens), Pecunia, opes, divitiæ, fortunæ, copiæ, bona.
  • Dissiper sa fortune, Fortunam dissipo, pecuniam devoro, comedo, exhaurio.
  • Perdre sa fortune, Amitto.
  • Rechercher la fortune, Fortunæ consilia mea applico.
  • Artisan de sa fortune, Fortunæ suæ faber.
  • Fortuné, Faustus, fortunatus.
  • FOSSE, Fossa.
  • Fossoyeur, Fossor.
  • FOSSÉ, Fossa.
  • Entourer la ville d’un fossé, Oppidum fossa munire.
  • FOUDRE, Fulmen, fulgur.
  • Coup de foudre, Fulminum jactus.
  • Lancer la foudre, Fulguro, corusco.
  • La foudre est tombée, Fulmina ceciderunt.
  • Périr foudroyé, Fulmine pereo.
  • FOUET, Verber, virga, flagellum, lorum, flagrum.
  • Fouetter, Verbero, cædo, pulso.
  • FOUGÈRE (garni de), Filicatus.
  • FOUGUE, Violentia, vis, impetus, fervor.
  • FOUILLER, Perscrutor, exquiro, inquiro, exploro.
  • FOULE, Multitudo, vulgus, turba, cœtus, caterva.
  • La foule se pressait chez lui, Concursus fiebant magni ad illum.
  • De la foule, Gregarius.
  • FOULER AUX PIEDS, Calco, conculco, protero.
  • FOURBERIE, Fallacia, fraus, præstigiæ, dolus, simulatio, machinæ.
  • Fourbe, Fraudulentus, fallax, dolosus, mendax, malitiosus.
  • Avec fourberie, Fallaciter, dolose, malitiose, ficte, insidiose, simulate.
  • FOURCHE, Furca.
  • FOURMI, Formica.
  • FOURNEAU, Caminus, fornax.
  • FOURNIR, Præbeo, impertio, do, præsto, exhibeo, commodo, gratificor.
  • Fournisseur, Præbitor.
  • FOURRAGER, Frumentor, frumentum colligo.
  • Fourrageur, Pabulator.
  • FOURREAU, Vagina.
  • FOURVOYER (se), Deerro, aberro.
  • FOYER, Lares, penates, focus, ædes.
  • Rentrer dans ses foyers, In tecta discedo.
  • FRACAS, Sonitus, sonus, fragor.
  • Fracasser, Dirumpo, dirimo, rumpo.
  • FRAGILITÉ, Fragilitas.
  • Fragile, Fragilis.
  • FRAGMENT, Particula, fragmentum, appendicula.
  • FRAIS, Gelidus.
  • FRAIS, Sumptus, impensa, impendium.
  • Faire des frais, Sumptus affero alicui.
  • Il fut enterré aux frais du trésor public, De publico est elatus.
  • Estimer les frais d’un procès, Litis æstimationem facio.
  • FRANC, Incallidus, simplex, incautus.
  • Franchement, Candide, sincere, pure, benigne, ingenue.
  • FRANCHIR, Trajicio, transeo, traduco, supero, superscando.
  • Franchissable, Superabilis.
  • FRANGE, Fimbriæ.
  • FRAPPER, Ico, ferio, ictum do, verbero, frango, contero, percutio, cædo.
  • Frapper contre, Impingo, jacio, impello, obtundo.
  • Frapper (se) de ses propres armes, Meo gladio me jugulo.
  • FRAUDE, Fraus, dolus, malitia, fallacia, captio.
  • Frauder, Fraudo, fraudem facio, fallo, ludifico.
  • Fraudeur, Captator.
  • FRAYEUR, Timor, metus, formido, pavor.
  • Frayeur mortelle, Maximus terror.
  • FREIN, Frenum.
  • Mettre le frein, Infreno.
  • Qui n’a plus de frein, Effrenus.
  • FRÉMISSEMENT, Fremitus, strepitus.
  • Frémir, Fremo, perstrepo.
  • Frémissant d’indignation, Fremebundus.
  • FRÉQUENCE, Crebritas, frequentia.
  • Fréquenter, Frequento, sæpe adeo.
  • Fréquent, Creber, frequens, densus.
  • Devenir très fréquent, Percrebresco.
  • Fréquemment, Crebro, frequenter.
  • FRATERNITÉ, Germanitas, communio sanguinis.
  • Fraternel, Germanus.
  • Fraternellement, Germane, fraterne.
  • Fratricide, Fratricida.
  • FRÈRE, Frater, germanus.
  • Fréquenter, Frequento, celebro.
  • FRIANDISES, Bellaria.
  • FRIMAS, Pruina.
  • FRIPON, Fraudator, inficiator.
  • FRISER (se) les chevaux, Capillum calamistris inruo.
  • Frisé, Calamistratus.
  • Fer à friser, Calamister.
  • FRISSON, Horror.
  • Frissonner, Exhorresco, horrore perfundor.
  • FRIVOLE, Frivolus, nugatorius.
  • D’une façon frivole, Nugatorie, inaniter, inepte.
  • FROID, Frigus, vis frigorum.
  • Froid pénétrant, Penetrabile frigus.
  • Froid (avoir), Frigeo, algeo, conglacio.
  • Froid (adj.), Frigidus, gelidus, algidus.
  • Pays froid, Regio in qua frigus impendet intolerabile.
  • Froidement, Gelide.
  • FROMAGE, Caseus.
  • FROMENT, Triticus.
  • FRONDE, Funda.
  • Frondeur, Funditor.
  • FRONT, Frons.
  • Front sévère, Nubecula.
  • Rider le front, Frontem contraho.
  • Se frapper le front, Frontem ferio.
  • Dérider le front, Frontem explico.
  • FRONTIÈRE, Limes, finis, terminus.
  • FROTTER, Defrico, frico.
  • FRUGALITÉ, Frugalitas.
  • Frugal, Frugalis, frugi.
  • D’une façon frugale, Frugaliter, moderate.
  • FRUIT, Fructus, fruges, pomum.
  • Qui rapporte des fruits, Fructuosus, frugifer.
  • Qui porte des fruits, Frugifer.
  • FRUSTRER, Interverto, frustror.
  • FUITE, Fuga, effugium, vitatio.
  • Mettre en fuite, In fugam do.
  • Prendre la fuite, Terga verto, in fugam me conjicio.
  • Fuir, Fugio, fugito, perfugio, transfugio, refugio, recuso, vito, devito.
  • Fuyard, Fugax, ignavus, timidus.
  • Arrêter les fuyards, Recessum fugientibus non do.
  • Poursuivre les fuyards, In tergis fugientium hæreo.
  • Fugitif, Fugitivus, profugus.
  • FUMÉE, Fumus.
  • Fumer, Fumo, fumum emitto.
  • FUMIER, Stercus, sterquilinium.
  • Fumer la ferre, Stercoro, fimum agris adhibeo, stercus agris ingero.
  • FUNÉRAILLES, Exsequiæ, funus.
  • Faire les funérailles, Funus facio, exsequias facio, funero, sepelio.
  • Priver des funérailles, Exsequiis privo.
  • Être privé des funérailles, Exsequiarum honore careo.
  • Funèbre, Funebris, lugubris, funestus, luctuosus, nefastus, infelix.
  • FUNESTE, Exitiabilis, exitialis, exitiosus, perniciosus, calamitosus, mortifer, noxius.
  • FUREUR, Rabies, furor, insania.
  • Apaiser la fureur populaire, Tumultus comprimo.
  • Furieux, Furens, furibundus, furialis, rabidus, violentus, rabiosus, non sui compos.
  • Furieusement, Furenter, furiose, rabide.
  • Furie, Furia.
  • Furibond, Furibundus.
  • FURTIVEMENT, Furtim, clam, obscure.
  • Se glisser furtivement, Obrepo, irrepo.
  • FUSION, Fusio.
  • Fondre (se), Liquefio, liquesco, fluo.
  • FUTILITÉ, Inanitas, vanitas, inane, futilitas.
  • Poursuivre des futilités, Inania sector.
  • Futile, Vanus, inanis, futilis, levis, nugatorius, ineptus.
  • FUTUR, Futurus, eventurus.
  • G
  • GAGE, Pignus, hypotheca.
  • Donner en gage, Pro pignore trado, do pignori.
  • Recevoir en gage, Pignus accipio.
  • GAIETÉ, Festivitas, hilaritas, jucunditas, lepor.
  • Gai, Festivus, lepidus, facetus, suavis, amœnus, hilaris, hilarus.
  • Gaiement, Festive, belle, apte, hilare, hilariter.
  • GAIN, Quæstus, lucrum, emolumentum, merces, fructus, feneratio.
  • Obtenir gain de cause, Jus meum adipiscor.
  • Gagner, Lucrifacio, lucror.
  • Gagner plus d’argent, Plurimum lucror.
  • Attirer qqn par l’appât du gain, Illicio, allecto.
  • Gagner par des services, Demeror.
  • GALERIE, Ambulacrum.
  • GARANTIE (de signature), Chirographi cautio.
  • Garant, Adstipulator, confirmator, defensor, intercessor.
  • GARDE, Tutela, patrocinium.
  • Garder, Custodio, asservo, tueor; custodia asservo, servo.
  • Gardien, Custos, conservator, vindex, defensor.
  • Gardien (du temple), Ædituus, sacræ ædis custos.
  • Garde (d’une épée), Capulus, manubrium gladii.
  • Garde (prendre), Caveo, declino, vito.
  • Garder (se) de, Caveo.
  • Garde (faction), Excubiæ.
  • Monter la garde, Excubo, excubias ago.
  • Qui est de garde, Vigil.
  • GARNISON, Præsidium.
  • GASPILLER, Dissipo, dispergo, diffundo, consumo.
  • GÂTEAU, Offa.
  • GÂTER, Corrumpo, vitio.
  • Gâter une affaire, Rem deteriorem efficio.
  • Gâté, Putridus, rancidus.
  • GAUCHE, Lævus, sinister.
  • A gauche, Sinistra.
  • Tourné vers la gauche, Sinistrorsus.
  • GAULOIS, Gallus.
  • GAZON, Gramen, herba.
  • De gazon, Gramineus.
  • GAZOUILLEMENT, Susurrus.
  • GÉANTS, Gigantes.
  • GELÉE (blanche), Pruina.
  • Geler, Congelo, conglacio, duresco in glaciem.
  • Il gèle, Aquæ gelu durantur.
  • Gelé, Rigidus.
  • GÉMISSEMENT, Plangor, ploratus, uluatus, gemitus, suspirium.
  • Gémir, Gemo, gemitum facio, ingemo, ingemisco, fleo, suspiro.
  • Gémissant, Queribundus.
  • GÉNÉALOGIE (faire une), Generis seriem describo.
  • Arbre généalogique, Genealogica arbor.
  • Généalogiste, Genealogus.
  • GENDRE, Gener, maritus filiæ.
  • GÊNE financière, Summa difficultas nummaria.
  • GÊNER (dans vos affaires), Negotia tua disturbo, interrumpo, impedio.
  • GÉNÉRALAT, Imperium.
  • GÉNÉRAL, Imperator, dux, bello præfectus.
  • — (D’ordre religieux), Summus religiosæ familiæ præfectus.
  • Généralissime, Exercitus imperator summus.
  • GÉNÉRAL, Generalis, communis, universus, confusus.
  • En général, Universe.
  • Généralement, Vulgo, plerumque, generaliter, communiter, una comprehensione.
  • GÉNÉROSITÉ, Magnanimitas, magnitudo animi.
  • Généreux, Generosus, magnanimis, magnificus, liberalis, largus, munificus, beneficus, prolixus.
  • Généreusement, Munifice, liberaliter, large, prolixe.
  • GÉNIE, Ingenium, vis ingenii; genium, dæmon.
  • GENOU, Genu.
  • Se jeter aux genoux, Me ad pedes projicio, ad genua jaceo.
  • Fléchir les genoux, In genua procumbo.
  • A genoux, Genu flexo.
  • GÉOGRAPHIE, Geographia.
  • GÉOMÉTRIE, Geometria.
  • Géométrique, Geometricus.
  • Géomètre, Geometra.
  • GERBE, Manipulus.
  • GESTE, Gestus, motus corporis.
  • GESTION, Gestio, tractatio.
  • GIBET, Patibulum.
  • GLACE, Gelu, glacies.
  • Glacé, Gelidus, frigidus.
  • GLADIATEUR, Gladiator, lanista, bestiarius, mirmillo.
  • De gladiateur, Gladiatorius.
  • GLAIVE, Gladius, sica, pugio, ensis.
  • Tirer le glaive du fourreau, Gladium evagino, gladium nudo.
  • Remettre le glaive dans le fourreau, Gladium in vaginam recondo, vaginæ reddo.
  • Se percer de son glaive, In gladium incumbo.
  • Périr par le glaive, Gladio conficior.
  • GLANAGE, Spicilegium.
  • GLAND, Glans.
  • Qui porte des glands, Glandifer.
  • GLÈBE, Gleba.
  • GLISSER (se), Correpo, irrepo.
  • GLISSER (se) vers, Allabor, accedo, accido, adhæreo.
  • GLISSER (se) en rampant, Subrepo.
  • Glissant, Lubricus, præceps, periculosus, in proclive labens.
  • Globe, Globus.
  • GLOIRE, Gloria, claritas, splendor, amplitudo, lux, honor.
  • Se couvrir de gloire, Gloriam acquiro.
  • Augmenter sa gloire, Gloriam amplifico.
  • Détourner du désir de la, A gloriæ studio refreno.
  • Rechercher la gloire, Laudem peto.
  • S’attribuer la gloire, Laudem vindico mihi.
  • Mépriser la gloire, Gloriam abjicio.
  • N’avoir en vue que la gloire de DIEU, Ad DEI gloriam omnia refero.
  • Se glorifier, Præ me fero, profiteor, glorior.
  • Glorieux, Gloriosus.
  • Glorieusement, Gloriose, magnifice, elate.
  • GLOUTONNERIE, Helluatio.
  • Glouton, Helluo, commessator, ventri deditus, vorax.
  • Manger en glouton, Helluor, commessor.
  • GLU, Viscum.
  • Gluant, Viscosus.
  • GOND, Cardo.
  • GONFLER (se), Turgeo, tumeo, inflatus sum.
  • GONFLÉ, Turgidus, inflatus, tumidus.
  • GORGE, Jugulum, jugulus, collum, guttur.
  • Prendre à la gorge, Jugulum alicujus peto.
  • Pris à la gorge, Obtortus.
  • GOSIER, Fauces.
  • GOUFFRE, Baratrum, locus præceps, vorago, gurges, charybdis.
  • GOUJAT, Cacula, calo.
  • GOURMANDISE, Helluatio, voracitas, ingluvies, gula, edacitas.
  • Satisfaire sa gourmandise, Gulæ indulgeo.
  • Gourmand, Vorax, helluo, lurco.
  • GOÛT, Gustus, gustatus.
  • Goûter, Degusto, delibo, agnosco.
  • GOÛT (inclination pour), Studium, cupiditas.
  • Qui a du goût pour, Studiosus, cupidus, amans, observans.
  • Goûter (jouir), Perfruor, fruor, utor, potior.
  • Sans goût, Ineleganter, inconcinne, impolite.
  • GOUTTE, Stilla, gutta.
  • Eau de gouttière, Stillicidium.
  • Tomber goutte à goutte, Stillo.
  • GOUTTE (maladie), Podagra.
  • Goutteux, Arthriticus.
  • GOUVERNAIL, Gubernaculum, clavis.
  • GOUVERNEMENT, Administratio, gubernatio, curatio, regimen.
  • Avoir le gouvernement de la province, Provinciam summo cum imperio obtineo.
  • Être chargé du gouvernement de la république, Ad gubernacula reipublicæ admoveor.
  • Acceptez le gouvernement de l’État, Complectere rempublicam tuis curis.
  • Gouverner, Guberno, administro, rego, gero, moderor, clavem teneo, ad gubernacula sedeo.
  • Gouverneur, Gubernator, rector.
  • Gouverneur de province, Provinciæ præsum.
  • GRABAT, Grabatus.
  • GRÂCE, Gratia, grates, beneficium, venia, facultas.
  • Demander grâce, Gratiam repeto.
  • Gracier (faire grâce), Condono, in gratiam recipio.
  • Trouver grâce devant qqn, Ineo gratiam ab aliquo.
  • De grâce! Sodes! amato.
  • A titre de grâce, Præcario.
  • GRÂCE, Lepor, festivitas, jucunditas, venustas, hilaritas, humanitas, urbanitas.
  • Action de grâces, Grates, gratiæ.
  • Je vous rends grâces, Gratias tibi ago.
  • Rechercher les bonnes grâces, Gratiam alicujus aucupo.
  • Être dans les bonnes grâces, Summa apud aliquem gratia valeo.
  • Perdre les bonnes grâces, Collectam gratiam effundo.
  • Gracieux, Venustus, festivus, lepidus.
  • Peu gracieux, Illepidus, infacetus, invenustus.
  • Gracieusement, Urbane, facete, eleganter, scite, ornate, polite.
  • Avec grâce, Naviter.
  • Faire avec grâce, Navo, præsto, exhibeo.
  • Sans grâce, Illepide, infacete.
  • GRADATION, Gradatio.
  • Graduellement, Gradatim, gradibus, per gradus, sensim.
  • GRAIN, Granum.
  • Graine, Semen.
  • GRAISSE, Adeps.
  • Gras, Opimus, corporatus, pinguis, amplus, adipalis.
  • Grammairien, Grammaticus.
  • GRANDEUR, Magnitudo, amplitudo, moles, granditas.
  • — (Éclat), Amplitudo, gloria, dignitas, splendor, auctoritas, gravitas, præstantia.
  • Grandeur (d’âme), Excelsitas, celsitas, altitudo, magnanimitas.
  • Grandir, Cresco, adolesco.
  • Grand, Grandis, altus, immanis, magnus, ingens, excelsus.
  • Aussi grand, Tantus, mediocris, aliquantus.
  • Grandi, Adultus, grandior, progressa ætas, magis confirmata, major.
  • Grandement, Longe, multum, magnopere, oppido.
  • Avec grandeur, Magnifice.
  • Grands, Optimates.
  • Grand-maître de l’artillerie, Generalis armorum præfectus.
  • GRATIFICATION, Corollarium, appendix, accersio, donum.
  • Gratifier (de), Dono, largior, munere afficio, munus, donum affero.
  • GRATTER, Scabo.
  • GRATUIT, Gratuitus, sine præmio et mercede.
  • Gratuitement, Gratis, gratuito, sine mercede, sine præmio.
  • GRAVITÉ, Gravitas, auctoritas.
  • Être plein de gravité, Maximæ gravitatis sum.
  • Grave, Gravis.
  • GRAVEUR, Cælator.
  • Graver, Insculpo, imprimo, inscribo.
  • Graver dans, Ingenero.
  • GRAVIER, Gravea, arena.
  • GRAVIR, Scando, ascendo, conscendo.
  • GRÉ (de son plein), Sponte, vi sua, sua voluntate.
  • GREC, Græcus.
  • Parler le grec, Græce loquor.
  • A la grecque, Græce.
  • GREFFER (action de), Insitio, consitio.
  • Greffé, Insitivus, non nativus.
  • GREFFIER, Scriba, scriptor.
  • GRÊLE, Grando.
  • Il grêle, Grando cecidit.
  • GRÊLE, Tenuis.
  • GRENIER, Granarium, horreum.
  • GRENOUILLE, Rana.
  • GRIEF, Querela, querimonia, questus, conquestio.
  • GRIFFE, Ungula.
  • GRILLE, Clathri.
  • Grillage, Cancelli forenses.
  • GRILLER (de), Prurio.
  • GRIMPER (à), Scando.
  • GRINCEMENT, Stridor, strepitus.
  • Grincer, Strideo, ringor.
  • GRIS-VERT, Cæsius.
  • Grisonner, Canesco, senesco, inveterasco.
  • GROGNER, Gannio.
  • GRONDER, Increpo, redarguo, accuso.
  • GROSSIER, Impolitus, rudis, inelegans, inconcinnus, infacetus, horridus, incultus, asper, dirus, ferus, barbarus, immanis, immansuetus; rusticus, rusticanus, agrestis, inurbanus, illepidus.
  • Grossièrement, Aspere, rustice, crasse, barbare.
  • GROUPER, Condenso, cogo.
  • GRUE, Grus.
  • GUÉ, Vadum.
  • Guéable, Vadosus.
  • GUÈPE, Vespa.
  • GUÉRISON, Sanatio, sanitas, salus.
  • Guérir, Curo, curationem adhibeo, valetudini restituo, sano.
  • Le temps guérit tous les maux, Tempus, omnem adversæ fortunæ recordationem ex animo expellit.
  • Guérissable, Sanabilis.
  • GUERRE, Bellum, tempus belli, mars.
  • Guerre civile, Bellum intestinum.
  • Guerre d’extermination, Bellum internecionum.
  • La guerre est imminente, Bellum imminet.
  • Faire les préparatifs de la guerre, Bellum paro.
  • Faire la guerre, Bello, belligero, bellum gero.
  • Traîner la guerre en longueur, Bellum protraho.
  • La guerre est sur le point de finir, Bellum remittit.
  • Terminer une guerre, Bellum absolvo.
  • Guerrier, Bellator, pugnax.
  • GUET (faire le), Speculor, in specula sum.
  • GUÊTRE, Ocrea.
  • Qui a des guêtres, Ocreatus.
  • GUIDE, Rector, gubernator.
  • Guider, Præmonstro, prænuntio, monstro.
  • GUIRLANDE, Serta, corona, corolla.
  • GUISE (faire à sa), Meo utor consilio, me ipsum adhibeo in consilium.
  • GYMNASE, Gymnasium.
  • Gymnasiarque, Gymnasiarchus.
  • H
  • HABILETÉ, Habilitas, agilitas, prudentia, sapientia, consilium, ratio.
  • Habile, Solers, sagax, perspicax, peritus, gnarus, ingeniosus, habilis, aptus.
  • Habilement, Callide, astute, caute, perite, provide, argute, scienter, apte.
  • HABILLEMENT, Vestis, vestitus, vestimentum.
  • HABITATION, Habitatio.
  • Habiter, Habito, colo, incolo, domicilium habeo, sum.
  • Habiter (près de), Accolo, juxta colo, habito.
  • Habitable, Habitabilis.
  • Habitant, Habitator, incola.
  • HABITUDE, Habitus, consuetudo, assuetudo, mos, modus, institutum.
  • Il garde ses habitudes, Instituto suo utitur.
  • Qui n’a pas l’habitude de, Insolens, insolitus, imperitus.
  • Perdre l’habitude de, Desuefacio, consuetudinem tollo.
  • Reprendre ses anciennes habitudes, In eamdem vitæ consuetudinem revolvor.
  • Habituer à (s’), Suesco, assuesco, consuesco.
  • Habitué (être), Soleo.
  • HACHE, Securis.
  • HAIE, Septum.
  • HAILLONS, Pannus.
  • Vêtu de haillons, Pannosus, pannis obsitus, male vestitus, sordidatus.
  • HAINE, Odium.
  • Être animi d’une grande haine, Flagro odio.
  • Concevoir de la haine, Ad inimicitias voco.
  • Exciter la haine contre qqn, Odium in aliquem concito.
  • Apaiser la haine, Odia mitigo.
  • Assouvir sa haine, Expleo odium ac saturo.
  • Haïr, Odi, odio habeo.
  • Qui hait, Exosus, qui odio habet.
  • Haï, Invisus, odiosus.
  • Par haine, Invidiose, odiose.
  • HALETANT, Anhelus.
  • HAMEÇON, Hamus.
  • HAMPE, Hastile.
  • HARANGUE, Oratio ad populum, concio, sermo.
  • Haranguer, Concionor, concionem habeo.
  • HARASSÉ, Fatigatus, defessus, languens.
  • HARCELER, Lacesso, irrito, insector.
  • HARDIESSE, Confidentia, impudentia, temeritas, audacia.
  • Hardiment, Libenter, audacter, fidenter, proterve, confidenter, animose.
  • HARMONIE, Harmonia, concentus.
  • — (Accord entre les gens), Harmonia, unanimitatis.
  • Harmonieusement, Numerose.
  • HASARD, Casus, fortuna, sors, alea.
  • Le hasard est puissant, Fortuna multum potest.
  • Tenter le hasard, Fortunam tento.
  • A tout hasard, In omnem eventum.
  • Au gré du hasard, Ut fors tulerit.
  • Par hasard, Fortuito, casu.
  • Il arrive par hasard, Casu evenit.
  • HÂTE, Properantia, properatio, festinatio.
  • A la hâte, Sine mora, cito.
  • Hâter (se), Accelero, maturo, propero, festino, premo, urgeo.
  • Qui se hâte, Festinus, properans.
  • Avec hâte, Festinanter, equis velisque, propere.
  • Hâtif, Præcox.
  • HAUTEUR, Altitudo, celsitas.
  • HAUT (du toit), Fastigium domus.
  • Haut, Altus, sublimis, excelsus, editus, excitatus humo.
  • Reprendre la chose de plus haut, Exordium longius peto.
  • Haut (en), Alte, sublime, sursum.
  • Hautain, Imperiosus, superbus, ferox.
  • HÉLAS! Heu, eheu, væ.
  • HENNISSEMENT, Hinnitus.
  • Hennir, Hinnio.
  • HÉRAUT, Præco, caduceator.
  • HERBE, Herba.
  • Pousser de l’herbe, Herbesco.
  • De couleur d’herbe, Herbeus.
  • HERCULE (par)! Hercle, hercule.
  • HÉRÉSIE, Heresis, secta, opinio a vera doctrina aberrans.
  • L’hérésie se propage, Serpit hæresis.
  • Hérésiarque, Hæreticus.
  • Devenir hérétique, Sinceræ religioni castra desero.
  • HÉRISSÉ, Hirsutus, asper, horridus.
  • HÉRITAGE, Hæreditas, patrimonium.
  • Enlever un héritage, Hereditatem alio averto.
  • Conserver son héritage, Rem a parente traditam servo.
  • Faire participer à un héritage, In partem hæreditatis aliquem voco.
  • Hériter, Hæreditatem teneo.
  • Héritier, Hæres.
  • Il a institué son héritier, Hæredem instituit.
  • Héritier de plusieurs, Multorum relictus est hæres.
  • Héréditaire, Hæreditarius, gentilitius.
  • HÉROÏQUE, Heroicus, herous.
  • Héros, Heros, princeps.
  • HÉSITATION, Hæsitatio, dubitatio, cunctatio, mora, tarditas.
  • Hésiter, Hæsito, dubito, titubo, timeo, cunctor, differo.
  • Qui hésite, Cunctabundus, segnis, resistens, cunctator.
  • Hésitation (avec), Cunctanter, lente.
  • HEUREUX, Faustus, fortunatus, felix, beatus.
  • Puissiez-vous être toujours heureux! Utinam omnia tibi feliciter succedant.
  • Rendre heureux, Fortuno, servo, augeo.
  • Heureusement, Fauste, fortunate, feliciter, beate.
  • HEURTER contre, Allido, impingo, incurro, affligo, concutio, vehementer commoveo.
  • HIATUS (avec des), Hiulce, aspere, vaste, rustice (loqui).
  • HIBOU, Bubo, strix, noctua.
  • HIDEUX, Teter, flagitiosus, deformis.
  • HIER, Heri, hesterno die.
  • D’hier, Hesternus.
  • HIRONDELLE, Hirundo.
  • HISTOIRE, Historia, annales.
  • Écrire l’histoire, Res gestas ad memoriam præscribo.
  • On lit dans l’histoire, Annales perhibent.
  • Historien, Historicus.
  • HISTORIETTE, Fabella, fabula.
  • HISTRION, Histrio, actor scenicus, comœdus.
  • HIVER, Hiems, hibernum tempus, bruma.
  • L’hiver passe, Hiems senescit.
  • Quartiers d’hiver, Hiberna, hibernaculum.
  • Passer l’hiver, Hiemo, hiberno.
  • D’hiver, Hibernus, hiemalis.
  • HO! Hui.
  • HOCHETS, Crepundia.
  • HOLA! Heus! oh! eho!
  • HOMME, Homo, mortalis, vir.
  • Homme de rien, Ignotum ac vile caput.
  • Homme petit, faible, Homuncio, homunculus.
  • Homicide, Homicida, sicarius.
  • — Homicidium, cædes.
  • Honnêteté, Bonitas, ingenuitas, honestas, probitas, honestum, decens, decorum.
  • Honnête, Ingenuus, honestus, probus, bonus.
  • Honnêtement, Caste, integre, pure.
  • HONNEUR, Dignitas, honor, splendor, auctoritas, laus, gloria, decus, amplitudo.
  • Conserver son honneur, Tueor dignitatem.
  • Porter atteinte à l’honneur, Dignitatem lædo, minuo.
  • Soutenir l’honneur, Dignitatem sustineo.
  • Élever aux honneurs, Promoveo ad honores.
  • Parvenir aux honneurs, Honores consequor.
  • Combler d’honneurs, Honores decerno.
  • Rechercher les honneurs, Honores affecto.
  • Obtenir de grands honneurs, In magno apud omnes honore sum.
  • Honorer, Honoro, honorem habeo, honesto, decoro, colo, observo, veneror, amo, diligo, honorem alicui habeo.
  • Honoré, Honoratus, decorus, honestus.
  • Honoré (être), Laudibus floreo.
  • Honoraire, Honorarius.
  • Honorifique, Honorificus.
  • Honorable, Honorabilis, gloriosus.
  • Regarder comme honorable de, In gloria id pono.
  • Honorablement, Honorate, honorifice, honeste, decore, laudate, recte, laudabiliter, graviter.
  • HONTE, Dedecus, ignominia, infamia, macula, opprobrium, flagitium, nequitia, turpitudo, fœditas.
  • Il regarde comme une honte pour lui, Probro, vitio, dedecori sibi vertit, dat.
  • Avoir honte, Pudet, pudore afficior, erubesco.
  • Être couvert de honte, Rubore suffundor.
  • Honteux, Turpis, inhonestus, fœdus, inquinatus, flagitiosus, nequam.
  • Faire qqche de honteux, Turpiter ago.
  • D’une façon honteuse, Turpiter, turpe, nequiter, nefarie, tetre.
  • HORIZON, Horizon, finiens.
  • HORLOGE, Horologium.
  • HORREUR (avoir en), Abhorreo, aversor, abominor, aspernor, formido, timeo, horreo, metuo, cohorreo.
  • Frémir d’horreur, Perhorresco.
  • Être saisi d’horreur, Horreo.
  • Horrible, Horrendus, horrificus, horribilis, formidolosus, metuendus, infandus, exsecrandus.
  • HORS, E, ex, extra, extrinsecus, foris.
  • Être hors de soi, Furo, insanio, bacchor, furore inflammor.
  • HORTICULTURE, Topiaria.
  • HOSPITALITÉ, Hospitium, familiaritas, amicitia.
  • Donner l’hospitalité, Hospitem admitto.
  • Refuser l’hospitalité, Alicui hospitium renuntio.
  • HÔPITAL, Xenodochium, diversorium publicum peregrinorum.
  • Hospitalier, Hospitalis, qui libenter recipit.
  • HÔTE, Hospes.
  • HOSTIE, Hostia, victima.
  • HÔTEL-DIEU, Nosocomium.
  • HOUSSE, Ephippia.
  • HOYAU, Ligo.
  • HUÉE, Sibilus.
  • Huer, Exsibilo, explodo.
  • HUILE, Oleum.
  • Relatif à l’huile, Olearius.
  • HUIT, Octo.
  • HUÎTRE, Ostrea.
  • HUMANITÉ, Humanitas, lenitas, facilitas, comitas, urbanitas, benignitas, navitas morum.
  • Humain, Humanus.
  • Humainement, Humane, humaniter, benigne.
  • HUMEUR, Bilis, ira.
  • Avec humeur, Morose.
  • HUMECTER, Humecto, humidum facio, humore aspergo, madefacio.
  • HUMIDE, Humidus, humorem habens, udus, madidus.
  • Rendre humide, Madefacio.
  • Humide (être), Humesco, madeo; madidus, humidus fio.
  • HUMILITÉ, Modestia animi, submissio animi, sui despicientia.
  • Humilier, Deprimo, conculco.
  • Humilier (s’), Demitto me.
  • Humble, Humilis, demissus, jacens, abjectus.
  • Humblement, Humiliter, submisse, demisse.
  • HURLER, Ululo.
  • HUTTE, Casa agrestis.
  • HYDROPISIE, Aqua Intercus.
  • HYPERBOLE, Superlatio.
  • HYPOCRITE, Simulator, adulator.
  • I
  • IAMBE, Iambus.
  • Iambique, Iambicus.
  • ICI (sans mouv.), Hic, isthic, illic.
  • Ici (avec mouv.), Huc.
  • D’ici, Hinc, ex hoc loco, isthinc.
  • IDÉE, Species rerum, prima et inchoata intelligentia, phantasia.
  • — (Connaissance), Notitia, notio, cognitio.
  • Venir à l’idée, In mentem venit.
  • Rien ne me fera changer d’idée, Nulla re a proposito deterreor.
  • IDES, Idus.
  • IDIOT, Idiota.
  • IDOLE, Idolum.
  • IDOLÂTRIE, Cultus falsorum numinum.
  • Idolâtre, Cultor falsorum numinum.
  • IGNOMINIE, Ignominia, infamia, dedecus, contumelia, probrum.
  • Ignominieux, Probrosus, ignominiosus.
  • IGNORANCE, Ignorantia, ignoratio, inscientia.
  • Ignorer, Nescio, ignoro, sum ignarus, inscius sum.
  • Ignorant, Imperitus, inscius, rudis, ignarus, indoctus, nescius.
  • En ignorant, Imperite, inscite, indocte, imprudenter.
  • ÎLE, Insula.
  • ILLETTRÉ, Illitteratus.
  • ILLICITE, Illicitus, nefas.
  • ILLUSTRATION, Ornamentum, decus, insigne, honor, dignitas, lumen, illustratio.
  • Illustre, Præclarus, eximius, egregius, insignis, nobilis, notatus, inclitus, clarus.
  • Illustrer, Illustro, illumino, collustro.
  • IMAGE, Imago, simulacrum, species, exemplar.
  • IMAGINATION, Excogitatio.
  • Imaginer, Excogito, cogitando invenio, fingo, meditor.
  • Imaginer (s’), Persuasum habeo, animo mihi repræsento.
  • IMBÉCILE, Baro, homo stupidus.
  • IMBERBE, Imberbis.
  • IMBIBER, Madefacio, imbuo, tingo, inficio.
  • IMITATION, Imitatio, æmulatio.
  • Imiter, Imitor, adumbro, exprimo, imitatione exprimo.
  • IMITATEUR, Imitator, æmulator, æmulus.
  • IMITABLE, Imitabilis.
  • IMMATÉRIEL, Incorporeus, quod corpore caret.
  • IMMÉDIATEMENT, Subinde, statim post.
  • IMMENSITÉ, Immensitas, infinitas, innumerabilitas.
  • Immense, Immensus, infinitus, profundus, ingens, immanis, grandis.
  • IMMINENT, Instans, imminens.
  • IMMISCER (s’), Me misceo, me ingero, me insero.
  • IMMOBILE, Immobilis, torpens, immotus.
  • IMMODÉRÉ, Intemperans, immoderatus.
  • Immodérément, Impotenter.
  • IMMOLER, Sacrifico, immolo, macto.
  • IMMORALE (d’une façon), Obscœne, turpiter.
  • IMMORTALITÉ, Immortalitas.
  • Immortaliser, Immortalitati trado, immortalitati commendo.
  • Immortel, Immortalis, indissolubilis, sempiternus.
  • A la façon des immortels, Immortaliter.
  • IMMUTABILITÉ, Immutabilitas, necessitas.
  • Immuable, Immutabilis, immobilis, perennis.
  • IMPAIR, Impar.
  • IMPARFAIT, Imperfectus, inchoatus, non absolutus, adumbratus, affectus.
  • IMPÉNÉTRABLE, Impenetrabilis.
  • IMPÉRIEUX, Imperiosus, superbus.
  • IMPERTINENCE, Fatuitas.
  • Impertinent, Petulans, audax.
  • IMPÉTUOSITÉ, Impetus, vis, violentia, ferocia, conatus.
  • IMPIE, Impius, nefarius, nefandus, detestabilis, impurus.
  • Tout ce qui est impie, Nefas.
  • D’une façon impie, Impie, nefarie, sceleste, turpiter.
  • IMPITOYABLE, Immisericors, immansuetus, superbus, infestus.
  • IMPLACABLE, Implacabilis, inexorabilis.
  • IMPLORER, Imploro, invoco, flagito.
  • IMPORTANCE, Momentum, pondus.
  • Il importe, Refert, interest, ad rem pertinet.
  • Cela vous importe peu, Hoc tua nullam in partem interest.
  • Cela vous importe beaucoup, Hoc tua multum refert.
  • N’importe lequel des deux, Utervis.
  • Importante (chose), Magnum habens momentum, multum momenti est.
  • Peu important, Parvus, modicus, angustus, tenuis, minutus, futilis, vanus, levis.
  • IMPORTATION, Invectio.
  • Importer, Inveho, importo.
  • On importa une grande quantité de blé, Maxima frumenti copia advecta est.
  • IMPORTUN, Interpellator, interventor.
  • IMPOSER, Impono, injungo.
  • En imposer, Impono alicui.
  • Imposer (s’), Me intrudo.
  • IMPÔT, Vectigal, pensio.
  • Exempt d’impôts, Immunis.
  • Perception des impôts, Vectigalium cura.
  • Imposer, Vectigal impono.
  • Payer l’impôt, Vectigal pendo.
  • Exempter d’impôts, Vectigalibus libero.
  • Qui concerne les impôts, Vectigalis, stipendiarius, tubulerus.
  • IMPRÉCATION, Diræ, furiæ, minæ, exsecrationes, imprecationes.
  • Charger d’imprécations, Exsecror, imprecor, abominor, detestor.
  • IMPRÉGNER, Inficio, imbuo.
  • IMPRESSION, Affectus, affectio.
  • Faire impression, Animum pello.
  • IMPRIMER (dans l’esprit), Impingo, infigo.
  • Imprimer un livre, Typis edo.
  • IMPROVISÉ, Extemporalis.
  • IMPROVISTE (à l’), Improviso, ex improviso, ex inopinato, derepente, subito, repentino.
  • Venir à l’improviste, Intervenio; de improviso venio, intersum.
  • IMPRÉVU, Improvisus, inopinatus, repentinus, fortuitus.
  • IMPRUDENCE, Temeritas.
  • IMPRUDENT, Imprudens, incautus, improvidus, temerarius.
  • Imprudemment, Incaute, incallide, imprudenter, temere, inconsiderate.
  • IMPUDENCE, Impudentia, procacitas, petulantia, protervitas.
  • Impudent, Impudens, inverecundus, procax, petulans, audax.
  • Impudemment, Impudenter, audacter, procaciter, petulanter, licenter.
  • IMPUDICITÉ, Impudicitia.
  • Impudique, Impudicus, lascivus, libidinosus, luxuriosus.
  • IMPUISSANCE, Impotentia.
  • Impuissant, Impotens, invalidus, infirmus.
  • IMPULSION, Impulsio, impulsus, commotio.
  • IMPUNITÉ, Impunitas, licentia, venia.
  • Impuni, Impunitus, inultus.
  • Rester impuni, Pœnam effugio, impunitus maneo.
  • Impunément, Impune, tranquille.
  • IMPURETÉ, Impuritas, flagitia turpitudinis.
  • Impur, Immundus, impurus, illotus, sordidus, contaminatus, sceleratus.
  • D’une façon impure, Impure, spurce, fœde, obscœne, turpiter.
  • INABORDABLE, Invius.
  • INACCESSIBLE, Inaccessus, invius, impenetrabilis.
  • INACCOUTUMÉ, Insolitus, insuetus, novus, inusitatus, inexpertus.
  • INACHEVÉ, Infectus.
  • INACTIF, Otiosus, nihil agens, négligens, oscitans, piger.
  • Demeurer inactif, Oscitor, otior.
  • INANITION, Inedia.
  • Inanimé, Inanimatus, inanimis, expers vitæ, inanimus, exanimis.
  • INATTENDU, Inexspectatus, insperatus, repentinus, subitus, nec opinatus.
  • INATTENTION, Inconsiderantia, negligentia.
  • Inattentif, Oscitans, negligens.
  • INAUGURER, Inauguro, consecro, dedico.
  • INCENDIE, Incendium, ardor, flamma.
  • Allumer un incendie, Incendium excito.
  • Éteindre un incendie, Incendium exstinguo.
  • Sauver de l’incendie, Ab incendio libero.
  • Incendier, Incendo, inflammo, incendium facio.
  • INCERTITUDE, Hæsitatio.
  • Incertain, Incertus, obscurus, fallax, dubius.
  • Incertain (être), Fluctuo.
  • INCISE, Incisum, incisio.
  • Par incises, Incise, incisim, cæsim.
  • INCIVIL, Inurbanus, insulsus, infacetus, inhumanus, ineptus.
  • INCLINATION, Inclinatio, proclivitas.
  • Incliné, Pronus, flexus, inclinatus, cernuus, deflexus.
  • INCOMMODITÉ, Incommoditas, incommodum.
  • Incommoder, Incommodo, incommodum affero, obturbo, molestus sum.
  • Incommode, Molestus, intempestivus.
  • D’une façon incommode, Incommode, moleste.
  • INCONNU, Ignotus, obscurus, incognitus, ignobilis, humilis.
  • INCONSÉQUENT, Qui sibi non constat.
  • D’une façon inconséquente, Inconstanter, leviter.
  • INCONSIDÉRÉ, Incautus, inconsideratus, inconsultus, temerarius, imprudens.
  • Inconsidérément, Improvide, incaute, inconsiderate, imprudenter, temere.
  • INCONSTANCE, Inconstantia, levitas, mutabilitas, vanitas, mobilitas.
  • Inconstant, Inconstans, ingenii mobilis, levis, infidelis, infidus, mobilis.
  • INCONVENANT, Indecorus, turpis, inhonestus, pravus, inconveniens.
  • D’une façon inconvenante, Indecore.
  • INCONVÉNIENT, Incommodum, damnum, detrimentum.
  • INCORRECT, Mendosus, vitiosus.
  • D’une façon incorrecte, Mendose, vitiose.
  • INCORRIGIBLE (il est presque), Nullum pene correctioni locum relinquit.
  • INCRÉDULE, Incredulus.
  • INCROYABLE, Incredibilis, inauditus.
  • D’une façon incroyable, Incredibiliter.
  • INCULQUER, Ingenero, ingigno.
  • INCULTE, Vastus, incompositus.
  • — (Grossier), Impolitus, rudis.
  • INCURIE, Incuria, negligentia.
  • INCURABLE, Insanabilis, desperatus.
  • INCURSION, Impetus, incursio, excursio.
  • Faire une incursion, Agros incurso, irruo, excurro, invado.
  • INDÉCEMMENT, Indecenter.
  • INDÉCIS (être), Hæreo, dubito, pendeo.
  • INDÉPENDANT, Liber, non impeditus, integer.
  • INDICATION, Destinatio, descriptio, indicium, documentum, nota.
  • Indice, Significatio, signum, index.
  • Indiquer, Designo, describo, noto, significo, constituo, destino, definio.
  • INDIFFÉRENCE (je suis dans la plus complète), Neutram in partem moveor.
  • Indifférent, Indifferens.
  • INDIGENCE, Paupertas, tenuitas, inopia, penuria, egestas, indigentia.
  • Être dans l’indigence, Indigeo, egeo.
  • INDIGÈNE, Indigena.
  • INDIGESTION, Crapula, dissoluta victus ratio, cruditas.
  • INDIGNITÉ, Indignitas, turpitudo, atrocitas.
  • Indigne, Indignus, turpis, iniquus.
  • Indignement, Fœdissime, turpissime.
  • INDIGNATION, Indignatio, stomachus, ira.
  • Plein d’indignation, Indignabundus, indignans, obiratus.
  • Indigner, Indignationem concipio.
  • INDISPENSABLE, Necessarius, fatalis, opus, necesse.
  • INDISPOSITION, Invaletudo.
  • INDISSOLUBLE, Indissolubilis.
  • INDISTINCTEMENT, Promiscue, sine discrimine.
  • INDIVISIBLE, Individuus, simplex.
  • INDOLENCE, Ignavia, inertia, desidia, languor, socordia, tarditas.
  • Indolent, Segnis, piger, languens.
  • INDOMPTABLE, Indomabilis.
  • Indompté, Indomitus, effrenatus, insociabilis.
  • INDULGENCE, Indulgentia, obsequium, patientia, lenitas, mansuetudo, placabilitas.
  • Être indulgent pour qqn, Indulgeo, obsequor, facilis sum in aliquem.
  • Avec indulgence, Remisse, leniter.
  • INDUSTRIEUX, Solers, ingeniosus.
  • Industrieusement, Solerter, segniter.
  • INÉGAL, Inæquabilis, inæqualis.
  • Inégalement, Inæqualiter.
  • INÉPUISABLE, Inexhaustus.
  • INESPÉRÉ, Insperatus.
  • INESTIMABLE, Inæstimabilis.
  • INÉVITABLE, Necessarius, fatalis, opus.
  • INEXORABLE, Inexorabilis, implacabilis, inexpugnabilis, inexplebilis.
  • INEXPÉRIMENTÉ, Inexpertus, rudis, imperitus.
  • INEXPIABLE, Inexpiabilis.
  • INEXPLICABLE, Inexplicabilis, inenodabilis.
  • INEXPUGNABLE, Inexpugnabilis, tutus, munitus, invictus.
  • INEXTRICABLE, Inenodabilis.
  • INFAMIE, Ignominia, turpitudo, dedecus, flagitium, nota, probrum, convitium, maledictum.
  • Souillé d’infamie, Plurimis flagitiis contaminatus.
  • Noter d’infamie, Ignominia afficio.
  • Infâme, Probrosus.
  • Infamant, Turpis, flagitiosus, infamis.
  • Cela n’a rien d’infamant, Nullam ea res infamiam habet.
  • D’une façon infâme, Turpiter, turpe, obscœne, nequiter, nefarie.
  • INFANTERIE (troupe d’), Pedestres copiæ.
  • Être dans l’infanterie, Pedibus stipendia facio.
  • INFATUER, Infatuo, fatuum reddo.
  • INFECT, Fœtidus.
  • Infecter, Inficio, corrumpo, vitio.
  • INFÉRIEUR, Inferior.
  • INFERNAL, Infernus.
  • INFIDÉLITÉ, Infidelitas, perfidia.
  • Infidèle, Infidelis, infidus.
  • Être infidèle à, Deficio a meipso.
  • Infidèle à mes principes, Discedo a meipso.
  • INFIME, Infimus.
  • INFINITÉ, Innumerabilitas.
  • Infini, Infinitus, immensus, indeterminatus, inexhaustus.
  • A l’infini, Infinite.
  • INFIRMITÉ, Infirmitas, debilitas.
  • Infirme, Infirmus, debilis, carens viribus, fractus.
  • Infirmer, Infirmo, debilito, frango.
  • INFLAMMATION, Inflammatio, ardor.
  • INFLEXION, Flexio, flexus, anfractus.
  • INFLIGER, Infligo, infero.
  • INFLUENCE, Pondus, auctoritas.
  • Avoir de l’influence, Apud aliquem possum.
  • INFORMATION, Percontatio, quæstio.
  • Informer, Prænuntio, præmonstro, prædico.
  • Informer (s’), Sciscitor, percontor, quæro.
  • INFORME, Informis.
  • INFRANCHISSABLE, Inexsuperabilis.
  • INGÉNIEUX, Ingeniosus, solers.
  • Traits ingénieux, Argutiæ.
  • Ingénieusement, Ingeniose, solerter, subtiliter, acute, argute.
  • INGÉNU, Ingenuus, honestus.
  • Ingénument, Ingenue, sincere, candide.
  • INGRAT, Ingratus, immemor beneficii.
  • En ingrat, Ingrate, illiberaliter.
  • INHABILE, Inhabilis, ineptus.
  • INHABITABLE, Inhabitabilis, desertus, incultus, vacuus.
  • INHOSPITALITÉ, Inhospitalitas.
  • Inhospitalier, Inhospitalis, asper, desertus.
  • INHUMANITÉ, Inhumanitas, crudelitas, immanitas.
  • Inhumain, Inhumanus, ferus, crudelis, immanis.
  • Inhumainement, Inhumane, inhumaniter.
  • INHUMATION, Inhumatio, sepultura.
  • INIMITIÉ, Inimicitia, alienatio, disjunctio.
  • ININTELLIGIBLE, Obscurus.
  • INITIÉ (être), Initio, devoveor.
  • INJURE, Convitium, maledictum, probrum, contumelia, crimen, opprobrium.
  • En venir aux injures, Ad verborum contumelias descendo.
  • Souffrir des injures, Convitio jactor, contumeliam accipio.
  • Pardonner les injures, Injurias contemno, obliviscor.
  • Venger une injure, Ulciscor, pœnam repeto, punio.
  • Injurier, Maledico, maledictis prosequor, probra insero.
  • Qui injurie, Conviciator, maledicus.
  • INJUSTICE, Injuria, iniquitas, injustitia.
  • Souffrir une grande injustice, Injuriam accipio gravissimam.
  • Oublier les injustices, Injurias oblivione contero.
  • Injuste, Injustus, iniquus, injuriosus, nefas.
  • Injustement, Improbe, injuste, inique, perverse, nequiter, immerito.
  • Être injustement condamné, Judicio iniquo jugulor.
  • INNÉ, Innatus, insitus, ingenitus.
  • INNOCENCE, Innocentia.
  • Innocent, Purus, mundus, castus, innocens, innoxius.
  • Il est innocent, Culpa caret.
  • Innocemment, Pure, sincere, caste.
  • INNOMBRABLE, Innumerabilis, innumerus.
  • INOCCUPÉ (être), Vaco, nihil ago, cesso.
  • INOFFENSIF, Innocuus.
  • INONDATION, Proluvies, eluvies, eluvio.
  • Inonder, Inundo, alluo, obruo, respergo, perfundo, superfluo.
  • INOPINÉ, Inopinatus, nec opinatus, improvisus.
  • Inopinément, Inopinate.
  • INOPPORTUN, Inopportunus.
  • INOUÏ, Inauditus.
  • INQUIÉTUDE, Sollicitudo, angor, cura, molestia, scrupulus.
  • Il m’a enlevé cette inquiétude, Magna me cura levavit; curam meam levavit.
  • Inquiéter, Sollicito, ango.
  • Inquiéter de (s’), Curo.
  • Inquiet, Sollicitus, anxius, perturbatus, pavidus, metuens, timens.
  • INSAISISSABLE, Incomprehensus, non perceptus, incognitus.
  • INSALUBRE, Pestilens, pestifer.
  • INSATIABLE, Insatiabilis, insaturabilis, inexplebilis.
  • INSCRIPTION, Inscriptio, titulus.
  • Orner d’une inscription, Inscribo, imprimo.
  • Inscrit, Adscriptitius, adscriptus.
  • INSECTE, Bestiola.
  • INSENSÉ, Ineptus, insanus, furens, amens, fanaticus, vecors, mente captus.
  • INSENSIBILITÉ, Indolentia.
  • Rendre insensible, Obstupefacio, stupefacio.
  • Devenir insensible, Occalesco, obduresco.
  • Insensible à la douleur, Ad omnem dolorem occalesco.
  • Insensiblement, Paulatim, sensim, gradatim, leniter.
  • INSERTION, Interjectio, interpositio.
  • Insérer, Interpono, interjicio, in medio colloco.
  • INSIGNE (décoration), Insigne, signum, indicium, nota, ornamentum.
  • INSIGNIFIANT, Levis, vanus, futilis.
  • INSINUER (s’), Insinuo, influo, irrepo.
  • S’insinuer fort avant dans l’amitié de qqn, In alicujus me consuetudinem immergo.
  • INSISTER, Insisto, urgeo.
  • INSOCIABLE, Insociabilis.
  • INSOLENT, Insolens, superbus, elatus.
  • INSOMNIE, Vigilia.
  • INSOUCIANT, Negligens, socors.
  • INSOUTENABLE, Improbabilis, non probabilis.
  • INSPECTEUR, Episcopus, custos, speculator.
  • INSPIRATION de (sous l’), Alicujus instinctu.
  • INSTABLE, Instabilis, mutabilis.
  • INSTANCE, Efflagitatio, efflagitatus, preces, precatio.
  • Demander avec instance, Flagito, ardenter peto, insto, urgeo.
  • Demander avec les plus vives instances, A te maximopere peto.
  • Instamment, Enixe.
  • Prier instamment, Enixe rogare.
  • INSTANT, Punctum, momentum.
  • Un instant, Parumper, tantisper, paulisper, aliquantum.
  • INSTAR (à l’), Instar, quasi.
  • INSTIGATION, Instigatio, permotio, impulsio.
  • Instigateur, Impulsor, suasor, auctor.
  • INSTITUER, Instituo, decerno.
  • INSTRUCTION, Doctrina, eruditio, litteræ.
  • — (Ordre), Mandata.
  • Transmettre des instructions, Mandata defero.
  • Instruire, Instituo, erudio, informo.
  • Instruit, Doctus, litteratus, eruditus.
  • INSU (à l’), Clam.
  • Cela s’est fait a mon insu, Me ignaro, me inscio, me inconsulto factum est.
  • INSUFFLATION, Inflatus, afflatus.
  • INSULTE, Contumelia, ludibrium.
  • Insulter, Insulto.
  • INSUPPORTABLE, Intolerabilis.
  • D’une façon insupportable, Intoleranter.
  • INSURMONTABLE, Insuperabilis.
  • INSURRECTION, Discessio, seditio.
  • Insurger (s’), Rebello.
  • INTACT, Illibatus, intactus, purus, integer.
  • INTÉGRITÉ, Integritas, innocentia.
  • Avec intégrité, Integre, incorrupte.
  • INTELLIGENCE, Ingenium, perspicacitas mentis, judicium, ingenii celeritas, intelligentia, mens.
  • Être d’une intelligence supérieure, Ingenium in homine est eximium.
  • En bonne intelligence, Concorditer.
  • Intelligent, Intelligens.
  • Intelligible, Comprehensibilis, planus, apertus.
  • D’une façon intelligible, Intelligenter.
  • INTEMPÉRANCE, Intemperantia, incontinentia, vinolentia.
  • Intempérant, Intemperatus, intemperans, immoderatus, incontinens.
  • Avec intempérance, Incontinenter, intemperanter, dissolute, immoderate.
  • INTEMPESTIF, Intempestivus, intempestus, præposterus.
  • INTENDANT, Procurator, alieno præpositus negotio.
  • INTENTION, Intentio, consilium, finis.
  • Intention mauvaise, Malevolentia.
  • Je l’ai fait dans cette intention, Id volui, eo consilia mea spectabant.
  • Dans quelle intention, Quo animo.
  • INTERCALER, Intercalo, interpono.
  • Intercalé, Intermedius, medius, interjectus.
  • Intercalaire, Intercalaris, intercalarius.
  • INTERCEPTER, Intercipio.
  • INTERCESSION, Deprecatio.
  • Intercéder, Supplico, deprecor pro.
  • Intercesseur, Precator, deprecator.
  • INTERDICTION, Interdictio, interdictum.
  • Interdit, Interdictus, vetitus.
  • Interdire, Prohibeo, impedio, interdico, veto.
  • INTÉRÊT (avantage), Commodum.
  • Intérêt de l’argent, Usus, usura, fenus, fenerationis fructus.
  • Songer à ses intérêts, Commodis meis servio.
  • Prêter à intérêt, Fenori do, loco argentum.
  • Intéresser à (s’), Faveo, studeo, cupio, benevolus sum.
  • INTÉRIEUR, Interior.
  • A l’intérieur, Interius, funditus, intra, inter, intro, introrsum, introrsus.
  • INTERMÉDIAIRE, Transactor.
  • Intermédiaire (adj.), Medius, intermedius.
  • INTERPOSITION, Interpositio, interpositus, interjectio, objectio.
  • Interposer, Interjicio, interpono.
  • Interposer (s’), Intercurro, intercedo, intervenio.
  • Interposé, Intermedius, medius, interjectus, intermissus.
  • INTERPRÉTATION, Interpretatio, explanatio.
  • L’interprétation de ce passage est difficile, Difficilis explicationis locus est.
  • Interpréter, Interpretor, interpretationem facio, rem obscuram declaro, explano.
  • Interprète, Interpres, internuntius, explanator, conjector.
  • INTERROGATION, Interrogatio, percontatio.
  • Interroger, Interrogo, quæro, percunctor, rogo, requiro, sciscitor, rogito, quæso.
  • INTERRUPTION, Interpellatio, interventus, intercapedo, intervallum.
  • Interrompre, Interpello, interrumpo, impedimento sum, intercapedinem facio, desino, cesso, conquiesco, intermitto.
  • Interrompre (en conversation), Interloquor.
  • INTERVALLE, Intercapedo, intervallum, intermissio.
  • Après qques jours d’intervalle, Paucis diebus intermissis.
  • INTERVENTION, Intercursus, interventus.
  • Intervenir, Intervenio.
  • INTIMITÉ, Consuetudo.
  • Intime, Familiaris.
  • Être l’intime de qqn, In familiaritate alicujus versor, intime illo utor.
  • INTOLÉRANCE, Intolerantia.
  • Intolérant, Intolerans, impatiens, impotens.
  • Intolérable, Intolerabilis, intolerandus, impatibilis.
  • INTRÉPIDITÉ, Fortitudo, magnitudo animi, animi excellentia.
  • Intrépide, Fortis, strenuus, animosus, maximi animi, intrepidus, impavidus.
  • Intrépidement, Fortiter, animose, viriliter, audacter, nervose, acriter, strenue, intrepide.
  • INTRODUCTION, Introductio, proœmium, exordium.
  • Introduire, Introduco, induco, adduco, intromitto, ingero.
  • Introduire (s’), Penetro, serpo.
  • Introducteur, Perductor.
  • INUSITÉ, Inusitatus, insolens, inauditus.
  • INUTILITÉ, Inutilitas.
  • Inutile, Inutilis, irritus.
  • Inutilement, Inutiliter, frustra, nequidquam.
  • INVENTION, Inventio.
  • Inventer, Invenio, excogito, machinor.
  • Inventeur, Inventor, auctor.
  • INVESTIGATION, Investigatio, inquisitio, indagatio, conquisitio veri.
  • Faire des investigations, Investigo, exquiro, indago, scrutor.
  • Investigateur, Investigator.
  • INVESTISSEMENT, Obsessio, obsidio.
  • Investir, Circumsedeo, circumsideo, obsideo, circumvenio.
  • INVINCIBLE, Invictus.
  • INVIOLABLE, Inviolatus, integer, incorruptus.
  • Inviolablement, Inviolate, integre, incorrupte.
  • INVITATION, Invitatio, invitatus.
  • Inviter, Invito.
  • — (A dîner), Ad cœnam devoco.
  • Invité, Pransor.
  • INVOCATION, Imploratio.
  • Invoquer, Imploro, invoco, exposco, flagito, ad aliquem confugio.
  • Invoquer DIEU, DEUM ad auxilium devoco.
  • IRASCIBLE, Iracundus, irritabilis.
  • IRONIE, Ironia, illusio, inversio, dissimulatio, irrisio, dissimulantia.
  • IRRÉFLEXION, Incogitantia, imprudentia.
  • Irréfléchi, Inconsultus, inconsideratus, temerarius, incogitans.
  • IRRÉPARABLE, Irreparabilis.
  • IRRÉSOLUTION, Fluctuatio.
  • Irrésolu (être), Fluito, fluctuo.
  • IRRÉVOCABLE, Irrevocabilis.
  • IRRIGATION, Aquarum inductio, irrigatio.
  • IRRITER, Irrito.
  • Irriter (s’), Irascor, incendor, iratus fio, stomachor, indignor.
  • S’irriter contre qqn, Concitor in aliquem.
  • Irrité, Iratus, incensus, stomachosus, iracundus.
  • Irrité (être), Succenseo, irascor.
  • Irritable, Irritabilis.
  • IRRUPTION, Irruptio, incursio.
  • Faire irruption, Grassor, sævio.
  • ISOLER, Secerno, segrego, sejungo, sepono.
  • ISSU, Natus, editus, oriundus, prognatus.
  • ISSUE, Eventus futurus.
  • Attendre l’issue de l’affaire, Exitum rei exspecto.
  • Ivoire, Ebur.
  • D’ivoire, Eburneus.
  • IVRAIE, Lolium.
  • IVRESSE, Crapula, vinolentia, ebrietas.
  • Ivre, Vinolentus, ebrius, vino plenus, temulentus.
  • Il est ivre, Mero incalescit, sensus mero victi sunt.
  • IVROGNERIE, Ebriositas.
  • Ivrogne, Ebriosus, potator.
  • J
  • JACTANCE, Jactatio, ostentatio, concitatio.
  • JADIS, Olim, quondam.
  • JALOUSIE, Invidia, æmulatio, malignitas, obtrectatio.
  • Par jalousie, Invidiose, odiose.
  • Jalouser, Invideo.
  • Jaloux, Malevolus, invidus.
  • JAMAIS, Nunquam, nullo tempore, nulla ætate.
  • JAMBE, Crus.
  • Jambière, Ocrea.
  • JANVIER, Januarius.
  • Du mois de janvier, Januarius.
  • JARDIN, Hortus.
  • Jardinier, Olitor.
  • De jardinier, Olitorius.
  • JARRET, Poples.
  • JAUNE, Flavus, croceus.
  • Jaune (être), Flaveo.
  • JAVELOT, Telum, jaculum, hostile ferrum, hasta, pilum.
  • JE, Ego.
  • JET, Jactus, conjectus.
  • Jeter, Jacio, immitto, objicio, projicio.
  • Jeter (à bas), Dejicio, deturbo, depello, præcipito, dimoveo, dejectionem facio.
  • Jeter (se), Irruo, impetum facio, irrumpo.
  • Se jeter, (dans), Influo, me præcipito.
  • Qui jette, Jaculator.
  • JEU, Ludus, lusio, munus, spectaculum, jocus.
  • Jeu de dés, Alea.
  • Être en jeu, Agitur.
  • Commencer les jeux, Ludos instauro.
  • Jouer, Ludo, ludo utor.
  • Jouer (se), Eludo, fallo, fraudem facio, derideo, deludo, illudo.
  • Joueur, Aleator, aleæ lusor, aleæ cupidus, lusor.
  • JEÛNE, Jejunium.
  • Jeûner, Jejunium servo.
  • Qui est à jeun, Jejunus.
  • JEUNESSE, Juventus, ætas florens.
  • Jeune homme, Juvenis, adolescens.
  • Plus jeune, Junior, adolescentior, natu minor.
  • En jeune homme, Juveniliter, more juvenum.
  • JOIE, Lætitia, voluptas, hilaritas, gaudium, jucunditas.
  • Bondir de joie, Exsulto, efferor gaudio.
  • Combler de joie, Magnam lætitiam affero.
  • Concevoir une grande joie, Lætitiam capio non mediocrem.
  • Joyeux, Lætus, alacer, hilaris, jucundus.
  • Joyeusement, Læte, jucunde, hilariter.
  • JOLIMENT, Lepide, venuste, eleganter, festive.
  • JONCHER, Consterno, sterno, tego, spargo, effundo, substerno.
  • JOINDRE, Aggrego, adjicio, congrego, conjungo, addo, confligo.
  • Joindre à (se), Societatem et fœdus ineo cum aliquo, cohæreo, coalesco.
  • JOUES, Genæ, malæ.
  • JOUG, Jugum.
  • JOUISSANCE, Voluptas, lætitia, jucunditas.
  • — (Usage), Usus, usura.
  • Chercher partout des jouissances, Conquiro undique suavitates.
  • Jouir, Voluptatem percipio, perfruor, fruor, utor.
  • JOUR, Dies.
  • Jour ordinaire, non férié, Profestus.
  • Jour de fête, Dies festus.
  • Il commence à faire jour, Lucescit, lucere incipit.
  • Il fait jour, Lucet.
  • Au jour fixé, Ad constitutam diem.
  • Dès que le jour fut arrivé, Dies ubi illuxit.
  • Différer le jour, Diem profero.
  • Choisir son jour, Diem, tempus deligo, statuo.
  • Il faisait à peine jour, Vix lucescebat, aperiente se die, sub primam auroram, sub diluculum, albescente cœlo.
  • En plein jour, Multa jam die.
  • Vers la fin du jour, Inclinato in vesperam.
  • Pendant le jour, Clara luce, interdiu.
  • Un jour, Unquam.
  • Espace de deux jours, Biduum.
  • Le 2ᵉ et 3ᵉ jours se passèrent, Dies intercessit una, altera, tertia.
  • Journalier, Quotidianus.
  • Journellement, Quotidie, singulis diebus.
  • JOURNAL, Ephemeris.
  • JUGEMENT, Ratio, mens, judicium, existimatio, consilium, sententia, opinio.
  • Juger, Censeo, arbitror, puto, autumo, existimo, sentio, judico, statuo, decerno, examino.
  • Juger des autres par soi, Animum alterius ex meo specto.
  • Jugez le tout, Tua erit de re tota existimatio.
  • Judicieux (être), Sapio.
  • JUGEMENT, Judicatio, disceptatio, quæstio.
  • Casser un jugement, Judicatum infirmo.
  • Juger, Judico, judicium facio, litem decerno.
  • Judiciaire, Judicialis, forensis, judiciarius.
  • Juge, Arbiter, judex, quæsitor, disceptator.
  • Juge instructeur, Inquisitor, quæsitor.
  • Remplir les fonctions de juge, Judex sedeo.
  • Se présenter devant les juges, In jus adeo.
  • Corrompre ses juges, Judicium contamino.
  • JUMEAUX, Gemini fratres.
  • JURER, Dejero, juro.
  • Qui n’a pas juré, Injuratus.
  • JURISCONSULTE, Jurisconsultus, jurisperitus, legum peritus.
  • JUSQUE, Usque.
  • Jusqu’à ce jour, Ad id tempus.
  • Jusqu’à ce point, Eatenus, hactenus.
  • Jusqu’à ce que, Donec, dum, quoad usque.
  • Jusqu’à présent, Etiam nunc, nunc etiam, etiamnum, adhuc, etiam tum.
  • Jusqu’au bout, Usquequaque, omnino.
  • Jusqu’à un certain point, Quodammodo.
  • Jusque là, Eatenus.
  • Jusques à quand, Quousque, quamdiu.
  • Jusqu’ici, Hactenus, hucusque, adhuc, etiam nunc, ad hoc tempus.
  • Jusqu’où, Quatenus.
  • JUSTICE, Æquitas, jus, fas, justum, justitia.
  • Citer en justice, In judicium arcesso.
  • Livrer à la justice, Noxæ dedo.
  • Être absous en justice, Judicio liberor.
  • Rendre la justice, Judicia exerceo, jus do.
  • Faire justice des fausses opinions, Opinionum commenta deleo.
  • Juste, Justus, æquus, verus, meritus, debitus, legitimus.
  • Il est juste, Oportet, convenit, decet.
  • Justement, Juste, jam, recte, legitime, vere.
  • JUSTIFICATION, Purgatio, satisfactio, excusatio.
  • Justifier, Excuso, excusationem affero, a culpa eximo.
  • L
  • (sans mouvement), Ibi, in illo loco, isthic.
  • (avec mouvement), Illo, isthuc.
  • De là, Ex eo, inde, ideo, idcirco, quia, ea re, exin, exinde, illinc, proinde, dehinc, itaque.
  • LABORIEUX, Operosus, laboriosus, sollicitus.
  • LABOUR, Aratio, agricultura, agricultio.
  • Labourer, Aro, solum aratro perstringo, terram proscindo, solum opere renovo.
  • Laboureur, Arator.
  • LAC, Lacus.
  • LACET, Laqueus.
  • LÂCHE (non tendu), Incontentus, remissus.
  • LÂCHER, Omitto, missum facio.
  • LÂCHETÉ, Ignavia, dissolutio, resolutio, confutatio, rejectio.
  • Lâche, Ignavus, iners, dissolutus, negligens, effeminatus.
  • Lâchement, Dissolute, remisse, indulgenter, negligenter, ignave, effeminate.
  • LAIDEUR, Deformitas, pravitas, turpitudo.
  • Laid, Deformis.
  • Assez laid, Turpiculus.
  • Rendre laid, Deformo, fœdo, turpo, formam exstinguo, ornamentis omnibus spolio.
  • LAINE, Lana.
  • De laine, Laneus.
  • LAIT, Lac.
  • De lait, Lacteus.
  • LAITON, Auricalcum.
  • LAMBRIS, Laquear, lacunar.
  • LAMENTATION, Lamentatio, questus, plangor, gemitus, lamentum, ejulatio, ejulatus.
  • Lamenter (se), Deploro, lamentor, conqueror, ejulo, ploro, defleo, ingemisco, gemo.
  • Lamentable, Lacrimosus.
  • LAMPE, Lychnus, lucerna.
  • LANCE, Hasta, hastile.
  • Armé de lance, Hastatus, hasta armatus.
  • LANCER (action de), Emissio, jactus, ictus, conjectio.
  • LANCER, Jacio, immitto, conjicio, emitto.
  • Lancer en avant ses troupes, Copias produco.
  • Lancé, Incitatus.
  • LANGUE, Lingua.
  • Sa langue s’est déliée, Lingua soluta est.
  • Langage, Eloquium, sermo.
  • Langage élevé, Magniloquentia.
  • Langage arrogant, Superbiloquentia, sermo arrogans.
  • LANGUEUR, Languor, torpor, desidia, tabes, macies.
  • Languir, Marcesco, torpesco.
  • Languissant, Languidus, languens, tardus, debilitatus, enervatus, solutus.
  • Rendre languissant, Languefacio, languorem affero.
  • Devenir languissant, Elanguesco, languore conficior, infirmor.
  • Languissamment, Languide.
  • LANTERNE, Laterna.
  • LAPIDATION, Lapidatio, lapidum jactus.
  • Lapider, Lapido, lapidibus obruo.
  • Qui lapide, Lapidator, percussor.
  • LAQUAIS, Circumpedes.
  • LARCIN, Furtum.
  • LARES, Lares, penates.
  • LARGESSE, Donatio, largitas, liberalitas.
  • Faire des largesses, Elargior, largior, dono.
  • Qui fait des largesses, Largitor, corruptor.
  • Large, Prolixus, liberalis, benignus.
  • Largement, Large, largiter, liberaliter, copiose, munifice, effuse.
  • LARGEUR, Latitudo.
  • Large, Latus, amplus, laxus.
  • LARMES, Fletus, lacrimæ, lamentatio, planctus, ploratus.
  • Verser des larmes, Lacrimas fundo.
  • Émouvoir jusqu’aux larmes, Fletum moveo, ad lacrimas moveo.
  • Répandre des larmes, Lacrimas educo.
  • Retenir ses larmes, Cohibeo lacrimas.
  • Baigné de larmes, Lacrimabundus, udis oculis.
  • LASSITUDE, Lassitudo, defatigatio.
  • Las, Defessus, fatigatus, lassus, languens.
  • LATINITÉ, Latinitas.
  • Latin, Latinitas.
  • Latin (adj.), Latinus.
  • En latin, Latine.
  • LAURIER, Laurus.
  • Rameau de laurier, Laureola.
  • Couronne de laurier, Laurea.
  • Couronné de laurier, Laureatus.
  • LAVER, Abluo, lavo, purgo, diluo, expio, abstergo.
  • Se laver d’un reproche, Crimen dissolvo.
  • LÉCHER, Lingo, lambo, abligurio.
  • LEÇON, Documentum, admonitio, præceptum, exemplum, monumentum.
  • LECTURE, Lectio, evolutio.
  • — (A haute voix), Recitatio.
  • Donner lecture de, Recito, pronuntio.
  • Lire, Lego, perlego, evolvo.
  • — (A haute voix), Recito, pronuntio.
  • Lire sur les traits une expression de fureur, In facie vultuque vecordia inerat.
  • Lecteur, Lector, recitator, anagnostes.
  • LÉGÈRETÉ, Levitas, inconstantia, mobilitas, vanitas, futilitas.
  • Léger, Levis, minime gravis.
  • — (Vain), Nugatorius, ineptus, futilis, ventosus, inanis, vacuus, levis.
  • Légèrement, Leviter, leniter, molliter, tenuiter, nugatorie.
  • LÉGION, Legio.
  • Légionnaire, Legionarius.
  • LÉGITIMEMENT, Legitime, juste, jure, more majorum.
  • LÉGUER, Testamento aliquid relinquo.
  • LÉGUME, Legumen, olus.
  • LENDEMAIN (le), Postridie, postero die.
  • LÉNITIF, Fomentum, delinitio.
  • LENTEUR, Lentitudo, tarditas.
  • Lent, Lentus, tardus.
  • Lentement, Spisse, tarde, lente.
  • Aller lentement, Pedetentim eo.
  • LÈPRE, Scabies, lepra.
  • LEQUEL DES DEUX? Uter?
  • LÉSINERIE, Illiberalitas, sordes, avaritia.
  • LEST, Saburra.
  • LÉTHARGIE, Lethargus.
  • Léthargique, Veternosus.
  • LETTRE (Caractère d’imprimerie), Littera, nota, elementa litterarum.
  • Écrire en toutes lettres, Perscribo.
  • LETTRE (épître), Epistola, litteræ, tabella.
  • Écrire une lettre, Scribo.
  • Attendre une lettre, Litteras desidero.
  • Recevoir une lettre, Litteras accipio.
  • Répondre à une lettre, Epistolæ rescribo.
  • BELLES-LETTRES, Humaniores litteræ, humaniores disciplinæ, bonæ artes.
  • Se livrer à l’étude des belles-lettres, Litteris humanioribus me impendo.
  • Lettré, Litteratus, litteris instructus.
  • LEURRER, Conditionibus aliquem produco.
  • LEVAIN, Fermentum.
  • LEVANT (le), Oriens, ortus.
  • LEVÉE d’hommes, Evocatio, supplementum.
  • Lever des troupes, Copias contraho, legionum supplementa scribo.
  • Qui fait des levées, Evocator.
  • LEVÉE d’impôts, Exactio, vectigal, tributum, stipendium.
  • Lever les impôts, Pecunias describo, impero.
  • Côte personnelle, Exactio capitum.
  • Impôt de ports, Exactio ostiorum.
  • LEVER des astres, Ortus, exortus, oriens.
  • Lever, Extollo, erigo.
  • Lever (se), Consurgo, surgo, exsurgo.
  • Se lever du lit, Surgo, de lecto exeo.
  • Se lever par déférence, Assurgo, honoris causa surgo.
  • LÈVRES, Labia, labellum, labrum.
  • Du bout des lèvres, Summis, primoribus labris.
  • Je l’ai sur le bout des lèvres, Versatur mihi in primoribus labris.
  • LÉZARDE, Ruina.
  • LIAISON, Conjunctio, necessitudo, societas, consociatio, affinitas, consensio.
  • LIBATION, Libatio, libamentum.
  • LIBÉRALITÉ, Liberalitas, largitas.
  • Libéral, Liberalis, largus, munificus, beneficus, prolixus.
  • Libéralement, Liberaliter, large, munifice.
  • Donner libéralement, Largior, gratificor, largitionem facio.
  • LIBERTÉ, Libertas, immunitas, licentia.
  • Recouvrer la liberté, In libertatem me assero.
  • Donner la liberté, Libertatem largior.
  • Être en liberté, Libertatem habeo.
  • Enlever la liberté, Libertatem adimo.
  • Libérateur, Servator, conservator, assertor.
  • Libre, Solutus, liber.
  • De condition libre, Liberalis.
  • Libre (être), Vaco, nihil ago, cesso.
  • Librement, Libenter, audacter, fidenter, confidenter, solute, libere.
  • LIBERTINAGE, Lascivia.
  • LICENCE, Effrenatio, insolentia.
  • — (Permission), Licentia, libertas.
  • S’abandonner à la licence, Lascivio.
  • Réprimer la licence des mœurs, Licentiam morum præcido.
  • Licencieux, Lascivus, libidinosus, intemperans.
  • Licite (il est), Licet, fas est.
  • Licenciement, Dimissio.
  • LICENCIER, Dimitto, exauctoro.
  • LICTEUR, Lictor, apparitor.
  • LIE, Fæx.
  • LIEN, Vinculum, compedes, catenæ.
  • Lier, Devincio, obstringo, obligo, demereor, concilio, constringo, alligo, comprehendo.
  • Lier ensemble, Colligo, necto, constringo, ligo, vincio, conjungo, consocio, congrego, coagmento, concilio, connecto, devincio.
  • Se lier avec qqn, Familiaritatem cum aliquo contrahere.
  • LIERRE, Hedera.
  • LIEU, Locus, status.
  • — (Sacré), Locus sacer.
  • Tenir lieu de père, Pro parente fuit, instar parentis fuit.
  • Avoir lieu, Evenio.
  • Au lieu de, Vice, loco.
  • Au même lieu, Ibidem, in eodem loco.
  • De quelque lieu, Alicunde.
  • D’un autre lieu, Aliunde, ex alio loco, ex alia re.
  • Du même lieu, Indidem, ex eodem loco.
  • Passer d’un lieu dans un autre, Transmigro.
  • LIÈVRE, Lepus.
  • LIGNE, Linea.
  • J’ai pu à peine écrire une ligne, Vix versum unum exarare potui.
  • Dévier de la ligne, Aberro a proposito.
  • LIGNÉE, Progenies.
  • LIMAÇON, Cochlea.
  • LIMER, Perpolio, expolio, limo.
  • Limé, Limatus, perpolitus.
  • LIMITE, Limes, finis, terminus, extremitas, circumscriptio, regiones, determinatio, conclusio.
  • Dans certaines limites, Finite, definite.
  • Rester dans les limites, Regionibus me contineo.
  • Limiter, Determino, termino, constringo, concludo.
  • Limitrophe, Gens finitima, proximus, affinis.
  • LIN, Linteum.
  • De lin, Linteus.
  • Vêtu de lin, Linteatus.
  • LINÉAMENT, Lineamentum.
  • LION, Leo.
  • LIQUIDE, Humor, aqua, liquor.
  • — (Adj.) Liquidus.
  • Liquéfier, Liquefacio, mollio, liquo.
  • Liquéfier (se), Deliquesco, dissolvor, liquefio, diffluo, fluo.
  • LISSE, Levis.
  • Rendre lisse, Lævigo.
  • LISTE, Album, subscriptio, adscriptio.
  • LIT, Lectus, stratum, cubile, torus, grabatus.
  • LITIÈRE, Lectica, octophorus, stramen.
  • Porteur de litière, Lecticarius.
  • LIVIDE, Lividus.
  • LIVRE (poids), Pondo, libra.
  • LIVRE (volume), Liber, opus, volumen, codex, libellus.
  • Écrire un livre, Librum compono.
  • Feuilleter un livre, Librum evolvo, percurro.
  • Publier un livre, In lucem prodo librum.
  • LIVRER, Dedo, addico, do, trado, mancipo, prodo.
  • Livré à, Deditus.
  • LOCATION, Conductio, redemptio.
  • Louer, Conduco.
  • Locataire, Inquilinus.
  • Loué, Conductitius.
  • LOGER (en voyage), Diversor.
  • LOI, Lex, canon, regula.
  • Édicter une loi, Legem perfero.
  • Observer la loi, Legi pareo.
  • Violer la loi, Contra legem facio.
  • Abroger une loi, Legem irritam facio.
  • Agir conformément à la loi, Lege ago.
  • Législateur, Legislator, lator legis.
  • Légiste, Jurisconsultus, interpres legum.
  • Légal, Legitimus, æquus, secundum legem.
  • Qui n’est pas soumis à la loi, Exlex.
  • LOIN, Remote, procul.
  • Au loin, Eminus, e longinquo.
  • Bien loin que, Nedum.
  • Plus loin, Ultra, supra.
  • Voir de loin, Prospicio.
  • LOISIR, Otium, vacuum tempus, vacatio a labore.
  • Avoir de loisir, Otior, nihil ago, cesso, vaco, otio abutor.
  • A loisir, Otiose, per otium.
  • LONGUEUR, Longitudo, longinquitas, diuturnitas.
  • Long, Longus, longinquus, diuturnus, procerus.
  • Pour n’être pas trop long, Ne multus ac insolens sim.
  • A la longue, Mora.
  • LONGTEMPS, Diu, longo intervallo.
  • Longtemps avant, Diu ante, multo ante.
  • Longtemps après, Diu post, longo ex intervallo.
  • Qui dure longtemps, Diuturnus, longinquus.
  • Aussi longtemps que, Quamdiu, dum, quantum, tamdiu... quamdiu.
  • Il y a déjà longtemps, Pridem, dudum.
  • Si longtemps, Tanto tempore.
  • LORSQUE, Quum, cum, postquam, ubi, simul, simul ac.
  • LOUANGE, Prædicatio, celebratio, commemoratio, laudatio, præconium, commendatio.
  • Louer, Laudo, commendo, celebro, extollo, collaudo.
  • Louable, Laudabilis, laudandus, prædicandus, laude dignus, prædicabilis, tolerabilis.
  • D’une façon louable, Laudabiliter, recte, laudate, honeste, cum laude.
  • Loué, Laudatus, spectatus, probatus.
  • LOUCHE, Limus, obliquus.
  • LOUP, Lupus.
  • De loup, Lupinus.
  • LOURD, Onerosus, gravis, ponderosus.
  • LOYER, Locatio.
  • Donner à loyer, Loco.
  • LUCRE, Lucrum, feneratio.
  • LUGUBRE, Lugubris, funebris.
  • LUI-MÊME, Ipse.
  • LUIRE, Eluceo, emico, effulgeo, resplendeo, niteo, nitesco, splendeo, luceo.
  • Luire sur, Eluceo, illuceo, exorior, appareo.
  • Luisant, Nitidus, nitens.
  • LUMIÈRE, Lux, lumen.
  • Priver de la lumière, Obscuro, luminibus officio.
  • Qui craint la lumière, Lucifugus.
  • LUNE, Luna.
  • Relatif à la lune, Lunaris.
  • LUTTE, Contentio, certatio, luctatio, certamen, dimicatio, pugna, concertatio.
  • Lutter, Obsisto, pugno, dimico, certo, contendo, belligero, concerto, luctor.
  • Lutteur, Luctator.
  • LUXE, Luxus, opulentia.
  • Son luxe est extraordinaire, Luxus in eo est tantus, ut nihil supra possit esse.
  • LYCÉE, Lyceum.
  • LYRE, Fides, lyra.
  • Joueur de lyre, Fidicen, qui fidibus canit.
  • Lyrique, Lyricus.
  • M
  • Macérer, Macero, contero.
  • MÂCHOIRE, Maxilla, mala.
  • Mâcher, Mando.
  • MACHINE, Machina, machinamentum.
  • MACHINATION, Machinatio, artificium.
  • Machiner, Machinor, excoquo.
  • MAÇON, Structor.
  • MAGASIN, Receptaculum.
  • MAGE, Magus.
  • Magicien, Magus.
  • Magique, Magicus.
  • MAGISTRATURE, Magistratus, dignitas, honor, potestas.
  • MAGNANIMITÉ, Magnanimitas, magnitudo animi.
  • Magnanime, Magnificus, generosus, clarus.
  • MAGNIFICENCE, Apparatio, magnificentia, lautitia.
  • Magnifique, Speciosus, illustris.
  • Magnifiquement, Magnifice, opipare, laute, apparate, splendide, speciose, artificiose, eleganter, pretiose.
  • MAI, Maius.
  • MAIGREUR, Macies, gracilitas, tenuitas.
  • D’une maigreur extrême, Torridus macie.
  • Maigre, Macer, macie extenuatus, tenuis, gracilis.
  • MAIN, Manus.
  • Main droite, Dextera, dextra.
  • Main gauche, Sinistra.
  • En venir aux mains, Conflictum ineo, adversis signis maximo clamore concurro, cum hoste congredior.
  • Donne la main, Cedo manum.
  • Sous la main, Être sous la main, Suppeto, suppedito.
  • La dernière main, Perpolitio, expolitio.
  • Mettre la dernière main, Perficio, perpolio, elimo.
  • De main en main, Per manus.
  • Sous la main, Sub manu, præsto, in promptu, in manu, in manibus, ad manum.
  • MAINTENANT, Nunc, hoc tempore, hodie, modo.
  • MAINTENIR, Sustineo, tueor, labentem excipio.
  • MAIS, Ast, at, sed, atqui, certe, verum, sed, enim, autem, vero.
  • MAISON, Domus, ædes, domicilium, tectum, penates, lares.
  • Maison de campagne, Villa, prædium.
  • Demeurer chez soi, Domo se tenere, domi manere.
  • De la maison, Domesticus, familiaris, privatus, intimus.
  • MAÎTRE (de maison), Dominus, herus, paterfamilias.
  • — (Précepteur), Doctor, magister, præceptor, interpres, pædagogus.
  • Qui n’est pas maître de soi, Impos.
  • Maîtriser, Contineo, reprimo, cohibeo, coerceo.
  • Se rendre maître, Præoccupo, anteoccupo.
  • Être maître de sa colère, Iram in potestate habeo.
  • MAJESTÉ, Majestas, summa gravitas.
  • MAL, Malum.
  • Faire du mal à, Malefacio.
  • Mal, Male, prave, nequiter, perperam perverse, corrupte, vitiose.
  • Vos affaires vont mal, Claudicant res vestræ.
  • Parler mal de, Maledico.
  • MAL, Morbus.
  • Le mal empire, Crescit morbus.
  • Le mal diminue, Decrescit.
  • MALADIE, Morbus, invaletudo, ægrotatio.
  • Maladie invétérée, Inveteratio.
  • Arrêté, empêché par la maladie, Morbo præpeditus.
  • Malade, Æger, ægrotus, morbidus, invalidus, infirmus.
  • Malade (être), Ægroto, morbo sum implicatus, ægro corpore, sum.
  • MALADROIT, Inconcinnus, ineptus.
  • Maladroitement, Inepte, insulse.
  • MÂLE, Mas, masculus, virilis, fortis.
  • MALÉDICTION, Exsecratio, diræ, imprecatio.
  • Maudire, Exsecror, imprecor, abominor, detestor, diras alicui imprecor.
  • MALFAISANT, Maleficus, reus, damnificus.
  • MALFAMÉ, Infamis, turpis; sceleribus, ignominia notatus.
  • MALGRÉ, Ingratis, invito.
  • Malgré soi, Invite, repugnanter, invito.
  • Qui agit malgré soi, Invitus, rogatus, repugnans, coactus.
  • MALHEUR! Væ.
  • MALHEUR, Malum, damnum, incommodum, pestis, detrimentum, miseria, calamitas, pernicies, infortunium, ærumna.
  • Être sous le coup d’un malheur, Sum in maximis malis.
  • Éloigner un malheur, Pestem averto.
  • Un malheur menace, Malum imminet.
  • Tomber dans le malheur, In miseriam incido.
  • Être dans le malheur, Miseriis premor.
  • Arracher au malheur, A miseria vindico.
  • Être délivré d’un malheur, E malis emergo.
  • Malheureux, Infelix, miser, calamitosus, infortunatus, ærumnosus, nefastus, impius, prostratus, jacens.
  • Devenir malheureux, Malum contraho, in calamitatem incido.
  • MALHONNÊTE, Inhonestus, turpis, nequam, improbus.
  • Malhonnêtement, Inhoneste, spurce.
  • MALICE, Malitia, fraus, calliditas, nequitia.
  • Malicieusement, Malitiose, callide, versute, vafre, dolose, nequiter.
  • MALPROPRETÉ, Squalor, sordes, lutum.
  • Malpropre, Squalidus, sordidus.
  • Être malpropre, Squaleo, sordeo.
  • MALSÉANT, Inconveniens.
  • Il est malséant, Dedecet, indecorum est.
  • MALTRAITER, Aspere aliquem accipio, vexo, male tracto.
  • Qui maltraite, Vexator.
  • MALVEILLANCE, Malevolentia.
  • Malveillant, Malevolus.
  • MAMELLE, Mamma, uber.
  • Qui est à la mamelle, Lactens.
  • MANCHE, Manica.
  • Pourvu de manches, Manicatus.
  • MÂNES, Manes.
  • MANGER, Comedo, edo, cibum capio, cibum sumo, cœno.
  • — (Consumer), Exedo, consumo, obligurio.
  • Manger avidement, Helluor, comessor.
  • Je n’ai pas mangé depuis deux jours, Biduo nihil cibi cepi.
  • MANIEMENT, Tractatio.
  • Maniable, Tractabilis.
  • MANIÈRE, Modus.
  • A la manière de, Ritu.
  • A la manière des vieilles, Aniliter.
  • D’une autre manière, Aliusmodi, rationis disparis, alterius, dissimilis.
  • Par manière d’acquit, Oscitanter, negligenter, indiligenter, in speciem, per simulationem.
  • MANIFESTE, Manifestus, clarus, perspicuus, non obscurus, perspectus, apertus, evidens.
  • Manifester, Patefacio, in lucem profero, divulgo, præfero, significo.
  • Manifestement, Manifesto, palam, aperte, clare, perspicue.
  • MANŒUVRE (milit.), Exercitium.
  • MANŒUVRE, Operarius.
  • MANQUE de, Jejunitas, inopia, indigentia, penuria, egestas.
  • Manquer, Deficio, desum.
  • Il manque, Deficit, deest.
  • Manquer à, Delinquo, pecco, errorem committo.
  • Manquer de, Careo, vaco, deficior, vacuus sum, egeo, indigeo.
  • MANTEAU, Læna, amiculum, pallium.
  • Manteau militaire, Paludamentum.
  • Mettre son manteau, Onero humerum pallio, pallium humeris injicio.
  • Retrousser le manteau, Colligo pallium.
  • MANUSCRIT, Chirographum, volumen.
  • MARAIS, Palus.
  • Marécageux, Palustris.
  • MARÂTRE, Noverca.
  • MARAUDEUR, Prædator.
  • MARBRE, Marmor.
  • De marbre, Marmoreus.
  • MARCHANDISE, Mercimonium, merx.
  • Commerce de marchandise, Mercatura, negotiatio, nundinatio.
  • Marchand, Mercator, negotiator, qui mercaturam facit, propola.
  • MARCHÉ, Macellum, emporium, mercatus.
  • Jour de marché, Nundinæ, mercatus.
  • Tenue d’un marché, Nundinatus.
  • MARCHE, Ingressio, incessus, itio, ingressus, gressus.
  • Marcher, Incedo, ingredior, ambulo, eo.
  • Ils marchent rapidement, Celeres sunt.
  • MARÉCHAL-DE-CAMP, Supremus castrorum præfectus.
  • MARÉE, Æstus marini.
  • MARI, Maritus, vir.
  • MARIAGE, Matrimonium, conjugium, connubium, nuptiæ.
  • Contracter mariage, (en parl. d’une femme), Ineo matrimonium.
  • Faire un mariage, Matrimonio habeo conjugem.
  • Se marier, Nuptias concilio, uxorem duco.
  • Femme mariée, Matrona, mulier, uxor.
  • Non marié, Innuptus, non nuptus.
  • MARMITE, Olla.
  • MARQUE, Nota, signum.
  • Apposer une marque, Notam appono.
  • Faire une marque, Noto, signo.
  • Marquer, Consigno, obsigno, firmo.
  • Marqueté, Vermiculatus.
  • MARTEAU, Malleus.
  • MARTYR, Laureatus Fidei pugil.
  • MASQUE, Persona, larva, facies ficta.
  • Lever le masque, Integumenta evolvo, larvam depono.
  • Masqué, Larvatus, personatus.
  • Masquer la vue, Luminibus obstruo.
  • MASSACRE, Trucidatio, cædes, clades, jugulatio.
  • Massacrer, Interficio, neco, occido, cædo, jugulo, morte mulcto, interimo, contrucido.
  • MASSE, Moles.
  • En masse, Conglobatim.
  • MASSUE, Clava.
  • MÂT, Malus.
  • Matelot, Nauta, navita.
  • MATHÉMATIQUE, Mathematicus.
  • MATIÈRE, Materia.
  • Matériaux, Materia, apparatus.
  • MATIN (le), Mane, diluculo, prima luce, matutino tempore.
  • Matin (du), Matutinus.
  • MATURITÉ, Maturitas, tempestivitas, tempus maturum.
  • Mûr, Maturus, coctus, tempestivus, mitis.
  • Mûrir, Maturesco, maturo, mitesco, mitior fio, excoquo.
  • Les moissons mûrissent, Fruges prope maturitatem sunt.
  • MAUVAIS, Malus, inprobus, perditus, facinorosus, nequam, homo nihili.
  • MAUX, Miseria, calamitas.
  • Soulager les maux, Miseriam lenio.
  • MAXIME, Dogma, decretum, citum, præceptum.
  • MÉCANICIEN, Machinator, fabricator.
  • MÉCHANCETÉ, Improbitas, perversitas vecordia, malignitas.
  • Méchant, Improbus, sceleratus, nequam.
  • Méchamment, Improbe, maligne, malitiose, nefarie, perverse, nequiter.
  • MÉCONTENTEMENT, Bilis, ira.
  • MÉDIATEUR, Conciliator, pactor.
  • MÉDICAMENT, Medicamen, medicamentum, medicina, remedium.
  • MÉDECINE, Medicina, medicamentum, remedium, ars medendi.
  • Médecin, Medicus, medicinæ peritus.
  • MÉDIOCRITÉ, Mediocritas.
  • Médiocre, Modicus, mediocris, paucus, nonnullus.
  • Médiocrement, Modice, moderate, modeste, mediocriter.
  • Médisance, Maledictio, maledictum.
  • Médire, Maledico.
  • Médisant, Maledicus, obtrectator, mordax.
  • En médisant, Maledice.
  • MÉDITATION, Meditatio, commentatio.
  • Méditer, Meditor, attente cogito, commentor, contemplor, considero.
  • Méditer une ruse, Machinor.
  • Il médite je ne sais quoi au fond de son cœur, Clam nescio quid agitat.
  • MÉFAIT, Noxa, noxia, culpa, crimen.
  • MEILLEUR, Melior, potior, præstabilior, commodior, prior.
  • MÉLANCOLIE, Melancholia, atra bilis.
  • Mélancolique, Melancholicus.
  • MÉLANGE, Permistio, admistio, confusio.
  • Sans mélange, Meracus, merus.
  • Mêler, Promiscua habeo, commisceo, insero, confundo.
  • Mêler à (se), Me interpono, in res me immitto.
  • Mêlé, Promiscuus, mixtus, confusus.
  • MEMBRE, Artus, membrum.
  • Privé d’un membre, Mancus.
  • MÊME, Etiam, et, item, vel, quidem, profecto.
  • De même, Item, similiter, quoque.
  • De même que, Sicut, sicuti, perinde ut, similiter atque, velut, tanquam, quodammodo ac.
  • De la même manière, Itidem, similiter, pariter, item.
  • Et même, Quin etiam, idem.
  • Pas même, Ne quidem.
  • LE MÊME, Idem.
  • Mémoire, Memoria.
  • Avoir bonne mémoire, Memoria valeo.
  • Avoir une mémoire ingrate, Memoria vacillat.
  • Exercer la mémoire, Mémoriæ studeo.
  • Mémorable, Memorabilis, memorandus, memoria dignus.
  • De mémoire, Memoriter, e memoria, sine scripto.
  • Réciter de mémoire, Ex memoria pronuntio.
  • De mémoire d’homme, Post hominum memoriam.
  • MÉMOIRES, Commentarium, commentarii.
  • MENACE, Minæ, minatio, terror.
  • Proférer des menaces, Terrores jacto.
  • Menacer, Minor, minitor, terreo.
  • — (Être imminent), Impendeo, immineo, insto.
  • Menaçant, Minax, horrificus, minitabundus, minitans.
  • Menaçant (en), Minaciter, aspere.
  • MÉNAGER la chèvre et le chou, Utrosque parietes linio. (PROV.)
  • MENDICITÉ, Mendicitas.
  • Mendier, Mendico, ostiatim quæro.
  • Mendiant, Mendicus.
  • MENER, Propello, impello, propulso.
  • MENSONGE, Mendacium, falsitas.
  • Mentir, Mentior, ementior, mendacium dico.
  • Menteur, Mendax, fraudulentus.
  • Mensonger, Mendax, fraudulentus.
  • MENSUEL, Menstruus.
  • Mention, Commemoratio, mentio, recordatio.
  • Faire mention, Mentionem de re facio.
  • Mentionner, Commemoro, memoro, dico, memini, narro.
  • MENTON, Mentum.
  • MÉPRIS, Contemptio, contemptus, despicientia, despectio, vilitas, aspernatio, despectus.
  • Mépriser, Flocci facio, contemno, despicio, sperno, pro nihilo puto, rejicio aspernor, abhorreo, respuo, repudio.
  • Méprisable, Luteus, nullius pretii, ineptus.
  • MER, Pelagus, mare, pontus, æquor, salum.
  • La pleine mer, Altum.
  • En pleine mer, In salum.
  • Mal de mer, Nausea.
  • Se mettre en mer, Navigo, mare ingredior.
  • Marin, Marinus, maritimus.
  • — (Soldat), Classiarius.
  • MERCENAIRE, Mercenarius, operarius.
  • MÈRE, Mater, parens, genitrix.
  • MÈRE DE FAMILLE, Materfamilias.
  • Maternel, Maternus.
  • MÉRITE, Promeritum, meritum, beneficium.
  • Favoriser le mérite, Dignitati faveo.
  • Mériter, Mereo, mereor, commereo, promereor.
  • Je ne mérite pas autant, Non id est meritum meum, ut.....
  • Mériter (de), Benemereor, beneficio afficio, beneficium colloco.
  • Mérité, Meritus, justus, debitus.
  • MERLE, Merula.
  • MERVEILLE, Miraculum, prodigium, portentum.
  • A merveille, Mirum in modum.
  • Merveilleux, Portentosus, monstrosus, prodigiosus, mirandus, mirabilis.
  • Merveilleusement, Mirifice, mire, admirabiliter.
  • Mésintelligence, Dissidium, dissensio, divortium.
  • MESSAGE, Nuntium.
  • Messager, Nuntius, tabellarius, cursor.
  • MESSE, Res sacra, missa, res divina.
  • Dire la messe, Sacrum facio.
  • Servir la messe, Sacerdoti sacra operanti ministro.
  • Entendre la messe, Intersum divinis.
  • MESURE, Mensura.
  • — (Manière), Modus.
  • Garder la mesure convenable, Modum in rebus servo.
  • Avec mesure, Numerose.
  • Sans mesure, Immoderate, immodeste, extra modum.
  • Mesurer, Commetior, metior.
  • Qui mesure, Metator.
  • MÉTAL, Metallum.
  • MÉTAMORPHOSER, Transformo.
  • MÉTHODE, Methodus, via, ars.
  • Méthodiquement, Distincte, disposite, distribute.
  • METS, Esculenta, escæ, cibi, pulmentum.
  • METTRE, Pono, colloco.
  • Il se mit à, Cœpit.
  • MEUNIER, Pistor.
  • MEURTRE, Homicidium, cædes.
  • MEURTRIER, Homicida, sicarius, interfector.
  • Meurtrier (adj.), Internecinus, crudelis.
  • MIDI, Meridies.
  • De midi, Meridianus.
  • Avant midi, Ante meridiem.
  • Après midi, Post meridiem.
  • MIEL, Mel.
  • Rayon de miel, Favus.
  • Mielleux, Mellarius, mellitus, suavis, jucundus.
  • MIEN, Meus.
  • MIEUX, Melius, commodius, potius, præstabilius.
  • Un peu mieux, Meliuscule, aliquanto melius.
  • Aimer mieux, Malo, magis volo, præopto.
  • MIGRATION, Migratio, loci mutatio, discessus.
  • MILAN, Milvus.
  • De milan, Milvinus.
  • MILIEU (le), Medietas, medium, media pars.
  • Juste milieu, Mediocritas; nec parum, nec nimium.
  • Qui est au milieu, Medius, intermedius.
  • Arriver au milieu de la nuit, Nocte intempesta adsum.
  • MILITAIRE, Militaris.
  • MILLE, Mille.
  • — (Longueur), Millium, milliare.
  • Mille fois, Millies.
  • De mille façons, Multis modis.
  • Millésime, Millesimus.
  • MIME, Mima, mimus.
  • Miner, Peredo.
  • MINUTIEUX, Scrupulosus.
  • MIROIR, Speculum.
  • MISÈRE, Miseria, calamitas, ærumna.
  • Soulager la misère, Medeor inopiæ.
  • Misérable, Miserandus, miserabilis.
  • Misérablement, Miserabiliter, misere.
  • MISÉRICORDIEUX, Misericors, clemens.
  • MISSION, Expeditio sacra.
  • MOBILE, Mobilis, volubilis, instabilis, inconstans.
  • MOBILIER, Supellex.
  • A l’ancienne mode, Obsolete.
  • MODÈLE, Specimen, exemplum, exemplar.
  • MODÉRATION, Moderatio, modestia, modus, temperantia, gravitas.
  • Modérer, Moderor, modum adhibeo, freno, tempero, moderationem adhibeo, placo, domo, reprimo, impero animo, cohibeo iram.
  • Modéré, Moderatus, temperatus, restrictus.
  • Modérément, Sobrie, parum, modeste, moderate, modice, temperate, parce, restricte.
  • MODESTIE, Demissio, animi abjectio, verecundia.
  • Modeste, Demissus, humilis, modestus, pudens, verecundus.
  • Il est très modeste, Modestia animi est insigni.
  • Modestement, Pudenter, verecunde.
  • MODIFIER, Interpolo, renovo, muto.
  • Modifié, Modificatus.
  • MODIQUE, Modicus, mediocris, paucus.
  • Modiquement, Modice.
  • MOELLE, Medulla.
  • MOELLON, Cœmentum.
  • Bâti en moellon, Cœmentitius.
  • MŒURS, Mores.
  • Bonnes mœurs, Optimi mores.
  • Mœurs dépravées, Pravi mores.
  • Mœurs sévères, Castigati mores.
  • MOI, Ego.
  • MOINE, Monachus.
  • MOINEAU, Passer.
  • MOINS, Minus, secius.
  • Du moins, au moins, Saltem, modo.
  • Le moins possible, Minime, nequaquam.
  • Le moins du monde, Minimum.
  • MOIS, Mensis.
  • MOISSON, Messis, proventus.
  • Moissonner, Meto, messem facio.
  • Moissonneur, Messor.
  • MOITIÉ, Dimidia pars.
  • Moitié (par), Bipartito, bifariam.
  • Partagé par moitié, Dimidiatus.
  • MÔLE, Crepido.
  • MOLESTER, Pervello, vello, vellico.
  • MOLLESSE, Mollitia, mollities, teneritas.
  • Mou, Mollis, tener, tractabilis, flexibilis.
  • Mollement, Molliter, segniter, delicate.
  • MOMENT, Punctum, momentum.
  • Moments perdus, Horæ subsecivæ.
  • Moment défavorable, Alieno tempore.
  • En ce moment, Ibi.
  • Assigner un moment, Tempus alicui constituo.
  • Saisir le moment, Tempus scite capio.
  • Savoir choisir le bon moment, Commoditatis omnes articulos scio.
  • MON, Meus.
  • MONCEAU, Acervus, cumulus.
  • En monceau, Acervatim, summatim.
  • MONDE, Mundus, rerum universitas.
  • Mondain, Mundanus.
  • MONNAIE, Nummus, moneta.
  • Monnaie fausse, Nummi adulterini.
  • Battre monnaie, Nummos cudo.
  • Monétaire, Monetalis.
  • MONSTRE, Monstrum, portentum, prodigium.
  • Monstrueux, Monstrosus, portentosus.
  • Monstrueusement, Monstrose.
  • MONTAGNE, Mons.
  • Pied d’une montagne, Infimæ radices montis.
  • MONTÉE, Acclivitas, clivus, collis.
  • Monter, Ascendo, scando.
  • Montagneux, Montosus, montuosus.
  • Montueux, Clivosus.
  • MONTRER, Ostendo, exhibeo, expromo, expono, demonstro, indico, declaro, propono, in conspectu pono, monstro.
  • Montrer (se), Compareo, videor, adsum, palam sum, oborior, nascor.
  • Il se montre autre qu’il n’est, Alium se quam sit ementitur.
  • MONUMENT, Monumentum, opus publicum.
  • MOQUERIE, Irrisio, ludibrium, risus, cachinnus.
  • Moquer de (se), Insulto, illudo, ludo, ludificor, derideo, eludo, irrideo, naso suspendeo aliquem.
  • Moqueur, Nasutulus, nasutus, irrisor.
  • Moral, Moralis.
  • MORCEAUX (en), Particulatim, membratim, singillatim.
  • MOROSE, Illepidus, infacetus.
  • D’une façon morose, Morose, fastidiose, importune.
  • MORSURE, Morsus.
  • Mordre, Admordeo, abrodo.
  • Mordant, Dentatus, mordax, dicax.
  • En mordant, Mordicus.
  • MORT, Mors, interitus, letum, discessus, exitus, obitus, decessio.
  • Mort violente, Nex.
  • Se donner la mort, Necem mihi conscisco.
  • Menacer de mort, Mortem alicui minitor.
  • Donner la mort, Morte afficio.
  • Envoyer à la mort, Ad mortem do.
  • Mortalité, Mortalitas.
  • Moribond, Moribundus, moriens.
  • Mourir, Morior, decedo, e vita discedo, succumbo, vitam amitto, animam edo, intereo, ad DEUM excedo.
  • Que je meure, si, Ne vivam, si...
  • Mourir avant le temps, Præmorior, ante tempus morior.
  • Mourir de mort violente, Vita cum sanguine effluo.
  • Mourir de la peste, Peste conficior.
  • Mort, Mortuus.
  • Mortel, Mortifer, pestifer, letalis, mortalis.
  • MOSAÏQUE, Emblema vermiculatum.
  • MOT, Verbum, vox, vocabulum, dictum.
  • Bon mot, Sales, joci, facetiæ, urbanitas.
  • Mot d’ordre, Tessera.
  • A mots couverts. Tectis verbis.
  • Mot à mot, Verbis totidem, verbum pro verbo, ad verbum.
  • MOTIF, Causa.
  • MOTTE de terre, Gleba.
  • MOUCHE, Musca.
  • MOUCHER (se), Emungo.
  • MOUILLER, Humecto, humidum facio, madefacio.
  • Mouillé, Humidus, madidus, udus.
  • MOULIN, Pistrinum.
  • MOUSSE, Muscus.
  • Moussu, Muscosus.
  • MOUTON, Fistuca.
  • MOUVEMENT, Motus, motio, agitatio, impulsus.
  • Mouvement circulaire, Conversio, circumvectio.
  • Mettre en mouvement, Incito, impello, excito.
  • Faire signe par un mouvement de tête, Nuto.
  • De son propre mouvement, Sua sponte.
  • Mouvoir, Moveo, cieo, agito, impello, muto, commuto.
  • MOYEN, Ratio, via, modus.
  • Il connaît tous les moyens, Vias omnes aliquid faciendi tenet, omnes artes novit.
  • Chacun selon ses moyens, Pro se quisque.
  • Par tous les moyens possibles, Quoquomodo, pro virili parte.
  • MUET, Elinguis, mutus, indisertus, tacitus.
  • Rendre muet, Obmutesco.
  • MUGISSEMENT, Mugitus.
  • Mugir, Mugio, boo.
  • MULET, Mulus.
  • Muletier, Mulio.
  • De muletier, Mulionius.
  • MULTIPLIER, Multiplico.
  • Multiplier (se), Percrebresco.
  • MULTITUDE, Multitudo, frequentia, celebritas, turba, cœtus, vulgus.
  • MUNICIPALE (ville), Municipium.
  • Municipal, Municipalis.
  • MUR (de clôture), Maceria, paries, murus.
  • — (Fortifications), Mœnia, muri urbis.
  • Mural, Muralis.
  • MURMURE, Murmur, fremitus, mugitus, strepitus, susurrus.
  • Murmurer, Murmuro, commurmuror.
  • Murmurer à l’oreille, Insusurro.
  • MUSE, Musa.
  • MUSES, Musæ.
  • Musique, Musica, cantus, symphonia.
  • Aimer la musique, Musicæ studio teneor.
  • Faire de la musique, Modulate describo.
  • Musicien, Musicus, symphoniacus.
  • MUTILER, Mutilo, diminuo.
  • Mutilé, Mutilus, mutilatus.
  • MUTUEL, Mutuus, respondens.
  • Mutuellement, Mutue, mutuo.
  • Mystère, Mysterium, sacra res occulta.
  • N
  • NACELLE, Navicula.
  • NAGE (traverser à la), Trano, trajicio, transnato.
  • Nager, Nato, no.
  • Nager dans, Innato, inno.
  • NAGUÈRE, Dudum, jam pridem, nuper, recens, novissime.
  • NAISSANCE, Ortus, exortus.
  • Naissance illustre, Genus illustre.
  • De parents obscurs, Genus obscurum.
  • Par la naissance, Natu, ætate.
  • De naissance, Natalis.
  • Jour de naissance, Dies natalis, natalis.
  • Fête pour célébrer le jour de la naissance, Natalitia.
  • Relatif au jour de naissance, Natalitius.
  • Naître, Nascor, orior, in vitam venio, in lucem edor, exsisto.
  • Natal, Genitalis.
  • Sol natal, Genitale solum.
  • Faire naître, Incutio, injicio.
  • NAÏF, Simplex, credulus, sincerus.
  • Naïvement, Pueriliter, stulte.
  • NARINES, Nares.
  • NARRATION, Narratio, rerum gestarum expositio.
  • Narrer, Narro.
  • Narrateur, Pronuntiator, narrator.
  • NATION, Natio, gens.
  • National, Vernaculus.
  • NATURE, Natura.
  • NATUREL, Natura, indoles, ingenium, mores.
  • Naturel (adj.), Naturalis, nativus, innatus, insitus, genuinus, proprius.
  • Naturellement, Naturaliter, a natura, secundum naturam.
  • NAUFRAGE, Naufragium.
  • Faire naufrage, Naufragium facio, naufragio intereo.
  • Naufragé, Naufragus, naufragio ejectus, qui naufragium facit.
  • NAUSÉE, Nausea, stomachi fastidium.
  • Avoir des nausées, Nauseo, stomachi fastidio laboro.
  • NAUTIQUE, Nauticus.
  • NAVAL, Nauticus.
  • NAVIGATION, Navigatio.
  • Naviguer, Navigo, in navi vehor.
  • Navigable, Navigabilis.
  • Navigable (pas), Innavigabilis.
  • Navigateur, Nauta, navita, naviculator, navicularius, remex.
  • NAVIRE, Navigium, navis.
  • NE PAS, Non, neque.
  • NÉCESSITÉ, Necessitas, necessitudo, fatum.
  • Faire de nécessité vertu, Necessitati pareo.
  • Nécessaire, Necessarius, fatalis, opus, necesse, necessum.
  • Il est nécessaire, Oportet, necesse est.
  • Nécessairement, Necessario, necessarie, ex necessitate.
  • Nécessiteux, Pauperculus.
  • NECTAR, Nectar.
  • NÉGATION, Negantia, negatio.
  • Nier, Nego, abnuo, diffiteor, pernego, prorsus nego, recuso.
  • NÉGLIGENCE, Socordia, incuria, negligentia, neglectio.
  • Négliger, Negligo, non curo, rem segniter tracto.
  • Il néglige son devoir, Claudicat in officio.
  • Négliger tout pour obéir, Omnia postpono dum obedirem.
  • Négliger ses affaires, Rebus meis plane indormio.
  • Négligent, Oscitans, socors, deses, negligens.
  • Négligé, Inconcinnus, inurbanus.
  • Être négligé, Negligor, jaceo.
  • Négligemment, Oscitanter, negligenter, indiligenter, somniculose, socorditer.
  • NÉGOCE, Negotiatio, mercatura.
  • Faire le négoce, Negotior, mercaturam facio.
  • Négociant, Negotiator, mercator.
  • NÉGOCIATEUR, Pactor.
  • NEIGE, Nix.
  • Neigeux, Nivalis.
  • Plein de neige, Nivosus.
  • Il neige, Ningit.
  • NERF, Nervus, vis, robur.
  • Nerveux, Nervosus, fortis, robustus.
  • N’EST-CE PAS? Nonne, annon.
  • NETTEMENT, Plane, clare, aperte, perspicue.
  • NETTOYER, Depurgo, purgo.
  • NETTOYER à fond, Perpurgo.
  • NEUF en tout (Homme), Homo usu rerum tiro, nulla cognitione ornatus.
  • NEUF, Novem.
  • De neuf jours, Novendialis.
  • Neuvième, Nonus.
  • NEUTRE (demeurer), Medius sum.
  • NEVEU, Nepos.
  • NEZ, Nasus.
  • Qui a un grand nez, Nasutus.
  • NI D’UN COTÉ, NI DE L’AUTRE, Neutro, in neutram partem.
  • Ni l’un ni l’autre, Neuter.
  • NID, Nidus.
  • NIVEAU, Norma, perpendiculum.
  • NOBLESSE, Nobilitas, claritas, dignitas generis, vetustas familiæ, præstantia.
  • Faire partie de la noblesse, In nobilium ordinem adscribor.
  • Noble, Nobilis, clarus, insignis, genere nobili natus, magnanimus.
  • Noble de fraîche date, Homo novus.
  • Noblement, Insigniter, elate.
  • NOCE, Nuptiæ, matrimonium, nuptiarum dies.
  • Faire les apprêts des noces, Nuptias conficio.
  • Nuptial, Nuptialis.
  • NŒUD, Nodus.
  • Nouer, Religo, vincio, colligo, necto, connecto.
  • Noueux, Nodosus.
  • NOIR (subst.), Nigror.
  • Noir, Niger, ater, atratus, fuscus.
  • Vêtu de noir, Atratus, funebri vestimento indutus.
  • Noirâtre, Pullus, atratus, niger.
  • NOIX, Juglans, nux.
  • NOM, Nomen, vocabulum.
  • En mon nom, Meo nomine, ex me, meis verbis.
  • Donner un nom, Nomen alicui cudo.
  • Ils ont le nom sans la chose, Honorum vocabula habent, non dignitatis insignia.
  • Se faire un nom, Gloria floreo.
  • Nommer, Denomino, nomino, appello, voco, nomen pono, nuncupo.
  • Nommément, Nominatim.
  • NOMBRE, Numerus, multitudo, copia.
  • En grand nombre, Multus, permultus.
  • Nombreux, Multus, non pauci, numerosus, copiosus, frequens.
  • Peu nombreux, Infrequens.
  • NON, Non, haud, neutiquam, haudquaquam.
  • Et non, Nec, non, neque.
  • NONCHALANCE, Segnitia, inertia.
  • Nonchalant, Segnis, piger, languens, somniculosus.
  • Nonchalamment, Somniculose.
  • NOTE, Nota.
  • Noter, Noto, observo, signo.
  • Notable, Notabilis, conspicuus.
  • NOTION, Notio, cognitio, intelligentia, informatio.
  • NOTORIÉTÉ, Lux, perspicuitas.
  • Notoire, Testatus, exploratus, ratus, indubitatus.
  • NOTRE, Noster.
  • Le nôtre, Noster.
  • NOURRITURE, Nutrimentum, pabulum, pastio, esca, cibus, pastus, epulæ.
  • Nourrir, Alo, educo, nutrio, pasco.
  • Nourrir de (se), Vescor, edo, pascor, utor.
  • Nourricier, Nutricius.
  • Nourrissant, Esculentus.
  • NOUVEAUTÉ, Novitas.
  • Aimer la nouveauté, Novitatem amo.
  • Nouveau, Novus, recens, inauditus, inusitatus, per se cognitus, inopinatus, novitius.
  • De nouveau, De integro, iterum, rursum, rursus, denuo.
  • Rendre nouveau, Novo.
  • Nouvellement, Nove.
  • NOUVELLE, Nuntius, rumor.
  • Bonne nouvelle, Exoptatus nuntius.
  • Mauvaise nouvelle, Tristis nuntius.
  • Apporter des nouvelles, Nuntium affero.
  • Recueillir les nouvelles, Rumores excipio.
  • La nouvelle se confirme, Rumor crescit.
  • NOVICE, Inexercitatus, tiro.
  • NU, Nudus, nudatus, spoliatus, vacuus.
  • Mettre à nu, Nudo, spolio.
  • NUAGE, Nimbus, nubes.
  • Nuageux, Nimbosus.
  • NUANCER, Vario.
  • Nuancé, Varius.
  • NUIRE, Lædo, obsto, noceo, officio, detrimentum affero.
  • Nuisible, Nocens, noxius, perniciosus.
  • NUIT, Nox, tenebræ.
  • Passer la nuit blanche, Pervigilo.
  • Passer la nuit, Pernocto, noctem ago.
  • Être surpris par la nuit, Nox me oppressit.
  • Il fait nuit, Advesperascit.
  • Nocturne, Nocturnus.
  • Qui se fait la nuit, Noctuabundus.
  • Qui dure toute la nuit, Pernox.
  • Nuitamment, Noctu, nocte, nocturno tempore, in tenebris.
  • NUL, Nullus, nemo.
  • Nullement, Nequaquam, minime, haudquaquam, neutiquam.
  • O
  • OBÉISSANCE, Obedientia, obtemperatio.
  • Obéir, Obedio, pareo, monita sequor, imperata facio, obtempero.
  • Obéissance (avec), Obedienter.
  • OBÉRÉ, Obæratus.
  • OBJECTION, Objectum.
  • Objecter, Objecto, objicio.
  • OBJET, Res.
  • OBLIGATION, Obligatio.
  • — (Argent), Nomen.
  • Avoir en obligation, In nominibus habeo.
  • Faire une obligation de conscience, Religionem objicio.
  • Obliger, Obligo, obstringo, devincio, alligo.
  • Obligé, Obligatus, obstrictus, devinctus.
  • Je vous suis bien obligé, Maximis me beneficiorum vinculis obstrinxisti.
  • OBSCÉNITÉ, Obscœnitas, turpitudo.
  • Obscène, Obscœnus, turpis.
  • D’une façon obscène, Obscœne.
  • OBSCURITÉ, Tenebræ, caligo, nox, obscuratio, obscuritas.
  • Obscurcir, Obscuro, lucem eripio, tenebras obduco.
  • Obscur, Obscurus, tenebricosus, spissus, latens, opertus.
  • — (Embrouillé), Perplexus, intricatus, implicatus, tortuosus.
  • — (Ignoré), Ignobilis, humilis.
  • Naissance obscure, Ignobilitas, humilitas generis.
  • D’une façon obscure, Obscure, per nebulam, per caliginen, perplexe.
  • OBSÉDÉ (être), par mille pensées, Hinc inde cogito.
  • OBSÉQUIEUX, Obsequiosus.
  • OBSERVATION, Observatio, animadversio.
  • Observer, Circumspicio, adverto, considero, perpendo, observo, animadverto, noto, speculor, attendo.
  • OBSÈQUES, Funus, exsequiæ.
  • OBSERVATION, Consideratio, contemplatio.
  • — (Remarque), Animadversio, notatio.
  • Observer, Attendo, contemplor, observo.
  • — (Remarquer), Animadverto.
  • S’observer, Me ciscumspicio.
  • Observateur, Speculator, animadversor.
  • Observatoire, Specula.
  • OBSTACLE, Obstaculum, impedimentum, mora, impeditio, obex, nodus, vinculum.
  • Faire obstacle, Officio, noceo, obsum, obsto, obsisto.
  • OBSTINATION, Contumacia, pertinacia, pervicacia, obstinatio.
  • Obstiner (s’), Persto.
  • Obstiné, Pertinax, obstinatus, pervicax.
  • Obstinément, Pugnaciter, pertinaciter, præfracte.
  • OBSTRUER, Præstruo, oppilo.
  • OBTENTION, Impetratio.
  • Obtenir, Impetro, nanciscor, consequor, teneo, adipiscor, assequor.
  • Qui peut être obtenu, Impetrabilis.
  • OCCASION, Occasio, locus, tempus, opportunitas, ansa, causa, facultas.
  • A l’occasion, Pro re nata, e re nata.
  • Saisir l’occasion, Oblata opportunitate utor, tempus scite arripio.
  • Laisser passer l’occasion, Prætermitto facultatem.
  • Ne laisser passer aucune occasion, Nullum locum prætermitto.
  • Si l’occasion se présente, Si occasio tulerit.
  • OCCUPATION, Occupatio.
  • Occuper, Occupo, possideo.
  • Occuper de (s’), Sollicitus sum, pertracto, tracto.
  • S’occuper des affaires de quelqu’un, Tracto, curo res alicujus, procurator rerum alicujus sum.
  • Occupé, Laboriosus, operosus, occupatus.
  • Qui n’est pas occupé, Minime occupatus.
  • Occupé à, Versatus in aliquo, exercitatus, subactus.
  • ODEUR, Odor.
  • Exhaler une odeur, Fragro, odorem reddo, redoleo, odorem afflo, odorem spiro.
  • Odorant, Odoratus.
  • Odorant (être), Redoleo, oleo.
  • Odorat, Odoratus.
  • ODIEUX (faire retomber sur qqn tout l’), Invidiam omnem in aliquem trajicio.
  • Odieux, Perosus, odiosus.
  • Rendre odieux, In invidiam voco.
  • ŒIL, Oculus, lumen, acies.
  • Œil de la vigne, Gemma in vitibus.
  • Je n’ai point fermé l’œil de la nuit, Hac nocte nihil dormivi.
  • Jeter les yeux sur qqn, Oculos in aliquem conjico.
  • Sous les yeux, Ante oculos.
  • Placer sous les yeux, Ante oculos pono, rem in medio pono.
  • ŒUF, Ovum.
  • ŒUVRE, Opus, opera, artificium.
  • Mise en œuvre, Fabricatio, fabrica.
  • Bonnes œuvres, Actiones sanctæ.
  • OFFENSE, Offensa, injuria.
  • Offenser, Offendo, pecco, lædo.
  • OFFICE (bon), Officium, munus, muneris officium.
  • Répondre aux bons offices, Officiis mutue respondeo.
  • Rendre office pour office, Vinco studiis meis amici officia.
  • Officieusement, Officiose, amice.
  • OFFRE, Sollicitatio.
  • Offrir, Offero, defero, trado, refero.
  • S’offrir à la vue, Do me in conspectum.
  • OH! Hem! o!
  • OIE, Anser.
  • OISEAU, Volucris, ales, avis, volatilis.
  • Oiseleur, Auceps.
  • OISIVETÉ, Inertia, otium, ignavia, desidia, negligentia, fuga laboris.
  • Oisif, Iners, ignavus, piger, languidus, vecors, deses, otiosus, nil agens.
  • Oisif (être), Cesso, nihil ago, vaco, conquiesco, langueo.
  • OLIVE, Oliva, olea.
  • Olivier, Olea.
  • Lieu planté d’oliviers, Olivetum.
  • OMBRAGE, Ombraculum.
  • OMBRE, Umbra.
  • Qui reste à l’ombre, Umbratilis.
  • Ombrager, Opaco, obscuro.
  • Ombreux, Ombragé, Umbrosus, opacus, umbrifer, obscurus.
  • OMISSION, Prætermissio.
  • Omettre, Prætereo, omitto, missum facio, prætermitto, reticeo, relinquo.
  • ONAGRE, Onager, asinus silvester.
  • ONCE, Uncia.
  • ONCLE, Avunculus, matris frater.
  • ONCTION, Unctio, unctura.
  • ONGUENT, Onguentum.
  • Oindre, Illino, inungo, ungo, perungo; unguentis oblino, lino.
  • Qui oint, Unctor.
  • ONDE, Unda, fluctus.
  • ON DIT, ON RACONTE, Fama est, in vulgus exit; emanat rumor.
  • ONGLE, Unguis.
  • ONZE, Undecim.
  • OPÉRATION, Actio.
  • Opérer, Facio, ago.
  • La médecine opère, In venas se diffundit medicamentum.
  • OPINION, Existimatio, fama, opinio, sententia, consilium, voluntas, opinatio, sensus.
  • Donner de soi une bonne opinion, Bellam exspectationem mei concito.
  • Se faire une mauvaise opinion, Malam animo opinionem imbibo de aliquo.
  • Persister dans son opinion, Persevero in sententia, sto in eadem sententia.
  • Changer d’opinion, Sententiam repudio.
  • OPINIÂTRETÉ, Pertinacia, pervicacia, obstinatio.
  • Opiniâtre, Obstinatus, pertinax, pugnax.
  • Opiniâtrément, Præfracte, pertinaciter, pugnacissime, obstinate.
  • OPPOSITION, Oppositio.
  • Faire opposition, Refragor, adversor.
  • Opposer, Objecto, objicio, oppono.
  • Opposer (s’), Adversor, repugno, obsisto, obsto, contra pugno, resisto, obtrecto, contravenio, adversum me præbeo, oppono, objicio, renitor.
  • Opposé, Oppositus, dissentaneus, disparatus.
  • Être opposé à, Dissentio, dissideo, discrepo, in alia opinione sum.
  • OPPORTUNITÉ, Opportunitas, tempestivitas.
  • Opportun, Tempestivus, opportunus.
  • Opportunément, Tempestive, opportune.
  • OPPRESSION, Oppressio, obsessio, oppugnatio.
  • Oppressé (être), jour et nuit, Dies noctesque pungor ac stimulor.
  • Opprimer, Opprimo, obruo, pondere affligo, servitute oppressum teneo.
  • Oppresseur, Oppressor.
  • OPPROBRE, Nota, infamia, dedecus, ignominia, macula, labes.
  • OPTION, Optio, potestas eligendi.
  • Opter, Opto, exopto, expeto, eligo.
  • OPULENCE, Opulentia, opes.
  • Opulent, Opulentus, abundans, affluens, copiosus, dives, uber, plenus, refertus.
  • OR, Aurum.
  • Qui produit de l’or, Aurifer.
  • Qui a couleur d’or, Aureolus.
  • Orfèvre, Aurifer, vascularius.
  • ORACLE, Fatum, vaticiniam, oraculum, prædictio, ariolatio.
  • Débiter des oracles, Ariolor, divino, prædico.
  • ORAGE, Tempestas, turba, procella.
  • Orageux, Procellosus, nimbosus.
  • ORATEUR, Orator, concionator.
  • Orateur très abondant, Orator admodum copiosus.
  • Oratoire, Oratorius.
  • D’une façon oratoire, Oratorie, ornate, copiose, splendide.
  • ORBICULAIRE, Orbiculatus.
  • ORCHESTRE, Orchestra.
  • ORDRE, Ordo, dispositio, collocatio, œconomia.
  • Ordonner (mettre en ordre), Dirigo, constituo, ordino, dispono.
  • En ordre, Ordinate, ordinatim, ordino, composite, disposite.
  • Sans ordre, Passim, incomposite, perturbate, confuse.
  • Mal ordonné, Confusus, inordinatus.
  • ORDRE (commandement), Mandatum, imperium, jussum.
  • Ordre des dieux, Numen, divina potestas, providentia.
  • Exécuter un ordre, Mandata exsequor.
  • Être aux ordres (de), In potestate alicujus sum.
  • Ordonner, Præcipio, mando, injungo, impero, impono, jubeo, præscribo.
  • Sans l’ordre de, Injussu.
  • OREILLE, Auricula, auris.
  • Qui a de longues oreilles, Flaccus.
  • Satisfaire l’oreille, Aures impello.
  • Oreiller, Culcita, pulvinus, lectulus, stragulum.
  • ORGANISER, Constituo, decerno, statuo, præscribo, designo.
  • ORGE, Hordeum.
  • ORGIE, Perpotatio.
  • ORGUEIL, Superbia, contumacia, ostentatio, jactatio, vanitas, ferocitas.
  • Orgueilleux, Contumax, superbus, obstinatus.
  • Orgueilleusement, Elate, contumaciter, superbe, ferociter.
  • ORIENT, Oriens.
  • ORIGINE, Origo, principium, ortus, stirps, fons, caput, primordia.
  • Originaire, Oriundus, ortus, originem trahens.
  • Original, Examplar, exemplum, imago.
  • ORNEMENT, Exornatio, ornamentum, ornatus, species.
  • — (Du discours), Expolitio, exornatio, explicatio.
  • Orner, Exorno, expolio, illustro, decoro, illumino, cohonesto.
  • Orné, Ornatus, decoratus.
  • Peu orné, Inornatus, incomptus, sine nitore et palæstra.
  • D’une façon ornée, Ornate, splendide, composite.
  • Sans ornement, Inornate, inculte, ineleganter.
  • ORNIÈRE, Orbita.
  • ORPHELIN, Pupillus.
  • OS, Os.
  • Ossements, Ossa.
  • OSER, Audeo, non dubito, non vereor.
  • OSIER, Vimen.
  • Fait d’osier, Vimineus.
  • Lieu planté d’osier, Virgetum.
  • OSTENTATION, Jactatio, ostentatio, venditatio, obstinatio, vanitas.
  • ÔTAGE, Obses.
  • ÔTER, Adimo, aufero, eripio, detraho, tollo, extorqueo.
  • OU, Ve, vel, seu, sive, aut.
  • Ou non, Necne.
  • OÙ? Ubi, quo loco, ubinam, quorsum, quo, quem in locum.
  • Où en sont vos affaires? Quo loco res tuæ sunt?
  • D’où, Unde, ex quo, a quo.
  • Par où, Quo.
  • OUBLI, Oblivio, memoriæ lapsus.
  • Sauver de l’oubli, Facti memoriam a silentio vindico.
  • Oublier, Obliviscor, oblivio me capit.
  • Oublieux, Obliviosus, immemor.
  • OUI, Vere, certe quidem.
  • OUIE, Auditus, sensus audiendi, auditio.
  • OURAGAN, dévastateur, Tempestas calamitosa.
  • OURDIR, Machinor, ordior, texo, contexo, struo.
  • OUTRAGE, Contumelia, convitium, maledictum, ignominia, injuria, ludibrium.
  • Recevoir des outrages, Contumeliam accipio, sustineo.
  • Outrager, Maledico, contumelian alicui facio.
  • Outrageux, Coutumeliosus, injuriosus, maledicus, mordax.
  • Outrageusement, Contumeliose, per contumeliam, injuriose.
  • OUTRE, Præter, supra, extra.
  • En outre, Præterea, insuper, ad hæc.
  • Passer outre, Transgredior.
  • OUVRAGE, Opus, opera, artificium.
  • Ouvrages de fortification, Opus, munitio.
  • Petit ouvrage (opuscule), Opusculum.
  • Ouvrier, Opifex, artifex, effector, faber.
  • D’ouvrier, Fabrilis.
  • OUVERTURE, Apertura, hiatus, labes.
  • Ouvrir, Aperio, patefacio, recludo, resero.
  • Ouvrir la bouche, Hisco.
  • Ouvrir (s’), Patesco, pateo.
  • Ouvert, Pervius, apertus, patens, planus, manifestus.
  • — (Sincère), Simplex, sincerus.
  • Ouvert (être), Hio, disjunctus sum, pateo.
  • Ouvertement, Aperte, publice, plane, palam, non obscure, non dissimulanter, patenter, propalam.
  • — (Franchement), Candide, ingenue, sincere, simpliciter.
  • P
  • PACIFICATION, Pacificatio.
  • Pacifié, Paco, sedo, in tranquillum redigo, pacatum reddo.
  • Pacifier, Pacatus, quietus, tranquillus.
  • Pacificateur, Pacificator.
  • Qui doit rétablir la paix, Pacificatorius.
  • Pacifique, Pacificus, quietus.
  • PACTE, Pactum, pactio, conventio, conventum, constitutum, fœdus, decisio, conditio, fides.
  • Pactiser, Depaciscor, paciscor, spondeo.
  • PAGE, Tabella, pagella, pagina.
  • PAÏEN, Falsorum numinum cultor.
  • PAILLE, Palea.
  • PAIN, Panis.
  • PAIR, Similis, geminus, pur.
  • PAIX, Pax, concordia, tranquillitas.
  • Faire la paix, Redeo cum aliquo in gratiam, pacem constituo.
  • Les condition de paix n’ont pas été acceptées, Ad pacis conditiones adduci non potuere.
  • Rompre la paix, Pacem irritam facio.
  • Paisible, Tranquillus, placidus, lenis, quietus, pacatus, mitis, clemens.
  • Paisiblement, Placide, leniter, pacate.
  • PALAIS (membre), Palatum.
  • Palais, (demeure royale), Regia, palatium.
  • PALESTRE, Palæstra, gymnasium.
  • PÂLEUR, Pallor.
  • Pâlir, Expallesco, exalbesco, pallore suffundor, palleo.
  • Pâle, Pallidus, lividus, exsanguis, decolor.
  • PALIMPSESTE, Palimpsestus.
  • PALINODIE, Palinodia, retractatio.
  • PALISSADE, Vallus.
  • Palissader, Præsepio.
  • PALLADIUM, Palladium, signum Palladis.
  • PALME, Palma, victoria.
  • Qui mérite la palme, Palmaris.
  • PALMIER, Palma.
  • PALLIUM, Pallium.
  • Vêtu du pallium, Palliatus.
  • PALPER, Pertracto, tracto, palpo, palpor.
  • Palpable, Tractabilis.
  • Pampre, Pampinus.
  • PANACÉE, Panchrestum, medicamentum.
  • PANÉGYRIQUE, Panegyricus.
  • PANTHÈRE, Panthera.
  • PAON, Pavo.
  • PAPE, Summus Ecclesiæ Pastor.
  • Élire un Pape, Summum alicui pontificatum defero.
  • PAPIER, Charta.
  • Papier (grand format), Macrocolum, charta.
  • — (Buvard), Bibula.
  • Main de papier, Scapus chartæ.
  • Feuille de papier, Chartæ pagina.
  • PÂQUES, Pascha.
  • PAR, Per.
  • PARADE, Ostentus.
  • Faire paradé, Ostento.
  • Qui fait parade de, Ostentator, gloriosus.
  • PARADOXE, Paradoxa.
  • Par-dessus, Supra.
  • PARAÎTRE, Videor, appareo, speciem affero, orior, nascor.
  • PARALLÈLE, Comparatio, similitudo.
  • PARALYSIE, Paralysis.
  • PARASITE, Parasitus, mensarum assecla.
  • PARCELLE, Particula, appendicula.
  • PARCE QUE, Quod, quia, quoniam, propterea, ob eam causam.
  • PARCHEMIN, Membrana.
  • PARCOURIR, Peragro, perambulo, percurro.
  • — (En esprit), Mente peragro.
  • Passer légèrement sur, Breviter decurro, strictim attingo, percurro.
  • PARDON, Venia.
  • Demander pardon, Veniam rogo.
  • Pardonner, Ignosco, parco, veniam do, remitto, condono.
  • PAREIL, Similis, par, compar, æqualis, talis.
  • Rendre la pareille, Par pari reddo.
  • Pareillement, Similiter, item, itidem, pariter, perinde, juxta, eo loco, etiam, quoque.
  • PARENTÉ, Cognatio, propinquitas, gentilitas, consanguinitas.
  • Parenté (paternelle), Agnatio.
  • Parent, Cognatus, sanguine conjunctus, propinquus.
  • Parents, Parentes.
  • PARER un coup, Declinatione corporis ictum effugio.
  • PARESSE, Pigritia, ignavia, inertia, segnities, desidia, negligentia, languor, socordia.
  • Paresseux, Ignavus, iners, socors, cessator, deses, otiosus, qui cessat, languidus, piger, indiligens, segnis.
  • Être paresseux, Pigror.
  • Avec paresse, Indiligenter, negligenter.
  • PARFOIS, Interdum, nonnunquam.
  • PARFUM, Unguentum.
  • Parfumeur, Unguentarius, pigmentarius.
  • PARI (faire un), Sponsione aliquem lacesso.
  • Gagner un pari, Sponsionem vinco.
  • PARJURE, Perjurium, perfidia.
  • Parjurer (se), Pejero.
  • Qui se parjure, Perjurus.
  • PARLEMENTAIRE, Internuntius, interpres, caduceator.
  • PARMI, Inter.
  • PAROLE, Locutio, sermo, eloquium, effatum, verbum.
  • Bonne parole, Benedictum.
  • Douce parole, Blandiloquentia.
  • Prendre la parole, Silentium rumpo, loquor.
  • Il perdit l’usage de la parole, Lingua illi constitit.
  • Parler, Loquor, sermonem confero, aio, dico, enuntio, exprimo.
  • Parler souvent de, De aliquo frequenter sermocinor.
  • Parler le premier, Præloquor.
  • Parler avec insolence, Insolenter loquor.
  • Parler contre qqn, Obloquor.
  • On parle beaucoup de, Sermo multus est de.
  • Donner sa parole, Fidem do.
  • Engager sa parole, Fidem do alicui.
  • Garder la parole donnée, Fidem quam dedi præstabo.
  • Violer sa parole, Fidem frango.
  • Dégager sa parole, Nomen salvo.
  • Sur ma parole, Fide mea.
  • PARC, Stabulum.
  • Parquer, Stabulor.
  • PARRAIN (être), Ex baptismo levo, e sacro fonte suscipio.
  • PARRICIDE (crime), Parricida.
  • PARSEMER, Conspergo, aspergo, respergo.
  • PART de (faire), Impartio, impertio, impertior.
  • Qui prend part à, Particeps, consors.
  • Participer, Particeps sum.
  • Faire participer, Participo, participem facio, socium adjungo.
  • Qui participe à, Particeps, consors.
  • A part, Seorsum, separatim, discrete, distincte.
  • Mettre à part, Sepono, segrego, separo.
  • De part et l’autre, Utrinque, ab utraque parte, utrobique, hinc et illinc.
  • Nulle part, Nusquam, nullo in loco.
  • Quelque part, Alicubi.
  • — (Avec mouvement), Aliquo, in aliquem locum.
  • De quelque part que ce soit, Undelibet.
  • De toutes parts, Undique.
  • En bonne part, In optimam partem.
  • PARTAGE, Divisio, partitio, distributio.
  • Échoir en partage, Obtingo, obvenio.
  • Partager, Partior, divido, partitionem facio.
  • Faire partager à, Impertior.
  • Qui partage, Divisor.
  • PARTI, Factio, secta, partes.
  • Se joindre au parti de, Factionem sequor alicujus.
  • Quitter le parti de, Descisco, deficio.
  • Partisan, Adjutor, particeps, socius, fautor, assecla, assectator.
  • Être partisan des idées nouvelles, Rebus novis studere.
  • PARTIE, Pars, portio, membrum, species, forma.
  • Quitter la partie, Hastam abjicio.
  • En partie, Partim.
  • Particulier, Singularis, peculiaris, proprius, privatus.
  • En particulier, Speciatim, nominatim, seorsum, singulatim, præter cæteros, privatim, clam.
  • Particulièrement, Singulariter, singulari modo.
  • PARTIR, Proficiscor, discedo.
  • A partir de, Ab.
  • PARTOUT, Usquequaque, ubique.
  • Partout où, Ubicumque, quocumque in loco, quocumque.
  • PARURE, Ornamentum, decus.
  • Parer, Orno, decoro, ornatus affero, ornamentis afficio.
  • PARVENIR, Pervenio, devenio.
  • PAS ENCORE, Nondum, necdum, non adhuc.
  • PAS, Passus, gradus, gressus.
  • Faux pas, Lapsus, lapsio, prolapsio.
  • Céder le pas, De via concedo, deflecto a via, iter præbeo.
  • Sortir d’un mauvais pas, Ex nassa exeo.
  • Pas à pas, Pedetentim, sensim, gradatim, sensim sine sensu.
  • PASSABLE, Tolerabilis, patibilis.
  • PASSAGE, Transitus, transmissio, meatus.
  • Se frayer un passage, Ferro mihi viam facio.
  • Passer dans, Immigro, migro, solum coloniis occupo.
  • Passer devant, Prætergredior, præterlabor.
  • Passer d’une chose à l’autre, Accedo, delabor, defluo.
  • Passer outre, Prætervehor.
  • Faire passer, Traduco, trajicio.
  • Action de passer, Traductio.
  • Qui fait passer, Traductor.
  • Passer le temps, Dego.
  • Passer (omettre), Prætermittere.
  • En passant, Obiter, leviter, tenuiter, mediocriter.
  • Passager, Vector.
  • Qui transporte, Vector.
  • Passager (qui ne dure pas), Brevis, fugax, caducus.
  • Passé, Præteritus, transactus, anteactus.
  • PASSEPORT, Diploma.
  • PASSE-TEMPS, Exercitatio, ludicrum, ludus.
  • PASSEREAU, Passer.
  • PASSION, Cupido, cupiditas, libido, cupiditatis sitis.
  • S’abandonner aux passions, Libidini parere.
  • Réprimer les passions, Coercere cupiditatem.
  • PASTEUR, Pastor.
  • Pastoral, Pastoralis, pastoritius.
  • PÂTE, Massa.
  • PATHÉTIQUE, Patheticus.
  • PATIENCE, Patientia, tolerantia.
  • Patient, Patiens.
  • Patiemment, Patienter, tranquille, toleranter, fortiter, constanter, æquo animo.
  • PATRIE, Patria, sedes natalis, terra parens.
  • Patriotique, Patrius.
  • PATRIMOINE, Patrimonium, hereditas.
  • Manger son patrimoine, Consumo patrimonium meum; fortunas meas abligurio.
  • PATRONAGE, Patrocinium, advocatio, defensio.
  • Se mettre sous le patronage, In alicujus fidem me trado.
  • Patron, Patronus, defensor, custos.
  • PÂTURAGE, Pastio, pastus, pabulum, pascua.
  • Faire paître, Pasco.
  • PAUME, Palma.
  • PAUPIÈRES, Palpebræ.
  • PAUSE, Distinctio, interjunctio.
  • PAUVRETÉ, Egestas, paupertas, inopia, indigentia, mendicitas, domestica difficultas.
  • Être réduit à la pauvreté, Inopia premor.
  • Pauvre, Egenus, pauper, egens, inops.
  • Pauvrement, Jejune, tenuiter, exiliter.
  • PAVÉ, Pavimentatum.
  • Pavé, Pavimentatus.
  • PAVOT, Papaver.
  • PAIE, Stipendium.
  • PAYEMENT, Pensio, solutio.
  • Payement (argent comptant), Repræsentatio.
  • Payer, Dependo, pendo, solvo, pensito, persolvo.
  • Payer comptant, Pecuniam repræsento.
  • Faire payer, Exigo, de pecunia appello.
  • PAYS, Regio.
  • De notre pays, Nostras.
  • De votre pays, Vestras.
  • Du pays, Vernaculus, domesticus.
  • Paysan, Paganus.
  • PEAU, Pellis, cutis, corium, membrana.
  • Couvert d’une peau, Pellitus.
  • PÊCHE, Piscatus.
  • Pêcher, Piscor.
  • Pêcheur, Piscator.
  • PÉCHÉ, Peccatum, delictum, crimen, culpa, noxa, noxia, maleficium, erratum.
  • Pécher, Pecco, scelus admitto, rem nefariam committo, scelera facio.
  • Commettre le péché mortel, Lethali noxa me obstringo.
  • Se rendre coupable de péché véniel, Me levioris culpæ labe polluo.
  • PÉCULE, Peculium.
  • PEIGNE, Pecten.
  • Peigner, Pecto.
  • Peigné, Comptus, ornatus, compositus.
  • À PEINE, Vix, vix dum, vix jam.
  • PEINE, Molestia, cura, sollicitudo, angor, pœna, ægritudo, negotium, studium, labor, opera, supplicium.
  • Avoir de la peine, Doleo, dolorem capio, indoleo, condoleo, mœreo, angor animo, dolore ardeo.
  • Se donner de la peine, Operor.
  • Se donner mille peines, Sudo.
  • Se mettre en peine de, Curo, sollicitus sum.
  • Perdre sa peine, Operam, tempus perdo.
  • Faire qqche qui en vaille la peine, Operæ pretium facio.
  • Faire peine, Piget.
  • Avec peine, Gravate, difficulter, ægre, moleste, dolenter, laboriose.
  • PEINE (châtiment), Mulcta, pœna.
  • Remettre une peine, Mulcta gratiam facio.
  • Subir une peine, Do pœnas.
  • Porter la peine de, Non effugio pœnam.
  • PEINTURE, Pictura.
  • Peindre, Depingo, pingo, describo.
  • Peindre au vif, Effigiem ad germanum exprimo.
  • Peintre, Pictor.
  • PÊLE-MÊLE, Promiscue, sine discrimine, permiste, perturbate, confuse.
  • PÈLERINAGE (faire un), Sacram peregrinationem obeo.
  • PÉNATES, Penates, dii patrii, lares.
  • PENCHANT, Inclinatio, flexio, inflexio, proclivitas, facilitas, propensio.
  • Penchants (suivre ses), Servio cupiditatibus, Cf. Pente.
  • Pencher vers, Acclino, inclino, flecto ad aliquid.
  • Pencher (se), Inclino, vergo, procumbo.
  • PENTE, Declivitas, inclinatio, proclivitas, facilitas.
  • Qui est en pente, Declivis, inclinatus, incurvus.
  • En pente, Procliviter.
  • PENDAISON, Suspendium.
  • Pendre, Pendeo, suspensus sum, hæreo.
  • PENDANTS d’oreilles, Inaures.
  • PENDANT, Pendulus, pensilis.
  • PENDANT, Per, interea.
  • Pendant ce temps, Interim, inter hæc.
  • PÉNÉTRATION d’esprit, Acumen, perspicacia; ingenii vis, subtilitas, sagacitas, calliditas, solertia.
  • Pénétrer, Permano, pervenio, penetro, permeo, pervado.
  • Pénétrer les autres de ses pensées, Sententiam meam in aliorum mentibus defigo.
  • Pénétrant, Acer, vehemens, acutus, strenuus.
  • Pénétrable, Penetrabilis.
  • Avec pénétration, Sagaciter, callide.
  • PÉNIBLE, Laboriosus, operosus, molestus, difficilis.
  • Péniblement, Ægre, vix, gravate, moleste.
  • PÉNITENCE (faire), Pœnitens consilii impii factique serio resipisco.
  • PENSÉE, Cogitatio.
  • Rejeter une pensée, Cogitationem abjicio.
  • Développer sa pensée, Volvo sententias.
  • Mille pensées m’obsèdent, Hinc inde cogito; animus diversa agitat.
  • Penser, Cogito, meditor, commentor, sentio, animo agito, censeo, existimo, opinor, puto, autumo, reor, arbitror.
  • Il pense tout savoir, Omnia se intelligere arbitratur.
  • PÉNURIE, Penuria.
  • PÉPINIÈRE, Seminarium.
  • PERCER, Pungo, stimulo, perforo, suffodio.
  • PERCEVOIR, Sentio, sensum accipio, intelligo.
  • PERCHE, Contus, sudes.
  • PÈRE, Pater, parens, genitor.
  • Père de famille, Paterfamilias.
  • Paternel, Paternus, patrius.
  • Paternellement, Patrie.
  • PERFECTION, Absolutio, perfectio.
  • Perfectionner, Perficio, perpolio, polio, expolio, exorno.
  • Parfait, Expolitus, perpolitus, perfectus.
  • Parfaitement, Polite, ornate, eleganter, splendide, perfecte, absolute, luculenter, copiose.
  • PERFIDIE, Fraus, dolus, machina, insidiæ, perfidia.
  • Perfide, Insidiosus, fraudulentus, dolosus, perfidiosus, fallax, improbus.
  • Perfidement, Perfidiose, fallaciter, fraudulenter, insidiose.
  • PÉRIL, Periculum, discrimen.
  • Être en péril, Periclitor, in periculo sum, in discrimine versor.
  • Périlleux, Periculosus, anceps.
  • Périr, Intercido, cado, pereo, intereo.
  • Faire périr, Neco, necem affero, interficio.
  • PÉRIODE, Periodus, ambitus, circuitus.
  • PÉRISTYLE, Peristylum.
  • PERLE, Margarita.
  • PERMISSION, Permissio, permissus, concessus, facultas, licentia, venia, concessio.
  • Obtenir une permission, Facultatem adipiscor.
  • Enlever une permission, Facultatem alicui adimo.
  • Permettre, Permitto, concedo, sino, patior, licentiam largior, fero.
  • Il est permis, Licet, licitum est, jus est, copia est.
  • PERNICIEUX, Perniciosus, exitiosus, pestifer.
  • D’une façon pernicieuse, Perniciose, pestifere.
  • PERPÉTUITÉ, Perennitas, perpetuitas.
  • Perpétuel, Perennis, perpetuus, jugis, æternus, sempiternus.
  • PERRUQUE, Capilli ficti, adsciti, adventitii.
  • PERRUQUIER, Tonsor.
  • PERSÉVÉRANCE, Perseverantia, assiduitas, constantia, permansio.
  • Persévérer, Persevero, persto, persisto, permaneo.
  • Persévérance (avec), Perseveranter, constanter.
  • PERSIFFLER, Vellico, pervello.
  • PERSISTER, Persisto, persto, persevero, maneo, permaneo.
  • PERSONNE, Nemo, nullus.
  • PERSONNE, Persona.
  • Qui est là en personne, Præsens.
  • Personnage, Persona, larva.
  • PERSPICACITÉ, Perspicuitas, acumen, solertia.
  • Perspicace, Perspicax, solers, acutus, ingeniosus.
  • PERSUASION, Persuasio, persuasus.
  • Persuader, Persuadeo, fidem facio, ad credendum duco.
  • PERTE, Amissio, jactura, detrimentum, damnum, pernicies, exitium, labes, pestis, calamitas.
  • Préparer la perte de quelqu’un, Perniciem alicui affero.
  • Perdre, Amitto, dimitto, perdo, jacturam facio.
  • PERTURBATEUR, Turbator.
  • PERVERSITÉ, Perversitas, pravitas, improbitas.
  • Pervers, Perversus, improbus.
  • Perverti, Perditus, profligatus.
  • PESANTEUR, Gravitas, pondus.
  • Peser, Appendo, penso, expendo, perpendo, examino, exquiro.
  • — (Examiner), Æstimo.
  • Pesant, Gravis, onerosus, ponderosus.
  • PESTE, Pestilentia, pestis, pernicies, lues, contagio, tabes.
  • La peste sévit, Sævit pestis.
  • Pestilentiel, Pestifer, perniciosus, tabificus.
  • PETIT d’un animal, Pullus.
  • PETITESSE, Parvitas, exiguitas.
  • Petit, Minutus, parvus, angustus, exiguus, exilis, pusillus, brevis.
  • Si petit, Tantulus, tantillus.
  • En petites parties, Minute, jejune, tenuiter.
  • Petitement, Exigue, tenuiter, exiliter.
  • PETIT-FILS, Nepos.
  • PÉTULANT, Petulans, protervus, audax.
  • PEU, Paucus, rarus, modicus, exiguus.
  • En peu de mots, Presse, breviter.
  • Peu après, Paulo post.
  • Peu d’années après que..., Paucis annis, quam.
  • Peu avant, Paulo ante.
  • Peu s’en faut, Pene, prope.
  • A peu près, Fere, pene, propemodum, prope, non multo secus.
  • Peu à peu, Paulatim, seorsim, pedetentim, lento gradu, sensim sine sensu.
  • Trop peu, Perparum, minimum.
  • Un peu, Aliquanto, paulum, aliquantulum, nonnihil, leviter, paulisper, aliqua ex parte, aliquid, aliquantum, haud multo, paululum, paulo.
  • PEUPLE, Populus, plebs, vulgus, natio gens, turba.
  • Peuplé, Numerosus.
  • PEUR, Pavor, timor.
  • Avoir peur, Paveo, timeo.
  • Trembler de peur, Paveo, timeo.
  • PEUT-ÊTRE, Forsitan, fortassis, fortasse, forte, casu, fortuna, forsan.
  • PHALANGE, Phalanx.
  • PHARMACIEN, Pharmacopola.
  • PHILOSOPHIE, Philosophia, studium vel amor sapientiæ.
  • Philosopher, Philosophor, philosophiam colo.
  • Philosophe, Philosophus, philosophiæ sectator.
  • Philosophique, Philosophicus.
  • PHYSIONOMIE, Facies, vultus, species oris.
  • PHYSIQUE, Physica, explicatio naturæ.
  • A la façon des physiciens, Physice.
  • Physicien, Physicus.
  • PIC (taillé à), Præruptus.
  • PIÈCE de théâtre, Fabula, tragœdia.
  • PIÈCES (action de mettre en), Laniatus, laniatio.
  • Mettre en pièces, Lanio, dilanio, lacero, discerpo, dilacero.
  • PIED, Pes.
  • Aller à pied, Pedibus iter facio.
  • Mettre pied a terre, Ad pedes desilio.
  • Se jeter aux pieds, Ad pedes alicujus voluto.
  • Des pieds à la tête, Ab imis unguibus ad summum verticem.
  • Pédestre, Pedester.
  • PIÉGE, Laqueus, insidiæ, fovea, scrobs.
  • Tendre des piéges, Insidias alicui facio.
  • Qui tend des piéges, Insidiator.
  • Pris au piége, Fraude captus.
  • PIERRE, Saxum, lapis, silex, rupes, cautes, petra.
  • En pierres de taille, Lapide quadrato.
  • Pierre précieuse, Gemma.
  • Pierreux, Saxeus, lapidosus.
  • PIÉTÉ, Religio, pietas, sanctitas, sanctimonia.
  • Homme sans piété, Homo improbus, impius.
  • Pieux, Pius, religiosus, sanctus.
  • Pieusement, Pie, religiose, sancte.
  • PIEU, Palus.
  • PILER, Pinso.
  • PILLAGE, Expilatio, direptio, spoliatio.
  • Piller, Diripio, prædor, aufero, rapio, spolio, detraho, eripio.
  • Pillard, Prædo, prædator, direptor, spoliator.
  • PILOTE, Nauta, navicularius, remex.
  • PILOTIS, Sublica.
  • Pont sur pilotis, Pons sublicius.
  • PINCEAU, Penicillum.
  • PIQUER, Pungo, molestiam affero, mordeo, stimulo, figo, carpo.
  • Piquant, Aculeatus.
  • PIRATERIE, Piratica.
  • Pirate, Pirata, prædo.
  • De pirate, Piraticus.
  • PIRE, Deterior, pejor, nequissimus.
  • Pis, Deterius.
  • PISCINE, Piscina.
  • PITIÉ, Compassio, commiseratio, misericordia.
  • J’ai pitié de vos malheurs, Commiseror fortunam tuam; casu tuo vehementer commoveor.
  • Implorer la pitié, Misericordiam expono.
  • Exciter la pitié, Misericordiam commoveo.
  • Être touché de pitié, Misericordia moveor.
  • Digne de pitié, Miserabilis, miserandus.
  • PITUITE, Pituita.
  • Pituiteux, Pituitus.
  • PLACE fortifiée, Locus munitus.
  • PLACE publique, Forum, platea.
  • Place (placement), Locus, locatio.
  • A la place de, Loco, vice.
  • Perdre sa place, De gradu dejicior.
  • Arriver à la place ambitionnée, Ad eum quem volebam, locum ascendo.
  • Placer, Pono, adjicio, loco, repono, colloco.
  • Placer auprès, Astituo, juxta colloco, admoveo.
  • Placer devant, Objicio, oppono.
  • Placé, Situs, positus, locatus.
  • Être placé sous, Subsum.
  • Être placé entre, Intersum, intercedo.
  • PLAFOND, Lacunar, laqueare.
  • PLAGIAT, Plagium.
  • Plagiaire, Plagiarius.
  • PLAIDOIRIE, Advocatio, patrocinium, advocati munus.
  • Plaider, Jurgo, rixor.
  • Plaider une cause, Causam ago, defendo, sustineo.
  • Plaideur, Litigator.
  • PLAIE, Vulnus, plaga.
  • PLAINE, Planities, æquor.
  • Plaine fermée, Convallis.
  • PLAINTE, Querela, querimonia, lamentatio, questus, conquestio.
  • Plaindre (se), Queror, querelam habeo, conqueror, deploro, gemo, ingemisco, expono.
  • Qui est à plaindre, Miserandus, miserabilis.
  • PLAIRE, Placeo, non displiceo, arrideo, delecto, oblecto; delectationem habeo, affero.
  • L’étude me plaît beaucoup, Libris delector magnopere; libri mihi voluptati sunt.
  • Il plaît, Collibet, libet, placet, delectat, juvat.
  • Si cela vous plaît, Si collibitum est, si cordi est.
  • Plaise ou plût à DIEU que! Utinam!
  • PLAISANTERIE, Cavillatio, ludibrium, ludificatio, nugæ, jocatio, jocus, facetiæ, lepor, sales.
  • Plaisanter, Nugor, nugax sum, nugas ago, ludifico, illudo, jocor, cavillor, jocose ludo, jocor.
  • Cessez de plaisanter, Omitte nugas.
  • En plaisantant, Jocose, urbane, facete, concinne, venuste, ridicule, salse.
  • PLAISANT, Joculator, nugator.
  • PLAISANT (adj.), Jocularis, joculatorius, jocosus, festivus.
  • PLAISIR, Jucunditas, oblectamentum, delectatio, oblectatio, voluptas.
  • Bon plaisir, Arbitrium, arbitratus, libido.
  • Faire plaisir à, Alicui gratificor, commodis servio, placeo.
  • S’abandonner au plaisir, Voluptatibus me permitto.
  • Avec plaisir, Grate, animo grato.
  • PLAN, Propositio, mens, consilium, institutum.
  • Changer de plan, Muto institutum.
  • PLAN (adj.), Planus.
  • PLANCHE, Tabula.
  • Couvrir en planches, Contabulo.
  • Plancher, Contabulatio, tabulatum.
  • PLANÈTE, Planeta.
  • PLANT, Planta.
  • PLANTE, Stirps, planta.
  • Plantation, Consitio, satio.
  • PLAQUE, Lamina.
  • PLASTRON (être le), Materia sum jocorum.
  • PLAT, Lanx, patina, catinum.
  • Plat (mets), Ferculum.
  • PLAT (adj.), Planus.
  • PLATANE, Platanus.
  • PLÂTRÉ, Gypsatus.
  • PLAUSIBLE (donner un motif), Probabilem facti rationem reddo.
  • PLÈBE, Plebecula, plebs, vulgus.
  • Plébéien, Plebeius.
  • PLÉBISCITE, Plebiscitum, populi scitum, tribunitia rogatio.
  • PLÉNITUDE, Plenitudo.
  • Plein, Plenus, refertus, confertus, cumulatus, redundans, integer.
  • Pleinement, Plane, plene, perfecte, cumulate, abundanter.
  • PLEURS, Lacrima, fletus, ejulatus, ploratus, planctus.
  • Pleurer, Defleo, deploro, fleo, ploro, lamentor, lacrimo, illacrimor, lugeo, squaleo, mœreo.
  • Pleurer la mort de, Fleo de morte alicujus.
  • PLIER, Complico, involvo, claudo.
  • Se plier à, Me conformo.
  • PLOMB, Plumbum.
  • De plomb, Plumbeus.
  • PLONGER dans, Immergo, demergo, ingurgito.
  • PLOYER, Incurvesco, incurvo.
  • PLUIE, Pluvia, imber, cœlestes aquæ.
  • Pleuvoir, Pluit; imber effluit, funditur.
  • Pleuvoir à travers, Perfluo.
  • PLUVIEUX, Nimbosus.
  • PLUME, Pinna, penna, pluma.
  • Emplumé, Plumatus, pinnatus, penniger.
  • Qui n’a pas de plumes, Implumis.
  • PLUPART la, Plerique, major pars.
  • La plupart du temps, Plerumque, persæpe, fere, ex majori parte.
  • PLUS, Plus, magis, amplius, ultra, præter.
  • Plus.... Plus, Quo... (avec comparatif) hoc..., ut... ita.
  • Plus que, Plus quam, supra quam, ultra quam, amplius.
  • Faire plus que vous n’attendez, Exspectationem tuam mea diligentia vinco.
  • Plus que personne au monde, Si quisquam alius.
  • Bien plus, Quin etiam, quin immo.
  • De plus, Præterea, tum etiam, insuper, ad hoc.
  • De plus en plus, Etiam atque etiam, magis ac magis, magis magisque.
  • Le plus possible, Maxime, potissimum, magnopere.
  • Le plus tôt possible, Quamprimum.
  • PLUTÔT, Potius, verius, magis, aptius.
  • POÈME (poésie), Poesis, poetica, poema, carmen.
  • Poète, Poeta, poeticæ peritus, conditor carminum.
  • Poétique, Poeticus.
  • Poétiquement, Poetice.
  • POIDS, Libramentum, pensio.
  • — (Fardeau), Onus, pondus.
  • Au poids, Pondo.
  • Avoir peu de poids, Parum valeo.
  • Peser, Libro, pondero, pendo.
  • — (Estimer), Æstimo, examino.
  • POIGNARD, Sica, gladius, pugio.
  • Poil, Pilus, villus.
  • Couvert de poil, Pilosus.
  • POING, Pugnus.
  • POINT, Punctum.
  • C’est là le point important, In eo cardo rei vertitur.
  • A tel point, Usque adeo.
  • Point (au), Eo, idcirco, usque eo.
  • L’affaire en est venue à ce point, In eum locum res adducta est.
  • De tout point, Ex omnibus partibus.
  • POINTE, Cuspis.
  • Élever en pointe, Fastigo, in fastigium erigo.
  • En piquant de la pointe, Punctim.
  • POIS chiche, Cicer.
  • POISON, Venenum, virus.
  • Prendre du poison, Venenum haurio.
  • POISSON, Piscis.
  • Poissonneux, Pisculentus.
  • POITRINE, Pectus.
  • POIX, Pix.
  • PÔLE, Polus, vertex.
  • POLITESSE, Humanitas, urbanitas, morum lepos, mansuetudo, comitas.
  • Vous avez fait cela par politesse, Egisti hoc humanitate incitatus.
  • Poli, Comis, facetus, urbanus, elegans moribus.
  • Poliment, Urbane.
  • POLIR, Polio, limo, expolio, perpolio.
  • Polir et repolir des vers, Ad unguem castigo carmen.
  • POLITIQUE, Politicus.
  • Organisation politique, Politia.
  • POLLUX (par), Ædepol.
  • POMME, Malum, pomum.
  • POMPEUX, Magnificus, lautus, splendidus.
  • Pompeusement, Sublate.
  • PONCTUATION, Interpunctum, interductus, interpunctio.
  • PONDRE, Ova pareo.
  • PONT, Pons.
  • Établir un pont, Fluvium ponte jungo.
  • Couper un pont, Pontem rescindo.
  • PONTIFE, Pontifex, antistes sacrorum, præsul.
  • Souverain pontife, Summus DEI in terris Vicarius.
  • Pontifical, Pontificalis, pontificius.
  • Pontifical, Pontificalis, summi pontificis dignitas.
  • POPULACE, Vulgus, turba, multitudo.
  • PORC, Porcus, sus.
  • De porc, Suillus.
  • Quartier de porc, Succidia.
  • PORT, Portus.
  • Entrée du port, Portus ostium.
  • Rester dans le port, Portum teneo.
  • Quitter le port, Ex portu progredior, navim solvo.
  • Arriver à bon port, Portum teneo.
  • Qui a des ports, Portuosus.
  • PORTE, Janua, ostium, fores, aditus, porta.
  • Fermer la porte, Fores adduco.
  • Attendre à la porte, Assisto ad fores.
  • De porte en porte, Ostiatim.
  • Portier, Janitor.
  • PORTÉ à, Propensus, proclivis.
  • PORTÉE (cela dépasse la) de mon esprit, Hoc ingenii facultatem excedit.
  • PORTE-ENSEIGNE, Signifer.
  • PORTEFAIX, Bajulus.
  • Porter, Bajulo, porto, fero, gero, sustineo.
  • Porter dans, Importo, induco.
  • Se bien porter, Sto pulcherrime.
  • Être bien portant, Valeo.
  • PORTION, Pars, portio, membrum.
  • PORTIQUE, Porticus, ambulatio, xystus.
  • PORTRAIT, Effigies, species, imago, simulacrum.
  • Faire un portrait, Effingo, exprimo.
  • POSITION, Situs, positio, natura loci.
  • — (État), Status.
  • Position défavorable, Iniquus locus.
  • Poser, Pono, propono.
  • Poser en principe, Pro certo, pro comperto sumo.
  • POSSESSION, Possessio.
  • En la possession de, Penes, in manu, in potestate.
  • Être en possession de soi, Compos sum, mihi præsens sum.
  • Entrer en possession, In possessionem eo.
  • Posséder, Habeo, possideo, teneo.
  • Possesseur, Possessor.
  • POSSIBLE, (je ferai tout mon), Quoad fieri poterit, contendam.
  • POSTE, Statio.
  • POSTÉRIEUR, Posticus.
  • POSTÉRITÉ, Posteri, posteritas.
  • Passer à la postérité, Ad posteritatem pervenio.
  • POST-SCRIPTUM, In extremis litterarum.
  • POTABLE, Poculentus.
  • POTION, Potio, potus.
  • POUCE, Pollex.
  • POUDRE Jeter de la..... aux yeux, Oculos auri splendore perstringo.
  • POULE, Gallina.
  • De poule, Gallinaceus.
  • Poulailler, Gallinarius.
  • Poulet, Pullus.
  • POULAIN, Equuleus, equulus.
  • POUMON, Pulmo.
  • POUPE, Puppis.
  • POUR, Propter, ob, pro, loco.
  • Pour la troisième fois, Tertio.
  • Pour le moins, Nihilominus.
  • Pour peu que, Si.
  • POURCHASSER, Proturbo, repello.
  • POURPRE, Purpura.
  • Se colorer en pourpre, Purpurasco.
  • Vêtu de pourpre, Purpuratus.
  • De couleur pourpre, Purpureus.
  • POURQUOI? Cur, quare, quamobrem, quid est quod, qua ratione, quid est.
  • Pourquoi? Quare, cur, quid.
  • C’est pourquoi, Quapropter, quare, quamobrem, quocirca, itaque, idcirco, ideo.
  • POURRITURE, Caries.
  • Pourrir, Putrefacio, corrumpo, dissolvo.
  • Se pourrir, Putresco.
  • Pourri, Putridus.
  • POURSUITE, Incitatio.
  • Poursuite judiciaire, Exsecutio, persecutio.
  • Poursuivre, Prosequor, persequor, insector, quæro, sequor.
  • — (Continuer), Continuo, pergo.
  • — (En justice), Postulo, accuso.
  • POURVOIR à, Provido.
  • Pourvu de, Præditus, ornatus, instructus.
  • POURVU QUE, Dummodo, dum, dum tamen, simodo, dum ut, modo ut.
  • POUSSER, Adigo, vi impello, vi cogo, compello, instigo.
  • — (Presser), Urgeo, impello, incito.
  • Pousser à, Animos do ad.
  • Pousser en avant, Promoveo, proveho, perduco.
  • Pousser hors de, Expello, ejicio, amoveo, submoveo, loco moveo.
  • POUSSIÈRE, Pulvis.
  • Poudreux, couvert de poussière, Pulverulentus.
  • POUTRE, Trabs.
  • POUVOIR, Potentia, potestas, jus, jurisdictio.
  • Pouvoir souverain, Summus magistratus.
  • Au pouvoir de, Penes, in manu, in potestate.
  • Cela est en votre pouvoir, Per te stat quominus, etc.; in tua voluntate id totum vertitur, tua in manu est.
  • Il est en mon pouvoir, In mea illum potestate habeo, teneo, contineo.
  • Ôter le pouvoir de, Postestate nocendi exuo.
  • PRAIRIE, Pratum.
  • PRATIQUE, Tractatus, tractatio.
  • Pratiquer, Factito, exerceo, usurpo.
  • Praticable, Pervius, apertus.
  • PRÉ, Pratum.
  • PRÉCAIRE, Precarius.
  • PRÉCAUTION, Cautio, provisio.
  • Précautionner (se), Præcaveo.
  • PRÉCÉDER, Præcedo, præeo, præcurro, prægredior, antecedo, anteeo, progredior.
  • Précédent, Prior, primus.
  • Précédemment, Supra.
  • PRÉCEPTE, Præscriptio, præscriptum.
  • Précepteur, Præceptor, doctor, magister, pædagogus.
  • PRÉCIPITATION, Properantia, properatio, festinatio, immaturitas.
  • Précipiter, Præcipito, præcipitem ago, detrudo, deturbo, expello.
  • Précipiter (se), Ruo, cado, irrumpo, irruo, invado.
  • Précipité, Præproperus, præmaturus, celer, præceps, tumultuarius.
  • Précipitamment, Incitate.
  • PRÉCISE (d’une façon), Circumscripte, paucis, definite, breviter.
  • PRÉCOCE, Præcox, præmaturus.
  • PRÉCONÇU, Antecaptus, anteconceptus, præjudicatus.
  • PRÉCURSEUR, Prænuntius, prævius.
  • PRÊCHER, De rebus divinis dico; de rebus divinis verba facio, sermonem habeo.
  • Prédicateur, Concionator, orator sacer, præco verbi divini.
  • PRÉDICTION, Prædictio, prædictum, divinatio, vaticinatio, oraculum.
  • Prédire, Antedico, prædico, divino, auguror, vaticinor, conjectura prospicio, prædico, prænuntio.
  • PRÉFACE, Præfatio, exordium, proœmium.
  • PRÉFET, Præfectus, curator, procurator.
  • PRÉFÉRENCE (donner la), Præpono, antefero; antiquior, potior mihi est.
  • De préférence, Potissimum, maxime, quam maxime, præcipue.
  • Préférer, Malo, præfero, antepono, antefero, præpono, præopto.
  • Préférable, Potior, antiquior, carior, melior, prior.
  • PRÉJUDICE, Noxa, culpa, noxia.
  • Porter préjudice, Afficio incommodis.
  • PRÉJUGÉ, Præjudicium.
  • Préjuger, Præjudico, præjudicium facio.
  • PRÉLUDE, Prolusio, præludium, præcentio.
  • Préluder, Proludo.
  • PRÉMATURÉ, Præmaturus, præproperus, immaturus, intempestivus.
  • PRÉMÉDITATION, Præmeditatio, meditatio, prævisio.
  • Préméditer, Præmeditor, meditor, cogito, paro, præparo.
  • PREMIER, Primus, primarius, princeps, principalis.
  • Le premier, Præcipuus.
  • Qui est des premiers, Primarius.
  • Premièrement, Primum, primo.
  • PRÉMUNIR, Præmunio, præparo.
  • PRÉNOM, Prænomen.
  • PRESSION, Pressus, compressio.
  • PRÉOCCUPATION, Trepidatio.
  • PRÉPARATION, Præparatio, præmeditatio, præmunitio.
  • Préparer, Præparo, præparationem adhibeo, paro, comparo, instruo, apparo, accingo.
  • Avec préparation, Parate.
  • PRÉPONDÉRANCE (avoir la), Propendeo.
  • PRÉPOSITION, Præpositio.
  • Préposer, Præficio, præpono.
  • Préposé, Præpositus, præfectus.
  • PRÈS, Prope, propter, juxta.
  • Près de, Cominus, proprius, de propinquo loco.
  • A peu près, Fere, ad.
  • PRÉSAGE, Omen.
  • Présager, Ominor, auguror, præsagio, præsentio.
  • PRESCRIPTION, Usucapio.
  • Acquérir par prescription, Usucapio (verb.).
  • PRESCRIPTION (ordre), Præceptio, præceptus, monita, admonitio, jussum, præscriptio.
  • Prescrire, Mando, præcipio, præscribo.
  • Prescrire à l’avance, Præmando ut.
  • PRÉSENCE, Præsentia, conspectus, aspectus.
  • — (D’esprit), Præsentia animi.
  • En ma présence, Me præsente, sub oculis meis, ante oculos, ante pedes meos, me teste.
  • Présenter à (se), Occurro.
  • Se présenter a l’esprit, In mentem venit.
  • Présent, Præsens.
  • Présent (être), Suppeto, sum, supersum, adsum, præsto sum, intersum, adsum.
  • PRÉSENT, Munus, donum, beneficium, largitio.
  • Donner en présent, Muneror.
  • Faire des présents, Dono, donum affero, muneribus orno.
  • PRÉSERVER, Arceo, submoveo, repello, servo, tueor.
  • PRÉSIDER, Præsum, præsideo, præses sum.
  • Président, Præses, antistes.
  • PRÉSOMPTION (avoir la), Mihi tantum sumo, ut.
  • Présumer, Opinor, opinionem habeo, in opinione sum.
  • Présomptueux, Præfidens.
  • Présumé, Opinabilis.
  • PRESQUE, Fere, ferme, propemodum, prope, pene.
  • Presque tous, Plerique omnes.
  • PRESSENTIMENT, Præsensio, præsagitio.
  • Pressentir, Præsentio, præsagio, prænosco, præcognosco, suspicor.
  • PRESSER, Urgeo, impello, incito, premo, insto.
  • Sans se presser, Otiose, soluto animo.
  • PRESTIGES, Præstigiæ.
  • PRÉSURE, Coagulum.
  • PRÊT, Paratus, instructus, qui præsto est.
  • Tout prêt, Expeditus, promptus, paratus, nulla re implicatus.
  • Se tenir prêt pour, Præstolor, exspecto.
  • Prêt à, Paratus ad.
  • PRÉTENTION, Postulata.
  • Transmettre les prétentions de qqn, Postulata ad aliquem defero.
  • Prétendre, Autumo, opinor, censeo.
  • On prétend, Aiunt, dicitur, fertur, fama est.
  • PRÊTER, Pecuniam do mutuam.
  • Prêter à (se) Obsecundo.
  • Prêté, Expensus, mutuus.
  • PRÉTEXTER, Prætexo, prætendo.
  • PRÉTOIRE, Prætorium.
  • Préteur, Prætor.
  • Prétorien, Prætorius.
  • PRÊTRE, Sacerdos.
  • PREUVE, Experimentum, argumentum, specimen, indicium.
  • Faire preuve de, Præsto.
  • Juger sur preuves, Litem do secundum tabulas.
  • Prouver, Probo, argumentis tueor.
  • PRÉVARICATION, Prævaricatio.
  • Prévaricateur, Prævaricator.
  • PRÉVENANCES, Occursatio.
  • Prévenir, Præverto, prælabor, præsentio, præcurro.
  • Il faut prévenir le mal, Malum prævertere convenit.
  • PRÉVISION, Præmeditatio, prævisio, providentia, præsagitio.
  • Prévoir, Prævideo, prospicio, præcaveo, præsentio.
  • Prévoyant, Providus, providens, prospiciens.
  • Avec prévoyance, Providenter.
  • PRIÈRE, Precatio, obsecratio, rogatus, deprecatio, rogatio, imploratio, preces.
  • Prières publiques, Supplicatio, comprecatio.
  • Prier, Precor, precibus peto, oro, obsecro, rogo, obtestor.
  • Prier avec instance, Exoro.
  • PRIMAUTÉ, Principatus, dominatus.
  • Primitif, Primigenius.
  • Primitivement, Principio, primo, initio.
  • Primordial, Primigenius.
  • PRINCE, Princeps.
  • Prince héritier, In spem imperii genitus.
  • PRINCIPE, Initium, principium, fundamentum, elementum, origo.
  • Dans le principe, Principio, primo, initio.
  • Principal, Præcipuus, peculiaris, proprius, principalis.
  • Principalement, Præcipue, potissimum, maxime.
  • PRINTEMPS, Ver, vernum tempus.
  • PRISE à (donner), Præbeo ansam.
  • Prise d’assaut, Expugnatio.
  • Prise de corps, Nexus.
  • Prendre, Assumo, sumo, capio, prehendo, prenso, accipio.
  • Prendre d’assaut, Expugno, vi capio.
  • Prendre par force, Rapio, aufero, prædor, furor, impello.
  • Prendre garde, Caveo, cautionem adhibeo.
  • Prendre l’air, Capto auram.
  • Prendre sur soi, In me recipio, in me transmoveo.
  • Pris, Captus.
  • Pris à la guerre, Bello captus, jure belli captus.
  • Prison, Carcer, custodia, vincula.
  • Mettre en prison, In custodiam trado.
  • Relâcher de prison, Vinculis levo.
  • Être en prison, In custodiis habeor.
  • Être mis en prison, In carcerem mittor, in carcerem ducor, conjicior.
  • Retenir en prison, In carcere asservo.
  • PRIVATION, Privatio, viduitas.
  • Priver, Privo, orbo, spolio, exuo, exspolio.
  • Privé, Expers, vacuus, inanis, cassus, viduus, orbus.
  • — (Apprivoisé), Privatus, domesticus.
  • PRIVILÉGE, Præmium, beneficium.
  • PRIX, Pretium, merces, præmium.
  • Mis à prix (être), Liceo, æstimor.
  • Au prix de, Præ.
  • Au prix de la vie, Devotione capitis.
  • Priser, Parvi vel magni facio, æstimo.
  • Précieux, Pretiosus, magni pretii.
  • PROBABILITÉ, Probabilitas, verisimilitudo.
  • Probable, Probabilis, verisimilis, credibilis.
  • Il est probable que, Par est credere, a ratione haud alienum est.
  • Probablement, Credibiliter, probabiliter.
  • PROBITÉ, Honestas, dignitas, decus, laus, sanctimonia, sanctitas, virtus.
  • PROCÉDÉS envers qqn (user de mauvais), Male consulo in aliquem.
  • PROCÈS, Actio, actus, factum, lis, causa, procuratio, negotium, concertatio, disceptatio, sacramentum.
  • Intenter un procès, Sacramento cum aliquo contendere.
  • S’engager dans un procès, In causam descendo.
  • Commencer un procès, Incipio causam, in causam me dimitto, in causam descendo.
  • Être en procès, Jurgo.
  • Le procès est terminé, Controversia sedata, dirempta, dijudicata est.
  • Perdre un procès, Causam perdo, amitto; causa cado.
  • Gagner son procès, Causam obtineo, teneo, causa mihi adjudicata est.
  • S’occuper peu d’un procès, Causam negligenter tracto, indormio causæ meæ.
  • Abandonner un procès, Causam relinquo.
  • Qui aime les procès, Litigiosus.
  • PROCESSION, Pompa.
  • PROCHAIN, Vicinus.
  • PROCHAINEMENT, Propediem, brevi.
  • PROCHE, Propinquus, vicinus, proximus, junctus, adjunctus, affixus, conjunctus, proximus, non interruptus.
  • Parent, Cognatus, necessarius.
  • Être proche, Contingo, attingo, tango.
  • PROCLAMATION, Præconium.
  • Proclamer, Edico, indico.
  • PROCONSUL, Proconsul.
  • PROCURER, Suppedito, suppeto, non desum.
  • Procureur, Cognitor.
  • PRODIGUER, Prodigo, consumo, ultra modum erogo.
  • Prodigue, Prodigus, profusus.
  • Avec prodigalité, Prodige, effuse.
  • PRODIGE, Miraculum, monstrum, portentum, prodigium, ostentum.
  • Il fait des miracles, Miracula edit.
  • Prodigieux, Mirabilis, mirus, mirandus, portentosus.
  • PRODUCTION, Fructus, fruges, proventus.
  • Produire, Produco, pario, in publicum do, effero, edo, profero.
  • PROÉMINENT (être), Promineo, emineo.
  • PROFANER, Polluo, macula afficio, fœdo, contamino, profano.
  • Profaner les rites sacrés, Cærimonias polluo.
  • Profane, Profanus, a religione remotus, nihil habens religionis.
  • PROFESSION, Professio.
  • Être professeur, Doceo, profiteor.
  • PROFIT, Lucrum, feneratio, quæstus, utilitas, commodum.
  • Ne retirer aucun profit, Nihil lucri habeo.
  • Profitable, Utilis, frugifer, commodus.
  • PROFOND, Cavus, profundus.
  • Profond (le plus), Imus, infimus.
  • PROFUSION, Effusio, largitio.
  • Avec profusion, Effuse, prolixe, large.
  • PROGRÈS, Progressio, progressus, processus.
  • Faire des progrès, Progressum facio, proficio, procedo.
  • PROHIBER, Veto, prohibeo.
  • PROIE, Præda, rapina, spolium, manubiæ.
  • PROJET, Propositum, mens, consilium, institutum, sententia.
  • Détourner d’un projet, A mente deduco.
  • Projeté, Propositus, objectus, destinatus.
  • PROLÉTAIRE, Proletarius, vilis, plebeius.
  • PROLOGUE, Prologus, præfatio, exordium.
  • PROLONGER, Profero, produco, prorogo, differo, protraho.
  • L’entretien se prolongea bien avant dans la nuit, In multam noctem sermo extractus est.
  • PROMENADE, Ambulatio, deambulatio, spatium.
  • Promener (se), Deambulo, ambulo, inambulo, spatior, eo, decurro, iter facio.
  • PROMESSE, Stipulatio, promissio, votum, sponsio, pollicitatio, fides.
  • Tenir ses promesses, Promissa servo, sto promissis, promissis facio satis.
  • Garder sa promesse, In fide maneo, solvo promissi fidem.
  • Promettre, Promitto, polliceor, fidem meam obligo, profiteor, pollicitor, despondeo, paciscor, spondeo.
  • — (Faire vœu), Voveo; vota facio, nuncupo.
  • PROMONTOIRE, Promontorium.
  • PROMPT, Celer, velox, volucer, incitatus, citus.
  • Promptement, Propere.
  • Plus promptement, Ocius, citius.
  • PROMULGATION, Promulgatio.
  • Promulguer, Promulgo, edo, prodo, publice propono.
  • PRÔNEUR, Laudator, præco, buccinator.
  • PRONOSTIC, Prognosticon.
  • PROPAGATION, Propagatio, procreatio, amplificatio.
  • Propager, Propago, profero, amplifico, prosemino.
  • Propagateur, Propagator, amplificator.
  • PROPENSION, Propensio, inclinatio, conatus.
  • PROPHÉTIE, Prædictio, prædictum, vaticinatio, oraculum.
  • Prophétiser, Portendo, prænuntio, præmonstro, vaticinor.
  • Prophète, Vates, divinus vir.
  • PROPICE, Propitius, secundus, præsens.
  • Rendre propice, Propitio, propitium reddo.
  • PROPORTION, Proportio, comparatio.
  • Dans la même proportion, Pro rata parte.
  • PROPOS, Sermo.
  • A propos, Commodum, opportune, satis in tempore, ad tempus.
  • Mal à propos, Importune, moleste, intempestive.
  • De propos délibéré, Meditate, consulto, composito.
  • PROPOSITION, Thesis, propositum, enuntiatio, effatum, pronuntiatum, axioma, enuntiatum.
  • Proposer, Enuntio, propono, effero, dico, pono.
  • Je ne me suis proposé que, Nihil mihi deliberatius est quam..., hoc unice intendo.
  • PROPRETÉ, Munditia, lautitia, elegantia.
  • Propre, Mundus, elegans.
  • — (Particulier), Præcipuus, peculiaris, proprius.
  • En propre, Proprie.
  • PROPRIÉTÉ, Proprietas.
  • — (Biens), Possessio, bona, prædia, fundi mancipium.
  • Transmettre en toute propriété, Mancipo.
  • Propriétaire, Possessor.
  • PROROGATION, Prolatio, dilatio.
  • Proroger, Prorogo, protendo.
  • PROSCRIPTION, Proscriptio.
  • Proscrire, Proscribo.
  • Proscrit, Proscriptus, in exilium actus.
  • PROSPÉRITÉ, Prosperitas, res, felicitas, secundus fortunæ status.
  • Prospère, Prosper, prosperus, secundus.
  • PROTECTION, Patrocinium, tuitio.
  • Prendre sous sa protection, In fidem recipio.
  • Protéger, Protego, tueor, defendo, tutor, munio, patrocinor, servo, custodio, custos sum.
  • Protecteur, Tutor, defensor, patronus, vindex, custos.
  • PROTESTER, Reclamo, adversor, contradico.
  • PROUE, Prora.
  • PROVERBE, Adagium, proverbium.
  • PROVIDENCE, Providentia, numen.
  • PROVINCE, Provincia.
  • Provincial, Provincialis.
  • PROVISIONS de bouche, Penus.
  • PROVOQUER, Lacesso, provoco, impello, incito, allecto, allicio, irrito, tento.
  • PROXIMITÉ, Vicinitas, vicinia, propinquitas.
  • PRUDENCE, Prudentia, consideratio, circumspectio, animadversio.
  • Prudent, Prudens, sapiens.
  • Prudemment, Caute, callide, considerate, cogitate, consulto, meditate, prudenter.
  • PUBLICAIN, Decumanus, publicanus, qui decumas exigit.
  • PUBLICATION, Promulgatio, præconium.
  • Publier, Vulgo, divulgo, jacto, promulgo, edo, prodo, publice propono, pronuntio, edico, prædico, profero.
  • Public, Publicus, communis.
  • Rendre public, Propono in publico.
  • En public, publiquement, Publice, aperte, palam, vulgo, propalam, in propatulo, in aperto, manifeste.
  • Paraître en public, In concionem populi prodo, in foro versor.
  • Répandre en public, Vulgo, pervulgo, divulgo.
  • Publique (affaire), Respublica.
  • — (Chose), Respublica.
  • Publié, Editus.
  • PUDEUR, Pudor, verecundia, integritas.
  • Vous avez perdu toute pudeur, Pudorem omnem exuisti, nullius te rei pudet.
  • Pudique, Pudicus, verecundus, castus.
  • PUÉRIL, Puerilis.
  • PUISER, Haurio, traho.
  • PUISQUE, Quandoquidem, quoniam.
  • PUISSANCE, Ditio, imperium, potestas, jurisdictio, potentia.
  • Puissant, Potens.
  • Très puissant, Præpotens, valde potens.
  • Être tout puissant auprès de qqn, Magna apud aliquem positus sum in gratia.
  • Puissamment, Valide, enixe, summopere.
  • Pouvoir, Possum, licet, queo, valeo, polleo, potestatem habeo, potestate valeo.
  • Je puis à peine m’empêcher de, Vix tenere possum... quin.
  • Ne pouvoir pas, Nequeo, non queo, non possum.
  • Je ne puis m’empêcher de m’écrier, Non possum, quin exclamem.
  • On ne peut pas plus, Perquam.
  • Je ne puis trop, Non queo satis.
  • PUITS, Puteus.
  • PUNITION, Mulctatio, direptio.
  • Punir, Punio, castigo, flecto, vindico.
  • PUPILLE, Pupillus.
  • PURETÉ, Castimonia, castitas, virginitas.
  • Pur, Purus, illibatus, incorruptus, mundus, castus, integer, nitidus, incontaminatus.
  • Purifier, Purgo, expurgo, lustro.
  • Purement, Pure, caste, simpliciter.
  • Pureté (sans), Inquinate, prave, barbare, incompte.
  • PUS, Sanies, tabum.
  • PUSILLANIME, Imbellis, ignavus.
  • Q
  • QUALITÉ, Qualitas, proprietas, dos.
  • QUAND, Quando, ubi, simul, simul ac, simul atque, ut, cum, etiamsi.
  • QUANTITÉ (petite), Paucitas, exigua quantitas.
  • QUARTIERS (d’été), Æstiva.
  • — (D’hiver), Hiberna.
  • QUATRE, Quatuor.
  • QUE, Quantum, quam, ut maxime.
  • QUEL, Qualis.
  • De quel genre, Cujusmodi.
  • De quel pays, Cujas, unde, qua ex gente.
  • Quel qu’il soit, Qualiscumque, quidlibet, quivis.
  • QUELQUE, Aliquis, quidam, quispiam, ullus, nonnullus, unus, aliquid, non nemo.
  • Quelque chose, Aliquantum, non nihil.
  • Quelquefois, Interdum, nonnunquam, aliquoties.
  • Quelque jour, Quandoque, aliquando.
  • Quelque part, Uspiam, alicubi, usquam, ullo loco.
  • De quelque manière, Cujusdammodi.
  • De quelque manière que, Quomodocumque, utut, utcumque.
  • En quelque endroit, Uspiam, alicubi, usquam.
  • En quelque façon, Quodammodo, quasi.
  • En quelque lieu, Uspiam, alicubi, usquam, ullo loco.
  • En quelque lieu que, Ubicumque, ubi ubi, ubivis, quocumque.
  • En quelque temps que, Quandocumque.
  • Si quelque part, Sicubi, si quo in loco.
  • Si de quelque part, Sicunde, si aliunde, si quo ex loco.
  • QUELQU’UN, Ullus, aliquis, unus, quidam, quispiam, quisquam.
  • Quelques-uns, Aliquot.
  • QUENOUILLE, Colus.
  • QUERELLE, Jurgium, contentio, rixa.
  • Quereller (se), Rixor, litigo, contendo, jurgor.
  • QUESTION, Quæstio, percontatio.
  • Question de mots, Verbi controversia.
  • QUESTURE, Questura.
  • Questeur, Quæstor.
  • De questeur, Quæstorius.
  • QUEUE, Cauda.
  • Cela n’a ni queue ni tête, Nec caput, nec pedes habet.
  • QUI, Qui.
  • Qui? Quis?
  • A qui? Cujus?
  • Qui donc? Quisnam?
  • QUICONQUE, Quisquis, quilibet.
  • QUINZE, Quindecim.
  • QUITTER, Relinquo, desero, destituo.
  • QUOIQUE, Quamvis, quanquam, licet, etsi, tametsi, etiamsi, ut, utut.
  • Quoiqu’il arrive, Utcumque res ceciderit.
  • QUOTIDIEN, Quotidianus.
  • Quotidiennement, Quotidie, singulis diebus, in dies.
  • R
  • RABOTEUX, Scaber.
  • RACCOMMODER, Reconcinno, reficio.
  • RACE, Gens, natio, semen.
  • De la race, Gentilis.
  • RACHAT, Redemptio.
  • Racheter, Redimo, recupero.
  • RACINE, Radix, stirps.
  • Radicalement, Radicitus, funditus, omnino, stirpitus.
  • RÂCLER, Abrado, rado, aufero, subripio.
  • RACONTER, Narro, enarro, explano, propere expromo, memoro, refero, proloquor.
  • Raconter tout en détail, Explico rem omnem, ut gesta est.
  • Raconter la même chose, Rem eamdem sæpe auribus inculco.
  • On raconte, Tenet fama, traditum memoriæ est.
  • RADEAU, Ratis.
  • RADOTER, Deliro, desipio.
  • RÂFLER, Corrado.
  • RAFRAÎCHISSEMENT, Refrigeratio.
  • RAGE, Rabies, furor.
  • Avec rage, Rabide, rabiose, furiose, furenter.
  • RAGOÛT, Pulpamentum.
  • RAILLERIE, Cavillatio, sermonis aculeus, dictum aculeatum.
  • Railler, Cavillor, dicta aculeata jacio, illudo, ludificor.
  • RAISIN, Uva.
  • RAISON, Sapientia, lumen ingenii.
  • RAISONNEMENT, Ratio, argumentum, ratiocinatio.
  • Raisonner, Ratiocinor.
  • Raisonnable, Rationalis, sapiens, sanus.
  • RAJEUNIR, Reviresco, renovor, revivisco.
  • Rajeuni, Renovatus.
  • RAME, Remus.
  • A rames et à voiles, Remis velisque.
  • Ramer, Remigo.
  • Action de ramer, Remigatio, remigium.
  • Rameur, Remex.
  • RAMEAU, Ramus.
  • Qui a des rameaux, Ramosus.
  • RAMENER, Revoco, reveho.
  • SE RAMOLLIR, Remollesco.
  • RAMPER, Irrepo.
  • — (S’insinuer), Adrepo.
  • RANCE, Rancidus.
  • RANCUNE, Offensum, dissidium, inimicitia.
  • RANG (personne de haut), Majores.
  • Tenir un certain rang, Aliquem numerum obtineo.
  • Au premier rang, Cumprimis, imprimis.
  • Mis à son rang, Ordinatim.
  • Donner le premier rang, Primas alicui concedo.
  • Tenir le premier rang, Primas fero.
  • Obtenir le premier rang, Assequor gradum altissimum.
  • Mettre au second rang, Postpono, posthabeo, post aliquid habeo, posterius duco.
  • RANGÉE, Series, ordo.
  • RANIMER, Reficio.
  • RAPACITÉ, Rapacitas.
  • Rapace, Rapax, prædo.
  • RAPIDITÉ, Volubilitas, celeritas, incitatio, velocitas.
  • Rapide, Volubilis, volucer, velox, celer, rapidus, citus.
  • — (Abrupte), Præceps, periculosus.
  • Rapidement, Volubiliter, celeriter, incitate, velociter, ocius, cito, brevi tempore, mature, quamprimum, propediem, rapide, cursim, raptim.
  • RAPINE, Rapina, furtum vi factum.
  • RAPPEL, Revocatio.
  • Rappeler, Revoco, retraho.
  • Rappeler à la mémoire, Repeto, resumo, memoro, refero, commemoro, suggero.
  • Se rappeler, Recognosco, recenseo, recolo.
  • RAPPORT (gain), Fructus, fruges, commodum.
  • De rapport, Frugifer.
  • RAPPORT (relation), Relatio.
  • N’avoir aucun rapport avec quelqu’un, Mihi cum illo nullius rei commercium est.
  • Sous tous les rapports, Ex omnibus partibus.
  • RAPPORTER (raconter), Narro, nuntio.
  • — (Faire un rapport), Perhibeo, dico, aio, fero.
  • — (Rendre), Refero, reporto, reduco.
  • S’en rapporter à, Ad aliquem refero.
  • Rapporteur, Relator.
  • Rapporté (terrain), Congestitius.
  • RAPPROCHER, Conglutino, conjungo, copulo, conflo, compingo.
  • Plus rapproché, Citerior, propinquior.
  • RAPT, Raptus.
  • RARETÉ, Raritas.
  • Rare, Rarus, paucus.
  • Rarement, Raro, non sæpe.
  • RASOIR, Novacula, culter tonsorius.
  • Raser, Rado, tondeo.
  • Raser une maison, Complano domum, solo æquo.
  • Raser (se), Barbam depono.
  • RASSASIEMENT, Saturitas, satietas.
  • Rassasier, Saturo, expleo, satio.
  • Rassasié, Satur, satiatus, plenus.
  • RASSEMBLEMENT, Coactio, congregatio, conspiratio, conventiculum.
  • Rassembler, Conglobo, cogo, colligo, congrego, convoco, coacervo.
  • Rassemblé, Coactus.
  • Rassemblé à la hâte, Collectitius.
  • RASSURER, Solor, consolor, metu libero, ex terrore firmo.
  • RATE, Lien, splen.
  • RATURE, Litura.
  • RAUQUE, Raucus.
  • RAVAGE, Vastatio, vastitas, depopulatio, solitudo, ruina, populatio.
  • Ravager, Depopulor, evasto, populor, vasto, vastitatem infero.
  • Ravageur, Populabundus.
  • RAVALER, Detraho, obtrecto.
  • RAVIR, Surripio, furor, rapto.
  • Ravisseur, Raptor.
  • RAYON, Radius.
  • Rayonner, Radio, radios emitto, fulgeo.
  • EN RÉALITÉ, Revera, re, exitu.
  • Réaliser, Perficio, absolvo.
  • Réaliser ses projets, Ad exitum deduco cogitata mea.
  • RÉBELLION, Rebellio, seditio, tumultus.
  • AU REBOURS, Præpostere.
  • Rebrousser chemin, Recedo, abeo, decedo, revehor, recurro.
  • REBUT, Rejectanea.
  • RÉCALCITRANT, Contumax, superbus, obstinatus.
  • RECÉLEUR, Occultator.
  • RÉCENT, Novus, recens, inauditus, novitius.
  • Récemment, Recens, nuper, modo, paulo ante, novissimo.
  • RECENSEMENT, Recensio, census.
  • RECEVOIR, Accipio, capio, prehendo, suscipio, sumo.
  • Recevoir qqn, Tracto, admitto, excipio.
  • SE RÉCHAUFFER, Recalesco, concalesco.
  • DERECHEF, Rursum, rursus, denuo, de integro.
  • RECHERCHE, Indagatio, investigatio, inquisitio, conquisitio, disquisitio.
  • Rechercher, Indago, vestigo, investigo, inquiro, requiro, quæro, postulo, flagito, scrutor, inquiro, examino.
  • Recherché, Conquisitus, exquisitus, insignis.
  • Avec recherche, Conquisite, exquisite, diligenter, docte.
  • RECHUTE, Offensio, detrimentum.
  • Réciproquement, Mutue, vicissim, mutuo, retrorsum.
  • RÉCIT, Narratio.
  • RÉCLAMATION, Expostulatio, criminatio.
  • Réclamation en justice, Vindiciæ.
  • Réclamer, Reclamo, contradico, exigo, vindico, repeto.
  • RÉCOLTE, Fruges, fructus terræ.
  • Récolte de l’année, Annona, res frumentaria, commeatus, cibaria.
  • RECOMMANDATION, Præceptio, præceptum, monita, institutum, jussum.
  • Titre de recommandation, Commendatio, suffragatio, magna commendatio.
  • Lettres de recommandation, Commendatitiæ litteræ.
  • Recommander, Commendo, fidei alicujus committo, fidei alicujus trado.
  • RÉCOMPENSE, Præmium, merces, fructus, beneficium, remuneratio.
  • Récompense pour une victoire, Adorea.
  • Demander une récompense, Pretium peto.
  • Recevoir une récompense, Pretium fero.
  • Récompenser, Remuneror, retribuo, mercedem do.
  • RÉCONCILIATION, Reconciliatio.
  • Réconcilier, Concilio, reconcilio, devincio, benevolentiam facio.
  • Se réconcilier avec son ennemi, In gratiam cum adversario redeo, inimicitias depono.
  • RECONNAISSANCE (écrit), Syngrapha, chirographum, cautio.
  • RECONNAÎTRE, Recenseo, persequor, percurro.
  • RECONNAISSANT, Gratus, officii memor.
  • Être reconnaissant des bienfaits, In me beneficia nunquam obliviscor.
  • RECONQUÉRIR, Recipio, recupero.
  • RECOURBÉ, Aduncus, curvatus, tortuosus.
  • RECOURS (avoir à qqn), Ad aliquem confugio.
  • RECOUVREMENT, Recuperatio.
  • Recouvrer, Recupero, redimo.
  • RÉCRÉATIF, Ludicrus, jocularis.
  • Se récréer, Me recreo.
  • RÉCRIER (se), Reclamo.
  • RECRUTEMENT, Delectus militaris.
  • Recrue, Tiro.
  • RECUEIL, Compilatio.
  • Recueillir, Recolligo, extraho.
  • — (Recevoir), Excipio.
  • RECULER, Cedo, retro cedo.
  • Reculer les frontières, Fines imperii profero, dilato imperium.
  • Faire reculer, Retrudo.
  • REDIRE, Repeto.
  • REDOUBLEMENT, Congeminatio.
  • Redoubler, Congemino, gemino.
  • REDOUTER, Expavesco, perhorresco, in metu habeo, vereor, timeo, metuo, reformido.
  • Redoutable, Terribilis.
  • RÉDUIRE A, Redigo.
  • RÉELLEMENT, Revera, reapse, reipsa.
  • REFAIRE, Reficio.
  • RÉFECTOIRE, Triclinium, cœnabulum.
  • RÉFLEXION, Cogitatio, mentis sensus, animi motus, meditatio, commentatio.
  • Réfléchir, Meditor, mecum cogito, in animo voluto, delibero, considero, video.
  • REFLUER, Relabor.
  • RÉFORME, Correctio, temperatio, emendatio.
  • REFRÉNER, Refreno, coerceo, reprimo, cohibeo, frango, restinguo, reseco.
  • REFROIDIR, Refrigeo.
  • Se refroidir, Refrigesco, defervesco, refrigeror, frigesco.
  • REFUGE, Receptaculum, latebra, recessus, asylum, perfugium, refugium, portus.
  • Chercher un refuge dans la fuite, Ex fuga aliquo me recipio.
  • Réfugier (se), Suffugio, perfugio, confugio; perfugium, præsidium et auxilium quæro; concurro.
  • REFUS, Repudiatio, detrectatio, recusatio, rejectio.
  • Refuser, Recuso, renuo, abnuo, declino, nego, nolo, rejicio, resisto, aversor, vito, repudio.
  • Se refuser, Nego mihi.
  • RÉFUTATION, Infirmatio, confutatio, refutatio, dissolutio, reprehensio.
  • Réfuter, Confuto, repello, reprehendo, redarguo, refuto, revinco.
  • REGARD, Visus, contuitus, obtutus, aspectus, conjectus oculorum.
  • Regard en arrière, Respectus.
  • Attirer les regards, Oculos omnium averto.
  • Attacher ses regards, Ad rem oculos adjicio.
  • Se présenter aux regards, Obvisor, occurro, versor.
  • Regarder, Intueor, video, contueor, contemplor, respicio, aspicio.
  • Regarder fixement, Oculos in aliquid defigo.
  • Regarder autour de soi, Prospicio, prospecto.
  • Regarder dans, Introspicio, inspicio.
  • REGARDER (être l’affaire de), Attinet, pertinet, spectat, attingit.
  • Cela vous regarde, Tui officii est, consilii tui est.
  • REGIMBER, Calcitro, recalcitro.
  • RÉGION, Ora, regio, pars terrarum.
  • RÉGIR, Rego, guberno, moderor.
  • Régisseur, Villicus, custos villæ.
  • REGISTRE, Codex.
  • RÈGLE, Regula, norma, lex, præscriptio, formula, præscriptum.
  • S’écarter de la règle, Ab regula aberro.
  • Réglé, Moratus, institutus, perpolitus.
  • Régler, Moderor, modulor, constituo, præscribo, designo, præfinio.
  • Régulier, Legitimus, justus, æquus, verus.
  • Régulièrement, Examussim.
  • RÉGNER, Regno, impero, dominor.
  • REGRET, Desiderium, studium, pœnitentia.
  • Adoucir les regrets, Desiderium lenio.
  • Laisser de grands regrets, Desiderium mei relinquo.
  • Regretter, Tædet, pudet, dolore afficior.
  • A regret, Moleste, graviter, ægre, ingratiis.
  • RÉHABILITATION, Restitutio.
  • Réhabiliter, Famam restituo, labem eluo, sarcio infamiam.
  • REINS, Renes, lumbus.
  • REJAILLIR, Referveo, refervesco.
  • REJETER, Depono, rejicio, repudio, aspernor, reprobo, abjicio, improbo, respuo, contemno, abrogo, antiquo.
  • Rejeter sur, Regero.
  • REJETON, Virgultum, surculus, germen.
  • Pousser des rejetons, Fructicor, surculor, emitto, reviresco.
  • RÉJOUIR, Lætifico, lætitiam affero, hilaro, oblecto, recreo, exhilaro.
  • Se réjouir, Lætor, exsulto, lætitia efferor, gaudeo.
  • RELÂCHE, Cessatio, intermissio, otium, relaxatio.
  • Relâche (donner du), Laxo, remitto.
  • RELÂCHEMENT, Remissio.
  • Relâcher, Relaxo, remitto, laxo, solvo.
  • RELATER, Refero.
  • RELATION, Ratio.
  • — (D’amitié), Consuetudo.
  • Lier des relations, Rationes contraho cum aliquo.
  • RELÉGUER, Relego, expello.
  • RELEVÉ, Diribitio.
  • RELEVER, Erigo, relevo.
  • RELIEUR, Glutinator librorum.
  • RELIGION, Religio.
  • Religieux, Religiosus, sanctus, pius.
  • Religieusement, Religiose, sancte, pie.
  • RELUIRE, Refulgeo, reluceo.
  • REMARQUE, Animadversio, consideratio, attentio, notatio.
  • Remarquer, Adverto, animadverto, observo, attendo, noto.
  • Remarquable, Luculentus, præstans, insignis, grandis, præstabilis, clarus, peculiaris, singularis.
  • D’une façon remarquable, Insignite, insigniter.
  • REMÈDE, Medicina, medicamentum, medicamen, remedium.
  • Le remède produit grand effet, Salubritas medicamenti toto corpore percipitur.
  • Apporter remède, Succurro.
  • REMETTRE à un autre temps, Differo rem in longiorem diem, protendo, prorogo.
  • REMETTRE une faute, Condono crimen.
  • REMORDS (poursuivi par les), Hominem conscientiæ suæ præcipitem agunt pœnæ.
  • REMPART, Vallum, agger, mœnia, muri urbis.
  • Faire un rempart de son corps, Oppono meum corpus alicui.
  • Entourer de remparts, Vallor, munio.
  • Remplacements (être en), Sufficio, substituo.
  • Remplaçant, Successor, qui subrogatur.
  • REMPLIR, Farcio, impleo, compleo, saturo, satio, repleo, refercio.
  • Rempli, Refertus, confertus, plenus.
  • REMUER, Volvo, converto, moveo.
  • Remuant, Inquietus, turbulentus.
  • Remuer l’esprit, Moveo animum, accendo.
  • RÉMUNÉRATION, Remuneratio.
  • RENAÎTRE, Renascor, exorior, renovor.
  • RENARD, Vulpes.
  • RENCONTRE, Concursio, concursus, conflictus, effusio hominum.
  • A la rencontre, Obviam.
  • Rencontrer, Reperio, invenio, occurro.
  • Rencontrer (se), Convenio, coeo, congregor.
  • RENDRE, Reddo, restituo, refero.
  • Se rendre au vainqueur, Ditioni victoris me permitto; dedo me victori.
  • Se rendre à, aller vers, Devenio, venio, pervenio.
  • Se rendre qque part, Proficiscor.
  • RENFERMER, Contineo, comprehendo, complector, includo.
  • RENFORT, Subsidium, auxilium.
  • RENIER, Abnego, pernego, retracto, renuo, recuso.
  • RENOM, Laus, præconium, gloria, splendor, celebratio, laudatio.
  • Renom (mauvais), Infamia, dedecus, sinistra fama, probrum, labes, ignominia.
  • Il s’est acquis par cette action un renom perpétuel, Eo facto immortalitatem est consecutus.
  • RENOMMÉE, Fama, opinio, existimatio, nomen, nominis celebritas, rumor.
  • Chercher la renommée, Famam capto.
  • Prendre soin de sa renommée, Famæ meæ consulo.
  • Acquérir de la renommée, Famam consequor nonnullam.
  • Perdre beaucoup de sa renommée, Multum de bona fama amitto.
  • RENOUVELLEMENT, Renovatio, redintegratio, instauratio.
  • Renouveler, Innovo, renovo, novum facio, redintegro, instauro, itero.
  • Se renouveler, Refrico.
  • Renouvelé, Renovatus.
  • RENTRER, Remigro, redeo, remeo.
  • RENVERSEMENT, Perversitas.
  • Renverser, Labefacio, subruo, prosterno, affligo, frango, labefacto, dissolvo, conquasso, perverto, subverto, perimo, deleo.
  • RENVOYER, Remitto.
  • REPAÎTRE son esprit de choses agréables, Mente varias voluptates contrecto.
  • RÉPANDRE, Diffundo, dispergo, instillo, effundo, fundo, spargo.
  • Répandre (autour), Circumfundo, ambio.
  • Répandre çà et là, Dispergo, disjicio, dissipo, inspergo, respergo.
  • Répandre (se), Dimano, profluo.
  • Se répandre en injures, Maledicta in aliquem congero.
  • Très répandu, Pervagatus, divulgatus.
  • RÉPARATION (excuse), Satisfactio, purgatio.
  • Réparer, Sarcio, reficio, restituo, obmolior.
  • — (Expier), Expio.
  • RÉPARTITION, Partitio, divisio, tributio.
  • Répartir, Tribuo, partior, divido.
  • Répartiteur, Partitor.
  • REPAS, Convivium, epulæ, accubatio epularis amicorum.
  • Donner un repas, Convivor, convivium ago, epulum do.
  • REPENTIR, Pœnitentia, dolor ob admissa peccata.
  • SE REPENTIR, Pœnitet, tædet, piget me.
  • RÉPERCUSSION, Repercussio.
  • Répercuter, Repercutio.
  • RÉPÉTITION, Repetitio, iteratio.
  • Répéter, Repeto.
  • REPLACER, Repono, colloco.
  • REPLIER, Replico.
  • RÉPLQIUER, Respondeo.
  • RÉPONSE, Responsio, responsum.
  • Répondre, Respondeo, responsum do, refero, rescribo.
  • Répondre par écrit, Rescribo, litteris respondeo.
  • RÉPONDANT, Sponsor.
  • REPORTER sur qqn, Ad aliquem transfundo.
  • REPOS, Requies, quies, tranquillitas, otium, vacatio, vacuum tempus.
  • Troubler le repos, Otium perturbo.
  • Reposer, Relaxo, remitto.
  • Reposer sur, Nitor, enitor.
  • Se reposer, Quiesco, otior, requiesco, consido, desino.
  • Se reposer de temps en temps, Interquiesco.
  • Qui est en repos, Quietus, tranquillus.
  • En repos, Quiete, tranquille.
  • REPOUSSER, Propulso, repello, arceo, depello, amoveo, propello, extrudo, ejicio, excludo, prohibeo, extendo, portas alicui claudo.
  • Repousser en jurant, Ejero, ejuro.
  • REPOUSSER (croître de nouveau), Renascor, renovor, recresco, rursum cresco.
  • REPRENDRE, Recipio, recupero, repeto.
  • — (Réprimander), Reprehendo, vitupero, carpo, objurgo.
  • REPRÉSENTATION, Descriptio, figura, designatio.
  • Représentation (de théâtre), Commissio.
  • Représenter (se) dans l’esprit, Mente mihi aliquid depingo, repræsento.
  • RÉPRIMANDE, Reprehensio, vituperatio, objurgatio, castigatio.
  • Réprimander, Reprehendo, corripio, objurgo, castigo.
  • RÉPRIMER, Reprimo, coerceo, comprimo, cohibeo, refreno, contineo, domo.
  • Qui réprime, Repressor.
  • REPRISES (à plusieurs), Identidem.
  • REPROCHE, Vituperatio, reprehensio, exprobratio, nota, dedecus.
  • Il a encouru un reproche, In dedecus incurrit.
  • Je ne lui ai pas adressé le moindre reproche, Eum ne graviore quidem verbulo compellavi.
  • Il m’a accablé de reproches, Probris omnibus me vexavit.
  • REPROCHER, Exprobo; crimen in aliquem conjicio, confero.
  • RÉPROUVER, Reprobo, improbo, rejicio.
  • RÉPUBLIQUE, Respublica.
  • RÉPUTATION, Honor, existimatio, fama.
  • Il y va de ma réputation, Agitur existimatio.
  • Nuire à la réputation, Splendori nominis jacturam affero.
  • Détruire la réputation, Laudes alterius obscuro.
  • Veiller à sa réputation, Existimationi consulo.
  • Être en danger de perdre sa réputation, In discrimen existimationis venio.
  • RÉSERVE, Exceptio.
  • Mettre en réserve, Reservo, servo, conservo, recondo.
  • — (Militaire), Miles, copiæ, cohortes subsidiariæ.
  • De la réserve, Subsidiarius.
  • — (Retenue), Temperantia, modestia, moderatio, continentia, verecundia, ingenuitas.
  • Réservé, Temperatus, temperans, moderatus, verecundus, prudens.
  • Avec réserve, Verecunde, pudenter.
  • RÉSIDENCE, Sedes, domicilium.
  • Résider, Habito, domicilium habeo.
  • RÉSIGNATION, Patientia, tolerantia.
  • Avec résignation, Patienter, sedate, tranquille, æquo animo.
  • Résigner, Resigno.
  • Se résigner à, Mihi persuadeo.
  • RÉSIPISCENCE (venir à), Resipisco.
  • RÉSISTANCE, Retractatio.
  • Résister, Obsisto, resisto, a conatu repello, repugno, adversor, reluctor.
  • RÉSOLUTION, Propositum, consilium.
  • Persister dans sa résolution, Permaneo in proposito.
  • Changer de résolution, Decedo de sententia.
  • Résolu, Constans.
  • Je suis résolu à, Decrevi, me....; certum mihi est, decretum mihi est, animo proposui.
  • Résolûment, Obstinate.
  • RÉSONNER, Sono, sonum reddo, consono, persono.
  • RESPECT, Observantia, veneratio, cultus, reverentia, honor.
  • Respecter, Vereor, observo, colo, revereor.
  • Respectueux, Venerabundus, perfusus honore.
  • RESPIRATION, Anhelitus, spiritus, respiratio, spiratio.
  • Respirer, Anhelo, spiro, respiro.
  • Respirable, Spirabilis, flabilis.
  • RESSEMBLANCE, Similitudo.
  • Ressembler, Similis sum, ad similitudinem accedo.
  • Ils se ressemblent comme deux gouttes d’eau, Ovum ovo similius non est (Prov.).
  • RESSENTIR, Sentio.
  • RESSERRER, Constringo, stringo, vexo, arcto, concludo, coarcto, constipo.
  • Resserré, Contractus, brevis, adstrictus.
  • RESSOURCES, Opes, facultates, copiæ.
  • RESSOUVENIR, Recognitio, recensio.
  • Se ressouvenir, Memini, commemini.
  • RESSUSCITER, Revivisco, in vitam redeo.
  • RESTAURER, Reficio, restituo, recreo.
  • RESTES, Reliquiæ, residua.
  • Du reste, Alioqui, alioquin, alias, cæteroquin, cæterum.
  • Rester, Permaneo, maneo, commoror, resto, sto, resideo.
  • Rester chez soi, Domi me teneo.
  • Qu’il reste bien entendu, Illud maneat.
  • Restant, Reliquus, residuus, rejectus.
  • Ce qui reste, Subsecivus.
  • RESTITUER, Retribuo, refero, rependo, restituo.
  • RESTRICTION, Exceptio.
  • RÉSULTAT, Exitus, finis, terminus.
  • Résulter, Provenio.
  • RÉTABLISSEMENT, Redintegratio, restitutio, reparatio, renovatio.
  • Rétablir, Restituo, repono, instauro, reparo, redintegro, sancio, reficio, recreo.
  • Rétablir (se), Convalesco, consanesco, sanus fio, valentior fio, ex morbo evado, morbo levor, resurgo.
  • Rétabli (être), Convalescere.
  • RETARD, Mora, retardatio, impedimentum, cunctatio, tarditas, dilatio.
  • Sans retard, Sine mora, abjecta cunctatione.
  • Être en retard, Moras traho, tardo.
  • Ne point souffrir de retard, Dilationem non recipio.
  • Retarder, Retardo, moror, moram affero, impedimentum affero, differo.
  • RETENTIR, Resono, sonum refero, sono, persono, percrepo, recino.
  • Retentissant, Clarisonus, clare sonans, canorus, horrisonus.
  • RETENUE, Cf. Réserve.
  • Avec retenue, Temperanter.
  • Qui est sans retenue, Immodestus, parum modestus, expers modestiæ.
  • Sans retenue, Effuse, large, prolixe.
  • Avoir de la retenue, Verecundor, pudore deterreor, erubesco.
  • Retenir, Teneo, retineo, moror, inhæreo, inhibeo, cohibeo, coerceo.
  • Action de retenir, Inhibitio.
  • RETIRER, Retraho.
  • Retirer de dessous, Subduco, removeo, subtraho.
  • Se retirer, Recedo, abeo, discedo.
  • Se retirer chez soi, Capesso me domum.
  • Retiré, Penetralis.
  • RETOMBER, Recido, redundo.
  • Faire retomber sur qqn, Transfero in aliquem.
  • RETORS, Veteratorius.
  • RETOUCHER son discours, Orationem emendo.
  • RETOUR, Regressio, regressus, reditus, reditio, reversus.
  • En retour, Mutue, mutuo.
  • Retourner, Redeo, reverto, revenio.
  • RÉTRACTER (se), Palinodiam cano, retexo orationem.
  • RETRAITE, Latibulum, receptus, perfugium, secessus.
  • — (Du combat), Avocatio a pugna.
  • Couper la retraite aux ennemis, Excipio ex fuga hostem.
  • Aimer la retraite, Latebris me involvo.
  • RETRANCHEMENT, Propugnaculum.
  • Retrancher (fortifier), Obvallo, circumvallo, munio, firmo.
  • — (Soustraire), Depasco, recido, minuo, detraho, delibo, reseco, derogo, defero, aufero, decerpo, amputo.
  • RÉTRÉCIR, Coangusto, coarcto.
  • RÉTROGRADER, Regredior, pedem refero.
  • RETS, Rete, laqueus, cassis, casses.
  • RÉUNION, Corona, cœtus, societas, sodalitas, collegium, sodalitium, collectio, congregatio.
  • Réunir, Compono, conjungo, coagmento, construo, conglutino, congrego, misceo, colligo.
  • Réunir (se), Colo, convenio, adjungor, congredior.
  • REVANCHE (prendre sa), Cladem reddo.
  • RÈVE, Somnium, visio, visum.
  • Rèver, Somnio.
  • Ne rèver que batailles, Nihil nisi prœlium cogito.
  • RÉVEILLER, E somno excito.
  • Réveiller (se), Evigilo.
  • Je me suis réveillé plus tôt que de coutume, Maturius me somnus reliquit.
  • RÉVÉLER, Indico, confiteor, expono, patefacio, in lucem profero, divulgo, profiteor.
  • REVENDICATION, Vindiciæ.
  • Revendiquer, Vindico, vindictam sumo, tueor, repeto, reposco, persequor.
  • REVENIR, Reverto, revertor, revenio, redeo.
  • Revenir à soi, Animum colligo.
  • Revenons aux motifs abandonnés, Revertamur ad calculos quos abjecimus.
  • Cela revient au même, Ea opinio eodem recidit, revolvitur.
  • Revenu, Reditus.
  • RÉVÉRER, Revereor, colo, veneror.
  • REVERS, Offensio, incommodum, detrimentum, molestia, calamitas.
  • REVÊTIR, Induo, vestio, induco, tego, orno.
  • REVOIR, Retracto, revoco.
  • RÉVOLTE, Rebellio, seditio, secessio, tumultus, defectus, defectio.
  • RÉVOLUTION, Tumultus, perturbatio, confusio.
  • REVUE rapide, Percursio.
  • Passer en revue, Percenseo, recenseo, percurro.
  • Passer la revue, Exercitum lustro.
  • RHÉTORIQUE, Rhetorica.
  • Rhéteur, Rhetor.
  • RHUME de cerveau, Gravedo.
  • Sujet aux rhumes, Gravedinosus.
  • RHYTHME (qui a du), Numerosus.
  • RICHESSES, Divitiæ, ampla fortuna, summa copia, opes et copiæ.
  • Amasser des richesses, Opes consectari.
  • Riche, Dives, locuples, copiosus, opulentus, pecuniosus, nummatus, fortunatus, abundans.
  • Riche (être), Opibus abundo.
  • — (Fécond), Uber, fecundus, fertilis, abundans, copiosus, pinguis.
  • Richement, Pretiose, eleganter.
  • RIDE, Ruga.
  • Rider, Corrugo.
  • Ridé, Rugosus.
  • RIDEAU, Cortina.
  • RIDICULE, Deridiculum, irrisio.
  • Ridicule (adj.), Ridiculus, jocularis.
  • Ridiculiser, Derideo, irrideo.
  • RIEN, Nihil, nihilum, nil.
  • Ne rien laisser, Ne vestigium rei est reliquum, ne minimam rem fecit reliquam.
  • Ne rien avoir, Nihil est in manu.
  • Je n’eûs rien de plus pressé que, de plus à cœur que, Nihil mihi potius fuit, quam ut.
  • Rien encore, Nihildum, non adhuc, nondum quidquam.
  • Rien n’est si, Nihil tam..... quam.
  • Il n’est rien de si, Nihil tam ... est, cujus....
  • Je ne hais rien tant que, Nihil acerbius odi quam....
  • UN RIEN, Hilum, naucis, res nihili.
  • C’était un rien, Parva res erat.
  • Pour un rien, De nihilo.
  • Dire des riens, Nugor, jocor, ludo, nugas ago, nugax sum.
  • Diseur de riens, Nugator, nugax.
  • RIGUEUR, Inclementia, duritas.
  • Rigoureux, Inclemens, asper.
  • Rigoureusement, Inclementer, severe, austere, stoice, stricte.
  • RIRE, Cachinnatio, cachinnus, risus.
  • Exciter le rire, Cachinnum commoveo.
  • RISÉE (être l’objet de la), Ludibrio esse aliis, ludibrio haberi.
  • Rire, Rideo, risum edo.
  • Rire aux éclats, Cachinnor, solutius rideo.
  • Risible, Ridiculus, jocularis.
  • D’une façon risible, Ridicule.
  • En riant, Per jocum, joci causa.
  • RISQUES (courir des), Periclitor.
  • Avec risque, Periculose, cum periculo.
  • RITE, Ritus.
  • RIVAGE, Littus, ora, ripa.
  • De rivage, Littoreus.
  • RIVALITÉ, Rivalitas, æmulatio.
  • Rivaliser, Æmulor, invideo.
  • Rival, Æmulus, competitor.
  • RIVE, Ripa, littus, ora.
  • RIVIÈRE, Profluens, fluvius, flumen, torrens.
  • ROBE, Stola.
  • ROBUSTE, Valens, validus, fortis, robustus, lacertosus.
  • ROCAILLEUX, Saxosus.
  • ROCHE, Petra, rupes.
  • Rocher, Saxum, silex, lapis, rupes, cautes.
  • ROI, Rex, princeps.
  • Être roi, Regno, impero, domino.
  • Royal, Regius, regalis, basilicus, splendidus, magnificus.
  • Maison royale, Regia, domus regia.
  • Royalement, Regie, more regio.
  • ROYAUME, Regnum.
  • ROYAUTÉ, Regnum, principatus, dominatus.
  • ROITELET, Regulus.
  • ROIDE, Rigidus, durus, austerus.
  • Être roide, Rigeo, conglacio, congelo.
  • RÔLE (s’acquitter très bien de son), Personam egregie gero, tueor.
  • ROND, Circulus, orbis, ambitus.
  • Rond (adj.), Rotundus.
  • RONFLER, Sterto.
  • RONGER, Arrodo, erodo, peredo.
  • ROSE, Rosa.
  • ROSEAU, Arundo, canna.
  • Roseau (à écrire), Calamus.
  • ROSÉE, Ros.
  • RÔTI, Assus, torridus, aridus.
  • ROUE, Rota, orbis.
  • ROUGEUR, Rubor.
  • Rougir, Rubeo, erubesco.
  • — (De honte), Pudet me.
  • Rouge, Ruber, rubens, rutilus.
  • ROUILLE, Rubigo, ærugo.
  • Rouillé, Rubiginosus.
  • ROULER, Volvo, convolvo, involvo, verto, verso.
  • Faire rouler, Torqueo, voluto.
  • ROUTE, Via, iter, semita.
  • Faire route, Iter habeo.
  • Continuer sa route, Pergo iter cœptum.
  • Se détourner de sa route, Iter alio flecto.
  • Se frayer une route, Viam mihi aperio.
  • ROUVRIR, Refrico.
  • ROUX, Fulvus.
  • RUBICOND, Rubicundus, rubore plenus.
  • RUCHE, Alvearium.
  • RUDESSE, Duritia, firmitas, asperitas.
  • Rude, Asper, scaber, durus, habens aliquid asperitatis.
  • RUDIMENT, Rudimentum.
  • RUELLE, Angiportus.
  • RUER SUR (se), Me ingurgito, irruo.
  • Se ruer sur la fortune, In copias me ingurgito.
  • RUGUEUX, Rugosus.
  • RUINE, Ruina, casus, perinicies, exitium, occasus, interitus, obitus.
  • Ruiner, Destruo, dirimo, everto, demolior, vasto, disperdo, dissipo, perdo, exscindo, devoro, exhaurio, absumo, abligurio.
  • Ruineux, Ruinosus.
  • Être ruiné, Perire, concidere.
  • RUISSEAU, Rivus, rivulus.
  • RUMEUR, Auditio, rumor, publicus sermo, fama.
  • RUPTURE, Abruptio.
  • Rompre, Perrumpo, disrumpo, perfringo, vi aperio, decerpo, frango, divido, distraho, infringo, effringo, labefacto.
  • RUSE, Dolus, fraus, fallacia, machina, insidiæ, artificium, astus, astutia.
  • Rusé, Malitiosus, versutus, callidus, astutus, vafer.
  • Un peu rusé, Subdolus.
  • Avec ruse, Malitiose, versute, vafre, callide.
  • RUSTIQUE, Rusticanus, rusticus.
  • S
  • SABLE, Arena.
  • Sablonneux, Arenosus.
  • SAC, Saccus.
  • — (Pillage), Direptio, vastatio.
  • Saccager, Destruo, diruo, vasto, nullum vestigium relinquo.
  • SACERDOCE, Sacerdotium, sacerdotis munus.
  • Sacerdotal, Sacerdotalis.
  • SACRÉ, Sacer, religiosus, consecratus, religionem habens, sacratus, dicatus.
  • SACRIFICE, Sacrificium, sacrificatio.
  • Sacrifice expiatoire, Piaculum.
  • Faire un sacrifice, Rem divinam ad aras facio.
  • Offrir un sacrifice en l’honneur des morts, Parento, justa solvo.
  • Se rendre propice par des sacrifices, Pio, expio.
  • Sacrifier, Sacrifico, sacris operor, sacra facio, libo, immolo, macto, neco, interficio.
  • Sacrifier, Propono, posthabeo, posteriorem duco.
  • Sacrificateur, Immolator, qui sacra facit.
  • SACRILÉGE, Nefas.
  • SACRISTIE, Sacrarium.
  • Sacristain, Ædituus.
  • SAFRAN, Crocus.
  • SAGACITÉ, Sagacitas, solertia.
  • Sagace, Sagax, callidus, acutus.
  • SAGESSE, Prudentia, consilium, ratio, sapientia.
  • Dans ta sagesse, Pro tua prudentia.
  • Sage, Moderatus, temperatus, sapiens, prudens, magni consilii.
  • Être sage, Sapio, sapientia præditus sum.
  • Sagement, Sapienter, considerate, prudenter.
  • SAILLIE, Facetiæ, joci, sales.
  • SAINTETÉ, Sanctimonia, sanctitas, sanctitudo.
  • Saint, Augustus, religiosus, sanctus.
  • Saintement, Pie, religiose, sancte.
  • SAISIR, Prehendo, prendo, capio, prenso, corripio, comprehendo, teneo, capesso, peto, capto.
  • Saisir l’occasion, Capto occasionem, immineo in occasiones omnes, intentus sum in occasionem.
  • SALETÉ, Illuvies, sordes.
  • Salir, Cf. Souiller.
  • Sale, Squalidus, impurus, obscœnus, immundus, illotus, sordidus, contaminatus.
  • Être sale, Squaleo, sordeo.
  • Sali, Illotus, sordidus.
  • Salement, Spurce, obscœne, fœde, turpiter.
  • SALIVE, Saliva.
  • SALLE à manger, Cœnaculum, triclinium.
  • SALUBRITÉ, Salubritas.
  • Salubre, Salubris.
  • D’une façon salubre, Salubre, salubriter.
  • SALUT, Salus, requies.
  • Salutaire, Salutaris.
  • SALUTATIONS, Persalutatio, salutatio.
  • Rendre un salut, Resaluto.
  • Saluer, Consaluto, saluto.
  • Qui vient saluer, Salutator.
  • SANCTIFIÉ, Sacratus, sacer.
  • SANCTION, Sanctio.
  • Sanctionner, Sancio.
  • SANCTUAIRE, Adytum.
  • SANDALES, Soleæ, crepidæ.
  • Qui porte des sandales, Crepidatus.
  • SANG, Sanguis, cruor.
  • Saigner, Mitto sanguinem alicui.
  • Sanglant, Sanguineus, sanguinolentus, cruentus.
  • Sanguinaire, Sanguinarius.
  • SANGLIER, Aper, sylvestris porcus.
  • SANGLOT, Singultus, gemitus.
  • SANGSUE, Hirudo.
  • SANS, Absque, sine.
  • SANTÉ, Salus, sanitas, valetudo.
  • Mauvaise santé, Invaletudo, valetudo infirma.
  • Avoir une bonne santé, Valeo recte, valetudine utor bona.
  • Conserver en bonne santé, Incolumem servo.
  • Avoir une mauvaise santé, Valetudine utor parum.
  • Recouvrer la santé, Amissam valetudinem recupero.
  • Rendre à la santé, Sano, curo; medeor, morbum depello.
  • Sain, Salubris, sanitatem afferens, sanus, firmus, valens.
  • Sain et sauf, Salvus, incolumis, integer, conservatus, sospes.
  • Qui est en bonne santé, Firmus, morbo defunctus.
  • Sainement, Sicce.
  • SAPIN, Abies.
  • SARCLOIR, Sarculum.
  • SARMENT, Sarmentum.
  • SATELLITE, Stipator, satelles.
  • SATIÉTÉ, Satietas, fastidium.
  • Prévenir la satiété, Satietatem relevo.
  • SATISFACTION, Satisfactio, voluptas, lætitia, jucunditas.
  • Satisfaire à, Satisfacio, impleo quod debeo, solvo.
  • SAULE, Salix.
  • Sausaie, Salicetum.
  • SAUPOUDRER, Inspergo, aspergo, respergo.
  • SAUTER, Salto.
  • Sauter en bas, Desilio.
  • Sauter (sur), Assilio, aggredior, invado, insilio.
  • SAUVAGE, Trux, atrox, truculentus, immansuetus, ferus, barbarus, immitis, asper, sævus.
  • SAUVER, Servo, tueor, custodio, salutem do, fero, affero, salvo, sospito, incolumem servo.
  • Sauveur, Soter, servator, conservator.
  • SAVEUR, Sapor.
  • SAVOIR, Scientia, doctrina, eruditio, Cf. Science.
  • SAYON, Sagum.
  • Vêtu d’un sayon, Sagatus.
  • SCALPEL, Scalpellum.
  • SCEAU, Sigillum, signum.
  • Sceller, Obsigno, signo, signum imprimo.
  • SCÉLÉRAT, Nefarius, sceleratus, scelestus.
  • SCÈNE, Scena.
  • SCEPTRE, Sceptrum.
  • SCIE, Serra.
  • SCIENCE, Scientia, disciplina, eruditio, doctrina, institutio.
  • Savoir, Scio, teneo, habeo, cognosco, non sum nescius, scientiam habeo, nosco.
  • Savoir à fond, Percallesco.
  • Savoir parfaitement, Calleo, scio, teneo.
  • Ne savoir pas, Ignoro, sum inscius, nescio.
  • Je ne sais comment il se fait, Nescio quo pacto fiat.
  • Ne savoir que faire, Quid agam, dubito.
  • Savant, Sciens, eruditus, doctus, perpolitus, philologus, gnarus, peritus, litteratus.
  • Qui ne sait pas, Insciens.
  • Savamment, Scienter, scite, erudite, docte, perite, litterate.
  • Il l’a fait sciemment, Prudens sciensque fecit.
  • SCION, Surculus.
  • SCRUPULE, Scrupulus, sollicitudo, religio.
  • Inspirer des scrupules, Religionem alicui infero.
  • Se faire scrupule de, Aliquid mihi religioni duco.
  • Lever les scrupules, Aliquem religione solvere.
  • Scrupuleux, Scrupulosus, religione obstrictus.
  • SCRUTER, Excutio.
  • Scrutateur, Diribitor.
  • SCULPTER, Scalpo.
  • Sculpteur, Fictor.
  • Sculpté, Sculptus, scalptus.
  • SÉANCE, Sessio.
  • Lever la séance, Dimitto concionem.
  • SÉCHERESSE, Siccitas.
  • Sécher, Sicco, exhaurio.
  • Sec, Siccus.
  • Sécheresse de style, Jejunitas, tenuitas.
  • Sec, Jejunus.
  • Sèchement, Jejune, tenuiter.
  • EN SECOND LIEU, Secundo.
  • Seconder, Obsecundo.
  • Secondaire, Secundarius, secundus.
  • SECOUER, Excutio, agito, depello, quatio.
  • SECOURS, Suppetiæ, auxilium, subsidium, præsidium.
  • Sans le secours d’un autre, Per se, ex se, suo nomine, suis viribus, sua sponte, sua natura, suo marte.
  • Implorer le secours de DIEU, Ad DEUM confugio; præsidium in DEO statuo.
  • Secourir, Subvenio, succurro, subsidio venio, opitulor.
  • Secourir les pauvres, Inopiam sublevo, pauperes juvo.
  • SECOUSSE, Succussus.
  • SECRET, Arcanum.
  • Confier ses secrets, Intima mea concredo.
  • Secret, Occultus, latens, abditus, tacitus, furtivus, arcanus, latebrosus, obscurus.
  • Secrètement, Latenter, occulte, abdite, abscondite, tecte.
  • En secret, Clam, furtim, ex occulto, ex insidiis.
  • SECTE, Secta.
  • Sectateur, Sectator, amator, æmulus.
  • SÉCURITÉ, Securitas, tranquillitas.
  • En sécurité, Secure, sine cura.
  • SÉDITION (exciter la), Seditionem molitus sum, seditionem cieo.
  • Apaiser la sédition, Motus compono.
  • Séditieux, Seditiosus.
  • Séditieusement, Seditiose.
  • SÉDUCTION, Sollicitatio.
  • Séduire, Pellicio, allicio, induco, illaqueo, capio, implico.
  • Séducteur, Corruptor.
  • SÉJOUR, Remansio, mansio.
  • Séjourner, Remaneo, maneo, resideo, moror, commoror, subsisto, consisto.
  • SELON, Secundum, pro, juxta, ex.
  • Selon que, Prout, ut, perinde ut.
  • SEL, Sal.
  • Relatif au sel, Salarius.
  • Salaison, Salsamentum.
  • Marchand de salaison, Salsamentarius.
  • Salière, Salinum.
  • Saline, Salinæ.
  • SEMAINE, Hebdomas.
  • Semaine-sainte, Hebdomas Christi patientis sacra.
  • SEMBLER, Videor.
  • SEMENCE, Semen.
  • SEMAILLES, Satio, satus.
  • Semer, Obsero, consero, sero, semen spargo, semino.
  • Semeur, Seminator, sator.
  • SÉMINAIRE, Seminarium.
  • SÉNAT, Senatus.
  • Sénateur, Senator; patres conscripti.
  • Sénatorial, Senatorius.
  • SÉNATUS-CONSULTE, Senatus consultum.
  • SENS, Interpretatio.
  • Dans les deux sens, In utramque partem.
  • SENS (bon). Ratio, mens.
  • Reprendre ses sens, Animum recipio.
  • Sensé, Cordatus, prudens, sapiens.
  • Sensément, Cordate, sapienter, prudenter.
  • SENSATION, Sensus.
  • SENTENCE, Dijudicatio, disceptatio, judicium, deliberatio.
  • Sentencieux, Sententiosus.
  • D’une façon sentencieuse, Sententiose.
  • SENTIER, Callis, trames.
  • SENTIMENT, Sensus, sententia.
  • Amener à son sentiment, In meam sententiam aliquem traho.
  • Voilà mon sentiment, Ego sic sentio.
  • Perdre le sentiment, Obstupesco, stupeo, stupesco.
  • Sentir, Sentio, percipio.
  • Sentir une odeur, Olfacio, odoror, odorem percipio.
  • Sentir mauvais, Fœteo, puteo, male oleo.
  • Qui sent mauvais, Fœtidus.
  • SENTINE, Sentina, fundus.
  • SENTINELLE, Excubitor, vigil.
  • — (Faire), Excubo, vigilo, excubias ago.
  • SÉPARATION, Discretio, distinctio, sejunctio, disjunctio.
  • — (Intervalle), Intervallum, spatium, discrimen.
  • Séparer, Abscindo, segrego, sejungo, separo, discrimino, disjungo, distraho, secerno.
  • Séparer violemment, Abstraho, avello, avoco, abduco, removeo, divello.
  • Séparable, Separabilis.
  • Séparément, Separatim, seorsum, distincte, discrete, secreto, clam.
  • Sept, Septem.
  • SEPTEMBRE, September.
  • SEPTEMVIR, Septemvir.
  • SEPTENTRION, Septentriones.
  • Septentrional, Aquilonaris.
  • SÉPULCRE, Sepulcrum, tumulus, monumentum.
  • SÉPULTURE, Sepultura, humatio.
  • Priver de la sépulture, Funeris pompa spolio.
  • Sans sépulture, Inhumatus, insepultus.
  • SÉRÉNITÉ, Serenitas, serenum tempus, cœlum serenum.
  • Serein, Serenus, sedum.
  • Rendre serein, Sereno.
  • SÉRIEUX, Serius, gravis.
  • Sérieusement, Asseveranter, sine joco, serio, affirmate.
  • SERMENT, Jusjurandum.
  • Serment militaire, Sacramentum.
  • Faux serment, Perjurium, perfidia.
  • Exiger le serment, Ad jusjurandum adigo.
  • Obliger au serment, Ad jusjurandum adigo.
  • Prêter serment, Jusjurandum do.
  • Violer son serment, Jusjurandum negligo.
  • Qui viole son serment, Perjurus.
  • SERPENT, Hydra, excetra, anguis, serpens.
  • SERRER, Arcto, constringo, coangusto, adstringo, in angustum cogo, stipo, coerceo, alligo.
  • Serré, Arctus, adstrictus, angustus, obstrictus.
  • Service divin, Sacra religionis, sacrificia, res divina.
  • SERVICE, Militia.
  • Se faire soldat, s’engager, In militiam nomen do.
  • Être soldat, Milito.
  • — (Dans la cavalerie, dans l’infanterie) Equo, pedibus mereo.
  • Finir le service militaire, Emereor, stipendia facio.
  • SERVICE, Gratia, beneficium, gratificatio.
  • Rendre service, Gratifico, largior, beneficium confero, deservio, servio.
  • Rendre service pour service, Remuneror.
  • SERVIR, Prosum, proficio, juvo.
  • Servir à, Juvat.
  • Se servir de, Utor, usurpo, frequenter adhibeo.
  • SERVIETTE, Mappa.
  • SERVITUDE, Servitus, servitium, famulatus.
  • Être en servitude, Famulor, servio.
  • Servir, Servio, pareo, operam do, ancillor, ministro, famulor.
  • Serviteur, Servus, famulus, puer, minister.
  • Servante, Famula, ancilla.
  • Servile, Ancillaris, servilis, famularis.
  • Servilement, Serviliter, abjecte, timide.
  • SEUIL, Limen.
  • SEUL, Solus, solitarius, unicus, unus, singularis, incomitatus, sine comite.
  • Seulement, Tantum, solum, modo, duntaxat, tantummodo.
  • Non-seulement — mais encore, Cum, tum; non solum, sed etiam.
  • SÈVE, Succus.
  • SÉVÉRITÉ, Severitas, gravitas, duritas.
  • Sévère, Severus, gravis, asper, acerbus, austerus.
  • Sévèrement, Horride, duriter, stoice, aspere, austere, dure, severe.
  • SÉVIR, Sævio.
  • Cesser de sévir, Desævio.
  • Sexe, Sexus.
  • SI, Utrum, an, num, numquid.
  • Si petit que, Quantuluscumque.
  • Si ce n’est, Præterquam, præter.
  • Si ne .... pas, Ni, nisi.
  • Si .... ne pas, Nisi, ni, si non.
  • Si toutefois .... ne pas, Nisi si.
  • SIÈCLE, Seculum.
  • SIED (il), Decet, convenit, æquum est, postulat jus.
  • SIÉGE, Solium, sedes, cathedra, sella.
  • Siége d’une ville, Circumsessio, obsessio, obsidio.
  • Faire le siége, Obsideo.
  • De siége, Obsidionalis.
  • SIESTE, Meridiatio, somnus meridianus.
  • SIFFLEMENT, Sibilus.
  • Sifflet, Sibilus.
  • Siffler, Sibilo.
  • Siffler qqn, Exsibilo, explodo.
  • SIGNAL, Signum.
  • Donner le signal du combat, Cano, concino classicum.
  • Signaler, Noto.
  • SIGNE, Signum, indicium, nota, insigne.
  • Signe de tête, Nutus.
  • Mettre un signe, Signo, designo, consigno.
  • Faire signe, Innuo, nuto.
  • Donner des signes, Præ me fero.
  • Au moindre signe, Ad nutum.
  • Signer, Subsigno.
  • SIGNIFICATION, Significatio.
  • Signifier, Significo, signum do.
  • SILENCE, Silentium, taciturnitas.
  • Silence obstiné, Reticentia, taciturnitas.
  • Silence! Tacete!
  • Gardez un religieux silence, Favete linguis.
  • Garder le silence, Reticeo, taceo, conticeo, obmutesco, sileo, linguam comprimo.
  • Réduire au silence, Elinguem reddo.
  • Passer sous silence, Aliquid silentio prætermitto.
  • Silencieux, Taciturnus, tacitus, silens.
  • Demeurer silencieux, Conticesco.
  • SILLON, Sulcus.
  • Sillonner, Sulco, sulcos facio.
  • SIMILITUDE, Assimilatio, comparatio, proportio.
  • SEMBLABLE, Assimilis, par, parilis, similis, consimilis, talis, hujusmodi, ejusdem generis.
  • Rendre semblable, Assimilo.
  • Semblablement, Similiter, item, itidem, simili modo.
  • SIMPLE, Simplex, sincerus, credulus, incallidus, antiquus.
  • Simplement, Attenuate, jejune, simpliciter.
  • SIMULÉ, Simulatus.
  • SINCÈRE, Sincerus, verus, verax, veridicus.
  • Sincèrement, Sincere, vere, sine fraude.
  • SINGE, Simius.
  • SESSION, Sessio.
  • SINUOSITÉ, Flexio, flexus, conversio, sinus, anfractus.
  • Sinueux, Flexuosus, tortuosus.
  • SITUATION, Positio, locus, status.
  • Situation désespérée, Ad extremum.
  • La ville est dans sa situation primitive, Reflorescere videtur civitas.
  • Situé, Situs, positus, locatus.
  • Être situé entre, Interjaceo.
  • Être situé sur, Insideo.
  • SIX, Sex.
  • SOBRIÉTÉ, Frugalitas.
  • Sobre, Abstinens, temperans, continens, sobrius, moderatus, parcus, frugalis, frugi, modestus, suo contentus.
  • Sobrement, Continenter, temperanter, modeste, sobrie, parce, frugaliter, moderate.
  • SOCIÉTÉ, Societas, communitas, commercium, comitatus, congregatio.
  • Social, Socialis.
  • Sociable, Sociabilis, congregabilis.
  • SŒUR, Soror.
  • SOI (de), Sui.
  • SOIE, Sericum.
  • De soie, Sericus.
  • SOIF, Sitis.
  • Avoir soif, Sitio, siti laboro, fauces siti ardent.
  • SOIN, Diligentia, assiduitas, sedulitas, cura, studium, labor, opera, assiduitas.
  • — (Sollicitude), Angor, metus, molestia, sollicitudo.
  • Avec soin, Exquisite, accurate, diligenter, naviter, studiose.
  • Avoir soin, Curo, do operam, laboro, studeo, curam adhibeo, administro, gero.
  • Donner ses soins à, Studium ad operam alicui addico, inservio, servio, operam do.
  • Je prendrai grand soin de vos affaires, Habebo rationem dignitatis tuæ, curabo res tuas diligenter.
  • Soigner, Accuro, diligenter administro.
  • Soigneux, Diligens, studiosus, assiduus, vigilans, attentus, curiosus, sedulus, officiosus.
  • Soigné, Compositus, instructus.
  • Soigneusement, Diligenter, accurate, exquisite, studiose, magna cum cura ac diligentia, curiose.
  • SOIR, Vespera, vesper.
  • Vers le soir, Occidente sole, ad solis occasum, nocte prima.
  • Qui se fait le soir, Vespertinus.
  • SOIT! Esto!
  • Soit que .... soit que, Sive .... seu.
  • SOL, Solum, terra.
  • SOLDAT, Miles, bellator.
  • Simple soldat, Gregarius miles.
  • Soldat armé à la légère, Velox.
  • Enrôler des soldats, Conquisitionem habeo militum, milites scribo.
  • État de soldat, Militia, res militaris.
  • Congédier les soldats, Exercitum dimitto.
  • A la façon des soldats, Militanter, more militari.
  • SOLDE, Stipendium.
  • On paie exactement la solde des soldats, Stipendia militibus rite dantur.
  • SOLÉCISME, Solœcismus.
  • SOLEIL, Sol.
  • Lever du soleil, Coucher du soleil, Solis accessus et recessus.
  • Le soleil se lève, Exoritur sol.
  • Le soleil se couche, In occasum præcipitat sol.
  • SOLENNEL, Solemnis.
  • Solennellement, Solemniter.
  • SOLIDITÉ, Robur, firmitas, soliditas.
  • Solide, Robustus, fortis, valens, solidus, obfirmatus.
  • Solidement, Firme, firmiter.
  • SOLITUDE, Solitudo, vastitas, secessus, recessus.
  • Solitaire, Solitarius, solus, solivagus.
  • SOLIVE, Asser, tabula.
  • SOLLICITATION, Rogatio, rogatus, cura, impulsio, impulsus, commotio, sollicitatio.
  • Solliciter, Rogo, precor, quæso, obsecro, posco, peto, flagito, requiro, postulo, peto, desidero.
  • SOLSTICE, Solstitium.
  • SOMBRE, Caliginosus, obscurus, tenebricosus, caligine tectus, spissus.
  • SOMMAIREMENT, Summatim, breviter, compressius, uno verbo, strictim.
  • SOMME, Summa.
  • En somme, Summatim, ad summam.
  • SOMMEIL, Somnus, sopor, quies.
  • Sommeiller, Dormito, oscito, somnus me sollicitat.
  • Somnolent, Veternosus.
  • SOMMET, Fastigium, culmen, apex, vertex, cacumen.
  • SOMPTUOSITÉ, Magnificentia, splendor.
  • Somptueux, Sumptuosus, splendidus, magnificus, lautus, dives, opiparus.
  • Somptueusement, Apparate, cum apparatu, sumptuose, magnifice, laute, opipare, splendide, dapsiliter, large, abundanter, liberaliter.
  • SON, Suus.
  • SON, Vox, sonus, sonitus.
  • Son de la trompette, Clangor, tubarum cantus.
  • Sonner, Tinnio.
  • Sonner l’assemblée, Advoco ad concionem.
  • Sonnette, Tintinnabulum.
  • Sonore, Canorus, vocalis.
  • SONDER, Perquiro, inquiro, prætendo.
  • SONGE, Somnium, visum, visio.
  • Songer à, Præmeditor, cogito, paro, præparo.
  • SOPHISME, Sophisma.
  • Sophiste, Sophistes.
  • SORDIDE, Sordidatus, sordidus, avarus.
  • Sordidement, Sordide, avare.
  • SORNETTES, Ineptiæ, nugæ, fabulæ, logi.
  • Dire des sornettes, Ineptio.
  • SORT, Fortuna, casus, eventus, sors, fatum.
  • Exposé aux coups du sort, Expositus fortunæ injuriis.
  • Le même sort vous est réservé, Idem te fatum manet.
  • Au sort, Sortito, sortitione.
  • Tirage au sort, Sortitio, sortitus.
  • Tirer au sort, obtenir par le sort, Sortior.
  • DE CETTE SORTE, Istiusmodi, ejusmodi.
  • De la même sorte, Ejusdemmodi.
  • SORTIR DE, Exeo, egredior, prodeo, progredior, foras me do.
  • Il sortit tout à coup de la maison, Repente domo exivit.
  • Faire sortir de, Elicio, educo, extraho.
  • SOTTISE, Fatuitas, stultitia, insulsitas, socordia, stupiditas.
  • Sottises, Ineptiæ, nugæ.
  • Dire des sottises, Ineptio.
  • Sot, Ineptus, stolidus, inconcinnus, insulsus, stupidus, absurdus, fatuus, stultus.
  • Sottement, Stulte, dementer, insipienter, incaute, stolide, insulse, inepte.
  • SOUCHE, Familia, stirps, genus.
  • Souche (d’arbre), Caudex, stirps arboris, stipes.
  • Souche (homme stupide), Caudex, stipes, asinus.
  • SOUCI, Molestia, cura, angor, sollicitudo.
  • Mes soucis augmentent, Cura acuitur.
  • Mille soucis m’envahissent, Alia ex alia me cura excipit.
  • Être dévoré de soucis, Curis maceror.
  • Se débarrasser de soucis, Molestiam depono.
  • N’avoir souci de rien, Nihil in animum descendit, nihil his movetur.
  • Se soucier peu de, Negligo.
  • Ne se point soucier de, Pensi nihil curo.
  • Soucieux, Sollicitus, anxius, perturbatus.
  • SOUDAIN (adj.), Repens, repentinus, inopinatus.
  • — (Adv.), Repente, derepente, subito, ecce tibi.
  • SOUFFLE, Halitus, flatus, spiritus, anima, afflatus, inflatus, flamen, aer, aspiratio, exhalatio.
  • Souffler, Flo, sufflo, inflo.
  • Souffler à travers, Perflo.
  • Souffler partout, Circumflo.
  • Souffler sur, Afflo.
  • SOUFFLET, Colaphus.
  • Souffleter, Aliquem palma concutio.
  • SOUFFRIR, Suffero, fero, patior, indoleo, doleo, tolero, perpetior, sustineo, perfero, laboro, discrucior.
  • Souffrir avec peine, Gravor.
  • Faire souffrir, Excrucio, crucio, conficio, interimo, exanimo.
  • SOUHAIT, Optatio, optatum, optio.
  • Souhaiter, Opto, cupio, exopto, volo, expeto, vota facio.
  • Souhaiter du mal à qqn, Imprecor.
  • Souhaitable, Optabilis, optandus, expetendus.
  • A souhait, Optato, optabiliter.
  • SOUILLURE, Fœditas, turpitudo, macula, labes, dedecus, infamia, vitium.
  • Souiller, Coinquino, turpifico, polluo, turpo, fœdo, maculo, contamino, inquino.
  • Souiller par un meurtre, Funesto.
  • Souillé, Infectus, maculosus, turpificatus.
  • SOULAGEMENT, Levamen, levamentum, allevamentum, allevatio.
  • Soulager, Allevo, leve facio, lenio, relevo, mitigo, levo, levamento sum, consolor, levationem affero.
  • SOULÈVEMENT, Tumultus, concitatio, seditio.
  • Soulever, Elevo, levo, sublevo.
  • Se soulever, Tumultuor, rebello.
  • Soulevé, Insedatus, commotus.
  • SOUMISSION, Obtemperatio.
  • Soumettre, Subigo, subjicio, subjungo, in ditionem redigo.
  • Se soumettre, Me subjicio, alienæ potestatis me meaque omnia facio, obtempero, obedio, obsequor.
  • Soumis, Subjectus.
  • SOUPÇON, Suspicio, conjectura, metus.
  • Le soupçon tombe sur plusieurs, Suspicio in plures manat.
  • Soupçonner, Suspicor, suspicionem habeo.
  • Soupçonner sans raison, De illo falsa suspicio est.
  • On ne peut le soupçonner, Abhorret a suspicione.
  • Soupçonneux, Suspiciosus.
  • Soupçonné, Suspectus.
  • De façon à éveiller le soupçon, Suspiciose, criminose.
  • SOUPIR, Halitus, suspirium, spiritus, gemitus.
  • Rendre le dernier soupir, Vitam profundo.
  • Soupirer, Suspiro.
  • Soupirer après, Desidero aliquid.
  • SOUPLESSE, Mollitudo.
  • Souple, Lentus, flexibilis, tener, tractabilis.
  • SOURCE, Fons.
  • SOURDRE, Scaturio, emano, effluo, erumpo.
  • SOURCIL, Supercilium.
  • SOURIS, Mus.
  • SOURIRE approbateur, Arrisio.
  • SOURIRE, Subrideo.
  • SOUS, Sub, subter, subtus.
  • SOUSCRIPTION, Collatio.
  • Souscrire, Subsigno.
  • SOUSTRACTION, Interceptio, suppressio.
  • Soustraire, Subtraho, subduco, supprimo, præripio, præcerpo.
  • Se soustraire, Alicui me subduco.
  • SOUTERRAIN, Cuniculus, fossa subterranea.
  • SOUTERRAIN (adj.), Subterraneus.
  • Faire une galerie souterraine, Cuniculis subtraho aggerem.
  • SOUTIEN, Præsidium, auxilium, columen, fulcrum, princeps.
  • Vous êtes le seul soutien de la république, In te uno nititur salus reipublicæ.
  • Soutenir, Nitor, adminiculor, adjuvo, sublevo, sustento, fulcio, sustineo.
  • SOUVENIR, Memoria, recordatio.
  • Se souvenir, Memini, memoria teneo, recordor, reminiscor.
  • Qui ne se souvient pas, Immemor.
  • SOUVENT, Sæpe, frequenter, crebro, frequens, sæpenumero, identidem.
  • SOUVERAIN, Regnator, princeps.
  • Souveraine, Domina, princeps, regina.
  • La prudence est la souveraine et la reine des vertus, Prudentia domina et regina virtutum est.
  • Souverainement, Summe, summopere, maxime.
  • SPACIEUX, Capax.
  • SPÉCIAL, Peculiaris, proprius, singularis, præcipuus.
  • SPECTRE, Spectrum, visum, larva.
  • SPHÈRE, Sphæra, globus.
  • SPLENDEUR, Nitor, magnificentia, splendor.
  • SPIRALE, Spira.
  • SPIRITUEL, Facetus, festivus, argutus, concinnus, scitus, venustus, elegans, acutus, dicax, salsus.
  • SPOLIATION, Spoliatio, ereptio.
  • Spoliateur, Spoliator.
  • SPONTANÉMENT, Ultro, sponte.
  • STABILITÉ, Stabilitas, firmitas, constantia.
  • Stable, Stabilis, fixus, certus, perennis.
  • STAGNANTE (eau), Stagnum.
  • Stagnant (être), Stagno.
  • STATUE, Signum, simulacrum, imago, statua.
  • STATURE, Statura, corporis habitus.
  • STÉRILITÉ, Sterilitas, frugum inopia.
  • Il y eut une grande stérilité, Adversus annus frugibus fuit.
  • Stérile, Sterilis, nihil ferens, infecundus.
  • STIMULANT, Incitamentum, calcar, irritatio.
  • Stimuler, Stimulo, stimulum adhibeo, pungo, excito, incito, cohortor, exacuo, acuo.
  • STIPULATION, Stipulatio, promissio.
  • Faire une stipulation réciproque, Restipulor, repromitto.
  • Stipuler, Stipulor, de aliquo convenio.
  • STOÏQUE, Stoicus.
  • Stoïquement, Stoice, severe.
  • STRATAGÈME, Stratagema, dolus militaris.
  • STRICTEMENT, Restricte, stricte.
  • STRUCTURE, Structura, constructio, constitutio, coagmentatio.
  • STUC, Tectorium.
  • STUPEUR, Stupor.
  • Être frappé de stupeur, Obstupesco, stupeo, stupesco.
  • STUPÉFIER, Stupefacio.
  • Stupéfait, Attonitus, stupefactus.
  • STUPIDITÉ, Stupiditas, stupor, tarditas.
  • Stupide, Stupidus, stupens, tardus, stolidus, hebes, obtusus.
  • Stupidement, Stolide.
  • STYLE, Stylus.
  • Qui a un style pompeux, Grandiloquus.
  • SUAVITÉ, Suavitas, dulcitudo, jucunditas.
  • Suave, Suavis, dulcis.
  • SUBIR, Subeo, patior, fero.
  • SUBIT, Subitus, repentinus.
  • Subitement, Subito, repente, continuo, ecce tibi.
  • SUBJUGUER ses passions (il faut), Effrenatæ libidines sub jugum sunt mittendæ.
  • SUBMERGER, Mergo, demergo, submergo.
  • SUBORNER, Suborno, substituo.
  • SUBSISTER, Supersum, resto, supero.
  • Qui subsiste sain et sauf, Superstes, salvus, incolumis.
  • SUBSTITUER, Substituo, subrogo, subdo.
  • Substitué, Subditus, substitutus.
  • SUBSTRUCTION, Substructio.
  • SUBTERFUGE, Tergiversatio, recusatio.
  • SUBTILITÉ, Tenuitas, subtilitas.
  • Subtilités, Spinæ dialecticæ.
  • Subtil, Subtilis, acutus, tenuis.
  • Subtilement, Tenuiter, sagaciter.
  • SUBURBAIN, Suburbanus.
  • SUC, Succus.
  • SUCCÈS, Successus, eventus, exitus, processus.
  • La chose n’a pas eu tout le succès que j’espérais, Res non successit, ut sperabam; non cecidit, ut optabam.
  • L’affaire a eu un heureux succès, Res secundissime processit.
  • Je désire que cette affaire ait un plein succès, Ut prosperum habeat eventum, opto.
  • SUCCESSION, Successio, hereditas.
  • Accepter une succession, Hæreditatem obtineo.
  • Succéder (à), Succresco, succedo.
  • Successeur, Successor.
  • SUCCINCTEMENT, Cf. Sommairement.
  • SUCCOMBER, Decumbo, vita excedo, e vita discedo, concido, oppeto, morior, succumbo, cado, frangor, debilitor.
  • SUEUR, Sudor.
  • Suer, Sudo, sudore madeo, diffluo, laboro.
  • SUFFIRE, Sufficio.
  • Suffisant (être), Sufficio.
  • SUFFOCATION, Interclusio animæ.
  • SUFFRAGE, Suffragium, punctum.
  • SUGGÉRER, Suggero.
  • SUICIDER (se), Mortem oppeto.
  • Il s’est suicidé, Sua sibi manus vitam exhausit.
  • SUITE, Series, ordo.
  • Dans la suite, Postmodum.
  • Suivre, Sequor, comitor, comes sum, subsequor, insequor, sector, assector, prosequor.
  • — (Obéir), Pareo, obtempero, obedio.
  • Suivant, Posterus, consequens, secundus, alter.
  • SUJET, Materia, apparatus, argumentum.
  • Revenir à son sujet, Ad propositum redeo.
  • SUJET (mauvais), Ganeo, helluo.
  • Sujet (soumis), Subjectus.
  • Il a beaucoup de sujets, In multos dominatum habet.
  • SUPERBE, Superbus, arrogans, insolens, elatus, inflatus.
  • Superbement, Superbe, arroganter.
  • SUPERFICIELLEMENT, Summatim.
  • SUPERFLU, Supervacaneus, supervacuus, superfluus.
  • SUPÉRIORITÉ, Excellentia, præstantia.
  • Supérieur, Præstabilis, eximius, præcellens, excellens, præstans.
  • Supérieurement, Magnifice, egregie, excellenter.
  • SUPERPOSER, Super impono.
  • SUPERSTITION, Superstitio.
  • Superstitieux, Superstitiosus.
  • Superstitieusement, Superstitiose, sine ratione, aniliter.
  • SUPPLÉER, Suppleo, expleo.
  • Suppléant, Vicarius, qui vicem alterius obtinet.
  • SUPPLÉMENT, Corollarium, appendix, accessio.
  • Supplémentaire, Adventitius, fortuitus, insperatus, non quæsitus.
  • SUPPLICATION, Obsecratio, preces, deprecatio, obtestatio, supplicatio.
  • SUPPLIQUE (faire une), Libellum trado supplicem.
  • Supplier, Precor, obsecro, supplico, imploro, deprecor, rogo.
  • Suppliant, Supplex, prostratus ad pedes.
  • En suppliant, Suppliciter, demisse.
  • SUPPLICE, Supplicium, cruciatus, pœna.
  • Traîner au supplice, Ad supplicium traho.
  • Faire subir le supplice, Ad supplicium do.
  • SUPPORT, Firmamentum, robur, vires.
  • Support de lit, Fulcrum.
  • SUPPORTER, Tolero, perfero, sustineo, suffero, fero, patior, suppetior.
  • Supporter difficilement, Ægre fero.
  • Je ne puis le supporter, Videre sine dolore hominis frontem non possum.
  • Qui ne peut supporter, Intolerans, impatiens, impotens.
  • Supportable, Tolerabilis, patibilis.
  • SUPPOSITION, Suppositio.
  • Supposer, Suppono, subjungo, subjicio.
  • Supposons que, Finge rem ita habere, fac ita esse.
  • Supposé, Subdititius, fictus.
  • SUPPUTER, Deputo, censeo, subduco.
  • SUPRÊME, Supremus, summus.
  • SUR, Super, supra, in.
  • SURABONDANT, Supervacaneus, supervacuus, redundans.
  • Surabondamment, Profluenter.
  • SURAJOUTER, Superaddo.
  • SURANNÉ, Obsoletus.
  • SURDITÉ, Surditas.
  • SOURD, Surdus.
  • Devenir sourd, Obsurdeo.
  • SÛRETÉ, Incolumitas.
  • En sûreté, Tute, tuto, explorate.
  • Qui est en sûreté, Tutus, securus.
  • Être en sûreté, In portu sum, in tuto sum.
  • Sûr, Certus, fidus, securus.
  • Sûrement, Tute, tuto, impune.
  • SURLENDEMAIN, Perendie.
  • SURNOM, Cognomen, cognomentum.
  • Surnommé, Cognominatus.
  • SURPASSER, Supero, supersum, antecello, excello, præsto, præcello, præpondero, emineo, præcedo, antecedo, antesto, vinco.
  • SURPRENDRE, Prehendo, prendo, capio, prenso.
  • Surpris, Imparatus, non paratus, incautus, immunitus.
  • Surprenant, Mirabilis, mirandus.
  • D’une façon surprenante, Mirifice, mire.
  • SURTOUT, Præsertim, cumprimis, maxime, præcipue, singulariter.
  • SURVENIR, Accido, evenio, obtingo, supervenio, cado, fio, ex opinato venio.
  • EN SUS, Præterea, tum etiam, ad hoc, insuper.
  • SUSCEPTIBLE, Irritabilis.
  • SUSCITER, Incutio, defigo, injicio, suscito.
  • SUSPENSION, Suspensio.
  • Suspendre, Suspendo, præfigo.
  • Suspendu, Pendulus, pendilis.
  • — (Douteux), Suspensus, pendens, anceps, incertus.
  • Suspendu (être), Dependeo, pendeo.
  • — (Douter), Suspensus sum, hæreo.
  • Être suspendu au-dessus, Impendeo, instat.
  • SUSPECTER, Suspicor, suspicionem habeo.
  • Suspect, Suspiciosus, suspicionem præbens, suspectus.
  • SYLLABE, Syllaba.
  • Par syllabe, Syllabatim.
  • SYMÉTRIE, Rhythmus.
  • SYMPATHIE, Adjunctio.
  • SYMPHONIE, Symphonia, concentus.
  • T
  • TABERNACLE, Tabernaculum.
  • TABLE, Mensa.
  • Charger une table de mets, Mensam epulis orno.
  • TABLEAU, Tabula, pictura.
  • TABLETTE à écrire, Tabellæ, libelli, codicilli.
  • TABOURET, Scabellum, scamnum humile.
  • TACHE, Macula, labes, probrum, dedecus, vitium.
  • Imprimer une tache, Maculam alicui infero.
  • Laver une tache, Maculam deleo.
  • Se tacher, Maculam contraho.
  • Qui est sans tache, Purus, mundus, nitidus.
  • TÂCHE, Pensum.
  • TACT, Tactio, tactus.
  • Toucher, Contingo, tango, attingo, contrecto, tracto, attrecto.
  • TAILLE, Statura.
  • Il a une taille magnifique, Proceritate corporis insignis est.
  • De grande taille, Longus.
  • A sa taille, Ex se.
  • TAILLER, Reseco, excido, exscindo.
  • Tailler une armée en pièces, Copias profligo.
  • TAIRE, Silentio prætereo.
  • Se taire, Taceo, sileo, reticeo, conticeo, obmutesco.
  • Ce qu’on tait, Tacitus, abditus, interior, prætermissus.
  • Tacitement, Tacite, silentio.
  • TALENT, Ingenium, facultas.
  • D’un talent remarquable, Alta mente præditus.
  • TALION, Talio.
  • TALON, Calx, pars pedis posterior, talus.
  • Qui pend sur les talons, Talaris.
  • TANDIS QUE, Dum.
  • TANIÈRE, Latibulum.
  • TANT, Tantopere.
  • Tant la conviction a de force, Tantum firma animi inductio valet.
  • Tant...... que, Tum...... tum.
  • Tant que, Quoad, donec, usque dum, ut.
  • En tant que, Utpote, quippe.
  • Tant soit peu, Tantulum.
  • TANTOT ... tantôt ... Tum ... tum, modo unum ... tum autem.
  • TAPIS, Aulæum, aulæ ornamenta, peripetasmata, stragula.
  • TARDER, Moror, cunctor, tardo, moram traho.
  • Tardif, Tardus, serus.
  • Tard, Tarde, sero.
  • TARIR, Ebibo, exhaurio.
  • TAS, Strues.
  • TAUPE, Talpa.
  • TAUREAU, Taurus.
  • TAVERNE, Ganeæ, taberna.
  • TEIGNE, Tinea.
  • TEINDRE, Tingo, coloro, fuco.
  • Teinturier, Infector.
  • Teint, Infectus, fucatus, fucosus.
  • TEL, Talis, id genus, ejusmodi, hujusmodi.
  • Tel ... tel, Qualiscumque.
  • Tellement, Sic, ita, similiter, adeo, usque eo, tam, tantum, tantopere.
  • TÉMÉRITÉ, Temeritas, inconsiderantia.
  • Téméraire, Temerarius, inconsideratus, præfidens.
  • Témérairement, Temere, inconsulto, imprudenter.
  • TÉMOIGNAGE, Testificatio, testimonium.
  • Témoigner, Testificor, testor, notum facio, testimonium dico.
  • Qui ne peut témoigner, Intestabilis.
  • Témoin, Testis, conscius, particeps, socius.
  • Témoin oculaire, auriculaire, Testis oculatus, auritus.
  • Témoin à décharge, Laudator, testis innocentiæ.
  • Prendre à témoin, Testes voco, obtestor, appello.
  • TEMPÉRAMENT, Temperamentum, temperatio, ratio.
  • Tempérant, Temperans, continens, sobrius, moderatus, temperatus.
  • Avec tempérance, Sobrie, parce.
  • TEMPLE, Delubrum, templum, fanum, ædes.
  • TEMPÉRATURE, Tempestas, cœli status.
  • TEMPÊTE, Procella, tempestas.
  • TEMPS, Tempestas, tempus, status cœli.
  • Beau temps, Sudum, cœlum serenum.
  • Je n’ai pas le temps de, Tempus non habeo ad.
  • Le temps m’empêche de, Tempore excludor, quin.
  • Passer son temps à, Tempus omne do, in aliquo tempus pono.
  • Passer son temps dans l’oisiveté, Ætatem in otio exigo, tempus omne in otio pono.
  • Il n’est pas temps, Nondum tempus est.
  • Il est temps, Tempus est ut.
  • Perdre le temps, Frustra tempus perdo.
  • Accorder du temps, Tempus concedo ad.
  • Le temps est passé, Tempus præteriit.
  • En prenant son temps, Per otium.
  • A temps, Tempestive, opportune, in tempore, non incommode tempestivus, opportunus.
  • Temps opportun, Tempestivitas, opportunitas.
  • A contre-temps, Importune, moleste.
  • Avec le temps, Tempore suo.
  • De temps en temps, Interdum.
  • En même temps, Simul, una, similiter, pariter, vicissim.
  • Un peu de temps, Paulisper, aliquantum.
  • Quelque temps, Aliquamdiu.
  • TÉNACITÉ, Tenacitas.
  • Tenace, Tenax.
  • TENDRE vers, Tendo, porrigo, contendo, eo peto.
  • Action de tendre, Intentus, porrectio, projectio.
  • TENDRESSE, Caritas, amor, studiosa propensio.
  • Tendre, Tener, mollis.
  • Tendrement, Amanter, studiose, prolixe.
  • TENDRON de la vigne, Clavicula, capreolus in vite.
  • TÉNÈBRES, Tenebræ, caligo, nox.
  • La mer se couvre de ténèbres, Inhorrescit mare.
  • Ténébreux, Tenebricosus, obscurus.
  • TENIR bon, Resisto, insisto, persisto.
  • Il ne tient pas à moi que, Per me non stat quominus id fiat.
  • Tenir contre, Resisto, obsisto.
  • Tenir pour indubitable, Mihi id confirmatissimum est.
  • Se tenir au-dessus, Supersto.
  • Se tenir auprès, Adsto.
  • TENTATIVE, Experientia, periclitatio, usus, tentatio.
  • Tenter, Experior, usu tractando cognosco, tento, pertento, conor.
  • TENTE, Tentorium, tabernaculum militum.
  • Plier les tentes, Tabernacula detendo.
  • TENTURE, Peripetasmata.
  • TÉNU, Subtilis, acutus, tenuis.
  • TERGIVERSATION, Tergiversatio.
  • Tergiverser, Tergiversor, refugio.
  • TERME, Exitus, eventus, casus, finis, terminus.
  • — (Expression), Vocabulum, vox, nomen, verbum.
  • Terminer, Finio, finem constituo, ad exitum perduco, exantlo, defungor, perago, perficio.
  • Terminer une affaire, Negotium ad finem deduco.
  • La guerre se termina par la paix, Bellum ad exitum pervenit.
  • TERNIR, Decoloro.
  • Ternir la gloire des ancêtres, Dedecori sum majoribus.
  • Terne, Decolor.
  • TERRASSER, Sterno, profligo, prosterno.
  • TERRE, Humus, tellus, terra, gleba.
  • Terres labourables, Aratio, arvum.
  • Terrestre, Terrenus, terrestris.
  • Territoire, Territorium, terra, ager.
  • TERREUR, Terror, minæ.
  • Terrifier, Perterrefacio, perterreo.
  • Terrible, Terribilis, horribilis, horrendus, terrificus, horridus, asper, durus.
  • TERTRE, Tumulus.
  • TESTAMENT, Tabella, codicilli, testamentum.
  • Casser un testament, Testamentum rumpo.
  • Tester, Testamento decerno.
  • TÊTE, Caput.
  • Se découvrir la tête, Caput aperio alicui, saluto aperto capite.
  • Se couvrir la tête, Caput tego.
  • Trancher la tête, Caput cervicibus abscindo.
  • Perdre la tête, Consilio labor, cerebrosus sum.
  • Tenir tête, Subsisto.
  • Mettre à la tête de, Præpono, præficio.
  • Qui a deux têtes, Biceps.
  • Qui a trois têtes, Triceps.
  • Par tête, Viritim.
  • A voir un tête-à-tête, Capita confero, offenso.
  • TEXTILE, Textilis.
  • TEXTUELLEMENT, Syllabatim.
  • THÉÂTRE, Theatrum, scena.
  • Sur un plus grand théâtre, Majoribus theatris.
  • Théâtral, Scenicus, theatralis.
  • THÈME, Materia.
  • THÉOLOGIE, Divinarum rerum scientia.
  • THÉORÈME, Theorema.
  • THÈSE, Thesis, propositum.
  • TIARE, Tiara.
  • TIÉDEUR, Tepor.
  • Tiède, Tepidus.
  • Rendre tiède, Tepefacio, calefacio.
  • Devenir tiède, Tepesco.
  • TILLAC, Fori.
  • TIMIDITÉ, Timiditas, angustus animus.
  • Timide, Timidus, circumspectans omnia.
  • Timidement, Timide, diffidenter, ignare.
  • TIMON, Temo.
  • TINTEMENT, Tinnitus.
  • Tinter, Tinnio.
  • TIRAILLÉ, Districtus, occupatus, distentus.
  • TIRER, Traho, vi adduco, impello.
  • Tirer de, Deduco, abduco, revoco, removeo, detraho, extraho.
  • TISON, Titio.
  • TISSU, Contextus, complexio, textum.
  • Faire un tissu, Contexo, texo, conjungo.
  • Tisser, Texo, contexo.
  • Tisserand, Textor.
  • Atelier de tisserand, Textrina.
  • Tissé, Textus.
  • TITRE, Titulus, nomen.
  • Titre d’un livre, Inscriptio libri.
  • Titre de noblesse, Honoris vocabula et nomina.
  • TOGE, Toga.
  • Vêtu de la toge, Togatus.
  • TOILE, Tela.
  • TOI-MÊME, Tute.
  • TOISON, Vellus.
  • TOIT, Tectum.
  • Enlever le toit, Domum detego.
  • TOLÉRER, Tolero, patior, sustineo.
  • Tolérable, Patibilis, tolerabilis.
  • TOMBEAU, Sepulcrum, tumulus, monumentum.
  • TOMBER, Cado, concido, labor, procido, procumbo, decido, corruo, ruo, illabor.
  • Tomber de, Delabor, defluo, devenio, deflecto.
  • Tomber d’en haut sur, Superincido.
  • Tomber malade, In morbum incido.
  • TON, TIEN, Tuus.
  • TON (doux), Melos, cantus.
  • TONNEAU, Dolium, cupa.
  • TONNERRE, Tonitru, nubium fragor.
  • Tonner, Intono, tono, sono.
  • TONDRE, Tondeo, attondeo.
  • Qui sert à tondre, Tonsorius.
  • Qui n’est pas tondu, Intonsus.
  • Tonsure, Ordinis insigne, attonso in coronæ modum vertice.
  • TOPIQUES, Topica.
  • TORCHE, Fax, tæda, funale.
  • TORPEUR, Torpor.
  • TORRENT, Torrens.
  • TORRÉFIER, Torreo, exuro.
  • Torride, Torridus.
  • TORT, Noxa, noxia.
  • Causer du tort, Alicui sum fraudi.
  • Faire du tort, Officio, obsto, obsisto, noceo, malefacio.
  • Se faire tort, Me lædo.
  • A tort, Immerito.
  • A tort et à travers, Inepte.
  • Parler à tort et à travers, Garrio.
  • A tort et à raison, Recte, an secus?
  • TORTUE, Testudo.
  • TORTUEUX, Tortuosus, sinuosus.
  • TORTURE, Cruciatus, tormentum, pœna, supplicium.
  • Torturer, Carnifico, carnificor, excarnificor.
  • — (Tourmenter), Remordeo, crucio, uro, pungo.
  • TÔT, Mature, cito.
  • Au plus tôt, Quamprimum.
  • Le plus tôt possible, Quamprimum.
  • TOTAL, Summa.
  • TOTALITÉ, Summa.
  • TOUCHANT, Super.
  • TOUCHER, Cf. Tact.
  • — (Émouvoir), Moveo.
  • Touchant, Patheticus.
  • TOUFFU, Patulus.
  • TOUJOURS, Semper, omni tempore, usquequaque, ubique.
  • TOUR (circuit), Anfractus, circuitio, flexus, ambitus.
  • Faire le tour, Circumeo.
  • TOURNÉE, Percursatio, peragratio.
  • Tourner, Converso, sæpe converto, muto, volvo, circumago, verto, vario.
  • Tourner en tout sens, Distorqueo.
  • Faire tourner, Volvo, verto, verso, in orbem torqueo.
  • Tourner autour de ce qu’il faut aborder franchement, Dudum circumrodo, quod devorandum est (Prov.).
  • Tourner vers, Vergo, inclinor, obverto.
  • L’affaire a mal tourné, Res in contrarium vertit, res in malum evasit.
  • La fortune a tourné, Fortuna vertit.
  • Qui tourne, Volubilis.
  • TOUR (édifice), Turris.
  • TOUR (façonner au), Torno, polio.
  • TOUR A TOUR, Invicem, mutuo.
  • A MON TOUR, Vicissim, item.
  • A son tour, Ordinatim.
  • TOURBILLON, Turbo.
  • TOURMENT, Cruciamentum, cruciatus.
  • Tourmenter, Ango, constringo, sollicito, vexo, torqueo, premo, crucio, afflicto, coquo, remordeo, pungo.
  • Cette affaire me tourmente beaucoup, Res me urit vehementer et sollicitat.
  • TOURTERELLE, Turtur.
  • TOUT, Totus, omnis, cunctus, universus.
  • Tout ce qui, Quidquid.
  • Se faire tout à tous, Ad communem vivendi morem mores exigo.
  • Avant tout, Imprimis, cumprimis.
  • De toutes sortes, Cujusquemodi.
  • Pas du tout, Nequaquam, nullo pacto, minime vero.
  • TOUT A COUP, Repente, subito.
  • TOUT A FAIT, Prorsus, penitus, plane, omnino.
  • TOUT A L’HEURE, Modo, nunc.
  • TOUTEFOIS, Tamen, nihilominus.
  • Si toutefois, Si quidem, si tamen, quippe si.
  • TOUX, Tussis.
  • Tousser, Tussio, tussi laboro, tussi urgeor.
  • TRACES, Vestigium.
  • Courir sur les traces, In vestigiis sequor.
  • TRADITION, Traditio.
  • TRADUCTION, Translatio.
  • Traduire, Transfero, verto.
  • TRAFIC, Nundinatio.
  • Trafiquer, Cauponor, lucri causa aliquid facio, mercor, nundinor, emo.
  • Il trafiquait de tout, Omnia illi erant venalia turpissimo quæstu.
  • TRAGÉDIE, Tragœdia.
  • Tragédien, Tragœdus.
  • Tragique, Tragicus.
  • Tragiquement, Tragice.
  • TRAHISON, Proditio.
  • Crime de haute trahison, Perduellio.
  • Trahir, Prodo.
  • Traître, Proditor.
  • TRAÎNER, Traho.
  • Traîner en longueur, Produco.
  • En traînant, Tractim, longo tractu.
  • TRAIRE, Mulgeo.
  • Trait, Telum, spiculum, sagitta.
  • Lancer un trait, Tela intorqueo.
  • TRAITÉ, Pactio, pactum, conventum, conditio, fœdus.
  • Conclure un traité, Percutio fœdus, cum aliquo fœdus ferio, paciscor.
  • Observer un traité, Fœdus servo.
  • Violer un traité, Fœdus frango, a pactione recedo.
  • Fouler aux pieds un traité, id.
  • Déchirer un traité, id.
  • TRAITEMENT (mauvais), Vexatio.
  • Traiter, Tracto, exerceo, doceo.
  • — (Soigner), Medicor, medeor.
  • Traiter une question, In argumento versor.
  • Maltraiter, Asperrime aliquem habeo, tracto.
  • Traitable, Tractabilis, facilis, lenis, comis, indulgens, exorabilis.
  • TRAJET, Transmissio, trajectio.
  • TRANCHER, Præcido, seco, amputo.
  • TRANQUILLITÉ, Tranquillitas, quies, otium, securitas, tranquillus animus, laxamentum.
  • Jouir d’une grande tranquillité, Omni molestia vaco, otio fruor jucundissimo.
  • Tranquille, Tranquillus, quietus, securus, sedatus.
  • Tranquillement, Placate, placide, sedate, tranquille, remisse, otiose.
  • TRANSACTION, Decisio, transactio.
  • TRANSCRIRE, Transcribo, exscribo.
  • TRANSFÉRER, Transfero, traduco.
  • TRANSFORMER, Transformo.
  • TRANSFUGE, Transfuga, perfuga.
  • TRANSITION, Transitio.
  • TRANSMISSION, Translatio.
  • Transmettre, Trado, do, prodo.
  • Transmis, Translatitius.
  • TRANSPARENT, Pellucens, pellucidus.
  • TRANSPERCER, Perterebro, exterebro, transfigo, transfodio, perforo.
  • TRANSPORT, Asportatio, vectura, vectio.
  • Transport de joie, Animi effusio in lætitia.
  • Transporter, Asporto, perduco, trajicio, transmitto, transeo, transfero, transporto, porto, fero, subveho.
  • Transporter au delà, Transveho.
  • Se transporter sur les lieux, In rem præsentem venio.
  • TRANSVASER, Transfundo, transfero.
  • TRANSVERSAL, Transversus.
  • TRAVAIL, Labor, opera, opus, studium.
  • Travail difficile, Molitio.
  • Cela demande du travail, Diligentiam non mediocrem postulat.
  • Je suis accablé de travail, Multis oneribus premor.
  • Travailler, Laboro, operam do.
  • Travailler avec soin, Elaboro, laboro, curo, operam do, contendo, elucubro.
  • Travailler beaucoup, Allaboro, valde laboro, elaboro.
  • Travailleur, Operarius.
  • A TRAVERS, Per.
  • Passer à travers, Transeo, prætervehor, transeo.
  • De travers, Oblique, torve perperam, male, prave, sinistre, perverse, præpostere, nequiter.
  • Qui va de travers, Obliquus, transversus.
  • Qui fait de travers, Præposterus, perversus.
  • En travers, E transverso.
  • TRAVERSE (par des chemins de), Transversis itineribus.
  • TRAVERSÉE, Transmissio, trajectio, trajectus, transmissio.
  • Traverser, Trajicio, transeo, traduco, transcendo, peragro.
  • Traverser en courant, Percurro.
  • TRÉBUCHET, Trutina.
  • TREIZE, Tredecim.
  • TREMBLEMENT, Horror, tremor.
  • Tremblement de terre, Terræ motus.
  • Trembler, Horreo, formido, timeo, metuo, horresco, trepido, tremo.
  • Faire trembler, Tremefacio, concutio.
  • Tremblant, Tremebundus, tremulus.
  • En tremblant, Trepide.
  • Sans trembler, Intrepide.
  • TREMPÉE (âme fortement), Ingenium vividum.
  • TREMPER (dans), Intingo, madefacio, humecto.
  • TRENTE, Triginta.
  • Trente fois, Tricies.
  • Par trente, Triceni.
  • Trentième, Tricesimus, trigesimus.
  • TRÉPIGNER, Tripudio, supplodo.
  • TRÈS, Perquam, valde, oppido.
  • TRÉSOR, Thesaurus, opes, divitiæ.
  • Trésor public, Pecuniæ publicæ.
  • Trésor royal, Gaza, ærarium, pecunia, thesaurus.
  • TRESSAILLIR de joie, Gestio.
  • TRÈVE, Induciæ.
  • TRIANGULAIRE, Triangulus.
  • TRIBU, Tribus, curia, corpus.
  • Par tribus, Tributim.
  • TRIBUNAL, Tribunal, sella judiciaria.
  • Siéger sur son tribunal, Jura reddo.
  • TRIBUNE, Suggestum, rostra, locus concionum.
  • Monter à la tribune, Suggestum ascendo.
  • TRIBUNAT, Tribunatus.
  • Tribun, Tribunus.
  • TRIBUT, Tributum, vectigal, stipendium.
  • Payer le tribut, Vectigal pendo, do tributa, stipendia dependo.
  • Tributaire, Tributarius, vectigalis, stipendiarius.
  • TRIDENT, Fuscina, tridens.
  • TRIER, Diribeo, discerno, separo.
  • TRIOMPHE, Triumphus, victoris pompa, palma, victoria, laurus.
  • Obtenir les honneurs du triomphe, Triumpho, triumphum ago.
  • Triompher, Vinco, devinco, expugno, prœliis frango, triumpho.
  • Triomphal, Triumphalis.
  • TRIPLE, Triplex, triplus, Cf. Trois.
  • TRISTESSE, Mœror, mœstitia, tristitia, squalor.
  • Triste, Mœstus, tristis, mœrens, sordidatus, squalidus.
  • Tristement, Mœste, cum mœrore, nequiter, flebiliter, miserabiliter.
  • TRIUMVIRAT, Triumviratus, triumvirorum magistratus.
  • Triumvir, Triumvir.
  • TRIVIAL, Tritus, contemptus.
  • TROIS, Tres.
  • De trois façons, Tripliciter.
  • Trois fois, Ter.
  • Trois par trois, Terni.
  • Espace de trois jours, Triduum.
  • Espace de trois ans, Triennium.
  • Tiers (le), Triens.
  • Troisième, Tertius.
  • Trois cents, Trecenti.
  • TROMPERIE, Fraus, dolus.
  • Tromper, Decipio, circumvenio, fraudo, fallo, defraudo.
  • Se tromper, Erro, errore ducor, vagor, evagor, labor, fallor, decipior.
  • TROMPETTE, Buccina, tuba belli.
  • Trompette guerrière, Classicum, sonus tubarum.
  • TROMPETTE (le), Buccinator, præco.
  • TRONC, Truncus.
  • Tronqué, Decurtatus.
  • TRÔNE, Solium, sedes.
  • TROP, Nimio, nimis, nimium.
  • TROPHÉE, Tropæum, victoriæ monumentum.
  • TROU, Foramen.
  • Trouer, Perterebro, exterebro.
  • TROUBLE, Consternatio, perturbatio, conturbatio, confusio.
  • — (Désordre), Tumultus, tumultuatio, seditio, turba.
  • Troubler, Turbo, perturbo, misceo, permisceo, conturbo, confundo.
  • Se troubler, Trepido.
  • TROUBLE (adj.), Turbidus, impurus, sordidus.
  • Voir trouble, Cæcutio.
  • Troublé, Turbidus, perturbatus, confusus.
  • Avec trouble, Turbulente, turbide.
  • — (Tumultueusement), Tumultuose.
  • TROUPE, Agmen, multitudo armata, turma.
  • En troupe serrée, Confertim.
  • Par troupes, Gregatim, per greges.
  • TROUPEAU, Grex, cœtus, turba.
  • Troupeau de gros bétail, Armentum.
  • TROUVER, Invenio, reperio, deprehendo, nanciscor.
  • TU, TOI, Tu.
  • TUBE, Tubus, fistula.
  • TUER, Interficio, mortem affero, neco, interimo, occido.
  • Se tuer à travailler, Studiis immorior.
  • TUILE, Tegula.
  • TUMEUR, Tumor.
  • Tuméfié, Tumidus, turgidus.
  • TUMULTE, Tumultus, tumultuatio.
  • Faire du tumulte, Strepo.
  • TUNIQUE longue, Tunica talaris.
  • Vêtu d’une tunique, Tunicatus.
  • TUTELLE, Tutela, defensio.
  • TYPE, Typus, signum, forma, norma, regula, species.
  • TYRANNIE, Tyrannia.
  • Tyran, Tyrannus, oppressor civitatis, ereptor libertatis.
  • Tyranniquement, Tyrannice, crudeliter, superbe.
  • U
  • ULCÈRE, Ulcus.
  • Couvert d’ulcères, Ulcerosus, plenus ulceribus.
  • Ulcérer, Ulcero, ulcus facio, corrumpo.
  • Ulcéré, Ulceratus, exulceratus.
  • UN (seul), Unus, solus, singularis.
  • — (Quelconque), Ullus, aliquis, unus.
  • Un à un (adj.), Singuli, unusquisque.
  • Un à un (adv.), Singillatim, singulatim.
  • L’un l’autre, Vicissim, inter se.
  • L’un après l’autre, Super alium alius, alia super alia, singulatim, singillatim.
  • L’un et l’autre, Uterque.
  • L’un ou l’autre, Alteruter, e duobus alter.
  • L’un est meilleur que l’autre, Alius alio melior.
  • UNANIMITÉ, Unanimitas.
  • Unanime, Unanimis.
  • UNION, Junctio, conjunctio, colligatio.
  • Unir, Jungo, conjungo, jugo, misceo, confundo, socio, concilio.
  • UNIQUE, Unicus, unus.
  • Uniquement, Unice, solum, tantum, modo.
  • UNITÉ (l’), Simplum.
  • UNIVERS, Mundus, universitas rerum, orbis universus.
  • UNIVERSALITÉ, Universalitas.
  • Universel, Universalis.
  • UNIVERSITÉ, Artium ac disciplinarum omnium palæstra.
  • URBANITÉ, Urbanitas, comitas, civilis vita.
  • URNE, Urna, hydria.
  • USAGE, Mos, consuetudo, institutum, usus, modus.
  • C’est l’usage, il est d’usage, Moris est, in more est.
  • Contre l’usage, Inusitate, insolenter.
  • Conformément à l’usage, Usitate, vulgariter, populariter.
  • Selon l’usage, Usitato more.
  • Faire usage de, Utor, usurpo.
  • User (de), Usurpo, utor, in usum adhibeo.
  • Usité, Usitatus, pervulgatus, usu receptus.
  • USTENSILES, Utensilia.
  • Usufruit, Ususfructus.
  • USURE, Feneratio, fenoris exercitatio.
  • Prêter à usure, Feneror, fenori do, fenori loco.
  • Usurier, Fenerator.
  • Usuraire, Fenebris.
  • Usurairement, Fenerato.
  • USER, Tero, contero, consumo.
  • S’user, Obsolesco.
  • Usé, Obsoletus.
  • Utilité, Utilitas, emolumentum, fructus, commoditas, opportunitas.
  • Il ne songe qu’à son utilité personnelle, Ad suam utilitatem refert omnia.
  • Utile, Utilis, fructuosus, commodus, frugifer, salutaris.
  • Être utile, Prosum, utilitatem affero.
  • Il est utile, Conducit, utile est, prodest, confert, interest, pertinet.
  • Il est utile à la science, Confert multum ad scientiam.
  • Utilement, Salutariter, utiliter, commode.
  • V
  • VACANCES, Feriæ, dies quietis.
  • Vacances des tribunaux, Justitium.
  • VACARME, Strepitus, fragor.
  • Faire du vacarme, Strepo, perstrepo.
  • VACHE, Vacca.
  • VACILLER, Vacillo, titubo, hæsito.
  • VAGABOND, Vagus, errans, erraticus, omnivagus.
  • VAISSEAU, Navis, navigium.
  • Vaisseau (sans pont), Aphractus.
  • Équiper un vaisseau, Navim comparo.
  • Radouber un vaisseau, Colligo navim de integro.
  • Commandant de vaisseau, Navarchus.
  • VAISSELLE, Vasa.
  • VALET de pied, Pedissequus, famulus.
  • VALEUR, Pretium.
  • Valoir, Valeo, polleo.
  • Il vaut mieux, Præstat, melius est, satius est.
  • Cela ne vaut pas la peine de, Vix erit operæ pretium.
  • Qui est de grande valeur, Pretiosus, magni pretii.
  • VALISE, Pera viatoria.
  • VALLÉE, Vallis.
  • VANITÉ, Jactatio, ostentatio, vanitas.
  • Tirer vanité de, Glorior de aliqua re.
  • Vain, Inanis, vacuus, supervacuus, levis, cassus, vanus, futilis, inanis.
  • En vain, Frustra, sine causa, incassum.
  • VANNER, Ventilo.
  • Vanneur, Ventilator.
  • VANTER, Jacto, magnifico.
  • Se vanter, Jacto, glorior, de me prædico, ostento.
  • Se vanter sans mesure, Instanter glorior de aliquo.
  • VAPEUR, Vapor, anhelitus terræ.
  • VAQUER, Operam do, navo, vaco.
  • VARIATION, Variatio.
  • VARIÉTÉ, Varietas.
  • Varier, Vario, distinguo, muto, commuto, verto.
  • Varié, Varius, diversus, multiformis, multimodis, multiplex, copiosus, vermiculatus.
  • Variable, Volubilis.
  • VASE, Vas.
  • VASTE, Vastus, immanis.
  • VAURIEN, Nebulo, nequam.
  • VAUTOUR, Vultur.
  • VAUTRER dans la boue (se), In luto volutor.
  • VEAU, Vitulus.
  • VÉHÉMENCE, Incitatio.
  • VEILLE (la), Pridie, ante eum diem.
  • VEILLÉE, Lucubratio, vigilia.
  • Veillée religieuse, Pervigilatio, vigilia.
  • Veiller, Pervigilo, pernocto, vigiliam ago.
  • Veiller à, Invigilo, consulo.
  • Veiller au bien général, Consulo in medium, in publicum.
  • Veiller sur, Tueor, tutor, servo, caveo.
  • VEINE, Vena, arteria.
  • Ouvrir la veine, Venam incido.
  • VELU, Hispidus, villosus.
  • VENDANGE, Vindemia.
  • VENDREDI Saint, Consecrata Christo morienti dies.
  • VÉNÉRATION, Veneratio, honor, reverentia.
  • Vénérer, Veneror, colo.
  • Vénérable, Venerabilis.
  • VENGEANCE, Vindicatio, ultio, vindicta.
  • Brûler du désir de la vengeance, Vindictæ cupidine exardesco.
  • Tirer vengeance, Expeto pœnas ab aliquo.
  • Venger, Vindico, vindictam sumo, ulciscor.
  • Se venger de, Ulciscor, vindico, punio, injurias persequor.
  • Vengeur, Punitor, vindex, ultor.
  • VENIN, Virus, venenum.
  • Répandre son venin, Venenum inspiro.
  • Venimeux, Venenatus, venenum habens.
  • Vénéneux, Venenatus, veneno imbutus.
  • VENIR, Venio, advenio.
  • Les choses en vinrent à ce point, Eo res rediit.
  • C’est de là que vient tout le mal, Inde veniunt hæc mala.
  • Venir à l’esprit, Occurro animo.
  • Le premier venu, Quilibet, quivis.
  • VENT, Ventus, aura, flamen, spiritus.
  • Le vent souffle, Spirat ventus.
  • Le vent tombe, Venti concidunt.
  • Avoir le vent favorable, Secundo utimur vento.
  • Le vent est contraire, Venti adversi sunt, adversis ventis utimur.
  • Plein de vent, Ventosus.
  • Avoir vent de qqe chose, Suboleo.
  • VENTE, Venditio, abalienatio.
  • Vente à l’encan, Sectio, auctio, publicatio.
  • Faire une vente à l’encan, Auctionor, auctionem facio, auctione vendo, per præconem vendo.
  • Vente aux enchères, Licitatio.
  • Exposer en vente, Vendito.
  • Être exposé en vente, Veneo, sub præcone subjicior.
  • Vendre, Vendo, venditionem facio, venali habeo, venumdo, divendo.
  • Vendre argent comptant, Numerata pecunia vendo.
  • Vendre à la criée, Præconis voci subjicio.
  • Vendre par autorité de justice, Bona sub hasta vendo.
  • Vendeur, Venditor, venalitius.
  • Vendu (être), Veneo, vendor, pretio addicor.
  • Facile à vendre, Vendibilis.
  • Vénal, Venalis.
  • VENTRE, Alvus, venter, intestina, uterus.
  • VENTRICULE, Ventriculus.
  • VÊPRES, Vespertinæ preces.
  • VERBEUX, Verbosus, loquax.
  • Verbeusement, Verbose, loquaciter, copiose, multis verbis.
  • VERDURE, Viriditas.
  • Vert, Viridis, habens viriditatem.
  • — (Pas encore mûr), Crudus, immaturus.
  • Être vert, Vireo.
  • Devenir vert, Viresco.
  • VERGE, Virga, flagellum.
  • Battre de verges, Flagellis lacero.
  • VERGER, Pomarium.
  • VERGUE, Antenna.
  • VÉRITÉ, Veritas, verum.
  • A la vérité, Etenim, nam, enim, sed enim, quippe.
  • Véridique, Verax, veridicus, minime fallax, veritatis cultor.
  • Véritable, Verus, sincerus, certus.
  • VERRE, Vitrum.
  • VERROU, Pessulus, sera, repagula, vectes.
  • Fermer au verrou, Obsero.
  • Verrouillé, Oppessulatus.
  • VERRUE, Verruca.
  • Couvert de verrues, Verrucosus.
  • VERS, Ad, in, apud, circa, versus.
  • VERSATILE, Versatilis.
  • VERSER, Diffundo, spargo, effundo, fundo, profundo.
  • Verser dans, Infundo, fundo, instillo.
  • VERTU, Virtus, honestas, honestum, dignitas, decus, locus.
  • Il n’a aucune vertu, Virtutem ne de facie quidem noscit.
  • Pratiquer la vertu, Ad virtutem incumbo, virtutem colo.
  • Vertueux, Probus, bonus, moratus, bene institutus, frugi, sanctus, religiosus.
  • VESSIE, Vesica.
  • VESTIBULE, Propylæum, vestibulum.
  • VESTIGE, Vestigium.
  • VÊTEMENT, Vestimentum, amictus, vestis, vestitus, indumentum.
  • Changer de vêtements, Vestem muto.
  • Vêtir, Vestio, induo.
  • Vêtu, Amictus, vestitus, indutus, tectus, opertus.
  • Vêtu à l’espagnole, Hispanorum more.
  • VÉTUSTÉ, Vetustas.
  • VEUVE, Vidua.
  • VIBRER, Vibro, agito.
  • VICE, Vitiositas, vitium, pravitas animi.
  • Vicieux, Vitiosus, depravatus, corruptus.
  • VICISSITUDE, Vicissitudo.
  • VICTIME, Victima, hostia.
  • VICTOIRE, Victoria, palma, triumphus, tropæum.
  • Bulletin de victoire, Litteræ laureatæ.
  • La victoire est assurée, Victoria nobis cessit.
  • Remporter la victoire, Victoriam consequor.
  • Vaincre, Devinco, vinco, supero, expugno, debello.
  • Vaincre de nouveau, Revinco.
  • Il a vaincu tout le monde, Omnibus palmam eripuit.
  • VIDE, Vacuus, nudus, inanis, exhaustus.
  • Vider, Exsicco, vacuum facio, evacuo.
  • VIE, Vita.
  • Vie commune, Convictus, convictio.
  • Sur ma vie! Ita vivam!
  • Mener une vie frugale, Victu tenui utor.
  • Mener une vie dure, Vitam insuavem ago.
  • Mener joyeuse vie, Epulis et potationibus inservio.
  • Jouir de la vie, Vivo arbitratu meo.
  • Offrir sa vie, Collum, jugulum pro tua salute præbeo.
  • Passer sa vie dans le forum, Ætatem omnem in foro tero.
  • Attenter à la vie, Vitam alicujus persequor.
  • Épargner la vie, Vitæ alicujus parco.
  • Ôter la vie, Vitam alicui exhaurio.
  • Plein de vie, Vividus, plenus vigoris. Cf. Vivacité.
  • Vital, Vitalis.
  • Vivant, Spirans, vivus.
  • Vivifiant, Animabilis.
  • Vivre, Vivo, spiro, vitam ago, vita fruor.
  • Ne vivre que pour soi, Mecum vivo ac habito.
  • Vivre au jour le jour, In horam, in diem, more barbarorum vivo.
  • VIEILLESSE, Senectus.
  • Vieillir, Consenesco, inveterasco, senex fio, veterasco, obsolesco.
  • Vieillard, Senilis, senex, ætate confectus, annis provectus, annosus.
  • Vieux, Priscus, antiquus, canus, veteranus, vetus, grandævus.
  • Vieille femme, Anicula, anus, mulier vetula.
  • Vieillot, Vetulus, senex.
  • VIERGE, Virgo. Cf. Virginité.
  • VIF (jusqu’au), Ad vivum. Cf. Vivacité.
  • VIGILANCE, Vigilantia, diligentia, cura, studium, circumspectio, accurata consideratio.
  • Vigilant, Vigilans, attentus, sollicitus.
  • Vigilemment, Vigilanter.
  • VIGNE, Vinea, vitis.
  • Vigneron, Vinitor, vitiscultor.
  • Vignoble, Vinetum.
  • VIGUEUR, Vigor, firmitas, robur, virtus, fortitudo.
  • Vigoureux, Vegetus, sanus, firmus, valens.
  • Vigoureux (être), Vigeo, vireo.
  • Vigoureusement, Nervose, valide, fortiter.
  • VIL, Vilis, vulgaris, contemptus, objectus, humilis, sordidus.
  • VILLAGE, Vicus, pagus.
  • De village en village, Vicatim.
  • VILLE, Urbs, civitas, oppidum.
  • Fonder une ville, Constituo oppidum.
  • VIN, Vinum.
  • Vin gâté, Vinum fugiens.
  • Vinaigre, Acetum.
  • VINGT, Viginti.
  • Vingtième, Vigesimus.
  • VIOLENCE, Violentia, vis, impetus, intemperies, procacitas.
  • Employer la violence, Ad vim venio, ad vim descendo.
  • Faire violence, Violo, lædo, offendo, vim alicui infero.
  • Violent, Violentus, vehemens, effrenatus, furiosus, furens, vesanus.
  • Violemment, Vehementer, acriter, acerbe, aspere, afflictim, violenter, per vim.
  • VIPÈRE, Vipera, anguis.
  • De vipère, Viperinus.
  • VIRGINITÉ, Virginitas, castimonia, castitas.
  • Virginal, Virgineus.
  • VIRIL, Virilis, viri proprius.
  • Virilement, Viriliter, fortiter, animo magno.
  • VISAGE, Facies, species oris, vultus, os.
  • VIS-A-VIS, Coram, ad, apud, ante, in conspectu, ante oculos, ante pedes, in oculis.
  • VISCÈRES, Viscera, intestina.
  • VISER, Collineo, dirigo.
  • VISION, Visio, visum.
  • VISITER, Adeo, accedo, convenio, viso, visito.
  • — (Examiner), Inspicio, aspicio, conspicio, inspecto.
  • Visiter avec soin, Perscrutor, exquiro, exploro.
  • Visiteur, Interventor.
  • VISQUEUX, Viscosus.
  • VITESSE, Festinatio, velocitas.
  • Vite, Expedite, prompte, cito, celeriter, mature, quamprimum, sine mora.
  • VIVACITÉ, Acrimonia, vis animi, impetus, vehementia.
  • Vif, Vehemens, ferox, incensus.
  • Vivace, Vivax.
  • Vivement, Acriter.
  • VIVANDIER, Lixa.
  • VIVRES, Cibaria, commeatus, annona, victus.
  • VOCIFÉRATION, Vociferatio, clamor, vox elata.
  • Vociférer, Vociferor, clamorem edo, clamorem tollo, clamo.
  • VŒU, Optatum, optio, votum.
  • Faire vœu de, Spondeo, promitto.
  • Accomplir un vœu, Fidem votaque exsolvo.
  • Vouer, Dico, consecro, voveo, vota facio.
  • Voué, Votivus.
  • Votif (tableau), Voti tabulæ.
  • VOGUE (être en), Vigeo, floreo, in gratia sum.
  • VOICI, En, ecce.
  • VOIE, Iter, via, semita.
  • Rentrer dans la bonne voie, Ad bonam frugem me recipio.
  • Voie lactée, Circulus lacteus.
  • VOILA, En, ecce.
  • VOILE, Velum, tegumentum.
  • Voiler, Velo, tego, obduco.
  • Voiler des méfaits, Objicio nubem fraudibus.
  • VOILE de navire, Carbasus.
  • Faire voile pour, Cursum dirigo, vela facio in regionem aliquam.
  • Mettre à la voile, Ex portu prodeo.
  • Déployer les voiles, Velificor, vela facio.
  • VOISINAGE, Vicinitas, propinquitas.
  • Dans le voisinage, Prope, juxta.
  • Voisin, Propinquus, vicinus, proximus, finitimus, citimus.
  • VOITURE, Vehiculum, rheda, carpentum.
  • Voiturer, Deveho, veho, conveho, comporto.
  • Voiturier, Rhedarius.
  • VOIX, Vox, sonus, verbum.
  • Parler à voix basse, Voce demissa loquor.
  • Il parla à haute voix, Magna voce dixit.
  • VOL, Furtum, ereptio.
  • Voler, Furor, furtum facio, expilo, diripio, exhaurio, rapio, subripio.
  • Voler à main armée, Latrocinor, prædor, excurro, grassor.
  • Voleur, Ereptor, latro, fur.
  • Comme les voleurs, Furacissime.
  • Enclin au vol, Furax.
  • VOL (d’oiseau), Advolatus, involatus.
  • Voler, Transvolo.
  • Voler vers, Advolo, accurro.
  • Volière, Aviarium.
  • Qui vole, Volatilis, volucer.
  • VOLAGE, Vagans.
  • VOLONTÉ, Voluntas, arbitrium, consilium, propositum, sententia, institutum.
  • Volonté divine, Numen, divina potestas, providentia.
  • Faire les volontés de qqn, Morem alicui gero.
  • Vouloir, Volo, voluntatem habeo.
  • Ne pas vouloir, Nolo, non volo, non libet.
  • Volontaire, Voluntarius.
  • Volontaires (soldats), Volones.
  • Volontiers, Libens, lubens, libenter, non gravate, non repugnanter, sponte.
  • VOLTIGER, Volito, discurro, vagor.
  • VOLUBILITÉ, Volubilitas.
  • VOLUPTÉ, Voluptas.
  • Voluptueux, Voluptuosus, asotus, prodigus, in luxum effusus, libidinosus.
  • Voluptueusement, Incontinenter.
  • VOMISSEMENT, Vomitus.
  • Vomir, Vomo, vomitione me purgo; vomitu egero, exspuo, erumpo.
  • VORACITÉ, Edacitas.
  • Vorace, Vorax, helluo, edax.
  • VOTE, Suffragium.
  • Donner son vote, Suffragor, suffragium fero.
  • Voter, Suffragor.
  • Qui vote, Suffragator.
  • VOTRE, le vôtre, Vester.
  • VOÛTE, Camera, testudo, fornix.
  • Voûte (en), Fornicatus.
  • VOYAGE, Peregrinatio, iter.
  • Aller en voyage, Proficiscor, discedo, iter facio.
  • Le voyage fut heureux, Iter belle processit.
  • Voyager, Peregrinor, peregrinus sum, peregrinationem ago.
  • Voyager à pied, Iter pedibus conficio.
  • Voyager à cheval, Iter equo conficio.
  • Voyageur, Viator.
  • Qui voyage partout, Peregrinabundus.
  • Relatif aux voyages, Viaticus.
  • VOYELLE, Vocalis.
  • VRAI (le), Veritas, verum.
  • Vrai, Germanus, verus, sincerus.
  • Pour dire vrai, Quod res est, ut vere dicam.
  • Vraiment, Vere, revera, Cf. Vérité.
  • VRAISEMBLANCE, Verisimilitudo, probabilitas, similitudo veri.
  • Vraisemblable, Verisimilis, credibilis, probabilis, rationi consentaneus.
  • Vraisemblablement, Credibiliter, verisimiliter, probabiliter.
  • Vrille, Terebra.
  • VUE, Obtutus, aspectus, visus, acies.
  • Repaître ses yeux de la vue d’un objet, Oculos rei conspectu pasco.
  • Masquer la vue, Luminibus officio.
  • Empêcher la vue, Obstruo luminibus, prospectum impedio.
  • Perdre la vue, Lumina oculorum amitto.
  • Être privé de la vue, Videndi facultate destituor.
  • A la vue de, Ad conspectum alicujus.
  • En vue de, Propter.
  • Point de vue, Prospectus.
  • Je n’ai en vue que, Ante omnia mihi hoc propositum est.
  • Voir, Video, cerno, perspicio, conspicor.
  • Aller voir, Visito, viso, inviso.
  • Voir distinctement, Pervideo, video.
  • Ne pas voir en plein midi, In sole caligo.
  • Visible, Spectabilis, aspectabilis, conspicuus.
  • Qui mérite d’être vu, Visendus, spectandus.
  • Vu que, Utpote, quippe, quandoquidem.
  • VULGAIRE, Vulgaris, communis, popularis.
  • Vulgariser, Evulgo.
  • Vulgairement, Populariter, vulgariter.
  • Z
  • ZÈLE, Studium, industria, diligentia, sedulitas, labor.
  • Brûler de zèle pour, In studium alicujus exardesco.
  • Témoigner son zèle, Navo alteri studium.
  • Faire avec zèle, Navo, præsto.
  • Zélé, Industrius, laboriosus, navus, diligens, diligentissimus, studiosus, sedulus, officiosus.
  • Avec zèle, Studiose, cupide, summo studio, industrie, diligenter, naviter, sedulo.
  • ZODIAQUE, Zodiacus.
  • ZONE, Zona.
Chargement de la publicité...